درس سوم Flashcards
(19 cards)
ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است
مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است
معنی: این همه ناله و شکوه من که همچون پرنده‌ای اسیر و زندانی‌ام، به خاطر وطن است؛ همان‌طوری که روش پرنده گرفتار قفس نیز مانند من است. او نیز همچون من از اسارت می‌نالد
مفهوم: میهن‌دوستی شاعر و شکوه از رمج اسارت
همّت از باد سحر می‌طلبم گر ببرد
خبر از من به رفیقی که به طرف چمن است
از نسیم سحرگاهی یاری می‌خواهم که خبر من زندانی را به دوست مبارزی ببرد که آزادانه کنار چمن است.
مفهوم: ۱.پیام‌رسانی باد صبا
۲.تلاش شاعر برای آگاه ساختن جامعه
فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش
بنمایید که هر کس نکند مثل من است
معنی: ای هموطنان، برای آزادی خود چاره‌ای بیندیشید؛ زیرا هرکس به فکر آزادی نباشد، حتی بیرون از زندان نیز گویی مانند من زندانی و اسیر است
مفهوم: دعوت به آزادی‌خواهی و چاره‌اندیشی برای آزادی وطن
خانه‌ای کاو شود از دست اجانب آباد
ز اشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است
معنی: به هررحال آن کشوری که به دست بیگانگان آباد شود، گریه کن و با اشک ویرانش کن؛ زیرا آن کشور خانه غم و اندوه است نه جای زندگی!
مفهوم: بیگانه‌ستیزی
جامه‌ای کاو نشود غرقه به خون بهر وطن
بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است
معنی: لباسی که به خاطر وطن خون‌آلود نشود، آن را پاره کن زیرا مایه ننگ و رسوایی است و از کفن نیز بی‌ارزش‌تر است( اگر کسی جان خود را در راه آزادی وطن فدا نکند، وجودش بی‌ارزش است)
مفهوم: جان‌فشانی و فداکاری در راه وطن
آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم
ملت امروز یقین کرد که او اهرمن است
معنی: آن کسی( محمدعلی شاه قاجار) را که در این کشور پادشاه خود کردیم، مردم امروز اطمینان یافتند که او شیطان است نه پادشاه
مفهوم: آشکار شدن ماهیت واقعی ظالم (محمدعلی شاه)
هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت
آری نداشت غم که غم بیش و کم نداشت
معنی: هرگز غم کم و زیاد مادیات را نداشتم چرا که دل‌بسته کم و زیاد دنیا و مادیات نبودم
مفهوم: وارستگی شاعر از مادیات
در دفتر زمانه فتد نامش از قلم
هر ملّتی که مردم صاحب قلم نداشت
معنی: کشوری که مردمان متفکر، نویسنده و صاحب‌اندیشه نداشته باشد، در گذر زمان فراموش و نابود می‌شود
مفهوم: ارزشمندی نویسندگان و اندیشمندان جامعه
در پیشگاه اهل خرد نیست محترم
هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت
معنی: هرکسی که به فکر مردم جامعه (خرد جمعی) احترام نمی‌گذارد، خردمندان نیز او را شایسته احترام نمی‌دانند.
مفهوم: ۱.احترام گذاشتن به افکار توده مردم نشانه خردمندی است
۲.نکوهش حاکمان مستبد
با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی است
ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت
معنی: با آنکه ثروت و دارایی و خوشی و شادی ندارم، ولی آرامش خاطری دارم که حتی جمشید( پادشاه باستانی ایران) هم نداشت
مفهوم: ۱.آسایش در قناعت است
۲.نکوهش دل‌بستگی
انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی
چون فرّخی موافق ثابت قدم نداشت
معنی: انصاف و عدالت طرفدار و همراه بسیاری داشت اما کسی مانند من (فرخی) در این راه ثابت‌رأی نبود
مفهوم: ۱.ثابت‌قدمی شاعر در عدالت‌خواهی
۲.گله از سستی جامعه در عدالت‌خواهی
همّت اگر سلسله جنبان شود
مور واند که سلیمان شود
معنی: اگر اراده و تلاش، برانگیزنده و محرک کسی باشد، حتی مورچه هم می‌تواند به مقام و مرتبه حضرت سلیمان برسد
مفهوم: والاهمتی و تلاش موجب کمال و توانمندی است
همّتم بدرقهٔ راه کن ای طایر قدس
که دراز است و ره مقصد و من نو سفرم
معنی: ای مرشد و راهنما (فرشته)، عنایت و دعای خیرت را همراه من کن؛ زیرا راه رسیدن به مقصد طولانی است و من نیز بی‌تجربه‌ام
مفهوم: طلب دعای خیر و توجه معنوی از پیر عرفانی در راه معرفت
نشاط غربت از دل کی برَد حبِّ وطن بیرون
به تخت مصرم اما جای در بیت الحزن دارم
معنی: شادی و خوشی در غربت هرگز نمی‌تواند عشق وطن را در وجود من کمرنگ کند. بر تخت پادشاهی مصر نشسته‌ام اما همواره به یاد وطن هستم.
مفهوم: ۱.میهن‌دوستی
۲.ترجیح وطن بر شادی و خوشی‌های غربت
در بیت ا‌لاحزان درآمد و نالید؛ چنانچه هر پرنده بر بالای سر یعقوب بود، بنالید.
معنی: حضرت یعقوب به کلبه خود وارد شد و در غم فراق یوسف گریست؛ طوری که هر پرنده‌ای که بالای سر او بود، از گریه او ناله و زاری کرد
مفهوم: ۱.گدازندگی هجران
۲.تاثیرگذاری ناله و زاری حضرت یعقوب در دوری از حضرت یوسف
فرّخی ز جان و دل می‌کند در این محفل
دل نثار استقلال، جان فدای آزادی
معنی: فرخی (شاعر) با تمام وجود، در این مجلس، دل و جان خود را فدای استقلال و آزادی وطن می‌کند
مفهوم: جان‌فشانی در راه استقلال و آزادی وطن
در لحظات اوّل عملیات که خطوط دشمن شکسته شد، پشت سر نیروهای ما ارتفاعات موسوم به «کلّه قندی» بود که دشمن با استقرار سلاح‌های زیادی قلّه را در دست داشت. شهید ساجدی با توجّه به اینکه نسبت به همهٔ مسائل آگاهی داشت، روحیهٔ خود را نباخته، احداث یک خاکریز دوجداره را تنها راه حل می‌دانست. با توجّه به امکانات محدود مهندسی و دید و تسلّط دشمن، قبول و اجرای این طرح خیلی سخت بود. به ویژه که لازم بود در فاصله زمانی شب تا سپیده دم اجرا و احداث می‌شد ولی ایشان به اجرای این طرح ایمان داشت و با قاطعیّت می‌گفت: «خاکریز را صبح تحویل می‌دهیم.»
معنی*: ۱.سپاه دشمن به عقب رانده شد
۲.ناامید نشده بود
مفهوم: انجام کارهای سخت و دشوار با تکیه بر ایمان
اتمام خاکریز روحیه عجیبی در بین برادران جهادگر و رزمنده ایجاد کرد
مفهوم: تحقق اهداف موجب تقویت روحیه است
اما این‌کار شهید ساجدی را راضی نمی‌کرد.او پیش بینی می‌کرد که با توجّه به تسلّط دشمن بر ارتفاعات روبه‌رو و ارتفاعات پشت، امکان زیر آتش گرفتن بچّه‌ها وجود دارد؛ به همین دلیل، مرحلهٔ دوم کار را شروع کرد. خاکریزی به طول چند کیلومتر در پشت خاکریز اوّل که از آن به عنوان خاکریز دو جداره یاد می‌شود، احداث نمود
آن روز با تدبیر حساب شدهٔ شهید ساجدی، رزمندگان توانستند در برابر نیروهای دشمن مقاومت کنند و به پیروزی رسند.
مفهوم: اهمیت عاقبت‌اندیشی و تدبیر
