Vogels Flashcards
Welke vogel is dit?
Bijeneter
Meropus apiaster
Bijeneters eten insecten en zijn behendige vliegers. In vlucht vangen ze grotere insecten. Ze worden vooral aangetroffen bij steilwanden aan water; rivieren, plassen en meren, waar ze een nesttunnel uitgraven in een steile wand.
Welke vogel is dit?
Blauwe kiekendief
Circus cyaneus
Blauwe kiekendieven leven in open, vochtige gebieden: duinen, moerassen, akkers en graslanden. Opvallend in alle kleden is de witte stuit die in vlucht een duidelijk onderscheid met de bruine kiekendief vormt. Op het menu staan kleine zoogdieren en konijnen. Maar ook kleine vogels worden af en toe verschalkt.
Welke vogel is dit?
Bontbekplevier
Charadius hiaticula
De bontbekplevier is een pionier van open, zandige en slikkige plaatsen. Het kop- en borstpatroon en de oranje-zwarte snavel zijn opvallend. Maar als een bontbekplevier broedt op een schelpenstrand is hij bijzonder goed gecamoufleerd. Zeldzame broedvogel van Rode Lijst die broedt op kwetsbare plaatsen op de grond: strand met veel schelpen, zandbanken e.d. Trekt wel algemeen door, vooral in het Waddengebied.
Welke vogel is dit?
Bonte kraai
Corvus cornix
Tot voor kort werden de bonte kraai en het nauw verwante familielid, de zwarte kraai, als één soort beschouwd. Geografisch gezien hebben beide soorten een verschillende verspreiding, die elkaar echter over een zone van ongeveer 150 kilometer breedte overlappen. Binnen die zone zijn kruisingen meer regel dan uitzondering. Het verschil tussen de bonte en zwarte kraai is mogelijk ontstaan tijdens de laatste ijstijd, toen twee populaties kraaien geïsoleerd van elkaar voorkwamen. De isolatie heeft echter niet lang genoeg geduurd om de soorten nóg verder uit elkaar te drijven: een paartje bonte en zwarte kraai kunnen vruchtbare jongen voortbrengen.
Welke vogel is dit?
Bruine kiekendief
Circus aeruginosus
Van de kiekendieven die in Nederland voorkomen, is de bruine kiekendief verreweg de algemeenste. Hij is een echte moerasvogel, met een voorkeur voor rietland. Lokaal kan de soort, als er sprake is van een hoge muizendichtheid, ook droger habitat bezetten, zoals bouwland. Van de drie soorten broedt en jaagt de bruine kiekendief in de natste en hoogste vegetaties.
Welke vogel is dit?
Buizerd
Buteo buteo
De buizerd is verreweg de algemeenste en meest opvallende roofvogel van Nederland, die je vaak in open land ziet, zittend op een paal of schroevend op de thermiek. Buizerds zijn erg gevarieerd qua kleur en tekening. Van donkerbruin tot bijna wit. Hij heeft zich de laatste decennia sterk uitgebreid als broedvogel en broedt ook in de lage delen van Nederland. Heeft zich ook op de Waddeneilanden gevestigd.
Welke vogel is dit?
Dwerggans
Anser erythropus
De kleinste van verschillende grijsbruin gekleurde ganzensoorten. Dwergganzen broeden in de dwergbomenzone (wilgen- en berken’bos’) tussen de arctische toendra en de taiga (naaldbos), dus in het hoge noorden. In Nederland is de dwerggans een bijzondere wintergast, die bovendien erg lastig te ontdekken is tussen andere soorten als de kolgans.
De soort is ernstig bedreigd en de populatie is klein. De dwergganzen die in Nederland overwinteren, zijn voor het merendeel afkomstig van een herintroductieproject in Zweden, uitgevoerd tussen 1981 en 1991.
Welke vogel is dit?
Engelse kwikstaart
Motacilla flavissima
De Engelse kwikstaart werd lange tijd beschouwd als één van de vele ondersoorten van de gele kwikstaart (Motacilla flava), maar is hiervan afgesplitst en wordt nu als soort gezien. Mannetjes van de Engelse kwikstaart hebben een geheel geelgroene kop, gele kwikstaart-mannetjes hebben blauwgrijs op de kop. De Engelse kwikstaart broedt in open landschappen (in Nederland in de Bollenstreek).
Welke vogel is dit?
Fazant
Phasanius colchicus
Fazanten zijn prachtig gekleurde vogels - althans, de mannetjes. De vrouwtjes zijn bijzonder goed gecamoufleerd. De fazant komt van nature voor in Europa, maar niet in de West-Europese landen. Het gebied tussen Georgië, Armenië, Azerbeidzjan en van Vietnam tot in Noord-Korea vormt het oorspronkelijke leefgebied van de fazant. De Romeinen waardeerden de fazant om zijn vlees en zorgden ervoor dat de soort zich over grote delen van Europa verspreidde. De groei van het Europese fazantenbestand vond later plaats. Vooral ten behoeve van de plezierjacht werden vanaf de 18e eeuw grote aantallen fazanten gefokt en losgelaten. Dit is in Nederland verboden, maar gebeurt illegaal nog wel. De fazant komt van nature voor in laaglandbossen, waar hij is gespecialiseerd in het vangen van insecten, hagedissen en soms muizen, zaden en aas op de bosbodem. De in Nederland voorkomende fazant is een mix van verschillende ondersoorten en varianten die in het Aziatische broedgebied voorkomen.
Welke vogel is dit?
Frater
Linaria flavirostris
Fraters zijn wintergasten die hun broedgebieden voornamelijk in Noorwegen hebben. In Schotland leeft een aparte ondersoort. Bijzonder aan deze soort is de vreemde verspreiding over de wereld: de voornaamste broedgebieden liggen duizenden kilometers uiteen. Eén cluster in Noordwest-Europa, het andere tussen de Kaukasus en Centraal-Azië. De frater heeft een kenmerkende roepje: een langgerekt, schor “tschwieet” (de Engelse naam Twite is hiervan afgeleid).
Welke vogel is dit?
Geelgors
Emberiza citrinella
De geelgors is een stand- en zwerfvogel van diverse halfopen landschappen, zoals licht beboste heide, bosranden en agrarisch gebied met heggen, houtwallen en grazige wegbermen. Geelgorzen worden vrijwel uitsluitend aangetroffen in het oosten van het land. De Nederlandse broedvogels blijven hoofdzakelijk in eigen land en vormen wintergroepen op voedselrijke plekken. In uitzonderlijke gevallen gaat het om vele honderden of zelfs meer.
Welke vogel is dit?
Gele kwikstaart
Motacilla flava
Gele kwikstaarten hebben een voorkeur voor open landbouwgebieden. Ze wippen de staart regelmatig met felle schokkende bewegingen op en neer. ‘Gele kwikken’ hebben een onstuimige balts, met trillende veren fladdert het mannetje boven het vrouwtje of loopt steeds rondjes om haar heen.
Welke vogel is dit?
Goudplevier
Pluvialis apricaria
Goudplevieren zijn in Nederland vooral van september tot april te zien, wanneer grote aantallen neerstrijken op weilanden en akkers. Goudplevieren broeden niet meer in Nederland; het laatste broedgeval dateert uit 1974, het voorlaatste uit 1937. In april krijgt de goudplevier het prachtige zomerkleed.
Welke vogel is dit?
Graspieper
Anthus pratensis
De algemeenste piepersoort in Nederland. Heeft geen opvallende kenmerken, maar roep en zang zijn karakteristiek. Broedt in allerlei open landschappen, het talrijkst in open duinen. Hij is daar een belangrijke waardvogel voor de koekoek. Is als broedvogel sterk achteruitgegaan, vooral in grasland, maar trekt nog wel talrijk door, vooral in april en oktober. Schaarser in de winter.
Welke vogel is dit?
Grauwe gans
Anser anser
Het is nauwelijks voorstelbaar dat de grauwe gans nog geen veertig jaar geleden een zeer zeldzame broedvogel was, die ooit zelfs werd uitgezet om te voorkomen dat de soort uit Nederland zou verdwijnen. De Oostvaardersplassen in Flevoland vormden de uitvalsbasis voor zijn opmerkelijke herstel. Net als veel andere ganzen zijn grauwe ganzen heel sociale vogels en vormen ze paartjes voor het leven.
Welke vogel is dit?
Grauwe gors
Emberiza calandra
Grauwe gorzen zijn vogels van open, liefst licht heuvelachtige of door dijken doorsneden landelijke gebieden. In Nederland is de grauwe gors een bijna verdwenen vogel van uiterwaarden van de grote rivieren, kleinschalige akkerbouwgebieden langs de Maas in Limburg en akkergebieden van Groningen.
Welke vogel is dit?
Grauwe kiekendief
Circus pyargus
De grauwe kiekendief is de kleinste en slankste van de vier in Nederland voorkomende kiekendieven. Een zomervogel die pas in april en mei arriveert uit de overwinteringsgebieden in Afrika en alweer in augustus en september vertrekt. Zeldzame broedvogel van akkers - vooral in Groningen. Vroeger ook in duinen, hoogveen, heide en moerassen. Door intensieve bescherming behouden als Nederlandse broedvogel.
Welke vogel is dit?
Grauwe klauwier
Lanius collurio
De grauwe klauwier is een broedvogel van ruige, halfopen gebieden met opslag van struweel of jong geboomte. De aanwezigheid van flink wat grote insecten als kevers, bijen en hommels is erg belangrijk, zij vormen de hoofdmoot van het menu. Verder worden hagedissen, kleine zoogdieren en jonge vogels gegeten. De naam ‘klauwier’ slaat op de gewoonte van de vogels om prooidieren op te hangen aan de doornen van bramen of andere stekelige struiken en die later op te eten.
Welke vogel is dit?
Groenling
Chloris chloris
Groenlingen doen hun naam eer aan: ze laten zich herkennen aan allerlei tinten groen in hun verenkleed. De groenling is oorspronkelijk een bewoner van bosranden en halfopen zoomvegetatie. Nu dat natuurlijke habitat zeldzaam is, bewoont de groenling vooral cultuurlandschappen: als er maar genoeg dichte struiken zijn. Groenlingen eten zaden. In hun stevige snavel trillen ze daarvan al ronddraaiend de vrucht uit de schil om te worden opgegeten.
Welke vogel is dit?
Grote barmsijs
Acanthis flammea
De grote barmsijs overwintert jaarlijks in Nederland vanuit Scandinavië. Ze zijn te vinden in berken en elzen in groepjes, hangend aan dunne twijgjes om van de zaden te eten. Door hun actieve gedrag valt het niet mee om deze vogels goed in de kijker te krijgen. In sommige jaren kan de soort een invasieachtig voorkomen vertonen door een combinatie van hoog broedsucces en voedselschaarste in hun reguliere overwinteringsgebied.
Welke vogel is dit?
Holenduif
Columba oenas
In gebieden waar boerderijen, akkers, weilanden en bosschages elkaar afwisselen, vindt de holenduif het meeste van zijn gading. Het nest wordt gemaakt in een holte, maar daartoe kunnen allerlei plekken dienst doen. Hoewel de grootste dichtheden worden gehaald op zandgronden met kleinschalige landbouw, die onder druk staat, doet de holenduif het opvallend goed.
Welke vogel is dit?
Houtduif
Columba palumbus
De houtduif is de grootste en ook de meest voorkomende duif van Nederland. Hij komt in steden voor in tuinen en parken maar ook in het buitengebied op akkers. Meestal zijn ze op de grond naar voedsel aan het zoeken of zitten ze in een boom luid te koeren. Bij het opvliegen maken ze nogal wat kabaal doordat de vleugels boven en onder het lichaam tegen elkaar klappen.
Welke vogel is dit?
Vogel met een zwartgrijs verenkleed, een lichtgrijze nek en achterhoofd. Ze hebben een opvallende lichte iris. Heeft verder een stevige, relatief korte donkere snavel en een vrij lange staart.
Kauw
Corvus monedula
Kauwen zijn zwarte gedrongen vogels met zilvergrijze kopzijden. Deze intelligente soort leeft in groepen. Binnen groepen kauwen bestaat een uitgebreide sociale structuur met een pikorde, intriges en altijd zijn er ‘verliefde’ stelletjes te onderscheiden als ze aan het foerageren zijn. De paarband tussen kauwen duurt een leven lang en de vogels zijn bijna altijd onafscheidelijk.
Welke vogel is dit?
Vallen vooral op door de combinatie van witte buik en oranje borst en vleugeldekveren. Daarnaast zitten er ronde donkere vlekken op de flanken en heeft hij een gele snavel met een zwart puntje (behalve in broedkleed). Bij het opvliegen is de witte stuit opvallend. In zomerkleed hebben mannetjes een ongetekend oranje keel en borst en een glanzend blauwzwarte kop en mantel. Vrouwtjes hebben slechts een oranje tint op de borst en hebben een bruingrijze kop. In de winter hebben mannetjes lichte, roestbeige zomen aan de zwarte veren waardoor ze een nogal bont uiterlijk krijgen.
Keep
Fringilla montifringilla
Kepen zijn de noordelijke tegenhangers van ‘onze gewone’ vink. In Nederland broeden jaarlijks enkele kepen, maar om meer dan drie tot vijf paren lijkt het niet te gaan. Hoe anders is het in Fenno-Scandinavië, waar de keep een van de talrijkste broedvogels is. In de winter verblijven grote aantallen Scandinavische kepen in Nederland. Vinken en kepen houden zich ‘s winters vaak op in gemengde groepen. Ze kunnen gemakkelijk worden waargenomen in beukenbossen, waar ze de afgevallen beukennootjes eten.
Welke vogel is dit?
Middelgrote steltloper met veel gedaanten. Typische vorm door relatief groot lichaam, vrij lange hals en middellange, iets omlaag gebogen snavel. Witte vlakken aan staartzijden, weinig opvallende vleugelstrepen. De mannetjes hebben in het voorjaar een opvallende kraag en oorpluimen en zijn zeer divers in kleur en tekening. De kleinere vrouwtjes zijn licht- of donkerbruin en hebben oranje poten.
Kemphaan
Calidris pugnax
Deze spectaculaire, zeldzame weidevogel broedt in schrale, vochtige, bloemrijke graslanden, vrijwel uitsluitend in reservaten. Kemphanen zijn bekend door de fraaie voorjaarstooi van de mannetjes, die op de toernooiveldjes schijngevechten houden om de gunst van de vrouwtjes. Na de paring draaien de vrouwtjes op voor de zorg om het broedsel. Kemphanen zijn in ons land vooral nog te zien in de trektijd, maar ook wel in de winter.
Welke vogel is dit?
Het meest kenmerkend is de hartvormige gezichtssluier. Deze varieert van helder wit tot bruinachtig wit. Dat hangt samen met de in Europa voorkomende ondersoorten. De in Zuid- en delen van West-Europa voorkomende ondersoort heeft een zuiver witte tot licht gevlekte onderzijde. In Nederland komt overwegend de ondersoort voor met een geelbruine en gespikkelde onderzijde.
Kerkuil
Tyto alba
De kerkuil is een bewoner van (half)open landschappen, bij ons veelal het boerenland. Hij vestigt zich graag in gebouwen zoals schuren of kerktorens. Daar zoekt hij rustige, donkere schuilhoekjes als roestplaats voor overdag en als nestplaats. Kerkuilen leiden een teruggetrokken leven en worden als het donker is actief om in het open veld te jagen op vooral veldmuizen. Ze zijn in het algemeen plaatstrouw en gevoelig voor winters met langdurige vorst en sneeuw.
Welke vogel is dit?
Onmiskenbaar. Zwart-witte onderzijde, opvallende kuif, brede vleugels. Op rug mooie groene en paarse metaalglans. Vrouwtje minder contrastrijk getekend en gekleurd en een kortere kuif. Heeft ook iets spitsere vleugels dan het mannetje. Buiten broedtijd lijken geslachten sterk op elkaar.
Kievit
Vanellus vanellus
De kievit is een van de meest kenmerkende (weide-)vogelsoorten van ons land. Hij is onmiskenbaar met zijn kuif, zijn zwart-witte kleed en zijn unieke, opvallend brede vleugels. Deze spelen in de baltsvlucht een belangrijke rol, waarbij de kievitman spectaculaire buitelingen maakt en de zwart-witte ondervleugels van ver zichtbaar zijn. Aan de ‘zang’ die hij dan laat horen, heeft de kievit zijn naam te danken. Ook de vleugels maken een opvallend geluid.
Welke vogel is dit?
Opvallend zwart-wit getekend op kop en borst. Nagenoeg geheel zwarte snavel. Lichtroze poten. Duidelijk gele oogring. In vlucht geen vleugelstrepen. Roept aflopend “tié-joe…”.
Kleine plevier
Charadius dubius
De kleine plevier is een pioniersoort. Hij vestigt zich rap op plekken die tijdelijk geschikt zijn om te broeden, zoals afgravingen, bouwplaatsen, opspuitingen, grindgaten. Wordt nog weleens een verward met bontbekplevier, maar deze heeft een oranje snavelbasis, oranje poten en géén gele oogring. Bovendien is de bontbekplevier veel meer aan de kust te vinden dan de kleine plevier, die in zoetwatermilieus voorkomt.
Welke vogel is dit?
Gedrongen gans, met iets kortere hals dan de meer algemene bruine ganzensoorten. Korte snavel met roze vlek. Roze poten. Kop donker bruingrijs, contrasterend met de lichtere hals en lichaam. Bovenzijde vaak ‘berijpt’ met een blauwgrijze waas. In vlucht vallen de zeer lichte bovendelen op.
Kleine rietgans
Anser brachyrhynchus
Kleine rietganzen zijn vooral in in het begin van de herfst in Nederland te zien. Ze zitten dan op een oppervlakte van slechts enkele vierkante kilometers in het zuidwesten van Friesland. Al in november trekken deze vogels weg naar België. Vrijwel alle kleine rietganzen die broeden op Spitsbergen, overwinteren in de lage landen.
Welke vogel is dit?
Kleine zwaan
Cygnus bewickii
Kleine zwanen zijn van eind september tot eind maart in Nederland te zien. Ze overwinteren vooral op graslanden en akkers. Deze zwanen broeden op de arctische toendra’s langs de Barentszzee en verder naar het oosten. De populatie is de laatste jaren achteruit gegaan.
Welke vogel is dit?
Feitelijk is het verenpak grotendeels diep bronsgroen. Elk veertje van de bovenvleugels heeft een subtiel zwart randje. Dat geeft de vogel een ‘geschubd’ uiterlijk. In het voorjaar kleuren de vogels op hun mooist. De wangen en dijen zijn dan wit bevederd en de kruin en nek van zilverwitte manen voorzien. De onbevederde keel kleurt dan geel. Dit prachtkleed verdwijnt in de loop van het broedseizoen.
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
De aalscholver is een oude, vertrouwde bewoner van het waterrijke Nederland. Het is een forse, donkere watervogel met gehaakte snavel. Een goed instrument voor de visvangst. Hun vlucht is stevig en resoluut, ze vliegen in strakke lijn naar hun bestemming. Vertrouwd is ook het beeld van aalscholvers met gespreide vleugels om ze te laten drogen. Aalscholvers broeden in kolonies.
Welke vogel is dit?
Ook in vlucht lang achtereind, maar door dik lichaam torpedo-vormig. Witte onderdelen en zwarte bovendelen en kop. Van boven zwart, zeekoet is bruin. Snavel het grootste verschil met zeekoet: zwart, erg hoog en stomp, met witte verticale lijn, en in zomerkleed een witte horizontale lijn van de bovenkant van de snavel naar het oog. In winterkleed witte wangen en keel.
Alk
Alca torda
Alken zijn zeevogels die alleen voorkomen in het Noord-Atlantisch gebied. Ze hebben een snelle vlucht. Daarbij kunnen de vogels laag over het water vliegen en tussen golven door manoeuvreren. Dat maakt het waarnemen met een verrekijker moeilijk vanaf de Nederlandse kust, waar hij alleen als wintergast is te zien. Een bezoek aan de broedgebieden zoals in IJsland of Engeland in het late voorjaar biedt een betere gelegenheid alken goed te bekijken.
Welke vogel is dit?
Het verenkleed van de is overwegend roestbruin, maar met veel accenten. Brede witte vleugelstrepen, aan de korte staart zit een witte eindband en de rug en vleugels zijn donkerbruin. Opvallend zijn de diepblauwe, gekrulde toppen van een deel van de slagpennen. En ook de snavel van de mannelijke appelvink verkleurt naar staalblauw als het voorjaar eraan komt.
Appelvink
Coccothraustes coccothraustus
Met zijn bovengemiddelde formaat en sterke snavel, is de appelvink de krachtpatser onder de vinken. Uit onderzoek is gebleken dat hij met zijn snavel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefenen. Een kersenpit is daarmee moeiteloos gekraakt. De soort is schuw en waakzaam, en brengt het grootste deel van de tijd hoog in grote bomen door. Zijn verborgen gedrag en onopvallende geluid maken de appelvink al met al vrij moeilijk waarneembaar.
Welke vogel is dit?
Hij heeft een oranjebruine kleur en een lange staart. Het mannetje heeft opvallende baardstrepen en een grijze kop. Juveniel lijkt op vrouwtje maar dan met een zwarte rug.
Baardman
Panurus biarmicus
De baardman is een rietvogel. Het mannetje heeft karakteristieke ‘bakkebaarden’. Het heldere bellende roepje is te horen vanuit het riet. In de winter zwerven baardmannen rond en kunnen dan ook gevonden worden in kleinere rietvelden. Buitelend tussen de riethalmen verzamelt deze behendige kleine vogel insecten.
Welke vogel is dit?
Zwart verenkleed met een witte halvemaanvormige band. De vleugelveren hebben lichte randen, zodat ze in vlucht een lichtere vleugel hebben dan merels. Onvolwassen vogels hebben een veel minder duidelijke witte bef. Vrouw en man lijken op elkaar, maar man is wat zwarter en de witte bef is duidelijker. De witte bef is nauwelijks zichtbaar bij eerste winter man en nog minder bij eerste winter vrouw. Snavel van adulte vogels is geel met donkere punt.
Beflijster
Turdus torquatus
De beflijster is een schaarse doortrekker, die sterk op een merel lijkt, maar met witte borstband. De broedgebieden liggen in Scandinavië, Schotland, Wales en berggebieden in Zuid- en Centraal-Europa. De grootste kans om een beflijster te zien, is tijdens de voorjaarstrek; dan verblijven honderden vogels op de Waddeneilanden en elders in het land, meestal in kleine groepjes. Beflijsters houden zich ook op in groepen van andere doortrekkende lijsterachtigen, zoals koperwieken en kramsvogels.
Welke vogel is dit?
Het mannetje onderscheidt zich van het vrouwtje door een knobbel op de felrode snavel. De bontgekleurde schakeringen op een verder wit verenkleed maken de vogel in het veld duidelijk herkenbaar.
Bergeend
Tadorna tadorna
De bergeend is vooral kustbewoner. Hij broedt in holen en voedt zich met (week)diertjes uit zachte slikbodems. De soort vertoont zich als broedvogel steeds vaker in het binnenland, langs de grote rivieren en andere slikrijke gebieden. In de mondingen van de Weser/Elbe en ook in delen van de Nederlandse Waddenzee maakt bijna de gehele Noordwest-Europese populatie in het najaar de rui door.
Welke vogel is dit?
Een klein mosgroen zangvogeltje, iets groter dan een goudhaan, met twee opvallende gelige vleugelstrepen omgeven door zwarte bases van slagpennen en dekveren. Kop met een opvallende gelige wenkbrauwstreep, vuilwitte onderdelen en bleekroze poten, maar nog het best te herkennen aan de roep.
Bladkoning
Phylloscopus inornatus
Van eind september tot eind oktober wordt deze West-Siberische broedvogel vooral langs de kust veel gezien, foeragerend in boomkruinen en struiken, vaak samen met andere zangers. Vaak is hij goed te vinden door zijn kenmerkende roep.
Welke vogel is dit?
Het mannetje heeft een blauwe kin en borst met in het midden een witte vlek (‘ster’). Aan de onderkant wordt de blauwe borst begrensd door een zwarte band, een dunnere witte band en daaronder een roestbruine vlek. Tijdens de balts vliegt het mannetje op uit het riet met een melodieuze zang om elders met gespreide staart en vleugels neer te strijken.
Blauwborst
Luscinla svecica
De blauwborst is door zijn kleuren en een uitbundige zang een opvallende verschijning in de Nederlandse vogelwereld. Blauwborsten hebben de afgelopen decennia in Nederland een flinke opmars gemaakt. Dit komt doordat er meer geschikt leefgebied is bijgekomen. Het is een van de weinige soorten die van de Rode Lijst is geschrapt, omdat het zo goed gaat.
Welke vogel is dit?
Lijkt erg op jonge kemphaan door blonde uiterlijk, maar heeft een korte, rechte snavel, lichte oogring, ronde vlekjes op de zijborst en lange handpenprojectie, en in vlucht geen vleugelstreep of witte stuitvlekken zoals kemphaan.
Blonde ruiter
Calidris subruficollis
De blonde ruiter is een zeldzame soort die af en toe verdwaalt vanuit Amerika. Hij is een slag kleiner dan de meeste andere ruiters, nog kleiner dan een bosruiter. Hoort formeel gezien bij de strandlopers. Hij heeft een prachtig baltsritueel dat in Nederland soms te zien is bij vogels in het voorjaar, waarbij het mannetje de vleugels gespreid omhoog houdt, de kop naar achteren gooit, en op die manier zo veel mogelijk vrouwtjes probeert het hof te maken.
Welke vogel is dit?
Het voorhoofd en de kin zijn rood; zwarte borstband. Rest roomwit. Vliegt behendig door de lucht om insecten te vangen. Om te drinken vliegen ze vlak boven het wateroppervlak en steken af en toe hun snavel in het water. Lange gevorkte staart.
Boerenzwaluw
Hirundo rustica
De boerenzwaluw is een echte boerenlandvogel, een luchtacrobaat van het boerenerf. De nesten worden bij voorkeur gemaakt in boerenschuren, loodsen en dergelijke waar ze in en uit kunnen vliegen. Van april tot oktober verblijven zij in Nederland, de winter wordt in zuidelijk Afrika doorgebracht.
Welke vogel is dit?
Kleiner dan een watersnip, met een veel kortere snavel en met strepen op de flank. Watersnip heeft bandering op de flanken. Vliegt zonder geluid vlak voor je voeten op om meestal na een korte vlucht weer te landen. Drukt zich bij onraad heel stil op de grond, waarbij de vogel helemaal versmelt met de omgeving. In vlucht herkenbaar aan het kleine formaat, de korte snavel en de ietwat puntige staart.
Bokje
Lymnocryptes minimus
Het bokje is de kleinste snip. Bij verstoring vertrouwt hij volledig op zijn camouflage, waardoor je hem meestal pas ziet als je er bijna op staat. Als er vorst is, zijn er betere kansen om hem te zien: in kwelslootjes. Het is geen zeldzame vogel, die op doortrek en in de winter bij ons wordt gezien.
Welke vogel is dit?
Relatief lange snavel, aan de punt iets omlaag gebogen. Zwarte poten, geen witte stuit. In prachtkleed onmiskenbaar door de zwarte buikvlek en de overwegend oranje- of roodbruine bovenzijde. In vlucht met smalle witte vleugelstrepen; staart en stuit met donkere streep, geflankeerd door wit.
Bonte strandloper
Calidris alpina
De talrijkste strandloper, die in de Waddenzee met honderdduizenden voorkomt; in het binnenland schaars. Heeft in het verleden in Nederland gebroed. In zomerkleed onmiskenbaar, maar buiten de broedtijd te verwarren met andere soorten. Broedt in het noorden van het noordelijk halfrond en kent vele ondersoorten. Hiervan komen er in Nederland zeker drie voor: alpina, schinzii en arctica.
Welke vogel is dit?
De keel en buik van het mannetje van de noordelijke populaties zijn helder wit van kleur evenals de witte vleugelvlek en een kleine dubbele witte vlek boven de snavel. De rest van het verenkleed is zwart in prachtkleed, of meer bruingrijs. Het mannetje is donkerder van kleur dan het vrouwtje dat meer bruin is. Maar in Nederland zijn de mannetjes niet zwart maar bruin en soms moeilijk van vrouwtjes te onderscheiden.
Bonte vliegenvanger
Ficedula hypoleuca
Enkele decennia geleden werd de bonte vliegenvanger zelden gezien in Nederland. Tegenwoordig is hij algemener na een sterke opmars vanuit Centraal Europa. Bijna alle bonte vliegenvangers broeden in nestkasten, enkele in boomholtes. Hij komt vooral voor in de oostelijke helft van het land (Veluwe, Drents Plateau). Vanaf een zitpost maken ze korte vluchten achter vliegende insecten aan, en vangen deze in volle vlucht.
Welke vogel is dit?
Rug, vleugels, staart en kop zijn opvallend blauw gekleurd. De borst en de buik zijn oranje/roestbruin van kleur. Tijdens de broedperiode is het mannetje extra opvallend gekleurd. Korte poten met relatief lange tenen, met lange nagels voor goede grip op de boomschors. Spitse, dunne snavel.
Boomklever
Sitta europaea
Boomklevers lopen zowel omhoog als omlaag over een boomstam, vandaar z’n naam. Het zijn holenbroeders die erom bekend staan de opening van hun broedholte te verkleinen door te ‘metselen’ met modder. Deze metseldrang is vaak zo sterk, dat ook wanneer het gat al de juiste grootte heeft, er in de omgeving toch nog een metselwerk gemaakt wordt.
Welke vogel is dit?
Bruingevlekt verenkleed met roomwitte onderzijde. Spitse, omlaaggebogen snavel. Korte poten met lange tenen, lange teennagels voor een goede grip op boomstammen. Met zijn staart leunt hij tegen de boom aan bij het omhoog klimmen. Lijkt verwarrend veel op de zeldzamere taigaboomkruiper (geen broedvogel) en kortsnavelboomkruiper, maar die hebben een opvallender wenkbrauwstreep, zijn witter van onderen en zingen anders.
Boomkruiper
Certhisa brachydactyla
Boomkruipers zijn bruingevlekt van boven en wittig van onderen. Met hun spitse, omlaaggebogen snavel worden insecten uit spleten in boombast gepeuterd. Boomkruipers klimmen spiraalsgewijs langs een boomstam omhoog, daarbij de bast afzoekend naar insecten. Een boomklever gaat ook naar beneden op de boomstam. Bij koude nachten kruipen boomkruipers bij elkaar; uit een bal van veren kunnen dan soms tien of meer staartjes steken.
Welke vogel is dit?
Kop met korte kuif, opvallende lichte wenkbrauwstreep en roestrode wang. Opvallend korte staart. Aan basis handvleugel opvallend, uniek zwart-wit vlekje. Vliegt op met meerlettergrepige roep met heldere fluittonen en zonder “r”, zoals veldleeuwerik. Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje. Tijdens de vlucht opvallend door zijn staartloze voorkomen.
Boomleeuwerik
Lullula arborea
Wanneer u ergens op de zandgronden, op heide of stuifzand in Nederland een leeuwerik ziet met een zéér korte staart, dan is dat vrijwel zeker een boomleeuwerik. Maar de boomleeuwerik laat zich meestal eerst horen voordat je hem ziet. Tijdens de zang vliegt hij in golvende vlucht in grote kringen boven zijn territorium. Aan het einde van de zang laat hij zich in een spiraalvlucht naar beneden glijden.
Welke vogel is dit?
Langs de flanken lopen fijne dunne penseelstreekjes die duidelijk dunner zijn dan de borststreping (bij de graspieper zijn deze ongeveer gelijk); als het te zien is, is de korte achternagel ook een goed kenmerk. Best te onderscheiden aan de hand van geluid en gedrag. Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje.
Boompieper
Anthus trivialis
De boompieper leeft graag aan de rand van bossen en open plekken. Moerassen zijn zeer geliefd, maar ook kaalgekapte bospercelen en heideterreinen worden volop bewoond door boompiepers. In tegenstelling tot graspiepers gaan boompiepers vaak in een boom zitten. Vooral de zangvlucht van een boompieper, net als die van de graspieper, is erg karakteristiek. Vanuit een boom begint de vogel omhoog te vliegen om vervolgens als een parachute of een badmintonshuttle met stijve vleugels en hangende poten weer in een boom te landen. Midden op de dag op een zinderende hete heide, als alle andere vogelsoorten hun snavels op elkaar houden, kan de melodieuze zang van boompiepers nog gehoord worden.
Welke vogel is dit?
Volwassen vogels met blauwgrijze bovenzijde en kenmerkende roodbruine ‘broek’. Opvallend witte wangen, contrasteren met zwarte kopkap. Vrouwtje iets groter dan mannetje. Jonge vogels bruiner, missen de rode broek en lijken op andere kleine valken, vooral roodpootvalk. In de zomer vaak jagend op libellen in vlucht. Bidt niet zoals torenvalk.
Boomvalk
Falco subbuteo
Boomvalken zijn gespecialiseerd in het vangen van vliegende prooidieren. Jaagt in open land op vogels van open veld en op libellen. Is snel en is zelfs in staat om zwaluwen en gierzwaluwen te slaan. Kleine valk met lange, spitse vleugels en een korte staart. Volwassen vogels hebben een rode ‘broek’. Zomervogel, overwintert in tropisch Afrika. Trekt weg in augustus-september, keert terug in april-mei.
Welke vogel is dit?
Van dichtbij zijn subtiele kenmerken de kortere, dikkere snavel, een iets meer grijsgroene tint in het bruin (ten opzichte van de geelrode tint bij kleine karekiet), iets gelere flanken, iets rondere kopvorm en soms licht geelroze poten (grijs bij de kleine karekiet). Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje.
Bosrietzanger
Acrocephalus palustris
Als een van de laatste zomervogels arriveert in Nederland de bosrietzanger. Hij komt pas vanaf half mei binnen uit Oost-Afrikaanse overwinteringsgebieden. Tot diep in juni gaat dat door. Zoek de bosrietzanger vooral in ruigte en in droge rietkragen met veel brandnetels en wilgenroosjes. De bosrietzanger is een uiterlijk sterk op de kleine karekiet gelijkende vogelsoort. De soort heeft ongeveer het hoogste broedsucces van alle zangvogels (65%). Uit onderzoek is gebleken dat bosrietzangers veel Afrikaanse vogelsoorten imiteren, waarvan ze de zang hebben opgepikt tijdens hun eerste overwintering in Afrika.
Welke vogel is dit?
In alle kleden (vooral in prachtkleed) licht gespikkeld van boven en met opvallende wenkbrauwstreep. In vlucht kleiner en slanker dan witgat, met lichtere ondervleugels. Geen vleugelstrepen, wel lichte stuit en staartbasis. Roept bij opvliegen een hoog, schel en snel “ief-ief-ief…”
Bosruiter
Tringa glareola
De bosruiter is een voormalige Nederlandse broedvogel van hoogvenen en natte heiden, tot en met 1936. In 2005 was er een geïsoleerd broedgeval in de Ackerdijkse Plassen. Het is een vrij kleine steltloper, met gele poten. Hij wordt hier op doortrek gezien in zowel voor- als najaar, vooral na een periode met oostenwind. Een typische soort van zoetwatergebieden in het binnenland, die je nooit op het wad zult zien.
Welke vogel is dit?
Er zijn drie kleurvarianten: grijs, donkerbruin en roestrood. Bij al deze kleurvormen komen lengtestrepen op het verenpak voor. De schouders en vleugels zijn getekend met witte druppels. De ogen zijn zwart. Overdag rusten ze veelal dicht tegen een boomstam aangedrukt. Gedrongen lichaam en relatief grote kop.
Bosuil
Strix aluco
De bosuil is de meestvoorkomende uilensoort in Europa. Hij bewoont allerlei landschappen, variërend van loof- en naaldbos tot stadsparken en groene woonwijken, waar hij door zijn nachtelijke leefwijze niet altijd opgemerkt wordt. De bosuil broedt overwegend in boomholtes en begint al vroeg in het jaar (februari of maart) met nestelen. Het bekendst is de bosuil misschien nog wel van de spookachtige roep van de mannetjes - graag gebruikt in griezelfilms - die dan wordt beantwoord door het vrouwtje.
Welke vogel is dit?
Een vaalbruine vogel met grijze kopkap, vaak iets donkerder grijze oorstreek, en een spierwitte keel die opmerkelijk genoeg contrasteert met de (vuil)witte onderdelen. Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje.
Braamsluiper
Sylvia curruca
De braamsluiper is, zoals de naam wellicht al doet vermoeden, een vogel die meestal onopgemerkt blijft. Zo zingt de soort vooral de weken rond Koningsdag uitgebreid, en is hij de rest van het jaar bijzonder zwijgzaam. Erg bontgekleurd is de braamsluiper niet, maar slechts weinig vogelsoorten hebben zo’n witte keel; alleen de grasmus. Dat maakt samen met de uitbundige zang de braamsluiper niet zo moeilijk te herkennen voor wie er een meent te zien in het struikgewas.
Welke vogel is dit?
Onmiskenbare gans: zwart, wit en grijs getint. De gans heeft een wit gezicht met zwarte snavel en wat zwart om de ogen. Onderkant lichaam wit en wat meer grijs op de flanken, zwarte staartpunt, hals en begin romp.
Brandgans
Branta leucopsis
Compacte gans met een onmiskenbaar uiterlijk. De brandgans is pas sinds 1984 broedvogel in Nederland. Tot het oorspronkelijke leefgebied van deze prachtig getekende, compacte gans behoren richels op kliffen en heuvels op onherbergzame plaatsen als Spitsbergen, Groenland en Noord-Rusland. In Nederland vond de brandgans ook een leefgebied dat aan de behoefte voldoet, waarschijnlijk geholpen door de aanwezigheid van ‘tamme’ brandganzen die gehouden worden in parken en tuinen. Uit deze groep ontstond een sterk groeiende populatie van niet-trekkende broedvogels.
Welke vogel is dit?
een compact strandlopertje met kort achterlijf, die vaak trager foerageert dan bonte strandlopers. Qua uiterlijk zijn de snavel - recht met een kleine knik aan het eind - en de donkere pet met ‘dubbele’ wenkbrauwstreep goede kenmerken. Verder heeft hij iets kortere poten, donkere bovendelen en pijlvormige vlekken op de (zij)borst. In het najaar is er ook kans op juveniele vogels die de pijlvormige vlekken missen.
Breedbekstrandloper
Limicola falcinellus
De breedbekstrandloper is niet vaak te zien in Nederland. In het voorjaar (half mei) en de nazomer (augustus) heb je het meeste kans door groepen strandlopers en bontbekplevieren af te zoeken. Zijn naam dankt hij aan de snavel die, als je hem van voren ziet, extra breed is.
Welke vogel is dit?
Mannetjes hebben een donkergroene kop en op de wangen een witte vlek, alsof hij een knijpbril op zijn snavel heeft. Het gele oog valt op. Staart en rug zijn zwart, het onderlijf en de flanken wit. Vanaf de zwarte rug lopen hele fijne zwarte ‘potloodstreepjes’ over de witte achtervleugel. Vrouwtjes zijn asgrijs gekleurd met een bruine kop en witte halsband. Beide seksen hebben een grijze snavel, maar het vrouwtje heeft nog een gele vlek bij de punt.
Brilduiker
Bucephala clangula
De kans dat u een brilduiker ziet in Nederland is het grootst in de winter. Het is in ons land een zeldzame broedvogel. De mannetjes hebben een donkergroene kop met een witte vlek tussen oog en snavel, ook wel de ‘bril’ genoemd. De vrouwtjes hebben deze bril niet. De balts begint al in de winter en het vroege voorjaar in Nederland. Het mannetje gooit zijn kop op zijn rug met gestrekte nek en naar boven gerichte snavel, met de poten wordt water de lucht in geslagen.
Welke vogel is dit?
Mantel en rug roodbruin met een lichtgrijze kop en een zwart oogmasker, dat vervaagt in de loop van het broedseizoen. Heeft een spitse driehoekige snavel. Mannetje heeft een roodbruin gevlekte borst en een wat breder masker. De juveniel heeft een bruine kop en geen masker.
Buidelmees
Remiz pendulinus
Buidelmezen maken een kunstig buidelvormig nest van pluisachtige plantendelen (lisdodde-sigaren, wilgenpluis of brandnetel). Het geheel hangt aan een tak van meestal een wilg. Vanaf 1981 broeden ze jaarlijks in Nederland. In de jaren negentig kende Nederland een landelijke broedpopulatie tot 250 paartjes. Daarna daalden de aantallen fors en ondanks een opleving zijn ze nu laag om onbekende redenen.
