Είδη Μετοχών Flashcards
(12 cards)
Επιθετική μετοχή
Επιθετική λέγεται η μετοχή που συνήθως συνοδεύεται από άρθρο και λειτουργεί στο λόγο ως επίθετο, δηλαδή προσδιορίζει ουσιαστικά ή αντωνυμίες. Δέχεται άρνηση οὐ, όταν εκφράζει κάτι πραγματικό, σπανιότερα, όταν εκφράζει κάτι υποθετικό ή υποκειμενικό, παίρνει άρνηση μή. Ισοδυναμεί με αναφορική πρόταση, γι’ αυτό λέγεται και αναφορική μετοχή.
Κατηγορηματική μετοχή
Κατηγορηματική λέγεται η μετοχή που χρησιμεύει ως κατηγορούμενο ή κατηγορηματικός προσδιορισμός του υποκειμένου ή του αντικειμένου του ρήματος. Η κατηγορηματική μετοχή είναι πάντα άναρθρη. Κατηγορηματική μετοχή δέχονται οι παρακάτω κατηγορίες ρημάτων:
- Τα συνδετικά εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω
- Τα συνδετικά δήλος εἰμι (είμαι φανερός), διαβιῶ / διαμένω (ζω κάπου μόνιμα), διάγω / διαγίγνομαι (περνώ τον καιρό μου), οὐ διαλείπω (δε σταματώ), διατελῶ (είμαι συνεχώς), λανθάνω (μένω απαρατήρητος), οἴχομαι (έχω φύγει), τυγχάνω (συμβαίνει να είμαι, είμαι), φαίνομαι/ φανερὸς εἰμι (είμαι φανερός), φθάνω (προφταίνω)
- Ρήματα που σημαίνουν έναρξη, λήξη, ανοχή, καρτερία, κάματο
- Ρήματα που σημαίνουν αίσθηση, γνώση, μάθηση, μνήμη και τα αντίθετά τους.
- Τα ρήματα που σημαίνουν δείξιμο, δήλωση, αγγελία, έλεγχο
- Τα ρήματα που σημαίνουν ψυχικό πάθος: ἀγαπῶ= ευχαριστιέμαι ἀλγῶ = πονώ, ἀγανακτῶ, αἰσχύνομαι = ντρέπομαι, μεταμέλομαι = μετανοώ,ἄχθομαι= στενοχωριέμαι, ἥδομαι = ευχαριστιέμαι, χαίρω, λυποῦμαι, ὀργίζομαι, τέρπομαι= ευχαριστιέμαι, βαρέως φέρω = στενοχωριέμαι
- Με τα ρήματα: εὖ καλῶς/κακῶς/δίκαια ποιῶ, χαρίζομαι, ἀδικῶ, νικῶ, περιγίγνομαι, κρατῶ, ἡττῶμαι, λείπομαι
Επιρρηματική μετοχή
Επιρρηματική λέγεται η μετοχή που χρησιμοποιείται για να εκφράσει επιρρηματικές σχέσεις, δηλ. το χρόνο, την αιτία, το σκοπό, την υπόθεση, την εναντίωση και τον τρόπο. Συνεπώς, η επιρρηματική μετοχή είναι έξι ειδών:
- χρονική
- αιτιολογική
- τελική
- υποθετική
- εναντιωματική ή ενδοτική, 6. τροπική
Επιθετική
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους
Μεταφράζεται: με οριστική του χρόνου στον οποίο βρίσκεται
Κατηγορηματική
Συντάσσεται με τα ρήματα:
α) εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω, δῆλος εἰμί, διαβιῶ, διατελῶ, λανθάνω κ.ά.
β) όσα δηλώνουν: έναρξη, λήξη, καρτερία, ανοχή, κάματο
γ) όσα δηλώνουν: αίσθηση, γνώση, μάθηση, μνήμη και τα αντίθετά τους
δ) όσα δηλώνουν: αγγελία, δείξη, έλεγχο
ε) όσα δηλώνουν: ψυχικό πάθος
στ) τα ρήματα: εὖ/καλῶς/δίκαια/κακῶς ποιῶ, χαρίζομαι, ἀδικῶ, νικῶ, περιγίγνομαι, κρατῶ, ἡττῶμαι, λείπομαι κ.τ.ό.
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους
Μεταφράζεται με: ότι, πως, που + οριστική
να + υποτακτική
Χρονική
Χρόνος: σ’ όλους (εκτός του μέλλοντα),
κυρίως σε αόριστο
Μπορεί να συνοδεύεται: από χρονικά επιρ.: ἅμα, ἐνταῦθα, ἔπειτα, εὐθύς, ἤδη, μεταξύ κ.ά.
Μεταφράζεται με: αφού, όταν, ενώ άμα κ.τ.λ.
Αιτιολογική
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους
Μπορεί να συνοδεύεται:(σπανιότερα σε μέλλοντα)
διὰ τοῦτο, διὰ ταῦτα, ἐκ τούτου, οὕτως
Μεταφράζεται με: γιατί, διότι, επειδή + οριστική
Τελική
Χρόνος: μέλλοντα (συνήθως με ρήματα
που δηλώνουν κίνηση)
Μπορεί να συνοδεύεται: από το ὡς, και τότε δηλώνει υποκειμενικό σκοπό
Μεταφράζεται με: για να
Υποθετική
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους
(εκτός του μέλλοντα)
Μεταφράζεται με: αν, εάν, σε περίπτωση που
Εναντιωματική
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους
(εκτός του μέλλοντα)
Μπορεί να συνοδεύεται: καίπερ, καίτοι, πάνυ, καὶ ταῦτα
Μεταφράζεται με: αν και, μολονότι, ενώ, παρόλο που
Παραχωρητική
Χρόνος: σ’ όλους τους χρόνους (εκτός του μέλλοντα) Μπορεί να συνοδεύεται: μηδέ, ουδέ Μεταφράζεται με: κι αν ακόμη, ακόμη κι αν +ορ. και να + υποτ.
Τροπική
Χρόνος: σε χρόνο ενεστώτα Μεταφράζεται με: με τροπικό επίρρημα ή εμπρ. πρσδ. με ρήμα +και ενώ, καθώς + οριστική με το να + υποτακτική
