ОҒЫЗ-ҚИМАҚ ҚАҒАНАТТАРЫ Flashcards

(60 cards)

1
Q

Оғыздар жайлы деректерді ———-басындағы араб тіліндегі шығармалардан кездестіреміз.

A

IX-Х ғасырлардың

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Оғыздарда мемлекет болғандығы туралы ———, географ——– еңбектерінде айтылады.

A

əл-Якубидің

əл Факихтің

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Оғыздардың тайпалық құрамы туралы деректерді ——— еңбектерінен кездестіреміз.

A

Махмұд Қашғари

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Орыс жылнамаларында да оғыздар туралы айтылады. Бұл жылнамаларда оғыздар печенегтерге, хазарлар мен Еділ бұлғарларына қарсы бірлескен күреске байланысты —- деп аталған.

A

торк

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Оғыз тарихындағы бірқатар оқиғалар «——–» эпикалық шығармасында баяндалған.

A

Оғызнама

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Деректерге қарағанда оғыз тайпалары——-аумағында қалыптасқан.

A

Жетісу

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Оғыздар құрамына түркі тілдес көшпелі тайпалар ғана емес, ——– жəне ———-тектес тайпалар да енген.

A

үндіеуропалық

финн-угор

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Батыс Қазақстан аумағына келгенге дейін оғыздардың Жетісуда —— деп аталатын ордасы болды.

A

Ескі Гузия

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

—– —— —–қарлұқтармен күрес нəтижесінде оғыздар Жетісуды тастап, ——– аумағына қоныс аударды.

A

VIII ғасырдың екінші жартысында

Сырдария бойы

Сырдарияның төменгі ағысы мен Арал бойының далалық алқабын басып алды.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

———- олар хазарлармен одақтаса отырып, ——– соңғы соққы берді де, Жайық пен Еділ бойы аралығын толық иемденді.

A

IX ғасырдың соңында

печенегтерге

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ІХ ғасырдың бас кезінде қарлұқтармен жəне қимақтармен одақтасып, печенегтерді талқандады:

A

оғыздар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Оғыздардың орталығы —–қаласы Сырдария бойында, көшпелі жəне отырықшы мəдениет тоғысында орналасты.

A

Янгикент

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Көшпелі Оғыздар мемлекеті пайда болды:

A

Батыс Қазақстанда

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Махмұд Қашғари оғыздардың бастапқы кезде —– тайпаға бірігіп, боз оқ жəне үш оқ деген екі топқа бөлінгендігін келтіреді.

A

24
Боз оқтар ерекше артықшылыққа ие болды.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Оғыз мемлекетінің басшысы, жоғары билеушісі —— деп аталды.

A

жабғу

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Əскердің бас қолбасшысы - ——— əскери кеңеске сүйенді.

A

сюбашылар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Билеушіні ең мықты да ықпалды рулардан тұратын ——– сайлады.

A

кеңесте

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Мұрагерлер тəрбиелеу үшін арнайы қамқоршылар - —— тағайындалды.

A

атабектер

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

———- мемлекетте салық жүйесі жұмыс істеді.

A

Х ғасырдың соңы - ХІ ғасырдың басында

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Оғыздардың негізгі бөлігі ———- айналысты.

A

көшпелі малшаруашылығымен

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

X-XI ғасырлардағы деректерде оғыздардың ————– т.б. қалалары аталады.

A

Жент, Сауран, Сығанақ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

———– олардың негізгі кəсібіне айналды.

A

Диқаншылық пен қолөнер

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Оғыз көшпелі даласы ———- егіншілік өңірлерімен тығыз қарым-қатынас жасады.

A

Мауараннахр мен Жетісудың

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Оғыздардың бір бөлігі ——қабылдады.

A

исламды

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
---------жылы Оғыздар Киев Русімен одақтаса отырып, ---- қағанатын талқандады.
965 жылы Хазар Оғыздар хазарларға қарсы күресте Қара теңіз жағалауындағы құнарлы жайылымдық жерлерді тартып алуды көздеді. Еділ бойымен өтетін сауда жолдарына бақылау орнату мақсатын қойды.
26
-----жылы Оғыз билеушісі Киев князы ------- одақтаса отырып, Еділ Бұлғариясын жеңді.
985 Владимирмен Бұл Оғыз мемлекетінің саяси жағынан күшеюіне ықпал етті. Белсенді сыртқы саясат нəтижесінде оғыздар оңтүстікте Мауараннахрмен шектесіп, батысында Кавказ аймағына жетті.
27
-------- Сырдариядан Кавказға дейінгі аумақ Оғыз даласы аталды. Оғыз мемлекетінің құлауы. Белсенді сыртқы саясат жəне көп жылғы соғыстар қыруар қаржыны талап етті. Сол себепті жыл сайын салық ұлғайтылды.
Х ғасырда
28
------------оғыз тайпаларының салық жинауға наразылық білдірген көтерілісі басталды.
X-XI ғасырлар аралығында Салжұқ көсемдері дағдарысты өз мақсаттарына пайдалана білді. Олар оғыз билеушілеріне қарсы көтеріліске басшылық етті.
29
--------- жабғу тұсында Оғыз мемлекеті қайтадан күшейіп, ------ жылы Хорезмді басып алды.
Шахмəлік 1041
30
------- жылы Шахмəлік салжұқтарға тұтқынға түсіп, өлтірілді.
1043
31
-------- - оғыздардың соңғы билеушісі еді.
Шахмəлік
32
Салжұқтармен болған ұзақ жылғы соғыстар, тайпалардың ауыр салыққа қарсы көтерілістері Оғыз мемлекетін əлсіретті. Əлсіреген Оғыз мемлекеті -------------көсемдерінің соққысынан түпкілікті құлады.
қыпшақ тайпалары
33
Оғыздардың біршама бөлігі қыпшақтардың қысымымен -------------- елдеріне қоныс аударды. Қалған бөлігі түркі тілдес -------- қосылып, араласып кетті.
Шығыс Еуропа жəне Кіші Азия Дешті Қыпшақ тайпаларымен
34
-------------қарай Орталық Азияда қыпшақтар үстем жағдайға ие болды.
XI ғасырдың ортасына
35
------------- Солтүстік-шығыс Қазақстан аумағында қимақ тайпалар одағы қалыптасты.
VIII-IX ғасырлар аралығында
36
Қимақтар туралы ------------------деректерінде айтылған. Осы деректер негізінде қимақтардың ------------даласында өмір сүргенін білеміз.
араб, парсы, түркі жəне қытай Батыс Монғолия
37
Қимақтар Батыс Монғолиядан -------------- қай уақытта қай жерге көшті ?
VII ғасырдың ортасында Алтай таулары мен Ертіс бойына көшті.
38
Тайпаның өз алдына бөлектенуі қашан қалай іске асты?
Батыс Түрік қағанатының құлауы барысында 656 жылы іске асты.
39
Қимақтар тайпасының басшысы ----------лауазымын иеленді («билеуші көсем» дегенді білдіреді).
шад-түтік
40
---------------ғасырлардағы оқиғалар барысында қимақ тайпалары Ертістен Жоңғар қақпасы аралығындағы аумаққа берік орнықты. Кейін батыста Жайыққа дейін жылжыды.
VIII-IX ғасырлардағы
41
VIII ғасырдың соңында қимақ бірлестігіне көптеген ------------ енді.
қыпшақ тайпалары
42
Қимақтардың батысқа қоныс аударуына не ықпал етті?
жайылымдар қажеттілігі, Енисей қырғыздарымен қақтығыстар, Ұйғыр қағанатының қысымы ықпал етті.
43
Қимақ қағанатының құрылуы ------------ аяқталды.
IX ғасырдың ортасында
44
------ жылы Ұйғыр қағанаты құлағаннан кейін оған енген тайпалардың бір бөлігі қимақтарға қосылды.
840 Қимақ тайпалық одағының басшысы қаған лауазымын иеленді.
45
Қимақ қағанатының құрамына бірнеше тайпа енді. Олардың ішіндегі сан жағынан басымы --------болды.
қыпшақтар
46
Мемлекеттің орталығы -----------орналасты.
Ертістің жоғарғы жағында
47
------------ нақты билікті иеленді. Ол жер иеліктерін тайпа көсемдеріне əскери қызметте сіңірген еңбегіне қарай үлестірді.
Қимақ қағаны Қимақ қағаны қағанаттың жоғарғы бас қолбасшысы саналды.
48
---------- «қимақ билеушісінің» əскері рулар жасағы ретінде құрылып, «-----------» тұрды.
IX ғасырда] салт аттылардан
49
Қимақтардың темір сауытты атты əскері, көптеген қамал-қалалары болды. -------- аймағын тұтас қамал-қалалар жүйесі қорғады.
Алакөл
50
Деректерде қимақ еліндегі «------------» туралы айтылады. Жергілікті жер билеушілері билікті қалай қалдырды?
он бір басқарушылар мұрагерлік жолмен өз балаларына қалдырды.
51
Араб ғалымы -------- 16 қимақ қаласын атайды. Бұл қалалардың басым бөлігі ---------- аймағында орналасты. Қимақтардың егіс алқаптары, қалалары мен қоныстары туралы айтылады.
əл-Идриси Ертіс жəне Алакөл аймағында
52
Қағанның Ертіс бойындағы ордасы --------қаласы туралы араб саяхатшылары жазып қалдырған. Қимақтар негізінен ----------айналысты. Қимақтар--------əліпбиін пайдаланды.
Имақия көшпелі малшаруашылығымен көне түркі
53
Ертіс бойы мен Тарбағатай тауларынан IX-Х ғасырлардағы -------жазулары табылған.
көне түркі
54
Қимақтар ------- табынып, ата-баба рухына сиынды
Тəңірге
55
IX ғасыр ортасына қарай олар шығыста --------, батыста ------- дейінгі тайпаларды біріктірді.
Алтайдан Жайыққа
56
Қимақтардың --------- еліне баса-көктеп кіруі туралы деректер тарихтан белгілі. Қимақтар -----------бейбіт қарым-қатынас орнатты.
Енисей қырғыздарының оғыздармен
57
Қарахандықтар қимақ жеріне бірнеше рет əскери жорықтар жасап, -------дейін жетті. ------------ Қимақ қағанатының шегарасында тыныштық орнады.
Ертіске Х ғасырдың басында
58
---------------Орталық билік əлсіреп, Қимақ мемлекеті құлдырай бастайды
Х ғасырдың ІІ жартысында
59
Х ғасырдың ІІ жартысында Орталық билік əлсіреп, Қимақ мемлекеті құлдырай бастайды Оның себептері:
біріншіден, жеке жер иеліктері билеушілері дербестікке ұмтылды. Екіншіден, қыпшақ көсемдері дербес мемлекет үшін күресті. Мұның бəрі мемлекеттің құлауына жеткізді.
60
Оғыз мемл Хронологиялық жылдары
766жыл мен 1055жылдар