Week 1 Flashcards
Wat is de functie van kauwen?
- kleinere brokken
- groter opp
- mengen speeksel en enzymen
Welke kauwspieren gebruik je bij depressie, elevatie en malen? Hoe werkt de innervatie?
- 2 tongbeenspieren en m pterigoideus lateralis, ook zwaartekracht
- m masseter en m temportalis + m pterigoideus medialis
- m pterygoideus medialis en lateralis
- buccinator: voedsel uit wang, geen kauwspier maar mimisch
- (supra)hyoidale spieren: kaak krachtig open
N mandibularis(V3 uit n. V), buccinator n. Facialis
Welke speekselklieren zijn er? Wat is het verloop van de ducti? Hoe werkt de innervatie?
- parotides
- Ductus: lateraal langs masseter, door buccinator
- Papilla ductus parotides: bij 2e bovenste kies
- Submandibularis: onder tong, ductus voorkant mond
- uit op carancula sublingualis langs frenulum linguae
- Sublingualis: direct onder tongbodem → carancula en ducti sublingualis minor
N facialis en n. glossopharyngeus(glandula parotides)
Welke spieren zijn er bij de tong? Hoe werkt de innervatie?
- 3 intrinsieke: origo en insertie op tong → vorm
- 4 sets extrinsieke: beweging → M palatoglossus, styloglossus, genioglossus, hyolossus
Via de n hypoglossus - supra/infrahyoidale spieren: hyoid, onderkaak bewegen(m digastricus als katrol) → positie larynx, slikken, mond openen
Via de n. facialis/mandibularis en C1/ via C1-C3 - Anterior(2/3): n. lingualis(gevoel) & facialis(smaak)
- Posterior(1/3): n. glossopharyngeus
Welke spieren horen bij de pharynx en wat is de functie?
- Levator/tensor veli palatini: platum molle n achter/omhoog
- M constrictor pahryngeus medius, superior en inferior: voedsel n beneden geduwd
Heffers - Palatopharyngeus: tilt keelzak omhoog
- Salpinopharyngeus: vast aan buis v Eustachius, trekt open → klaren
- Stylopharyngeus: heft keelzak
Waaruit bestaat de maag? Hoe werkt de vascularisatie?
Cardia -> fundus -> corpus -> pars pyloricum -> pylorus -> ampulla
tunica muscularis bestaat uit 3 spierlagen -> in alle richtingen kneden
J-vorm: curvatura major(a. gastroomentalis) en minor(a. gastrica)
Waaruit bestaat het duodenum? Wat is het lig. v. Treitz?
C-vorm: pars superior(rechts), descendens, horiozontalis(links) & ascendens
Een spier waarmee vasthangt aan diafragma, overgang jejunum.
Welke verschillen zijn er tussen het jejunum en ileum?
- Plicae criculares jejunum
- vasa recta jejunum vs arcades
- Grotere diameter
- Peyer’s patches in ileum
- ileum meer vet
Wat is het divertikel v. Meckel?
Overblijfsel navelstreng vast aan dunne darm in het ileum, soms restant uitstulping -> ontsteking of minder bewegelijk
Waaruit bestaat het colon?
Colon ascendens -> transversum -> descendens -> sigmoideum, indikken feces.
- haustra coli= comparitmenten
- epiploica= vetbobbels
- teania coli= 3 spierlagen
Flexura= bochten, flexura hepatica hangt lager dan splenica.
Veel variatie.
Waaruit bestaat de galbalaas? Waar monden de ducti uit?
Gal in lever gemaakt → via d hepaticus dextra/sinistra → d communis
→ via d. choldochus n papil v. Vater
- sfincter v. Oddi dicht → via d. cysticus n. galblaas
Grote variatie in vorm ducti
Hoe werkt de vascularisatie van tractus digestivus?
- truncus coeliacus: maag, duodenum, milt, lever, pancreas, galblaas
- A mesenterica superior: jejunum, ileum, caecum, colon ascendens & transversum
- A mesenteria inferior: colon transversum, descendens, sigmoideum en rectum
Veel variatie - Veneus: V. porta brengt bloed TD n lever. V. mesenterica inferior en v. splenica komen samen, uit op v. porta, net zoals v. mesenterica superior.
Welke organen liggen grotendeels intra- en retroperitoneaal?
intraperitoneaal: maag, lever, milt, cauda pancreas, ileum, jejunum, ceacum, colon transversum/sigmoideum
Retroperiotneaal: duodenum, colon ascendens/descendens, corpus pancreas, nieren
Wat is de algemene microscopische structuur v/d tractus digestivus?
- mucosa: epitheel → lamina propria → muscularis mucosae
Tot slokdarm meerlagig plaveiselepitheel, daarna eenlagig cylindrisch eptiheel - Submucosa: klieren en bindweefsel
- Muscularis: circulair en longitudinale spierlaag
- adventita: bindweefsel, bloedvaten
Enterische zenuwstelsel -> peristaltiek darm - plexus v Auerbach(Myenterisch): in muscularis
- Plexus v Meissner(submucosaal): t submucosa en muscularis
Hoe is de opbouw van de mondholte(epitheel en submucosa)?
Gemengd plaveiselepitheel: verhoorning(lippen, palatum durum) en niet-verhoornend.
In de submucosa veel kleine speekselklieren, diffuus lymfoid weefsel en veel perifere zenuwen.
Hoe is de tong opgebouwd?
- gemengd plaveiselepitheel m papillae
- Smaak: circumvallate(achterin), foliata(zijkant) & fungiformis(voorin) → niet verhoornend
- Beweging: filiforme op opp → verhoornend, spits en smalle vorm
- Lamina propria: sensorische neuronen, Sereuze en mucineuze klieren
- Spierweefsel: fragmentatie, transport
- Vet-bindweefsel: inbedding en verankering
Hoe is de opbouw van de papilla circumvallate?
verhevendheid gaat over in smaakgroeve, meerlagig plaveiselepitheel
- smaakbekers/taste buds aan zijkant
- Ganglioncellen: info n CZS
- Speekselklieren ductus in papilla → schoonspoelen zodat nieuwe smaak waarnemen
Smaakorgaantjes
- guantorische cel m taste hairs op oppervlak: chemische samenstelling waarnemen
- Transitionele cel: ondersteunen
- Basale cel: proliferatie tot transitionele/guantorische cel
- Ganglioncel
Wat is de opbouw van tanden?
- Glazuur(amentoblasten): 96% hydroxyapaptiet
- Dentine: hard, geen bloedvaten → ontoblasten uitlopers in dentine, onderhouden
- Cementum(cementumblasten): verbinding bot
- Pulpa: bloedvaten, zenuwen
Hoe loopt ontwikkeling van tanden?
- glazuurvorming tot vlak v doorkomen
- Dentine vorming tot volgroeid
- Odontoblasten blijven in pulpa: onderhoud dentine
- Mesenchymale cel rond wortel: differentiatie tot cementocyten
Welke speekselklieren zijn er?
- kleine: in mucosa tong/wang -> mucineus
- grote
- parotis: sereus → amylase en proline-rijke eiwitten
- submandibularis: sereus > mucineus → amylase, proline-rijke eiwitten
- Sublingualis: mucineus»_space; sereus
Hoe zijn speekselklieren opgebouwd?
In lobuli verdeeld d bindweefselsepta -> ducten, zenuwen, en bloedvaten
Tubulo-acinaire eenheden= meerdere ducti eindigen op zakvormig uiteinde
Halve maan vorm: sereuze kliercel aan buitenkant, midden trosje muceuze m omheen myoepitheliale cel
- Grote ducti: 2 lagig kubisch eptiheel
- Kleine ducti: 1 laag kubisch epitheel en groot lumen(itt sereuze kliertubuli)
Wat is Barett oesophageus? Welke vormen van kanker komen in de slokdarm voor?
- Oeosphagitis= ontsteking agv reflux(LES sluit niet)
- metaplasie: eenlagig cylindrisch ipv meerlagig plaveiselepitheel
Kan ontaarden in dysplasie -> verhoogd risico adenocarcinoom - slijmbekercellen: normaal niet
Adenocarcinoom en plaveiselcelcarcinoom
Hoe is de oesophageus opgebouwd? Wat is de Z-lijn?
Niet-verhoornend plaveiselepitheel.
Musuclaris mucosae, dunner dan tunica muscularis.
- buitenste: longitudinaal -> bovenste 1/3 dwarsgestreept, onderste glad
- binneste: circulair
Voorbij diaphragma(in buikholte) serosa ipv adventitia: mesotheel, verbonden m peritoneum.
Overgang slokdarm plaveiselepitheel en maag cilindrysch epitheel.
Hoe is de microscopische opbouw v/d maag? Welke cellen en functies horen hierbij?
Epitheel heeft foveolae(kleine instulpingen) en brede laag klierweefsel.
- parietale cel: maagzuur en intrinsic factor -> groot, rond, veel cytoplasma, roze
- muceuze neck cel: naast PC, slijm mk -> driehoek, wit cytoplasma en kern verdrukt
- hoofdcel: mk pepsinogeen, leptine & lipase > granueleus cytoplasma
- slijmnapcel: bovenin epitheel, slijm mk -> cylindrisch, napje top, kern basaal
- endocriene cel: reguleren zuurproductie(feedback PC)
Adventitia bekleed m mesotheel, onderdeel buikslijmvlies -> (sub)serosa
In muscularis propria 3 spierlagen
