Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

farmakologia > wykład I > Flashcards

wykład I Flashcards

1
Q

jak dzielimy farmakologię

A

-ogólna
-szczegółowa
-doświadczalna
-kliniczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

co to toksykologia

A

nauka o działąniu leków w zakresie toksycznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

co to farmakoekonomika

A

cena terapii,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

co to farmakoepidemiologia

A

jak luzie z różnych raz, obszarów świata reagują a dany lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

co to lek

A

substancja chemiczna, jedna lub wiele aktywnych substancji, która reaguje z żwym ustrojem, zieniając jego czynność tak, że zmiany te mogą być wykorzystywane do zapobiegania chorobom lub ich leczenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wymagania wobec leków

A

-muszą zawierać dokładną dawkę
-s. a. dostępna do wchłaniania
-stabilność
-wygodne do podania, łatwe w przyjmowaniu
-wytwarzane z Dobrą Praktyką Produkcyjną (GMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

jak zbudowany jest lek

A

substancja czynna + substancje pomocnicze (nośnik leku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jak ma działać substancja czynna

A

-okreslony czas
-z określona siłą
-w okreslonym miejscu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

nomenklatura leków nazwy

A

-nazwa chemiczna (np kwas 2-acetoksybenzoesowy)
-kod związku
-nazwa międzynarodowa (np. kwas acetylosalicylowy)
-nazwa handlowa (np. aspirin, acard, polopiryna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

nomekltura leków dzialanie

A

-aktywność farmakoterapeutyczna- np. przeciwbólowe, przeciwwirusowe

-aktywność farmakologiczna - np. antagoniści adenoreceptora alfa

-mechanizm działania - np. blokery kanałów wapniowych

-źródło pochodzenia - naturalne i chemiczne syntetyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

leki naturalne jak otrzymywane

A

otrzymywane metodami fizycznymi (ekstrakty) z organów roślinnych (np. chinina), zwierzęcych (np tran, insulina), minerałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

leki półsyntetyczne jak otrzymywane

A

orzymywane z substancji naturalnych które poddaje się procesom chemicznym (np. ampicylina, jest zmodyfikowaną penicyliną wytwarzaną przez grzyby penicillium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

leki syntetyczne jak są otrzymywane

A

otrzymywane z substancji nie mających w,łaściwości lecznczych, (np. aspiryna - zmodyfikowany kwas salicylowy, ester kwasu etanowego i kwasu salicylowego wustępującego w korze wierzby), nie mają odpowiedników w naturze, czasami podstawą leku jest zwiazek poch, nat., jednak zastsowanie naturalnej formy nie jest możliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

jak nazywamy leki bez recepty

A

OTC - over the counter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

cechy lekków otc

A

-nie moga stanowić zagrożenia dla żyia i zdrowia
-nie zawierają środków odurzających, sub. psychotropowych
-nie uzależniają
-niska toksyczność
-nie wpływa na rozród
-nie rakotwórcze, mutagenne
-nie wywołują działań niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

co to lek innowacyjny, oryginalny

A

nowy lek, skuteczność i bezpieczeństwo potwiedzone w odpowiednio zaprojekotwanych badaniach, chroniony wieloma patentami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

co to lek odtwórczy, generyczny

A

wprowadzany na rynek po wygaśnięciu okresu ochrony patentu leku, zazw. 20lat, 30-60% tańszy; przechodzi skróconą ścieżkę rejestracji leku ANDA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jakie kryteria mają leki odtwórcze

A

-identyczne proporcje tej samej substancji czynnej
-podawany tą samą drogą
-produkcja zgodna z GMP
-te same wskazania terapeutyczne
-wykazana biorównoważność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

co to biorównoważność

A

niewystępowanie znacznej różnicy w dostępności czynnych składników leku w miejscu ich działania - po podaniu leków w tej samej molarnej dawce, podobnych warunkach i odpowiednio zaprojektowanych badaniach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

co to klasyfikator lektów ATC

A

klasyfikator anatomiczno-terapeutyczno-chemiczny. składa się z siedmiu pozycji LCCLLCC
-pierwsza litera to grupa anatomiczna
-dwie cyfry to funkcja terapeutyczna
-dwie litery to podgrupa farmakologiczna i gr chemiczna
-dwie cyfry to sub chemiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

definicja dawki leku

A

ilość leku, któą wprowadzamu do organizmu aby uzyskać efekt terapeutyczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

jak ustalone są dawki leku w polsce

A

dla mężczyzny w wieku 24 lat o masie ciała 70kg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

co to dawka efektywna

A

dawka wywołująca określony efekt farmakologiczny. jeżeli jest to pożądany efekt lecznyczy, nazywamy tą dawkę leczniczą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

co to ED50, ED90

A

dawka efektywna dla 50% populacji, 90% populacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

dawka minimalna co to

A

namjmniejsza dawka wywołująca efekt farmakologiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

dawka maksymalna

A

największa dawka jaka może byc stosowana leczniczo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

dawka jedorazowa pro dosi

A

jednorazowe wziecie leku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

dawka dobowa pro die

A

odstępy miedzy dawkami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

DDD - defined daily dose

A

srednia dobowa dawka podtrzymująca dla leku stosowanego w głównym wskazaniu u człowieka dorosłego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

dawka uderzeniowa

A

d. podwójna, potrójna stosowana aby przyspieszyc działąnie leku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

dawka letalna, LD 50

A

powodująca smierc 50% populacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

co to indekst terapeutyczny, wskaźnik leczniczy

A

proporcja dawki wywołującej objawy toksyczne/dawki leczniczej

mi. dawka toksyczna : min. dawka terapeutyczna

im wyższy, tym lek bezpieczniejszy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

co to aktywność leku

A

właściwość wyzwalania określonego efektu, np podwyższenie ciśnienia tętniczego krwii o 10mmHg przez określoną dawkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

co to intensywność leku

A

jest to właściość do wyzwalania maksymalnego efektu okreśłonej wielkości.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

efekt farmakologiczny leku co to

A

zmiana czynności komórki narządu czy organu pod wpływem leku.
efekt ten zależy od dawki leku lub stężenia. w miarę zwiększania dawki efekt farmakologiczny może zmieniac sie jakościowo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

jakie zakresy dawek efektu farmakologicznego

A

zakres dawki pobudzającej, drażniącej, hamującej, porażającej

37
Q

co wpływa na efekt farmakologiczny

A

-postać leku i sub pomocnicze
-sposób i miejsce podania
-stopień i szybkość wchłonienia
-dystrybucja
-wiaznie i rozmieszczenie leku w tkankach
-biotransformacja (metabolizm)
-drogi i szybkość wydalania

38
Q

drogi podawania leków

A
  1. miejscowe
  2. wewnętrzne:
    -doustne
    -podjęzykowe
    -dopochwowe
    -doodbytrnicze
    -paraenteralne:
    *dożylnie
    *domięśniowo
    *dordzeniowo
    *dootrzewnowo
39
Q

które leki mają podobne właściwości farmakokinetyczne po podaniu doustnym i pozajelitowym

A

tetracykliny
kotrimoksazol
chinolony
chloramfenikol
metronidazol

40
Q

czas początku efektów leków podawanych drogami

A

iv-30-60sek
sc 15-30min
im 10-20min

41
Q

czas początku efektu leku podanego dotchawiczo

A

2-3min

42
Q

czas początku efektu leku podanego inhalacja

A

2-3min

43
Q

czas początku efektu leku podanego podjęzykowo

A

3-5min

44
Q

czas początku efektu leku podanego doodbytniczo

A

5-30min

45
Q

czas początku efektu leku podanego na skórę

A

minuty-godziny

46
Q

losu leku w organizmie

A
  1. faza farmaceutyczna:
    -rozpad
    -rozpuszczenie
  2. faza farmakokinetyczna:
    -wchłanianie
    -dystrybucja (metabolizm, wydalanie)
  3. faza farmakodynamiczna
    -oddziaływanie z receptorem
    -inne mechanizmy działania
  4. efekt farmakologiczny
    -skuteczność
    -toksyczność
47
Q

faza farmakokinetyczna LADME

A

L- liberation - uwalnianie leku
A - absorption - wchłanianie
D - distribution - dystrybucja
M- metabolism - metabolizm
E - excretion - wydalanie

48
Q

miejsca wchłąniania

A

skóra, błony śluzowe, jama ustna, płuca, żołądek, jelita, tkanka podskórna i mięśniowa

49
Q

jak lek przechodzi przez błony biologiczne

A
  1. dyfuzja bierna, ułatwiona, przez pory
  2. transport aktywny za pośr. nośników
  3. pinocytoza
  4. tworzenie par jonowych
50
Q

prolek co to

A

dna substancja doiero aktywuje się w wyniku metabolizmu - wstępny metabolizm, efekt pierwszego przejscia, leki doustne

51
Q

co to wstępny metabolizm, efekt pierwszego przejscia

A

jest to proces przenoszenia żyłą wrotną leku do wątroby - aktywacja jesli jest to prolek, zmniejszenie dawki leku jesli jet to zwykły lek

52
Q

co to dostępność biologivzna

A

ułamek dawki substancji leczniczej, który dostaje się w formie aktywnej farm. do krążenia ogólnego po podaniu pozanaczyniowym, oraz szybkość, z jaką ten proces zachodzi

53
Q

co to pole AUC

A

pole pod krzywą

54
Q

co to dystrybucja leku

A

rozmieszczenie leku we krwi i tkankch, odwracakkny transport leku z jednej czesci organizmu do innej

55
Q

co to kompartment centralny

A

osocze oraz tkanki i narządy dobrze ukrwione
(wątroba, płuca, nerki, mózg, serce, gruczoły wydzielania wewnętrznego)

56
Q

co to kompartment tkankowy

A

inaczej obwodowy, tkanki i narządy gorzej lub słabo ukrwione (tkanka tłuszczowa, skóra, mięśnie, tkanka kostna)

57
Q

co wpływa na dystrybucje leków

A

-ukrwienie narządów i tkanek
-przepuszczalnosc błon
-różnice pH osocze a tkanka
-wielkość cząsteczek
-wiązanie z białkami
-rozpuszczalność leku

58
Q

co to kompartment

A

objętość ustroju, w której lek ulega równomiernemu rozmieszczeniu

59
Q

czy lek związany z białkiem jest aktywny

A

lek związany z białkiem jest lekiem nieaktywnym, nie prznieka do tkanek, nie wywiera działania farmakoogicznego, nie jest metabolizowany ani wydalany - stanowi fomę magazynową - depot, z któej wolni jest uwalniany w miarę zmniejszenia się frakcji wolnej w płynach ustrojowych

60
Q

z jakimi białkami najczęściej związany jest lek

A

albuminy, globuliny

61
Q

co to frakcja wolna leku

A

lek który może przemieszczać się przez bariery

62
Q

co to wypieracze białkowe

A

leki silniej zwiazne z białkami - salicylany, penicyliny, sulfonamidy, fenylobutazon, pochodne kumaryny

63
Q

jakie dwie grupy lekó stwarzają zagrozenie przez silne wiązania z białkami

A

-leki przeciwzakrzepowe
-leki cukrzycowe

64
Q

co wpływa na wiązanie leków z białkami

A

-stęzenie leku
-powinowactwo do miejsc wiążących
-stężenie białęk
-pH osocza
-substancje endogenne i egzogenne

65
Q

dystrybucja leków - hipoalbuminemia

A

w przypadku hipoalbumiemii juz normlnie stosowana dawka jest w stanie wywołać zatrucie. NOWORODKI MAJĄ NISKI POZIOM BIAŁEK

66
Q

co to objtość dystrubucji

A

parametr charakteryzujący proces dystrybucji

A = Vd * C,
gdzie A = ilość leku w organizmie, C = stężenie leku we krwi

67
Q

biotransformacja leków co to

A

przemiany chemiczne jakim ulega lek w żywym ustroju. procesy te prowadzą do przekształacania związków rozpuszczalnych w tłuszczach i niepolarnych, na związki rozpuszczalne w wodzie i polarne, któe mogą być usunięte z moczem

68
Q

głowne miejsce metabolizacji leków

A

wątroba, może być też jelita, nerki, śledzioa, skóra, płuca, osocze, mięśnie

69
Q

fazy metabolizmu leków

A
  1. reakcje redoks i hydrolizy → powstają metabolity 1fazy, które mogą być juz wydalone,
  2. reakcje sprzęgania → powstają metabolity fazy 2
70
Q

inhibitory izoenzymow cytochromu P-450

A

sok z grejprufta
doustne leki antykocepcyjne
cymetydyna
propanolol
erytromycyna
ciprofloksacyna

71
Q

induktory izoenzymow cytochromu P-450

A

aklohol etylowy
nikotyna
barbituran
rifampicyna

72
Q

wydalanie leków przez nerki

A
  1. w postaci niezmienionej - gentamycyna, kanamycyna, cykloseryna, digoksyna
  2. w postaci metabolitów - erytromycyna, fenytoina, lidokaina. karbamazepina
73
Q

co to klirens nerkowy leku

A

objętośc osocza całkowicie pozbawionego leku w jednostce czasu przez narz,ąd eliminujacy ten lek z organizmu

74
Q

biologiczny okres półtrwania

A

czas, po którym stężenie leku we krwi, po zakończonej dystrybucji zmniejsza się o połowę. pozwala określić odstęy dawkowania leków.

75
Q

co to farmakodynamika

A

co lek roi w naszym organizmie, biohemiczne i fizjologiczne efekty, mechnizmy działania, zależnośc między stężeniem leku a efektem

76
Q

rodzaje działania leków

A
  1. przyczynowe - usunięcie przyczyny choroby
  2. objawowe
  3. zastępcze (substytucyjne)
77
Q

leki objawowe przykłady

A

-przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, neutralizujące, nasenne

78
Q

leki przyczynowe przykłady

A

-przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne,grzybicze, pasożytnicze

79
Q

podział leków w zależnisci od miejsca działania

A

-ośrodkowe
-obwodowe
-miejscowe

80
Q

co to mechanizm działania leku

A

sposób w jaki lek oddziałwywuje ze składnikami żywego organizmu, w wyniku czego dochodzi do wyzwolenia efektu farmakologicznego

81
Q

mechanizm chemiczny działania leku

A

leki łączą się z określonymi, wybiórczo reagującymi strukturami stanowiącymi część biofazy - receptorami

82
Q

co to receptor

A

ukształtowanie cząsteczek biofazy, które swoiśće wiąże cząsteczkę leku w wyniku czego dochodzi do powstania efektu farmakokinetycznego

83
Q

kazdy lek musi posidać dwie cechy aby wpłynąć na receptor

A

-powinowactwo do receptora
-aktywność wewnętrzną

84
Q

co to agonista

A

lek o powinowactwie do receptora i aktywności wewnętrznej; w następstwie czego dochodzi do wyzwalania efektu farmakologicznego w komórce

85
Q

co to antagonista

A

lek o powinowactwie do receptora i bez aktywnosci wewnętrznej, blokuje działąnie receptora; nie wyzwala żadnej reakcji (bloker)

86
Q

co to antagonizm kompetycyjny

A

walka o miejsce - zablokowany receptor przez antagonistę nie może być pobudzony przez endogennego agonistę np adrenaline, acytocholinę

87
Q

antagonizm niekompetycyjny

A

antagoista nie ma struktury aby połączyć się z miejscem receptorowym, ale wiąże się z częscią i agonista nie może się połączyć

88
Q

współczynnik ryzyko-korzyść

A

wartość terapeutyczna : działąnia niepożądane

89
Q
A

farmakologia (14 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions