Ziekteleer ziektes zenuwstelsel Flashcards
Hydrocephalus
Diersoort: puppies, kalveren, veulens en biggen (vaker bij kleine rassen)
Oorzaak: aangeboren/verkregen. Pathogeen: verhoogde liquorproductie, belemmerde liquorafvoer of onvoldoende liquorresorptie
Verschijnselen: vergroot hoofd, abnormaal gedrag, verminderd bewustzijn, toevallen, ataxie, tetraparese, blindheid en strabismus
Diagnose: verschijnselen, signalement en bij oude dieren MRI/CT.
Therapie: furosemide en cortico’s remmen productie cerebrospinale vloeistof.
Prognose: ongunstig
Extra: vocht kan zich bevinden in de ventrikels (internus), in de subarachnoïdale ruimte (externus) of in beide (communicerende)
Sluitingsdefecten van neurale buis (dysrafie)
Alle dieren
Oorzaak: Aangeboren
Verschijnselen: duidelijke opening langs de ruggenwervels
Diagnose: obv verschijnselen
Extra: bekendste zijn spina bifida en cranium bifidum. Arnold-Chiari afwijking: verplaatsing cerebellum en verlengde merg naar caudaal.
Hypoplasie en aplasie
Alle dieren
Oorzaak: Hydroanencefalie: bovine diarreevirus (BDV) en BTV-8. Hypomyelinogenese: erfelijk, intra-uterine virus infectie, myoclonia conegenita
Extra: Hydroanencefalie: hypoplasie van hemisferen en sterke hydrocefalus internus. Hypomyelinogenese: onvoldoende myeline vorming
Listeriose (A, Z)
Diersoort: rund, schaap en geit
Drager: oudere schapen, knaagdieren en teken
Oorzaak: Listeria Monocytogenes (ubiquitaire gram + staaf met lange overlevingstijd). Kan komen door slecht gefermenteerde of bedorven kuil.
Verschijnselen:
Schaap: hoge koorts, septikemie, profuse waterige diarree, dood, facialisparalyse en scheef houden kop, nekspasme, torticollis, cirkelbewegingen, bulbaire paralyse en verlamming van onderkaak en tong.
Geit: erg gevoelig -> sterven per acuut
Diagnose: obv klinisch beeld, seizoen, anamnese (kuil) en sectie.
Therapie: AB
Prognose: matig, hoe eerder hoe beter
Porte d’entrée: in mond- of keelholte via zenuwen zoals de n. V en n. IX, naar de hersenstam. Kan ook hematogeen.
Rabiës (A, Z)
Diersoort: alle warmbloedige dieren
Reservoir: vossen/meervleermuis
Verspreiding: via speeksel, voordat neuroverschijnselen ontstaan
Methode: binding aan ACh-receptor van virus zenuwuiteinde -> ruggenmerg -> CZS -> lymfoplasmacytaire encefalomyelitis in pons, hippocampus en cerebellum.
Oorzaak: Lyssavirus (familie Rhabdoviridae)
Incubatie: enkele weken tot maanden, afhankelijk van afstand beetplaats tot CZS. Daarna zeer progressief.
Verschijnselen:
Prodromale stadium: afzondering, minder eetlust en aspecifieke gedragsveranderingen.
Melancholisch stadium: psychisch niet normaal. Stil, droef, overdreven aanhalig, wegkruipen, druk, rusteloos, zeer prikkelbaar en kwijlen.
Excitatie stadium: agressie, bijten en verscheuren (of juist heel tam)
Diagnose: Verdenking? Niets zelf doen! -> NVWA bellen. Intracytoplasmatische insluitlichaampjes (Negri bodies) in neuronen bij sectie.
Therapie: Vaccinatie als interventiemiddel (+ MARIG bij mensen) + desinfecteren van wond.
Prognose: infaust
Equine herpesvirus-1 myelo-encefalopathie
Paard
Oorzaak: equine herpesvirus type 1 -> via luchtwegen
Verschijnselen: koorts, anorexie, respiratoire verschijnselen en evt. dikke benen.
Neurologische verschijnselen 6-10 dagen na infectie: acute ataxie (achterhand erger), parese, hypotonie van staart en anus, urine-incontinentie en rectumverlamming.
Penisverlamming of paraphimosis
Diagnose: obv gepaard AL-titer of PCR (neusswab).
Therapie: Isolatie, rust, voer/drinken, beperken van liggen, blaas/rectum leeghouden.
Prognose: afhankelijk van ernst en mate van herstel.
Extra: myelo-encefalitis is het gevolg van vascultis en trombose van de arteriolen in het ruggenmerg en evt. de hersenen.
Virusvermeerdering in endotheel cellen van arteriolen -> ischemische necrose met bloeding in witte stof. Eventuele infarcten in hersenstam.
West Nile meningo-encefalitis
Paard
Oorzaak: West Nile virus (WNV) genus Flavivirus. Incubatietijd: 8 dagen.
Verschijnselen: afhankelijk van virusstam, de mate van besmetting en immuniteit. Asymmetrische ataxie en slapte (beginnend in achterhand en ascenderend tot tetraparese). Koorts, anorexie, koliek, afwijkend bewustzijnsniveau, gedragsveranderingen, afwijkingen aan kopzenuwen en spiertrillingen.
Diagnose: serologische testen, PCR of virusisolatie (bloed of liquor).
Therapie: symptomatisch.
Vaccins zijn beschikbaar en bestrijding en wering van muggen rond stal en huis
Extra: vogels zijn het reservoir en langdurig hoog viremisch. Muggen vormen de vectoren.
Virusvermeerdering in lymfeknopen -> verspreiding zenuwweefsel
Border disease
Schaap en geit
Oorzaak: Pesivirus
Verschijnselen: Dracht: embryonale sterfte, abortus, hypocerebellie, hypomyelinogenese en lammer sterfte (harige vacht en trillen -> “hairy shakers”)
Diagnose: obv klinisch beeld, pathologisch en virologisch onderzoek
Extra: dieren scheiden permanent grote hoeveelheden virus uit
Enzoötische poli-encefalomyelitis (Teschense ziekte) (A)
Varken
Oorzaak: Porcine teschovirus serotype 1 (PTV-1)
Verschijnselen: Parese, paralyse, tremoren, toevallen, verminderd bewustzijn, koorts en braken
Diagnose: virusisolatie uit hersenen of ruggenmerg. IFT of TR-PCR. Gepaarde sera.
Extra: sinds 1980 niet meer in West-Europa gerapporteerd.
Trilziekte (aviaire encefalomyelitis)
Pluimvee
Oorzaak: Picornavirus (goed bestand tegen chemische en fysische invloeden)
Verschijnselen:
Jonge kuikens: ataxie, parese, paralyse en soms tremoren. Morbiditeit 40-60%, mortaliteit tot 40%.
Niet-immune volwassen hennen: legdaling, lenstroebeling, besmette broedeieren, verlaagde broeduitkomst en immunotolerante kuikens.
Diagnose: obv klinisch beeld en histologisch onderzoek. Lymfoplasmacytaire encefalitis, ganglionitis en perivasculitis.
Therapie: vaccinatie, therapie is niet mogelijk.
Extra: meest besmettelijke ziekte bij pluimvee. Overdracht verticaal en horizontaal. Vermeerdering in Purkinjecellen en moleculaire laag van het cerebellum.
Ziekte van Aujeszky (pseudorabiës)
Diersoort: Varken, herkauwer, hond en kat
Oorzaak: Porcine herpesvirus-1
Verschijnselen: Heftige jeuk (niet bij varkens), ataxie en paralyse.
Prognose: Bijna altijd fataal, behalve voor varkens.
New Castle Disease (NCD)
Kip en andere vogelsoorten
Oorzaak: Aviaire paramyxovirus serotype 1
Verschijnselen:
Eerste stadium: respiratoire verschijnselen; rochelen, proesten, fluitende geluiden
Tweede stadium: neurologische verschijnselen door een meningo-encefalomyelitis: torticollis (“draainek”), pootverlamming en ataxie
Feline infectieuze peritonitis
Kat
Verschijnselen: kan een granulomateuze choriomeningitis optreden. Soms meer purulent of pyogranulomateus.
Secundair een centriculitis met hydro- of pyocephalus.
Feline panleukopenievirus
Kat
Verschijnselen: kan bij drachtige poezen leiden tot uteriene infectie van de foetus. Virus veroorzaakt dan aantasting van het cerebellum (cerebellaire hypoplasie) en de geboren kittens vertonen verschijnselen van cerebellaire ataxie.
Toxoplasmose (Z)
Alle dieren
Oorzaak: Toxoplasma Gondii
Verschijnselen: abortus, ataxie en verlamming
Extra: Focale necrose en een granulomateuze ontsteking hersenen.
