Vrouw: Menstruele cyclus Flashcards
(60 cards)
1
Q
Gemiddelde duur van menstruele cyclus
A
28 dagen
- Dag 1: eerste dag van de menstruatie
- Dag 14-15: Eisprong (ovulatie)
2
Q
Drie fasen van menstruele cyclus in de eierstok
A
- folliculaire fase
- ovulatie
- luteale fase
3
Q
Drie fase van menstruele cyclus in de uterus
A
- Menses
- Proliferatieve fase
- Secretoire fase
4
Q
Follikels
A
Bolvormige structuren in de ovaria
5
Q
Verschillende soorten follikels
A
- Primordiale follikel
- Preantrale follikel
- Antrale follikel
- Preovulatoire follikel
6
Q
Primordiale follikel
A
- 1 laagje granulosacellen
- 1 oöcyt
7
Q
Preantrale follikel
A
- Dikke laag granulosacellen
- Thecacellen
- Zona pellucida
8
Q
Antrale follikel
A
Preantrale follikel gestimuleerd door FSH
9
Q
Atresie
A
afbreken van follikel
10
Q
Schema van follikels bekijken
A
Gedaan
11
Q
Folliculaire fase
A
- Eerste helft van de cyclus
- De eicel rijpt (tot aan eisprong)
- 3 stadia:
1. Rekrutering
2. Selectie
3. Preovulatoire follikel
12
Q
Rekrutering
A
- Dag 1-5
- Onder invloed van FSH: follikels redden van atresie
- 20 preantrale follikels –> 20 antrale follikels
–> degene die worden gered ontwikkelen zich van preantrale naar antrale follikels - hormonen: FSH en LH stijgen & Follikels secreteren E2 en inhibine
13
Q
Selectie
A
- Dag 6-10
- Uit 20 antrale follikels wordt 1 follikel dominant
–> 19 anderen gaan afbreken - Hormonen:
1. Secretie van oestradiol en inhibin
–> Negatieve feedback op FSH: FSH secretie neemt af
2. LH blijft stijgen
14
Q
Preovulatoire follikel
A
- Dag 11-14
- Dominante follikel wordt groter: evolutie naar preovulatoire follikel
- Luteïnisatie preovulatoire follikel
- Hormonen: piek in aanmaak oestradiol en inhibine gevolgd door piek in aanmaak LH en FSH
15
Q
Wat stijgt er aan het einde van de cyclus
A
LH en FSH concentratie
- stijging gaat door in rekruteringfase van volgende cyclus
16
Q
Twee cel – twee gonadotropinen systeem rekrutering
A
- In thecacellen wordt cholesterol omgezet in androgenen onder invloed van LH
- Onder invloed van FSH in granulosacellen worden
1. androgene omgezet naar oestradiol
2. secretie van inhibine
3. granulosacellen laten delen: follikel wordt groter
17
Q
Gonadotropinen in selectie
A
Daling van FSH
- Androgenen worden minder efficient omgezet naar E2
- follikels komen onder invloed van androgene
- atresie van follikels behalve 1 follikel
18
Q
Gonandotropinen in selectie: specifiek voor dominante follikel
A
Dominante follikel:
- 1 follikel gaat niet atresie
- FSH-receptoren worden vervangen door LH-receptoren
- LH stijgt in concentratie: granulosacellen blijven delen en blijven E2/inhibine aanmaken
19
Q
Luteïnisatie: preovulatoire follikel
A
- Preovulatoire follikel stapelt luteïne op
- Stoppen met delen
- Granulosacellen maken progesteron
20
Q
Luteïne
A
- Gele kleurstof, opnemen via de voeding bv eidooier
- Lichaam kan dit niet zelf aanmaken, dus het moet worden opgenomen uit voeding
21
Q
Uit wat wordt progesteron gemaakt door het gele lichaam?
A
Cholesterol
22
Q
Ovulatie
A
- Eisprong komt voornamelijk uit piek in LH
- 3 veranderingen geïnduceerd door LH
23
Q
LH induceert drie veranderingen
A
- Stimuleert meiose in de oöcyt
- Stimuleert loskomen van granulosacellen
- Stimuleert kapotgaan van wand follikel en wand eierstok
24
Q
Schema van de drie veranderingen in ovulatie bekijken
A
Gedaan
25
Pijn bij ovulatie
- Middenpijn
- Pijn in de onderbuik langs de kant van de eisprong
- Meeste vrouwen voelen dat niet maar sommigen kunnen dit opmerken
26
Oorzaken middenpijn
1. Grote preovulatoire follikel drukt op eierstok
2.Kleine bloeding bij openbreken follikel en wand ovarium
- Bloed in de buikholte --> pijn
3. Contracties eileider na ovulatie
--> krampen
27
Ovulatietest
- Gebaseerd op hoge LH concentratie
--> piek van LH vlak voor eiersprong meten
- Komt in urine terecht
28
Luteale fase
2 stadia:
1. Corpus luteum = geel lichaam
2. Luteolyse = kapot gaan van het gele lichaam`
29
Corpus luteum
Wat er achter blijft van het follikel na de ovulatie = gele lichaam
- dag 15 - dag 21
- produceert progesteron, inhibine en oestradiol
30
Luteolyse
Kapotgaan corpus luteum wanneer een vrouw niet zwanger is
- Dag 22 – dag 28
- Corpus luteum evolueert tot corpus albicans (wit lichaam)
- Vanaf dag 22 secreteren granulosacellen PGF2α: aanmaak wordt gestimuleerd door progesteron
31
Bekijk schema geslachtshormonen cyclus
Gedaan
32
Endometrium
Baarmoederslijmvlies
33
Myometrium
Spierlaag baarmoeder
34
Endometrium tijdens de cyclus
Folliculaire fase
- Oestradiol
- Proliferatie endometrium
--> proliferatieve fase
Luteale fase
- Progesteron
- Omvorming endometrium
- Slijmproductie door endometrium
--> secretoire fase
- Secreet bevat stoffen die innesteling bevorderen
35
Schema endometrische cyclus bekijken
Gedaan
36
Wanneer is endometrium klaar/ontvankelijk
Window of recepitivity
37
Soorten vaginaal bloedverlies
1. Doorbraakbloedingen
2. Dervingsbloedingen
38
Doorbraakbloedingen
Wanneer hormonen heel de tijd op een niveau blijven
- reactie op continue blootstelling oestrogenen vb. obese vrouw met heel veel E
- reactie op continue blootstelling overmaat progesteron en beetje oestrogeen vb. doornemen van pil
39
Dervingsbloedingen
Hormonen gaan plots dalen
- reactie op stoppen van oestrogenen of progesteron vb. stopweek bij pil
-reactie op stop van oestrogenen en progesteron = strikgenomen menstruatie
40
Menses
eerste dag van maandstonden
41
Cyclus endometrium
1. Afschilferen (menses)
2. Proliferatie: opgroeien van endometrium
3. Secretie = meer bloedvaten (klaarmaken voor de innesteling van eicel)
4. Afschilferen wanneer er geen bevruchting is
42
Myometrium
Fundus – baarmoederkoepel
Cervix – baarmoederhals
43
Menstruatie samenvatting
- Stimulus: PGF2α
- Kenmerken contracties: F --> C, sterk
- Klinisch: Gevoeld, pijnlijk, dysmenorroe
- Functie: Eliminatie endometrium
44
Ovulatie samenvatting
- Stimulus: E2
- Kenmerken contracties: C --> F, zwak
- Functie: transport zaadcellen
45
Luteale fase samenvatting
- Stimulus: P
- Kenmerken contracties: relaxatie
- Functie: innesteling vrucht
46
Cervixslijm
- Zaadcellen moeten door slijm naar binnen zwemmen om eicel te bevruchten
- Samenstelling varieert onder invloed van oestrogenen en progesteron
47
Cervixslijm in folliculaire fase
- Oestrogeen stijgt
- Slijm wordt meer doorlaatbaar voor zaadcellen
- waterachtig, uitrekbaar en varenpatroon
48
Cervixslijm in luteale fase
- Veel progesteron
- Maakt slijm ondoorlaatbaar voor zaadcellen
- troebel
49
Schema van hoeveelheid cervixslijm bekijken
Gedaan
50
Lichamelijke veranderingen tijdens menstruele cyclus
- Verhoging lichaamstemperatuur door progesteron
- Toename libido bij E2-piek
51
Premenstrueel syndroom
- Net voor de menstruatie
- Lichamelijke symptomen: gevoelige borsten en opzetting buik
- Emotionele symptomen: prikkelbaar en vermoeid
- Ernstig: dysforisch premenstrueel syndroom
52
Menstruele problemen
- Dysmenorree
- Menorraghie
53
Dysmenorree
Pijn en/of krampen tijdens menstruatie: contracties uterus bij menses
- Door overmatige aanmaak PGF2α: contracties uterus bij menses
- Door onderliggende aandoening: endometriose
54
Menorraghie
- Overmatig bloedverlies: >80 milliter per week (hypermenorree)
- Langdurige menstruatie: > 1 week
- Door anovulatoire cyclus, door afwijking baarmoeder
55
Anovulaire cyclus
Geen ovulatie
56
Endometriose
- Cellen van het endometrium komen ook buiten de baarmoeder voor
Meestal in de buikholte, op het buikvlies en de organen in het bekken
- Ontstaan: waarschijnlijk doordat er tijdens de menstruatie bloed via de eileiders in de buikholte terechtkomt.
- Gevolg: kans op zwangerschap wordt veel kleiner
57
Klachten bij endometriose
1. Pijn bij de menstruatie
2. Pijn bij seksuele betrekkingen
3. Pijn bij plassen/stoelgang
4. Vermoeidheid
58
Behandeling endometriose
- Medicatie: toename afremmen
- Operatie: letsels verwijderen
59
Polycystisch ovarium syndroom (PCOS)
Probleem met follikelvorming in eierstokken waardoor je heel veel kisten hebt zitten en dus een verstoring in hormoonaanmaak en verstoring in ovulatie
60
Schema PCOS bekijken
Gedaan
