Układ adrenergiczny Flashcards
(95 cards)
1
Q
Receptory adrenergiczne dla glikogenolizy w wątrobie i ejakulacji w vas deferens
A
a1
2
Q
Receptor adrenergiczny dla spadku wydzielania reniny
A
a1
3
Q
Białko receptora a1
A
Gq
4
Q
Białko receptora a2
A
Gi (receptory presynaptyczne spadek cAMP i release NA
5
Q
Czym skutkuje pobudzenie receptorów a2
A
rozkurcz naczyń, nasilenie agregacji płytek, hamowanie wydzielania insuliny
6
Q
Białko receptora B1 i funkcje
A
Gs - wzrost cAMP, stymulacja kinazy białkowej A i fosforylacja białek kanału wapniowego typu L
Wzrost napływu wapnia do komórki
7
Q
Efekty sercowe pobudzenia receptora B1
A
Inotropowy (skurcz), chronotropowy, dromotropowy (poobudliwość), batmotropowy (szybkość) DODATNIE
8
Q
Efekty pozasercowe pobudzenia B1
A
Uwalnianie reniny w nerkach, aktywacja lipazy lipoproteinowej
9
Q
Białko receptora B2
A
Gs - wzrost cAMP i aktywacja kinaz białkowych A, wydalenie wapnia z komórki i zatrzymanie wydzielania z retikulum, fosforylacja łańcuchów lekkich kinazy miozyny
10
Q
Aktywacja receptora B2
A
rozkurcz mięśni gładkich, pobudzenie glikogenolizy i glukoneogenezy,
11
Q
Receptory B3
A
komórki tkanki tłusczowej, powodują lipolizę
12
Q
Efekty sercowe adrenaliny
A
inotropowe i chronotropowe dodatnie–> wzrost objętości minutowej
13
Q
Efekty mięśniowe andrenaliny
A
rozluźnienie mięśni gładkich oskrzeli i gardła, obkurcza naczynia krwionośne
14
Q
Co może być dodatkiem do leków znieczulających miejscowo zwalniając ich wchłanianie
A
Adrenalina - przedłuża działanie leku i zmniejsza działania niepożądane
15
Q
Działania niepożądane adrenaliny
A
tachykardia, zaburzenia rytmu serca, kołatania, dławica piersiowa, nagły wzrost ciśnienia tętniczego, niepokój, drażliwość, bezsenność, bóle i zawroty głowy, bladość, drżenia, osłabione rozszerzanie źrenic, nudności, wymioty
16
Q
Co może wywołać napad dusznicy bolesnej zwiększając zapotrzebowanie serca na tlen
A
adrenalina
17
Q
Przeciwwskazania adrenaliny
A
niewydolność serca, zaburzenia rytmu, nadczynność tarczycy
18
Q
Małe dawki adrenaliny działają głównie na receptory
A
B2 i troche B1
19
Q
Większe dawki adrenaliny pobudzają głównie
A
główny efekt to pobudzeie B1 po dalszym zwiększeniu skurcz wszystkiego i ostateczny spadek poj minutowej serca
20
Q
Drogi podawania adrenaliny i czas działania
A
Podskórnie wolno
domięśniowo szybko - anafilaksja
dożylnie najszybciej i najkrócej - reanimacja
21
Q
Receptory na które działa adrenalina
A
B1 B2 a1 a2
22
Q
Receptory na które działa noradrenalina
A
a1 i a2, B1
23
Q
Zastosowanie noradrenaliny
A
groźne stany niedociśnienia tętniczego, opóźnienie wchłaniania leku w znieczuleniu miejscowym
24
Q
Działania niepożądane noradrenaliny
A
stany lękowe, uczucie osłabienia i drżenie mięśniowe, zaburzenia sercowe pod postacią arytmii i napadów dusznicy bolesnej, ciężkie nadciśnienie
25
Przeciwwskazania dla noradrenaliny
nadczynność tarczycy, miażdżyca naczyń wieńcowych i mózgu
26
Działanie noradrenaliny w porównaniu do adrenaliny
działa silniej na receptory A i tak samo na B1 i słabiej na B2, ma dużo większe powinowactwo do alfa receptorów niż beta.
Przy podaniu noradrenaliny wzrostowi ciśnienia towarzyszy odruchowa bradykardia, przy adr nie.
27
Środki ostrożności przy noradrenalinie
Kontrolować ciśnienie, pacjent odpowiednio nawodniony, norepinefryna poza naczynie powoduje martwicę tkanek, nadwrażliwość na pirosiarczyn sodu, noradrenalina w roztworze może być tylko bezbarwna
28
Receptory dopaminy
D, alfa, Beta1
29
Dopamina w dawce 0.5-5 ug/kg/min
działa głównie na nerki i zwiększa diurezę, leczenie ostrej niewydolności nerek i stanach zagrożenia niewydolności nerek
30
Dopamina w dawce 5-10ug/kg/min
stymuluje receptory B1 (serce) - inotropowo dodatnio w ostrej niewydolności serca i wstrząsie septycznym
31
Dopamina powyżej 10 ug/kg/min
stymuluje głównie rec a i uogólniony skurcz naczyń krwionośnych
Długotrwałe podawanie powoduje tachyfilaksję
32
Zastosowanie alfa sympatykomimetyków
zwiększenie ciśnienia krwi, równocześnie z środkami znieczulającymi
Miejscowe działanie: zmniejszenie obrzęku, rozszerzenie źrenicy celem zmniejszenia ciśnienia
33
Selektywny agonista rec a1
Fenylefryna
34
Stosowane w nieżycie nosa
Nafazolina, ksylometazolina, oksymetazolina
35
Działania niepożądane alfa agonistów
kołatanie serca, komorowe zaburzenia rytmu, zaburzenia w oddawaniu moczu
36
Przeciwwskazania do użytku alfa agonistów
Nadczynność tarczycy, Phaeochromocytoma, łągodny przerost prostaty z zaleganiem moczu
37
Wskazania dla fenylefryny
obrzęk śluzówek, do utrzymania prawidłowego ciśnienia przy znieczuleniu, wspomagający w leczeniu wstrząsów
38
Działania niepożądane fenylefryna
```
lęk, niepokój, nerwowość, osłabienie, bladość powłok, omamy, drgawki
zaburzenia oddawania moczu, bezsenność
zaburzenia widzenia
odruchowa bradykardia
zaburzenia oddychania
```
39
Przeciwwskazania fenylefryna
nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, nadczynność tarczycy, jaskra
40
alfa agonista używany w hipotonii ortostatycznej
midodryna - wskazania to niskie ciśnienie i hipotonia ortostatyczna
41
Działania niepożądane midodryny
świąd, uczucie zimna, zatrzymanie moczu, komorowe zaburzenia rytmu, dolegliwości podobne do dusznicy bolesnej
42
Przeciwwskazania midodryny
guz chromochłonny, łagodny przerost prostaty z zastojem moczu
43
Leki a1 adrenomimetyczne
```
fenylefryna
mefentermina
metoksamina
metaraminol
norfenefryna
```
44
leki a1 i a2 adrenomimetyczne
```
ksylometazolina
oksymetazolina
nafazolina
tetryzolina
tymazolina
```
45
Efekt odbicia przy alfaadrenomimetykach
spadek wytwarzania endogennych amin katecholowych i rozwój tolerancji na lek (oksymetazolina), zanik błony śluzowej
46
Przeciwwskazania dla oksymetaozoliny
nie stosować u dzieci poniżej 6 r. z.
cukrzyca, serce, tarczyca lol
nadcisnienie ;)
47
Lek stosowany w nieinfekcyjnym zapaleniu spojówek, nieżycie nosa i zapaleniu zatok. Może wywołać zespół suchego oka i wtórne przekrwienie błony śluzowej i nawrót choroby
Tetryzolina
48
Leki broncholityczne i tokolityczne
agoniści b2 rozszerzający oskrzela i macice
49
beta1,2 agoniści stosowani w bradykardii, zaburzeniach przewodzenia w sercu, skurczu oskrzeli, antidotum w przedawkowaniu betablokerów
Orcyprenalina, Izoprenalina
50
Działania niepożądane izo i orcyprenaliny
zaburzenia rytmu, napady dusznicy, nudności, uczucie osłabienia, nadmierne pocenie się
51
Przeciwskazania izo i orcyprenaliny
nadciśnienie, choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu z tachykardią, nadczynność tarczycy
52
Agonista B1, stosowany we wstrząsie kardiogennym, przy niewydolności serca z małą objętością minutową i w diagnostyce kardiologicznej choroby niedokrwiennej serca
Dobutamina
53
Działania niepożądane dobutaminy
tachykardia, (spadek ciśnienia tętniczego?), zaburzenia rytmu serca, reakcje uczuleniowe, osutka, eozynofilia, skurcz oskrzeli
54
Leki adrenomimetyczne pobudzające głównie B1
Iroprenalina, orcyprenalina, dobutamina
55
b2 mimetyki krótko działające
salbutamol fenoterol
56
b2 mimetyki długo działające
salmeterol formeterol
57
Objawy niepożądane dla krótko działających beta2 mimetyków
niepokój, przyspieszenie rytmu serca, kołatanie serca, bóle i zawroty głowy, drżenia mięśniowe, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, suchość błon. Zmniejszają stężenie potasu we krwi. Salbutamol ma mniejsze efekty uboczne na potas i układ krążenia.
58
Przeciwwskazania dla krótko działających beta2 mimetyków
jaskra, niestabilna dławica, nadczynność tarczycy
59
Przeciwwskazania dla długo działających beta2 mimetyków
choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca, zwężenia aorty, kardiomiopatia przerostowa, tętniak mięśnia sercowego, ciężkie nadcisnienie tętnicze, ciężka nadczynność tarczycy, cukrzyca, guz chromochłonny
60
Częściowi agoniścii częściowi antagoniścireceptorówa-adrenergicznych, dopaminergicznych i serotonicznych
Alkaloidy sporyszu - skurcz naczyń
61
Alkaloidy sporyszu (2) - zastosowanie
Ergotamina - ciężki ostry napad migreny
Dihydroergotamina - terapia Parkinsona (agoniści dopaminergiczni)
Wydalanie łożyska
62
Efekty uboczne alkaloidów sporyszu
zaburzenia ortostatyczne, suchy nos, zaburzenia jelitowe, bradykardia, dolegliwości dusznicowe,
63
Lek hamujący uwalnianie noradrenaliny z płytkich magazynów neuronalnych - działanie obwodowe
Guanetydyna - cięzkie postacie nadciśnienia
64
Lek hamujący magazynowanie noradrenaliny - mechanizm wypłukiwania (chyba centralny)
Wskazaniem jest nadciśnienie
Rezerpina - blokuje pompę protonową i zasadowe substancje (noradrenalina, dopamina) nie mogę być protonowane w neuronie do soli i wypływają
65
Lek hamujący uwalnianie noradrenaliny
Można stosować w ciąży
DN
metyldopa - pobudza ośrodkowe rec a2
DN to depresja, obrzęk, hipotonia ortostatyczna, suchość w jamie ustnej, zaburzenia potencji
Interakcja z lekami przeciwdepresyjnymi
66
Antagoniści nieselektywni receptora alfa adrenergicznego
Fenoksybenzamina
Fentolamina
Tolazolina
67
Selektywni antagoniści receptora alfa
Prazosyna
Terazosyna
Doksazosyna
Tamsulozyna
68
obniża ciśnienie krwi przez selektywne pobudzenie alfa-2, zlokalizowanych na neuronach strefy presyjnej w rdzeniu przedłużonym. Hamuje to ośrodkową impulsacje sympatyczną i zmniejsza napięcie zwieraczy przedwłoścniczkowych. Występuje zespół odstawienny
Klonidyna - hamowanie uwalniania NA z zakończeń współczulnych. Stosowany w nadciśnieniu, migrenie/
DN: bradykardia hipotonia ort, depresja, obrzęk, interakcja z lekami przeciwdepresyjnymi.
69
Fenoksybenzamina
nieselektywna i nieodwracalna alkilacja receptorów alfa adrenergicznych, leczenie guza chromochłonnego
70
Powstanie tachykardii jako efektu ubocznego nieselektywnych alfa adrenolityków
blok a1 to spadek ciśnienia, blok a2 to spadek hamowania zwrotnego, uwalniana noradrenalina napotyka zablokowane a1 i a2 więc aktywuje b1
71
Stosowanie fenoksybenzaminy
zaburzenia oddawania moczu, okołooperacyjna kontrola ciśnienia i terazpia przełomów nadciśnieniowych w przebiegu guza chromochłonnego
72
Fenoksybenzamina DN
tachykardia, zwężenie źrenic, suchy nos, zaburzenia wytrysku, wymioty i biegunka
73
krótko działający nieselektywny antagonista kompetytywny rec alfa. stosowany w przebiegu pheochromocytoma
fentolamina
74
Lek stosowany w nadciśnieniu tętniczym, chorobie reynauda i przeroście stercza. Nie wywołuje tachykardii
Prazosyna - blok a1 selektywny
75
Analogi prazosyny (3) o dłuższym czasie działania
Bunazosyna, Terazosyna, doksasozyna
76
Selektywny antagonista a1 stosowany w łagodnym przeroście gruczołu krokowego
Tamsulozyna/alfuzosyna - DN hipotonia ortostatyczna, retencja sodu i wody, zawroty głowy
77
Stosowany w nagłych stanach w przebiegu nadciśnienia, antagonista a1 i agonista 5-HT1A
Urapidyl
78
B1 blokery działanie
zwolnienie akcji serca i spadek zapotrzebowania na tlen, zmniejszenie uwalniania reniny, działanie uspokajające
79
B2 blokery działanie
skurcz oskrzeli i naczyń, skurcz macicy, hamowanie glikogenolizy i glukoneogenezy, hamowanie uwalniania insuliny,
80
Wskazania do kardioselektywnych beta blokerów
```
choroba wieńcowa i niedokrwienna serca
nadciśnienie tętnicze
niewydolność serca
zaburzenia rytmu serca
guz chromochłonny
jaskra
migreny
nadczynność tarczycy
drżenie mięśni
Betablokery są lekami antyarytmicznymi np. Sotalol
```
81
I generacja betablokerów
| pierwsze 4 must
```
Propranolol
nadolol
sotalol
tymolol
bupranolol
metypranolol
penbutolol
```
82
II generacja betablokerów
| pierwsze 4 must
```
acebutolol
atenolol
metoprolol
bisoprolol
betaksolol
talinolol
```
83
III generacja betablokerów
Labetolol, Bucindolol, karwedylol - dodatkowo a1 blok
Celiprolol - dodatkowo b2 agonista
Nebiwolol - aktywuje produkcje NO
84
Wewnętrzna aktywność sympatykomimetyczna i leki
częściowe pobudzenie receptora beta pomimo jego blokowania.
Działanie rozszerzające na naczynia, dobry wpływ na profil lipidowy, zniesienie efektu odbicia, słabsze działanie inotropowe
acebutolol, oksprenolol, alprenolol, pindolol, celiprolol, labetolol
85
Przeciwwskazania dla betablokerów
astma, zespół chorego węzła zatokowo-przedsionkowego, ciężka niewydolność serca
86
Leki beta adrenolityczne w jaskrze
zmniejszają produkcję i zwiększają odpływ cieczy wodnistej
| Tymolol, Betaksolol, Metypranolol, Karteolol
87
DN rezerpina
Depresja, wrzody żołądka, przewaga układu przywspółczulnego
88
Biosynteza i charakterystyka katecholamin
W swojej budowie mają ortodihydroksybenzen (katechol)
Tyrozynahydroksylaza tyrozynyDOPA dihydroksyfenyloalaninadekarboksylaza DOPAdopaminabeta-hydroksylaza dopaminynoradrenalinaN-metylotransferazafenyloetanoloamin (znajduje się jedynie komórkach chromochłonnych rdzenia nadnerczy)adrenalina
89
Neutralizowanie NA
I wychwyt neuronalny hamowany przez kokainę
II wychwyt tkankowy hamowany przez glikokortykosteroidy
Następnie
MAO monoaminooksydaza i COMT katecholo o metylo transferaza
przetwarzają NA w VMA - kwas vanilinomigdałowy
90
Duże ilości kwasu vanilinomigdałowego wskazują na
guz chromochłonny
91
Pośredni efekt sympatykomimetyczny przez wypłukiwanie NA z pęcherzyków synaptycznych
Efedryna - silnie pobudza układ nerwowy
Pseudoefedryna
amfetamina
92
Stosowany w szybkim obniżeniu ciśnienia, pobudza receptory dopaminergiczne i trochę a2
Fenoldopam
93
Karwedylol w niewydolności krążenia
stosowany zby zmniejszyć nadmierny wpływ katecholamin w niewydolności krążenia. Antagonista a1 i b1. Posiada też funkcjonalną selektywność agonistyczną promując szlaki zależne od beta-arestyny powodując desensytyzacje receptorów adrenergicznych.
94
selektywny antagonista receptora a2
johimbina
95
nowy lek stosowany w neurogennej hipotonii ortostatycznej często towarzyszącej parkinsonowi
droksydopa
