03. zaburzenia wywołane używkami Flashcards
(98 cards)
1
Q
cechy osobowości sprzyjające uzależnieniu
A
- brak zdolności radzenia sobie ze stresem
- nadmierna zależność emocjonalna
- trudności w wyrażaniu uczuć
- niska samoocena
- niepokój w relacjach interpersonalnych
- impulsywność
- towarzyskość
- perfekcjonizm
- skłonność do ryzykownych sytuacji
2
Q
najwyższe ryzyko uzależnień w zależności od substancji
A
nikotyna 32%
heroina 23%
kokaina 17%
alkohol 15%
3
Q
kryteria rozpoznania uzależnienia (czasowe)
A
objawy trwają minimum 1 miesiąc
lub jeśli trwały poniżej miesiąca, to powtarzały się w ciągu 12 miesięcy
4
Q
objawy intoksykacji kanabinoidami
A
euforia i dobrostan nadwrażliwość na bodźce lęk podejrzliwość halucynacje wzrokowe i słuchowe zaburzenia myślenia i pamięci
5
Q
objawy odstawienia kanabinoidów
A
drażliwość
depresja
insomnia
spadek apetytu
6
Q
kryteria rozpoznania uzależnienia
A
3 lub więcej
przez 1 miesiąc lub jeśli krócej niż miesiąc, to powtarzały się w ciągu 12 miesięcy:
1. silne pragnienie/przymus przyjmowania substancji
2. upośledzona kontrola używania substancji (nad rozpoczęciem, kończeniem, poziomem użycia…)
3. silne pochłonięcie sprawą przyjmowania substancji - utrata dawnych zainteresowań, poświęcanie dużo czasu
4. uporczywe przyjmowanie substancji mimo oczywistych dowodów jej szkodliwości
5. tolerancja na substancję
6. fizjoloficzne objawy stanu abstynencyjnego
7
Q
kryteria zespołu abstynencyjnego
A
- aktualne przerwanie lub ograniczenie przyjmowania substancji
- objawy zgodne z cechami zespołu abstynencyjnego dla danej substancji
- objawów nie można lepiej wyjaśnić w inny sposób
8
Q
standardowa dawka alkholu
A
10 g 100% alkoholi
200 ml piwa
100 ml wina
30 ml wódki
9
Q
bezpieczne tygodniowe porcje alkoholu
A
mężczyźni 4 porcje/dzień
koniety 2 porcje/dzień
max 5 dni w tygodniu
10
Q
kiedy alkohol osiąga najwyższe stężenie we krwi
A
po 30-60 min od spożycia
11
Q
szybkość eliminacji alkoholu z organizmu
A
0,2 promila na godzinę
12
Q
najczęstsze przyczyny uzależnienia od alkoholu
A
u mężczyzn: problemy psychicze związane z picie
u kobiet: zespoły depresyjne i lękowe
13
Q
w Polsce % uzależnionych osób od alkoholu
A
2% (600-800 tys)
14
Q
w Polsce % pijących alkohol ryzykownie
A
12-15% (>2 mln)
15
Q
ryzykowne spożywanie alkoholu - cechy
A
- picie nadmiernych ilości alholou (jednorazowo i łącznie w określonym czasie)
- nie pociąga za sobą aktualnie negatywnych konsekwencji (ale jeśli model picia się nie zmieni, mogą się pojawić)
16
Q
szkodliwe picie alkoholu - cechy
A
- powoduje szkody zdrowotne, fizyczne, psychiczne, psychologiczne, społeczne
- nie występuje uzależnienie od alkoholu
17
Q
skale do rozpoznawania zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu
A
- MAST
- CAGE
(cut down, annoyed, guilty, eye opener)
2 tak - znaczne prawdopowobieństwo uzależnienia - AUDIT
18
Q
badania laboratoryje w podejrzeniu zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu
A
PEth (fosfatydyloetanol)
GGTP
MCV - wzrost
ALT, AST, CDT (transferyna desialowana) - wzrost
19
Q
fazy uzależnienia od alkoholu
A
- wstępna - prealkoholiczna faza objawowa
- zwiększanie ilości alkoholu
- wzrost tolerancji
- dostarczanie przyjemności i uśmierzanie przykrych emocji - zwiastunowa
- palimpset
- wzrost koncentracji na alkoholu - krytyczna
- utrata kontroli nad piciem
- głód alkoholowy
- okresowa możliwość utrzymywania abstynencji - chroniczna
- ciagi picia
- możliwe psychozy alkoholowe
20
Q
objawy intoksykacji alkoholem
A
- osłabienie krytycyzmu i samokontroli
- upośledzenie struktur móżdżku
- zaburzenie koordynacji ruchowej
- zaburzenie funkcji intelektualnych
- wzrost drażliwości
- wzrost CTK, HR -> spadek CTK, HR, temperatury ciała
- zaburzenie świadomości
- porażenie ośrodka oddechowego (skrajne przypadki)
21
Q
upicie patologiczne to
A
- przemijający stan psychozy
- intoksykacja alkoholem orzebiegająca odmiennie niż zazwyczaj u danej osoby
- po relatywnie małych dawkach alkoholu
- występują czyny gwałtowne
- bywa zakończone snem terminalnym
- niepamię okresu zdarzenia
- u ludzi z zaburzeniami osobowości, zaburzeniami psychicznymi lub interakcja alkoholu ze środkami psychoaktywnymi
22
Q
typy uzależnienia od alkoholu
A
typ 1 (40%)
- uwarunkowany środowiskowo
- częściej u kobiet
- początek około 25 rż
- cechy osobowości: introwertyzm, neurotyczność, zależność
- szybko pojawiają się szkody psychiczne i zdrowotne
typ 2 (60%)
- uwarunkowany genetycznie (dziedziczenie w lini męskiej)
- częściej u mężczyzn
- początek około 16 rż
- cechy osobowości: antyspołeczne, ekstrawertzm
- szkody dopiero po długim okresie picia
23
Q
objawy łagodnego zespołu abstynencyjnego od alkoholu
- kiedy
- jakie objawy
A
- łagodny, niepowikłany zespół abstynencyjny może pojawić się nawet po jednorazokwym nadużyciu alkoholu (mózg szybko przyzwyczaja się do alkoholu - zmniejszenie reaktywności = relaksacja)
- nadmierne pobudzenie
- drżenie
- poczucie nerwowości
- roztrzęsienie
24
Q
objawy zespołu abstynencyjnego od alkoholu
A
- drżenie mięśni
- nastrój drażliwy lub obniżony, lęk
- nadciśnienie
- gwałtowne bicie serca
- nudności, wymioty, biegunku
- bezsenność, zaburzenia snu
- rozszerzenie źrenic
- wysuszenie śluzówek
- wzmożona potliwość
25
skala nasilenia alkoholowego zespołu abstynencyjnego
CIWA-Ar
26
czym jest majaczenie alkoholowe
- powikłanie zespołu abstynecyjnego
| - ostry stan zagrożenia życia (bezwzględne wskazanie do hospitalizacji)
27
co występuje przed majaczeniem alkoholowym
stan predeliryjny
| - objawy zespołu abstynencyjnego z bezsennością i omamami
28
kiedy może pojawić się majaczenie alkoholowe (h)
48-72 h od odstawienia lub zredukowania dawki alkoholu
29
jak często występuje majaczenie alkoholowe
u 5% uzależnionych
30
objawy majaczenia alkoholowego
triada (nie jest konieczna do rozpoznania)
1. zaburzenia świadomości
- zaburzona orientacja co do miejsca i czasu
- nasilenie w nocy, charakter falujący
2. omamy i iluzje (głównie wzrokowe)
3. silne drżenie mięśniowe
4. urojenia (dziania się, prześladowcze)
5. podniecenie psychoruchowe
6. trudności z zaśnięciem kub odwrócony rytm sen-czuwanie
7. nadaktywność układu autonomicznego
- wzrost HR, CTK
- rozszerzenie źrenic
31
powikłania zespołu abstynencyjnego
- drgawki
| - majaczenie
32
przelwkłe psychozy alkoholowe
1. paranija alkoholowa - zespół Otella
- urojenia niewiary małżeńskiej
2. przewlekła halucynoza alkoholowa
- omamy (głownie słuchowe)
- wtórne urojenia prześladowcze
33
powód przewlekłych psychoz alkoholowych
wieloletnie intensywne picie alkoholu
34
u kogo częściej występuje paranoja alkoholowa zespół Otella
u mężczyzn
35
leczenie zespołu Otella (alkohol)
- neuroleptyki
| - psychoterapia
36
leczenie przewlekłej halucynozy alkoholowej
- neuroleptyki
37
zespół amnestyczny Korsakowa - objawy
- głębokie, trwałe organiczne upośledzenie umysłowe
- upośledzenie zapamiętywania
- leku pamięciowe wypełnione konfabulacjami (chorzy bezkrytyczni)
38
przyczyna zepsołu amnestycznego Korsakowa
niedobór witaminy B1
39
co współtowarzyszy zespołowi amnestycznemy Korsakowa
polineruopatia obwodowa
40
leczenie zespołu amnestycznego Korsakowa
suplementacja B1 parenteralnie
41
encefalopatia Wernickiego - co to
- ostry zespół neurologiczny
- ciężki stan
- niedobór B1 (często w uzależnieniu od alkoholu)
42
objawy encefalopatii Wernickiego
- zapmiany otępienne (zaburzenia świadomości)
- polineuropatia
- oczopląs
- ataksja
- podwójne widzenie
43
zespoły związane z niedoborem B1
encefalopatia Wernickiego
| zespół amnestyczny Korsakowa
44
leczenie uzależnienia od alkoholu
1. disulfiram
- blokada dehydrogenazy aldehydowej
2. akamorozat
- zmniajsza uczucie głodu alkoholowego
3. naltrekson
- zmniejsza nagradzające dzialanie alkoholu
45
objawy wypicia alkoholu na disulfiramie
- zaczerwineieni twarzy
- wzrost HR
- spadek CTK
- potliwość
- wymioty
- lęk, duszność
- bóle głowy
46
leczenie majaczenia alkoholowego
1. BDZ
2. neuroleptyki - jeśli nasilone objawy wytwórcze
3. witamina B1 i B6
4. leki p/padaczkowe - podejrzenie padaczki alkoholowej
5. płyny i.v. - uwaga na zbyt szybkie wyrównanie hiponatremii - CENTRALNA MIELINOLIZA MOSTU
47
objawy centralnej mielinolizy mostu
- parapareza
- objawy patologiczne piramidowe (objaw Babińskiego)
- zespół opuszkowy
- mutyzm
48
na jakie układy i ośrodki działają opioidy
- nagrody - euforia
- oddechowy - hamująco
- krążenia - hamująco
- utrzymywania uwagi - hamująco
49
objawy działania opioidów
- euforia, zmniejszenie lęku i napięcia
- zwężenie źrenic
- przeciwbólowe
- przeciwkaszlowe
- świąd
- hamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego (zaparcia)
- nudności i wymioty
- hamowanie czynności oddechowej
50
objawy przedawkowania opioidów
- apatia
- upośledzenie zdolności oceny, pamięci, uwagi
- spowolnienie/pobudzenie psychoruchowe
- zaburzenia świadomości
- zatrzymanie oddechu przy wyczuwalnym tętnie (objaw patognomoniczny)
- bradypnoe, płytki oddech
- bradykardia, hipotensja
- szpilkowate źrenice niereagujące na światło
51
leczenie przedawkowania opioidów
- nalokson
52
kiedy pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego opioidów i ile trwają
- pojawia się po 6-12 h od ostatniej dawki
- największe nasilenie 48-72 h
- ustępuje po 7-10 dniach
53
objawy zespołu abstynencyjnego opioidów
- objawy grypopodobne
- niepokój, pobudzenie psychoruchowe, bezsenność
- szerokie źrenice
- wzrost CTK, HR
- potliwość
- biegunka i wymioty
- głód narkotykowy
- nie jest uważany za stan zagrożenia życia
54
opioidy - jaki rodzaj uzależnienia
psychiczne i fizyczne
55
najczęstsza przyczyna zgonów wśród uzależnionych od opioidów
przedawkowanie
56
leczenie uzależnienia od opioidów
1. psychoterapia
2. detoksykacja
3. leczenie substytucyjne
- metadon
- buprenorfina
4. inne
- klonidyna (w tachykardii, nadciśnieniu)
- BDZ (lęk, pobudzenie, zaburzenia snu)
- loperamid (biegunki)
57
główna substancja czynna kanabinolów
THC
58
gdzie wchłania się większość THC podczas palenia kanabinolów
- w górnych drogach oddechowych
59
kumulacja THC
- w tkance tłuszczowej
| - nawet do miesiąca od ostatniego użycia
60
jak długo utrzymuje się efekt po wypaleniu kanabinolów
1-6 h
- po spożyciu ciasteczek haszyszowych efekt jest nieorzewidywalny, może być długotrwały i intensywny
61
THC - wpływ na neuroprzekaźniki
wzrost uwalniania dopaminy w nakrywce brzusznej - euforia
62
objawy używania kanabinolów
- zaczerwienienie spojówek
- suchość śluzówek
- kaszel
- wzrost HR
- obniżenie CTK
- wzrost apetytu
- zawroty głowy, zaburzenia równowagi i koncentracji
- objawy psychiczne zależne od wyjściowego samopoczucia
(rozluźnienie, dobrostan, lęk, halucynajce wzrokowe i słuchowe, zaburzone myślenie i pamięci)
- po spożyciu ciasteczek haszyszowych efekt jest nieorzewidywalny, może być długotrwały i intensywny
63
kanabinole - rodzaj uzależnienia
- głównie psychiczne
| - mały potencjał uzależniający
64
leczenie uzależnienia od kanabinoli
tylko psychoterapia
65
kanabinole - zespół abstynencyjny - kiedy początek, długość trwania
- początek po 24h od ostatniego użycia
- największe nasilenie w pierwszych 3 dniach
- trwa ok 2 tygodnie
- łagodny przebieg (kumulacja w tkance tłuszczowej)
66
objawy zespołu abstynencyjnego kanabinoli
- głód psychiczny kanabinoli
- rozdrażnienie
- bezsenność
- lęk
- spadek łaknienia
67
powikłania stosowania kanabinoli
1. jointy - osadzanie substancji smolistych (o 1/3 więcej niż papierosy)
- rak nosogardła
- rak płuc
- choroba wieńcowa
2. wzrost ryzyka schizofrenii
68
maksymalne stężenie benzodiazepin we krwi - po jakim czasie
po 30-90 min
69
podstawowe działanie BDZ
- uspokajające
- przeciwlekowe
- nasenne
- przeciwdrgawkowe
- rozluźniające mięśnie
70
intoksykacja BDZ - objawy
- senność aż do śpiączki
- odprężenie, czasem euforia
- ustąpienie lęku
- upośledzenie pamięci i uwagi
- ataksja
- niepewny chód
- zrzenia równowagi
- obniżenie napięcia mięśni
- spadek CTK
- belkotliwa mowa
- oczopląs
- zaburzenia oddychania aż do depresji ośrodka oddechowego
71
rodzaj uzależnienia od BDZ
fizyczne i psychiczne
72
tolerancja na BDZ
- rozwija się po 2-3 dniach stosowania
| - staje się wyraźna w drugim tygodniu
73
zespół abstynencyjny BDZ - przy stosowaniu jakich leków pojawia się częściej
- krótkodziałających
| - o dużej sile działania
74
zespół abstynencyjny BDZ - kiedy się pojawia, ile trwa
- po 2-3 dniach od ostatniej dawki
- maksymalne nasilenie 7-10 dnień
- trwa kilka dni - kilka tygodni
75
zespoły abstynencyjne groźne dla życia
- benzodiazepinowy
- alkoholowy
———
- opioidowy nie jest uważany za groźny dla życia
76
zespół abstynencyjny BDZ - objawy
- niepokój i lęk (mylony z pierwotnym lękiem)
- nadwrażliwość na bodźce słuchowe i światło
- zaburzenia pamięci i koncentracji
- wzrost HR i CTK
- potliowść
- drgawki
- majaczenie
77
leczenie uzależnienia od benzodiazepin
1. detoksykacja
- zamiana na lek o długim okresie półtrwania i stopniowe obniżanie dawki
- skala Tyrera - okrśla sztywny okre redukcji dawki (korzystniejsze jest bardziej dynamiczne i indywidualne podejście)
2. leki pomocnicze
- karbamazepina
- walproiniany
- leki p/depresyjne
3. psychoterapia
78
wymień stymulanty
- amfetamina
- metamfetamina
- kokaina
- MDMA (ecstasy)
- kofeina
- mefedron
- pseudoefedryna
79
działania niepożądane kokainy
- poszerza QRS
| - analgezja miejscowa
80
stymulanty - działanie
- podwyższenie nastroju i euforia
- wzrost energii, pewności siebie, czujności
- zniesienie zmęczenia
- wzrost napędu, pobudzenie, słowotok
- obniżenie progu agresji
- czasem iluzje, omamy, urojenia, lęk, napady paniki
- spadek apetytu
- wzrost CTK, HR, temperatury ciała
- skurcz naczyń wieńcowych
- rozszerzenie źrenic
- rozkurcz oskrzeli
81
stymulanty objawy zespołu abstynencyjnego
- depresja
- dysforia
- niepokój i lęk
- zmęczenie
- zaburzenia snu
( senność, nasilenie fazy REM, żywe marzenia sennej
- głód substancji
- objawy grypopodobne
82
rodzaj uzależnienia od stymulantów
psychiczne
83
leczenie uzależnienia od stymulantów
1. psychiterapia
2. leki pomocnicze
- BDZ - u silnie pobudzonego pacjenta
- leki p/depresyjne - w nasilonych objawach depresyjnych
84
objawy przedawkowania stymulantów
1. aktywacja układu współczulnego
- tachykardia
- arytmia
- nadciśnienie
- hipertermia
- nadmierne pocenie
- wazospazm (skurcz naczyń wieńcowych)
- drgawki
- krwawienie wewnątrzczaszkowe
- śpiączka
czasem możliwe objawy zespołu serotoninergicznego
85
halucynigeny - wymienić
- LSD
- psylocybina
- ketamina
86
objawy halucynogenów
- omamy (głównie wzrokowe, ale też słuchiwe, dotykowe)
- synestezja
- euforia, czasem wahania nastroju
- urojenia
- lęk i napady paniki (bad trip - działanie na układ współczulny)
- wzrost CTK, HR
- rozszerzenie źrenic
- drżenie mięśniowe
- nudności i wymioty
87
halucynoidy - rodzaj uzależnienia
psychiczne (fizyczne nie rozwija się)
88
zespół abstynencyjny halucynoidów
brak
89
leczenie uzależnienia/używania od halucynoidów
1. psychiterapia
2. pomocnicze leki
- bdz
- małe dawki neuroleptykowów
90
działanie nikotyny
- (+) rec. cholinergiczncyh w zwojach autonomicznych i rdzeniu nadnerczy
= sympatykotonia i katecholaminemi
- rozszerzenie źrenic
- zanik głodu
- pobudzenie układu nagrody
- pobudzenie lub uspokojenie zależne od stanu wyjściowego
91
skale do oceny uzależnienia od tytoniu
- skala Fagerstroma - ocena uzależnienia i jego głębokości
92
skala Fagerstroma - punktacja i wyniki
0-3 - niski stopień uzależnienia od nikotyny
4-6 - średni stopień uzależnienia od nikotyny
7-10 - silny stopień uzależnienia od nikotyny
93
skala do oceny motywacji rzucenia palenia
skala Schneidera
94
punktacja skali Schneidera
7 i więcej pkt - osoba ma więcej szans na rzucenie
poniżej 7 - osobie trzeba pomóc z motywają w rzucaniu palenia
95
ostre zatrucie nikotyną - objawy
- porażenie ośrodka oddechowego
- zaburzenia czynności serca
- zgon
96
nikotyna - objawy odstawienia
- głód papierosa
- wzrost napięcia
- niepokój
- agresywność
- trudności w koncentracji uwagi
- zaburzenia pamięci (największe w ciągu pierwszego miesiąca)
- bezsenność
- zwiększone łaknienie, wzrost masy ciała
- spadek CTK i HR
- zmiany EKG
- spadek kortyzolu i katecholamin
97
leczenie uzależnienia od nikotyny
1. metoda 5P
- pytaj
- poradź
- planuj
- pomóż
- pamiętaj
2. terapia substytucyjna nikotyną
3. bupropion
4. psychoterapia
98
kryteria rozpoznania zaburzeń psychitycznych związanych z używaniem SPA
1. początek w okresie przyjmowania substancji lub do 2 tygodni od zakończenia przyjmowania
2. objawy trwają >48h
3. czas trwania zaburzeń 6 miesięcy lub mniej
4. objawy
- omamy (zwykle słuchowe)
- nieprawidłowe utożsamianie osób
- nastawienie ksobne
- urojenia paranoidalne (prześladowcze)
- pobudzenie, osłupienie
- zaburzenia afektu
- zwykle bez zaburzeń świadomości
