Vormgeving geschiedenis Flashcards
(36 cards)
Victoriaanse stijl
1850-1900 50 jaar
Industrialisatie
Arts & Crafts - William Morris
Neogotische vs Functionele architectuur
Realisme - Gustave Courbet
Impressionisme - Pierre-Auguste Renoir
De Eeuwwisseling
1880-1910 30 jaar
Art-Nouveau - industriële producten te naturaliseren
Paleis de Stocklet
Jugenstijl
Weense Secessie
Modernismo - Gaudi, Barcelona
Post-Impressionisme - Van Gogh
De Periode rond de WOI
1914-1918 4 jaar
Deutsche Werkbung - AEG
Vroegmodernisme:
- Plakatstill
- Expressionisme
- Kubisme - Kandinsky, Picasso
- Futurisme
- Dadaisme - ready made
Interbellum
1918-1939, 21 jaar
Bauhaus
De Stijl - Piet Mondrian
Constructivisme - propaganda posters
Art-Deco - modernisme decoreren, golden luxe, Voque & Reizen posters
Surrealisme - dromen van onderbewuste - Dali, Magritte
De Periode rond de WOII
Jaren 40
Beeldtaal gebruik om onmenselijkheid te verdoezelen en de bevolking te misleiden.
Gruwelijke gevolgen v/d oorlog leiden tot therapeutische procesen bij kunstenaars (Action & Colorfield paintings).
A.Hitler was aan het uitbouw v/z Arische rijk voor een Ubermens, die Lebenssraum nodig had, met als gevolg aan expansie oorlogen. Geen plaats voor andere ras / idealogie => andere mensen naar concentratiekampen gestuurd.
Wereldwijdconflict, volgde 2 kernexlosies in Japan Hirosima & Nagasaki.
Dictatuur v Stalin - hij was het aan het bouwen van communisme in RU en gaf boost aan economie dmv landbouw hervorming - familiebedrijven moeten hun opbrengst afstaan. Zuiveringen v/d andersdenkende bevolking.
Heroïsch Realisme & Popagandaposters - DE, RU, US om mensen te recruitern, posters worden moderner & strakker. Politieke betekennis maar wordt ook in de reclame gebruikt (Coca-Cola). Figurateive stijl typisch voor dictaturen (inspiratie uot het verleden).
De architectuur is hypermodern itt hyperklassiek:
- Neo-classicistisch Architectuur - Nazi Architectuur van Albert Speer
- Modernistische & Functionele Architectuur - Le Corbusier
Vb van slechte kunst
Amerikaanse Abstract-expressionisme laten academische schilderkunst achter zich:
- Action Painting
- Colorfield Painting
De Periode rond de WOII
Design
Grafisch Design van propagandaposters - Heroisch Realisme:
- vervanging v/d modernistische taal vna Bauhaus door heroische beelden van Arische superman/vrouw
- Gebruik v/d middeleuwse typografie - als pure DE typografie
De bedoeling was dmv communicatiemiddelen zoals radio, bioscopen en massabijeenkomsten te zorgen dat de opgepoeste werkelijkheid wordt voorgesteeld aan mensen terwijl horror v/d conentratiecampen zich afspeelden.
Stalin - kunstenaars minder abstraakt moesten zijn, en zich concentreren aan de communisctischce idealogie en niet op de artistieke kant.
Propagandaposter als eem medium om volk op te voeden over het degelijkse leven - waarschuvingen tegen luiheid, instructies om te studeren etc. Vaak een boer vanuit een kikkerperspectief afgebeeld.
Voor de UK & de VS - posters waren gebruikt om militairen te recruiteren.
- Heroisch Realisme - geidealiseerde tekeningen v/e perfecte soldaat of een plichtsbewuste vrouw
- Modernischitsche aanpak - korte krachtige slogans met schreefloze letters.
De Periode rond de WOII
Architectuur
De conservatieve smaak van Hitler in de architectuur
- paleizen in Neo-classicistische stijl om grootsheid te uitstralen en 3de Rijk te benadrukken om een overdreven manier
- geinsperreerd door de oudheid - Paleizen van Griekse Pnatheon / Romeinse colloseum
- met grote pleinen daarvoor.
Functionele bouwstijl van Le Courbusier
- nood aan fatsornelijke, practische en betaalbare huisvesting
- 2 verdiepingen per bewoner, winkelcentrum beneden
- op pijlers om de structuur lichter te laten lijken
- RGB en moderne kubusachtige stijl als v/d Bauhaus en de Stijl.
De Periode rond de WOII
Action Painting
Colourfield Painting
Voor Hitler - kunstenaars waren te liberaal en te ruimdenkend, niet-DE kunstennaars mogen niet, niets tegen de oorloog, alles wat niet paste in zijn totalitaire regime. Veel naar de concentratiekampen gestuurd.
Entartete Kunst (разрушающее) - Organiseerde an Expo v/d slechte kunst om te laten zien wat niet mag.
Veel kunstenaars naar de VS gevlucht en maakten schilderijen om zijn expressie te uiten op een helemaal andere & nieuwe manier - Abstract-experssionisme in de VS:
- Action Painting van Pollock
gooide werf op het doek, en laat het toeval en onderbewuste meespelen als bij Surrealisten, 1ste keer dat geen penseel is gebrukt bij het maken v/d painting.
- Colourfild painting van Rothko
Rustige tegenhanger met grote kleurvlakken die kiker tot rust brengen en tot bedenking.
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
Jaren 50
Optimisme bij mensen, geloof in de toekomst - alles ging goed ook financieel => mensen konden meer consumeren. Consumptiecultur aan het reizen was.
Afgestemde op de doelgroepen consumptiegoederen, hoog consumptie gedrag: perfecte housewife, sportieve wagens, rock’n roll.
Koude oorlog in de lucht, VS -> Korea & Vietnam bombardementen om communisme te verdrijven
Producten die als symbool waren van de vooruitgang waren populair - e.g in de VS Streamlining, alles wat rond, glad en plastic was modern en was goed verkocht.
Scandinavische design als een tegenpol in the EU
Drang naar clean design, klare lettertypes, futuristische architectuur
COBRA ontwerpres waren in tegenstelling tot all die koelheid en cleanheid.
Kunst - tegen de cleanheid, komt met kinderlijke “busy” schilderijen.
- Streamlining 1930-1950
- Scandinavische design 1936
- Jaren 50
- Typografie: Helvetica - Switzerland
- Paleis in Brasilia
- COBRA - Beeldende kunst 1948-1951
Shiny objecten, gebruik van bakaliet.
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
Streamlining
Streamlining 1930-1950, begon in de VS en later in EU
Aerodynamica en hydrodynamica zijn wetenschappen die lucht en water getudeerde, het was toen otdekt dat gladde vorm van vissen en vogels hen sneller maakte
Massatranspoort wordtheel populeerder -> begin men te stroomlijnnen van bussen, autos, treinen die voordien hoekig waren.
Assoscieren v/d streamlining met snelheid en dus met moderne tijd
Stromlijnen ook huishoudelijke producten - stofzuigers, koelkasten, toasters ets.
Bakaliet vaak gebruikt voor een gladde silhouet.
Vrouw als een NB consument => pastel en vrouwelijke kleuren.
Begon als een functionele stijl en werd puure vormelijk.
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
Scandinavische design
Scandinavische design
Inspiratie van natuur en natuurlijke materialen (hout) in tegenstellign tot plastieke voorverpen van toen.
Design moet degelijk en practish zijn. (Ikea vanaf 1958)
We zien ook govlende lijnen.
De Deen - Arne Jacobsen - de egg chair & de stappelbare kruk
De Fin - Alvaar Aalto - een vaas die verwijst naar een bosmeer
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
Helvetica
Grafisch ontewrpen is een apart vaak, professionele ontwerpers gebruikt om reclame te maken
Onstonde veel nieuwe lettertypes e.g een schreefloze Helvetica = Switzerland als een symbol van heldreheid eenvoud en vooruitgang
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
Architectuur
Gebouw moet, helderheid, eenvoudheid en ordelijk uitstralen.
Soms kon je verder gaan dan zuiver moderne architectuur van Bauhaus -> Paleis van het nationale congressen in Brasilia.
2 toren contrasteren met lage gebouwen, een onverwachte vorm met sierlijke lengte van de torens en de schalen ziet een futuristisch uit.
Het ontstaan van de moderne welvaartsstaat 50ties
COBRA
COBRA - Beeldende kunst 1948-1951
Karel De Appel (NL)
Abstract expressionistishe kunstenaars zochten inspiratie uit primitieve kunst en kindertekeningen.
Het spontane en het ruwe v/d tekeninge was geapprecierd bij die COBRA groep.
Schilderen vaak met felle kleuren en krachitge penseelstreken.
Desire to break away from existing art movements, including “detested” naturalism and “sterile”
Experimentation was the symbol of a freedom, which, according to Constant, was ultimately embodied by children and the expressions of children
De swinging 60xties
Jaren 60
Alles mogelijk, alles goed gaat maar er waren ook protesten, vooruitgang in de technologie.
1ste mens in de ruimte, ook in de reaclame veerspiegelt.
Massaconsumptie, wegwerpcultuur, kleuren TV
Flower-power hippies voor drugs & vrije liefde, psycedelische music, tegen de cleanheid van de 50ties. Lange haren bij vrouwen in tegenstellign tot de perfecte houswife. Alles moet plezierig zijn.
1961 - Gevold v/d Koude Oorlog - bouw v/d Belrijnse muur
1963 - protestmars Martin Lutehr King - I have a dream
1968 - Franse Sociale Revolutie tegen kapitalisme
Vietnaam oorlog v/d VS (tot 1975)
Kunst - inspiratie in de consumpitecultuur - de supermarkt, de krant, de bioscoop, het stripverhal (popart & opart).
Psycedelische posters tegen Vietnamoorlog ook voor platenhoezen
Musiek Festival - 3 dagen, als een symbool van vrede, ook tegen de Vietnaam Oorlog. Hippies tegen de hersende maatschappij van 50ties.
POPART - Warhol, Lichtenshtein, Panton
OPART - Vasarely
Psychedelica - Beatles platenhoes
Acrchitectuur - Australia Opera House - nooit geziene, spectaculaire betonen constructies.
De swinging 60xties
POPART
POPART - Richard Hamilton (popsicle), Andy Warhol, Roy Lichtenstein (stripverhalen), Verner Panton (chair)
Kunstwerken met consumptiegoederen soms als kritiek op massaconcumptie. Ze vonden abstract-expressionisten te moeilijk te begrijpen, te elitair.
Popart doel - kunst ook populair, vrolijk en humoristisch kan zijn.
Als gevolg veel producten geproduceerd in felle kleuren, ook van plastiek (goedkop + slechte kwaliteit). Wegverpcultuur - designers stelden vervangbaarheid boven duurzaamheid.
Hamilton - een collage van een kamer met de perfecte gezien van jaren 50s met de typische, producten, gemaakt van bestaande elementen uit die tijd. Techniek van dadaisten - gebruik van ready-made objecten. Kritiek op de consumptie maatschappij van toen.
Andy Warhol - begon als een reclame maker. Gebruikte zeefdruk techniek om keuren toe te vogen, gebruikte bestaande fotos van beroemde mensen.
Link met Dadaisme - Dadaisten niet meer geloofden in de kunst. Geen plaats voor de kunst in de wereld van onzienige oorlog. PopArtiesten - willen kunst vrolijken maken en toegankelijke kunst voor mensen te kunnen begriijpen.
Om een groot aanbod in de supermarkt te benadrukken - plaatse veel soepen blikken op een schilderij.
Gebruikte felle, vrouwelijke, fluo kleuren.
Ook iconen uit die tijd - Merlin Monroe, Elvis Presley alsof ze massaproducten waren.
Kunst toeganklijk voor grote publiek.
Roy Lichtenstein - vergrotte stripverhalen uit kranten en magazines tot heel grote schilderijen. Nam populair elementen uit de maatschappij.
Bendadrukte pixels door puntjes te schilderen.
Gebrukte kleuren van kranten - RGB (toen ze kunnen gebruken)
Voegde humor toe aan zijn werken.
Verner Panton - excentrieke, vloeiende vorm van een stappelbare stoel, geproduccerd in verschillended kleuren.
De swinging 60xties
OPART
OPART - Victor Vasarely
abstracte stroming met optische effecten door strippen, lijnen en andere geomtrische effecten te herhalen.
illusie van beweging was gepast in de psychedelishe geest van die tijd
plezierige, oppervlakkige beleving/ effect is het belangrijkst en niet de letterlrijke/diepe betekennis
design komt terug van behangpapier tot textiel
De swinging 60xties
Psychadelica
Psychadelica was de norm in tegenstelling tot the modernistiche voorschriften:
- toestand van roes als je droegs gebruikt
- felle kleuren
- hippie-achtige wezens (als bij Art-Nouveau, feerieke, mysterioeuse wezens, uit sprookijes en de natuur, verleidelijke vrouwen. )
- zwierige & dansende, krulende letters in tegenstelling van e.g. Helvetica van jaren 50, visuele aspecten het blangrijkst en niet de leesbaarheid
- platenhoezen (Beatels een collage met popsterren van toen, bloemen in de naam verwijsing naar de flower-power), muziekaffiches & protestposteren tegen Vietnaamse Oorlog
De swinging 60xties
Architectuur
Sidney Opera House in Australie - by Utzon, 1957-74 constructie van 17 jaar.
betonen schelpdaken - als zeilen boven het water
grote instabile constructie in sterk contrast tot vroegere stabiele en statischemodernistische gebouwen van Bauhaus, De Stijl
de speelse vormen passen goed by de plezierige Pop Art
technische mogelijkheid te testen om zo’n costructies te kunnen bouwen, berekeningen gedaan met computers.
Antibeweging & Anarchisme
Jaren 70
Postmodernisme - jaren 70, 80, 90
Gearadicaliseerde verzet tegen het establishment.
Studenten protest in Ohio tegen VS-invasie in Cambodia.
Studenten protesteren in Zuid-Afrika ( tegen de onderwijs taal van blanken - ZA)
De leden van RAF = Rote Armee Fraktion in DE tegen rijke kapitalisten.
1973 - oliecrisis, olieboycot van de Arabische olieproducerende landen, tegen het Westerse lande die Israël hadden gesteund bij de Ramadanroorlog
Kim Puc 9jarige meisje die was getroffen door de napalmaanval tijdens Vietnaamsee oorglov van VS tegen het communisme.
Napalm is benzine met een verdikkingsmiddel, zodat het beter blijft kleven als de en maakt de verbranding trager in tegensteelign to tbenzine.
Gloablisering wordt bellangrijker - informatie ging nog sneller de werel rond.
Radicalisering in the beeldtaal: tegen de regels van modernisme, tijd voor iest niew - postmodernisme. (Pop Art had die trend al in gang gezet).
- Modernisme vs Postmodernisme
- Postmodernisme
- Punkbeweging
- Antidesign
- Architectuur
- Beeldende kunst - Land Art
Antibeweging & Anarchisme
Modernisme vs Postmodernisme
Modernisme
- Kubisme, Futurisme, Expressionisme
- Bauhaus, De Stijl, Constructivisme
- functionaliteit zonder ornamenten
- creatie moet nieuw zijn
- abstracte beeldtaal voor de “kunstkenner”
- strakke geometrische vormen
- sobere en primaire kleuren
- strikte regels
Modernisten vonden postmodernisme kitscherig en chaotisch.
Postmodernisme
- Land art, Punk, Memphis, Sensationalisme
- ornamenten toegelaten
- creatie verwijst naar stijlen uit verleden
- kunst voor iedreen
- brutale en speelse vormen
- felle kleuren, alles kan
- spontaan en anarchistisch, tegen de regels
Postmodernisten vindend modernisme afstandelijk en elitair.
Antibeweging & Anarchisme
Logos & Punkbeweging
Logos
Globalisering in opkomst - ook impact v/d visuele communicatie is NB
Groeinde corporate capitalism - een sterk, herkenbare logo is een must.
Schelplogo van Shell & Nike.
Punkbeweging
anarchistish rockmuziek tegen de heersende trends - disco-fever
Platenhoes “God Save the Queen” - ook in de typografie: in plaats van modernistische aanpak - woede en enrgie v/d punkcultuur is getoond dmv chaotische, anarchistische collages v/d krantenknipsels, zonder regels (als bij Dadaisten).
Antibeweging & Anarchisme
Antidesign
Antidesign
tegen de gestileerde elegantie en de “goede smaak” van modernisme, het is krucial kitscherig zijn e.g
- bij meubels - zetels, kasten, lampen
- speelse design, klerrijk, ironie en humor
- niet functioneel (e.g zetel in de vorm van lippen)
Antibeweging & Anarchisme
Architectuur
Postmoderne kitsch - e.g. Centre Pompidu in Parijs by Richard Rogers ( Centre national d’art et de culture ).
ipv de modernistische doos - een grote stalen kooi met buizen (van electriciteit en water) en roltrappren die rondom en door de kooi lopen
Alles wat traditioneel onzichtbaar moet zijn, is voor iedreen visible.
Kleurrijke aanpaak maakt het vrolijk en is beroemd bij touristen.
