YUNIT 2 (ARALIN 1, 2 AT 3)

Question 1

Ang Pilipinas ay mayaman sa wika. Mayroon itong
mahigit sa _______ wika at mahigit __________ diyalekto.

Answer 1

100 AND 400

Question 2

Batay sa heograpikong lokasyon, nahahati sa tatlong malalaking grupo ang mga wika sa Pilipinas:

Answer 2

• ANG NORTHERN PHILIPPINE
• MESO-PHILIPPINE
• SOUTHERN PHILIPPINE GROUPS

Question 3

Ang lahat ng wika sa Pilipinas ay kabilang sa _______________ kung saan nabibilang dito ang mga wika ng Indonesia, Malaysia, Polynesia, Melanesia, Micronesia, gayundin ang iba pang wika sa Taiwan at Indochina.

Answer 3

AUSTRONESIAN
FAMILY LANGUAGE

Question 4

Dahilan ng Lingguwistikong Varayti
Ang __________________ ng mga speech community (o mga lugar kung saan ginagamit ang mga partikular na wika) na maaaring nahihiwalay ng isang anyong tubigan o kabundukan,

Answer 4

HEOGRAPIKONG LOKASYON

Question 5

Dahilan ng Lingguwistikong Varayti
_________________ dulot ng migrasyon o paglilipat ng komunidad sa ibang lugar marahil dala ng isang mapinsalang kalamidad o giyera, o ang unti-unting pagsasama ng dalawang dating magkahiwalay na komunidad.

Answer 5

LANGUAGE BOUNDARY

Question 6

Ayon kay Curtis McFarland (1983), ang diyalekto ay nauuri sa tatlo:

Answer 6

(1) DIALECTAL VARIATION
(2) DISCRETE DIALECT
(3) SOCIAL DIALECT

Question 7

Ang pagkakaroon ng varayti ng wika ay may kaugnayan sa ____________ ng mga pulo, na may kani-kaniyang mga wika at diyalekto.

Answer 7

PAGKAKAWATAK-WATAK

Question 8

Ang mga Filipino ay maituturing na_____________ dahil mahigit sa isang wika ang kanilang alam.

Answer 8

MULTILINGGUWAL

Question 9

Maliban sa mga wika sa Pilipinas, nariyan din ang impluwensiya ng
___________ bilang isa sa dalawang wikang opisyal ng Pilipinas.

Answer 9

WIKANG INGLES

Question 10

Ang paglitaw na ito, na mapapansin sa gamit ng wika
sa isang komunidad ay dala ng __________________, at ang resulta ay magkaroon ng sab-grup ang isang wika

Answer 10

SOSYO-HEOGRAPIKONG KADAHILANAN

Question 11

Ang lenggwahe ay naging _________ batay sa heograpiya, at ang wikang ginagamit ng isang komunidad ay nag-iiba sa maraming lugar nito.

Answer 11

LOKALAYS

Question 12

Sa mga pandiwang nagtatapos sa -an/-han at -in/-hin,
ipapalit ang -i sa nabanggit na hulapi, gaya ng:

Answer 12

• DALAHI (DALAHAN)
• BILIHI (BILIHIN)

Question 13

Sa mga pandiwang may panlaping -i sa unahan, aalisin ang unlapi at idadagdag ang –i bilang hulapi, tulad ng:

Answer 13

• LAGAI (ILAGA)
• TAMAI (ITAMA)

Question 14

Samantala, ginagamit ang hulaping -hi para sa pandiwang malumay o mabilis na nagtatapos sa patinig, at may unlaping -i. Sa kasong ito, inaalis ang unlapi bago idagdag ang nabanggit na hulapi, gaya ng makikita sa mga salitang ito

Answer 14

• PRITUHI (IPRITO)
• SAMAHI (ISAMA)

Question 15

Ang _______________ ay isa sa mga idinagdag sa istak (stock) ng mga ponemang Tagalog at hindi pa bahagi ng sistemang ponemiko ng maraming Tagalog ispiker (Otanes,1956).

Answer 15

PONEMANG FRICATIV NA /F/

Question 16

Aspektong Ponolohikal
isinasama ang unang katinig ng huling pantig sa claster ng nauuna. Ganito rin ang bigkas ng sumusunod na mga salita

Answer 16

• KATAWAN (KATAW-AN)
• GANOON (GAN-ON)

Question 17

Sa kaso naman ng ilang salitang may _______________ gaya ng /y/ at /w/, inaalis ang mga ponemang ito at inilalapat ang glotal na pagtigil

Answer 17

PONEMANG
GLAYD (GLIDE PHONEME)

Question 18

Ang Angono ay isang bayan sa Rizal na ________ ang layo sa Maynila.

Answer 18

ISANG ORAS

Question 19

Hanggang ___________ ay pawang mga katutubong taga-Angono ang nakatira lugar. Dahan-dahang sumikip ang nilaan at nangailangan ng karagdagang matitirhan ang mga tao.

Answer 19

DEKADA 60

Question 20

dalawang kategorya na pagtutuunan sa bahaging ito para ilarawan ang ilang tanging katangiang panglingguwistikong Tagalog-Angono.

____________sa
aspekto ng punto at pagbigkas
____________sa aspekto ng pagbanghay ng salitang pang-uri at pandiwa at tiyak na gamit ng mga ito sa pangungusap o pahayag.

Answer 20

PONOLOHIYA AT LEKSIKON

Question 21

Ang taga-Morong ay ginagaya ng taga-Angono bilang _________ at sinosobrahan pa upang maging lalong katawa-tawa

Answer 21

PANUNUKSO

Question 22

subalit para sa taga-Morong o taga-ibang bayan katawa-tawa rin ang punto ng taga-Angono na _____________.

Answer 22

MATIGAS AT PARANG GALIT

Question 23

May mga salita na binibigkas na pinahahaba ang patinig sa ikalawang pantig buhat sa hulihan ____________ sa halip na maikli at may impit lamang sa dulo.

Answer 23

(VOWEL LENGTHENING)

Question 24

May pagkakataong kinakaltas ang tunog na /w/, /y/ at /m/ sa ilang mga salita. Ilang halimbawa nito ay :

Answer 24

• LUWANG (LUANG)
• BIYAK (BIAK)
• LAMANG (LAANG)

Question 25

Maririnig ding binibigkas na /e/ang/i/sa ilang pagkakataon. Halimbawa nito ang:

Answer 25

• SETAW (SITAW) • LANGGONESA (LANGGONISA)

Question 26

Makikita rin ang mga salitang patinig na /o/ang ginagamit sa pagbigkas sa halip na /u/. Halimbawa nito ang:

Answer 26

• SUOT (SOOT) • SUOB (SOOB)

Question 27

May pagkakaltas sa /a/ sa pagitan ng una at ikalawang katinig. Halimbawa:

Answer 27

• KAWALI (KWALI) • BAYABAS (BYABAS)

Question 28

• Pagbabanghay sa pang-uring nasa kasukdulan Ang kasukdulan ng pang-uri sa Tagalog-Angono ay ang panlaping ginagamit sa varayting ito ay bang- at bangka- + pag-uulit ng unang pantig ng salitang ugat. Halimbawa:

Answer 28

• BANGGALING - BANGKAGAGALING • BANGGANDA - BANGKAGAGANDA

Question 29

• Pagbabanghay ng pandiwa 1. Banghay ng pandiwa sa-AN at -IN a. Sa mga pandiwang pautos na binabanghay sa hulaping -an,hulaping /-n, -i ang ginagamit ng taga-Angono. Halimbawa nito ay:

Answer 29

• LANGISAN ~ LANGISI • LIGUAN ~ LIGUI

Question 30

Pagbabanghay ng pandiwa 1. Banghay ng pandiwa sa-AN at -IN b. Sa mga pandiwang pautos na binabanghay sa hulaping -in, ang hulaping -a ang ginagamit sa Tagalog-Angono

Answer 30

• PAKANTAHIN ~ PAKANTAHA • SUOTIN ~ SUOTA

Question 31

2. Panahunang banghay ng pandiwa a. Ang PANGKASALUKUYANG banghay ng pandiwa sa Tagalog-Angono ay ginagamitan ng unlaping naga Sa halip na maga- /ma-/ um- + pag-uulit ng unang letra o panig ng salitang ugat.

Answer 31

• NANONOOD ~ NAGANOOD • NAGLALARO ~ NAGALARO

Question 32

2. Panahunang banghay ng pandiwa b. Ang pagbanghay sa salitang PANGHINAHARAP ng Tagalog-Angono ay gunagamitan ng unlaping maga- sa halip na unlaping ma-/mag- + pag-uulit ng unang pantig ng salıtang ugat.

Answer 32

• MAGSUSULAT ~ MAGASULAT • MAGPUPUNAS ~ MAGAPUNAS

Question 33

2. Panahunang banghay ng pandiwa c. Makikita rin na ang PANGNAGDAAN na banghay sa Tagalog-Angono ay ginagamitan ng unlaping nag- sa halip na um-/ na-/ nag- + salitang ugat.

Answer 33

• KUMAIN ~ NAGKAIN • NATULOG ~ NAGTULOG

Question 34

3. Paghahati ng pantig Makikita rin na hinahati ang huling pantig ng salita at sumasanib ang mga katinig sa sinusundang pantig o sumasama ang patinig sa huling panugo may nawawalang katinig sa huling pantig sa Tagalog-Angono

Answer 34

• GABI ~ GAB-I • NGAYON ~ NGAY-ON

Question 35

4. Mga tiyak na pagpili at paggamit ng salita sa pangungusap a. May makikita ring mga salita ang mga taga-Angono na sila lamang ang gumagamit.

Answer 35

HIKLAS - kapag inagaw sa iyo HINIKLAS - kapag inagaw TIKLI - kapag sakal MAPAOT - kapag mapakla

Question 36

Sosyal at Kultural na Katangian ng Tagalog-Angono

Answer 36

A. PISTA NI SAN CLEMENTE B. DOMINGO DE RAMOS C. SALUBONG O KILALA RIN SA TAWAG NA BATI