Түргеш Қарлұқ қағанаттары Flashcards

(80 cards)

1
Q

VII ғасырдың соңында дулулардан бөлініп шығып, жеке тайпалық одаққа біріктірілді:

A

Түргеш қағанаты

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Түргештер ——— Батыс Түрік қағанатының құрамында болды.

A

VI ғасырда

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Түргештер қай аралықты қоныстанып, нешеге бөлінді?

A

Іле, Шу өзендерінің аралығын қоныстанып, Шу түргештері (сары түргеш) және Іле түргештері (қара түргеш) болып бөлінді.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

————– түркілердің Қытайға қарсы күресі түргеш тайпаларының күшеюіне әкелді.

A

VII ғасырдың соңында

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Шу-Іле өзендері аралығын иемденіп, ——–және ——— түргештер болып екі топқа бөлінді:

A

ШУЛЫҚ ЖӘНЕ ІЛЕЛІК ДЕП ТҮРГЕШ ҚАҒАНАТЫ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

—– жылы түргештер Жетісуда өз саяси үстемдігін орнатты.

A

704

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Түргештер әулетінің негізін —— қаған қалады.

A

Үшлік қаған

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Үшлік елді —- әкімшілік аймаққа бөлді, оның әрқайсысы әскер шығарды.

A

20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Үшлік бас орда етіп Шу өзені бойындағы —– қаласын белгіледі. Екінші ордасы Іле өзені бойындағы —— қаласында болды.

A

Суяб
Күнгіт

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Түргеш қағанаты тарихындағы әйгілі билеушілер: мемлекеттің негізін қалаушы ———– ——-. Олардың тұсында түргештер нығайып, Жетісудағы ең қуатты мемлекетке айналды.

A

Үшлік және Сұлық (Сұлу)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

——— арабтар Орталық Азияға басқыншылық жорықтарын бастады.

A

VII ғасырдың екінші жартысында

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

——— араб әскерлері түргештердің шегарасына жақын келді.

A

VIII ғасырдың басында

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Үшлік —– жылы араб әскерлеріне қарсы тұрған соғдыларға көмек беруге тырысты.

A

706

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

—— жылы Кучадағы Қытай билеушісінің әскерін талқандады: кімді ?

A

708

Сақал

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Шығыс түркілердің әскері Жоңғарияда Түргештің қағаны Сақалдың әскерін талқандады:

A

711 жылы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Сұлу бастаған түргеш әскерлерінің қалдықтары ——- ары қарай шегінді

A

Сырдариядан

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

—— Жетісуға қайта оралып, өзін қаған жарияланды

A

Сұлу

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Сұлудың соңына түсе отырып, Білге қаған мен Күлтегін әскері ===== дейін жетті

A

Соғдыға

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Араб қолбасшысы ———– одақтастар арасындағы келіспеушілікті пайдалана білді. Құтайба Орталық Азия жерін басып алды.

A

Құтайба ибн Мүсілім

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Сыртқы басқыншылармен белсенді күрес ====== (—- —–жылдар) есімімен байланысты.

A

Сұлық қаған. 715-738 жылдар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Сұлық қаған тұсында түргештердің ордасы —— қаласы болды.

A

Тараз

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Сұлықтың дипломатиялық және әскери шаралары —— тарапынан төнген қауіптің алдын алды. Мұның өзі түргештердің батыста арабтарға қарсы әрекеттерін жандандыруға мүмкіндік берді.

A

Қытай

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Сұлық арабтарға қарсы батыл қимылдағаны соншалық, олар оған ——— деген лақап ат қойды.

A

Әбу Музахим (Сүзеген)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Сұлық қаза болғаннан кейін ——- империясы Жетісу аймағына басқыншылық саясатын қайта бастады.

A

Қытай

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
----------жылы Қытай әскерлері Таразды басып алып, тонады. Түргештердің орталығы Суябты қиратты.
740 жылы
26
------ жылы Тараз маңындағы Атлах қаласында араб және қытай әскерлері арасында үлкен шайқас өтті. Түргештер мен қарлұқтар араб жағына шығып, соғыс бес күнге созылды.
751 жылы Шайқаста Қытай әскері толық талқандалды.
27
Атлах түбіндегі шайқастың түркі халықтарының тағдырында үлкен тарихи маңызы болды:
- Қытайлар Жетісудан қуылды; - Арабтар Орталық Азия аумағына шегінді. Бұл аймақта ислам тез тарала бастады; - Атлах түбіндегі шайқастан кейін түркілер арасына ислам мәдениеті кеңінен енді.
28
Жетісуға Алтай мен Тарбағатайдан қарлұқ тайпалары қоныс аударды. Әлсіреген Түргеш мемлекеті қарлұқтардың қысымынан -----жылы құлады.
756
29
Түргеш қағанатының құлау себептері:
Қытай және арабтармен соғыс; Шығыс Түрік қағанаты тарапынан көрсетілген қысым; қара және сары тургештер арасындағы қақтығыс.
30
Соғдылардың Жетісуға қоныс аударуы ------ғасырлардағы егіншілік және қала мәдениеті тарихында елеулі із қалдырды.
VII-VIII
31
Түркі тілді ортаға түскен соғдылар жергілікті тұрғындардың тілін, мәдениеті мен әдет-ғұрпын қабылдады. Сөйтіп, соғдылар ------ кетті.
түркіленіп
32
----------- (XI ғасыр) соғдылар арасында түркіше сөйлемей тіндердің болмағандығын жазған.
Махмұд Қашғари
33
Түргеш қағанатының тарихи мерзімі:
A) 704-756 жылдар.
34
Соғдылардың Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты екендігін айтқан ғалым:
В.В.Бартольд
35
Батыс Түрiк қағанатының құрамында болған сары түргештердің қоныстанған мекені:
Шу өзенінің бойы
36
Түргештердің екiншi ордасы Күнгіт қаласы орналасқан өзен бойы:
Іле
37
Батыс Түрiк қағанатының құрамында болған қара түргештердің қоныстанған мекені:
Iле өзенінің бойы
38
VI ғасырда түргештер қай мемлекеттің құрамында болды?
Батыс Түрік қағанаты
39
756 жылы Түргеш қағандығын құлатып,билікті өз қолына алған тайпа
Қарлұқ
40
VI-VIII ғасырларда Жетісуға қоныс аударған ел:
соғдылар
41
751 жылы Атлах шайқасына қатысқан түрік тайпалары:
түргеш, қарлұқ
42
VII ғ. соңында түргеш тайпаларының күшеюiне әкелген жағдай:
түркілердiң Қытайға қарсы күресi
43
Түркi-соғды одағының бiрiккен күштерi араб әскерлерiне соққы бердi: қайда?
Бұхара түбiнде
44
Жетiсуға қарлұқ тайпалары қоныс аударды: қайдан?
Алтай мен Тарбағатайдан
45
756 жылы қарлұқтар бағындырған мемлекетті анықтаңыз
Түргеш
46
Картадан Түргеш пен Қарлұқ мемлекеттерінің орталығы болған қаланы анықтаңыз
Суяб
47
Қарлұқтар ------------ жерлерді мекендеген көшпелі тайпалар.
Алтай мен Балқаш көлі аралығындағы
48
---------- (Х ғасыр) «олар (қарлұқтар) - көне түркілер» деп жазды.
Ибн әл-Факих
49
-------- қарлұқтар Шығыс Түрік қағанатының ықпалында болды.
VII ғасырдың соңынан бастап Біріккен ұйғыр және қарлұқ күштері шығыс түркілердің билігін құлатты.
50
Орталық Азияда жаңа мемлекет - Ұйғыр қағанаты ( ---- -----) құрылды.
744-840
51
Ұйғыр тайпаларының билеушісі -----, қарлұқтар көсемі ----- лауазымын алды. ------ ұйғырларға бағынды.
қаған жабғу Қарлұқтар
52
Қарлұқтардың дербестікке ұмтылуы ұйғырлардың қарсылығына әкеліп, олар бұл күресте жеңілді. Жеңіліске ұшыраған қарлұқтар ұйғыр жазбаларында айтылғандай, «Ит жылы (--- жылы ) батысқа қарай Он оқ еліне қашты».
746
53
Жетісуда қарлұқтар -----тайпаларының қарсылығына кезікті.
оғыз
54
---------- қарлұқтар оғыздарды Жетісудан Сырдарияның төменгі ағысына қарай ығыстырды.
VIII ғасырдың ортасында
55
----- жылы қарлұқтар түргештерді ығыстырып, Жетісу аумағына өздерінің саяси үстемдігін орнатты.
756
56
Қарлұқтар ерте феодалдық мемлекет құрды. Ордасы -----қаласы саналды.
Суяб
57
-------- қарлұқ тайпалары Жоңғар Алатауынан Сырдарияға дейінгі Қазақстанның үлкен аумағына қоныстанды.
VIII-Х ғасырларда
58
Х ғасырдағы араб дерегінше: «Қарлұқтар жерін батыстан шығысқа дейін жүріп өту үшін ---- күн қажет болған».
30
59
Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанның көптеген тайпалары -------- көсемінің қол астына қарады.
қарлұқтар
60
Қарлұқ қағанатында басқарудың әскери-әкімшілік жүйесі орнықты. Мемлекет басында -----болғанымен, олардың билігі әлсіз еді. Саяси әлеуметтік құрылымы жағынан -------- мемлекет саналды.
жабғу феодалдық
61
Қарлұқтарда ------- дамыды. Тайпа ақсүйектерінің мұрагерлік басымдықтары болды.
жекеменшік
62
Араб және парсы деректеріне сәйкес, -------ғасырларда қарлұқ бірлестігі көптеген ру-тайпалық топтардан тұрды. Қарлұқтар арасында ------ тайпасы жетекші саналды.
IX-Х бұлақ
63
Халықтың негізгі бөлігін қатардағы ------ -------, ең төменгі құқығы жоқ топты ----- құрады
қауым мүшелері құлдар
64
Деректерге сәйкес, қарлұқтар еліндегі ---- қала мен қоныстың көпшілігі Ұлы Жібек жолы бойында орналасты.
25
65
----- жылы Енисей қырғыздары қарлұқтардың қолдауымен Ұйғыр қағанатын құлатты.
840 Бұл жағдайды қарлұқ жабғуы пайдаланып, Ұйғыр қағанатын бағындырды.
66
----- жылы қарлұқ жабғуы қаған лауазымын иеленді. Ұйғырлар мен қарлұқтар бақталастығы қарлұқтардың жеңісімен аяқталды.
840
67
Қазақстан аумағында қарлұқ кезеңінде (------ғасырларда) жергілікті тұрғындарды түркілендіру үрдісі белсенді жүрді.
VIII-Х ғасырларда
68
Арабтар үшін Жетісудың стратегиялық, сауда-экономикалық мәні зор қалаларының маңызы ерекше болды. Сондықтан олар ------ өңіріне жиі-жиі жорық жасаумен болды.
Жетісу
69
---------жылдарында Орталық Азияда Саманилер әулетінің билігі орнады.
IX ғасырдың 20-жылдарында
70
840 жылы саманилер түркілерге қарсы «қасиетті соғыс» жариялап, ------- басып алды.
Испиджабты басып алды. Испиджаб Оңтүстік Қазақстанда исламды таратудың орталығына айналды.
71
-------- саманилер Таразды және оның маңындағы қалаларды басып алып, тұрғындарын исламға қаратты.
IX ғасыр соңында
72
Араб басқыншылығы нәтижесінде қағанат әлсіреді, ал Қарлұқ қағанатына үлкен қауіп Қашғар жағынан төнді. ---- жылы Қашғар түркілері ----- қаласын басып алды.
940 Баласағұн
73
940 жылы Қашғар түркілері Баласағұн қаласын басып алды. Қарлұқ қағанаты өмір сүруін тоқтатты. ---- жылдай өмір сүрген мемлекет тарихы аяқталды.
200
74
Жетісуда билік жаңа әулет - -------- өтті.
қарахандықтарға Қарахандықтар ұзақ жылдар бойы Жетісу мен Оңтүстік Қазақстандағы қарлұқ және түргеш тайпаларына билік жүргізді.
75
Ұйғыр қағанатының тарихи мерзімі:
744-840 жылдар
76
Қарлұқтардың түргештердi ығыстырып, Жетісу аумағына өздерiнiң саяси үстемдiгiн орнатқан жылы: A) 744 ж. B) 940 ж. C) 840 ж. D) 756 ж.
D) 756 ж.
77
840 ж. қарлұқтардың қолдауымен Ұйғыр қағанатын құлатқан тайпалар:
A) Енисей қырғыздары
78
Шығыс Түрік қағанаты құлағаннан кейін қарлұқтар бағынды
ұйғырларға
79
Қарлұқ жабғуы қаған лауазымын иеленген жылы:
840 ж.
80
Ұйғыр қағанаты құрылды:
Шығыс Түрік қағанаты құлағаннан кейін