1 Flashcards
(194 cards)
1
Q
Која е градбена единица на нервниот систем?
A
Неврон -нервна клетка
2
Q
Која е функцијата на нервниот систем?
A
-управува со сите други системи,
-пренесува дразби
-
2
Q
Нервните клетки се размножуаат?
A
Неточно. Уништена нервна клетка не може да се обнови.
3
Q
Што се дразбите?
A
Информации кои се претвараат во електрични и нервни импулси.
4
Q
Градба на невронот?
A
Сома (тело) кое содржи јадро, цитоплазма и дендрити кои служат како рецептори.
Аксон (долг продолжеток, неврит), обвиен со миелинска обвивка и на крајот има нервни продолжетоци.
5
Q
Која е функцијата на миелинската обвивка?
A
Го обложува аксонот со што го штити и им помага на електричните сигнали побрзо да се движат по должината на аксонот.
6
Q
Како се пренесуваат дразбите?
A
Со синапса
7
Q
Рефлексен лак?
A
дразба –> рецептор –> сетилен неврон –> ПНС –> мозок(ЦНС)–> моторен неврон –> ефектор
8
Q
Какви можат да бидат невроните?
A
Аферентни (сетилни, сензорни)-пренесуваат дразби од местото на примање до ЦНС
Интерневрони (мешани)-Сите нерви кои влегуваат и излегуваат од рбетниот мозок и праќаат информации во двете насоки
Еферентни (моторони)-пренесуваат одговор на дразби од ЦНС до ефектор (мускул или жлезда)
Истото важи и за нервите-ако содржат само сензорни неврони ќе се сензорни нерви, и сензорни и моторни ќе се мешани итн.
9
Q
Како се пренесуваат дразбите низ нервниот систем?
A
Со синапса
10
Q
Што е синапса?
A
Синапса е врска помеѓу два неврони, мал простор што служи како канал за пренос на информации. Преку синапсата импулсите минуваат од една на друга нервна клетка.
11
Q
Како е поделен нервниот систем?
A
На Централен нервен систем и периферен нервен систем (ЦНС и ПНС)
12
Q
Черепниот и ‘рбетниот мозок се дел од кој НС?
A
ЦНС
13
Q
Колку е долг рбетниот мозок?
A
45цм
14
Q
Од што се состои ПНС?
A
12 пара черепни и 31 пар рбетни нерви
15
Q
Од што се состои черепниот мозок?
A
Голем мозок, меѓумозок, среден мозок, продолжен мозок, мал мозок
16
Q
Кој мозок има функција за одржување рамнотежа
A
Мал мозок
17
Q
Кој е виден и слушен центар?
A
средниот мозок
18
Q
Кој мозок ја регулира работата на органите?
A
Продолжен мозок-регулира срцева работа, дишење, крвен притисок, кивање, кашлање, повраќање, цицање, голтање, лачење дигестивен сок
18
Q
Која е функцијата на големиот мозок?
A
Ја контролира цела волева и дел од неволевата активност на телото и учествува во менталните активности
19
Q
Која е функцијата на меѓумозокот?
A
Центар за глад, жед и ситост, страв, бес, лутина, љубов, сексуален нагон, будна состојба и спиење)
20
Q
Од што се состои меѓумозокот?
A
Од хипоталамус(контролира) и таламус(пренесува до голем мозок инфо)
21
Q
Која е функцијата на ‘рбетниот мозок?
A
Тој е врска меѓу нервите и черепниот мозок. Пренесува сензорни дразби од нервите до черепниот мозок и моторни дразби од черепниот мозок до мускулите и жлездите.Како и рефлексни активности
22
Q
Која е функцијата на автономниот/вегетативен нервен систем АНС?
A
Автономниот нервен систем е заслужен за сите неволеви функции кои ги врши нашето тело. Го поврзува мозокот со внатрешните органи.
23
Како е поделен АНС?
на парасимпатикус и симпатикус кои имаат спротивни функции
24
Која е функцијата на парасимпатикусот?
Контрола на телесните процеси во нормални ситуации / враќање на телото во нормала по ситуации на возбуда (ја забавува работата на срцето, ги затвора зениците и бронхиите итн.)
25
Која е функцијата на симпатикусот?
Помага на органите да се подготват за стресни или итни ситуации. (ја забрзува работата на ссрцето, ги шири зениците, ги отвара бронхиите)
26
Што е соматскиот нервен систем?
СНС е одговорен за сите свесни постапки на нашето тело (движењата) преку скелетните мускули
27
Како е поделен големиот мозок?
На четири лобуси:
-челен (преден) лобус
-темен (париентален) лобус
-слепоочен (темпорален) лобус
-тилен (окципитален) лобус
28
Функција на челен лобус?
Ги контролира говорот, помнењето, концентрацијата, расудувањето, планирањето, движењето (сите високи ментални функции)
29
Функција на париентален лобус?
Перцепција на сензации (допир, болка, температура, вкус)
30
Функција на темпорален лобус?
слух, мирис
31
Функција на окципитален лобус?
Вид- перцепција на тежина, текстура, големина
32
Со што управува левата мозочна хемисфера?
Го контролира читањето, пишувањето, логиката а управува со десната страна на телото
33
Со што управува десната мозочна хемисфера?
Го контролира видот, емоциите, имагинацијата а управува со левата страна ан телото
34
Што е рецептор?
Рецептор е дел од нервниот систем што ги прима дразбите.
35
Какви можат да бидат рецепторите според видот на дразбата и каде се наоѓѓаат?
-терморецептори(откриваат промени во температурата, се наоѓаат во кожата)
-хеморецептори(реагираат на хемиски дразби, се наоѓаат во уста и нос)
-механорецептори(откриваат промени во притисокот, звук, се наоѓаат во кожата и ушите)
-фоторецептори(реагираат на светлина, се наоѓаат во очите
36
Каде се сместени рецепторите за вкус на јазикот?
На јазикот има брадавички во кои се наоѓаат посебни хеморецептори, телца за вкус.
37
Во кој дел од јазикот најинтензивно се чувствува солено?
лево и десно доле
38
Во кој дел од јазикот најинтензивно се чувствува слатко
врв
39
Во кој дел од јазикот најинтензивно се чувствува кисело
лево и десно горе
40
Во кој дел од јазикот најинтензивно се чувствува горчливо
горе
41
Во кој дел од јазикот најинтензивно се чувствува умами
средина
42
Што е умами
вкусно-пикантен вкус
43
Во кои јадења се чувствува умами вкусот?
Шитаке, соја сос, домати, месо, морска храна, риба, суши, остриги
44
Со какво ткиво е покриен јазикот
Јазикот е ОРГАН покриен со влажно ткиво наречено МУКОЗА
45
Кој осет учесствува во дигестијата на храната и зошто?
Мирисот, пријатниот мирис предизвикува лачење на плунка и дигестивни сокови
46
Каде се наоѓаат рецепторите за мирис?
Во мирисниот резен
47
Во каква состојба треба да е материјата за да ја помирисаме?
Во гасовита
48
Која е функцијата на влакната во носот?
Кога молекулите на гасот ќе дојдат до носот, влакненцата служат како филтри и не им дозволуваат на честичките на полен, прашина и др да дојдат до беите дробови
49
Колку рецепторни клетки има во носот
над 40 милиони кои можат да детектираат на 10000 различни мириси
50
Дали окото е заштитено со коски
да, прикачено е за коските со 6 надворешни очни мускули кои му овозможуваат делумно да се движи лево десно, горе и долу
51
Кои се заштитни делови на окото
-веѓи (спречуваат сливање на потта)
-трепки (се налепуваат сите прашинки)
-очни капаци (рефлексно се затваарат при приближување на некој предмет)
-солзни жлезди (лачат солзи кои го прочистуваат окото од прашинките кои навлегле во него)
52
Која е надворешната обвивка на окото?
Склера (белка) која напред преминува во прозирна рожница
53
Која е средната обвивка на окото и што содржи?
Садовница, составена од сврзжно ткиво и крвни садови кои носат кислород и хранливи материи до окото
54
Во што преминува напред садовницата и која е неговата функција?
Во цилијарно тело кое има многу мускулни влакна чие собирање и олабавување ја менува закривеноста на леќата.
55
Каде се' има очна водичка?
Меѓу рожницата и ирисот и мешу ирисот и леќата
56
Која е функцијата на ирисот/шареницата?
Тоа е пигментиран мускулен диск во чиј зентар има отвор, зеницата. Со стеснување на ирисот се шири зеницата и со тоа повеќе светлосни зраци навлегуваат во окото и обратно
57
Функција на очната леќа?
Таа е двојно испакната, проѕирна и еластична. Ги фокусира светлосните зраци врз мрежницата, со помош на цилијарното тело кое кја сплеснува и задебелува за да се изостри ликот на предметите кои ги гледаме.
58
Внатрешна обвивка на окото?
Мрежница, во неа се наоѓаат фоторецепторите стапчиња и чепчиња
59
Кои се попбројни, стапчињата или чепчињата?
стапчињата, распространети се низ целеата мрежница додека чепчињата ги има најмногу во жолтата дамка, задниот дел на мрежницата
60
На каква светлина реагираат стапчињата а на каква чепчињата?
Стапчињата реагираат на слаба светлина, со нив гледаме во црно-бело.
Чепчињата реагираат на силна светлина. Ги има во зелена, сина и црвена боја.
61
Како се нарекува местото каде започнува очниот нерв?
Слепа дамка, доколку таму се фокусираат зраците, нема да гледаме-таму нема ни стапчиња ни чепчиња.
62
Со што е исполнета внатрешноста на окото
Со пивтиеста материја наречена стаклесто тело.
63
Како патува светлината низ окото?
светлосни зраци-->очна водишка-->зеница-->леќа-->стаклесто тело-->жолта дамка-->сетилни нерви-->очен нерв-->тилен лобус
64
Што се слушува кога светлинските зраци ќе се фокусираат на жолтата дамка?
Сликата се превртува и намалува
65
Белката е тврда обвивка.
Точно.
66
Што е спојница (конјуктива)
Тенка, проѕирна лигавична мембрана со заштитни функции која ја покрива предната страна на белката и се свиткува за да ја покрие внатрешната страна на очните капаци.
67
Рожницата не содржи вода.
Неточно.
68
Зошто се јавува далекувидност?
Очната леќа ја изгубила еластичноста или очното јаболко е премногу кратко. Сликата на блиските предмети се добива зад мрежницата.
69
Зошто се јавува кратковидност?
Очното јаболко е премногу долго па сликата на оддалечените предмети се создава пред мрежницата.
70
Која е функцијата на увото?
Тоа е орган за слух и рамнотежа.
71
На колку дела е поделено увото?
3-надворешно, средно и внатрешно
72
Надворешно уво?
Ушна школка, ушна ресичка и ушен канал и на почетокот лојни жлезди.
73
Колку е долг и која е функцијата на ушниот канал?
Долг е 2.5цм и ги одделува надворешното и средното уво.
74
Со што завршува ушниот канал?
Со мембрана-ушно тапанче
75
Каде се сместени трите ковчиња и како се нарекуваат?
Во средното уво: чеканче, наковална и узенгија
76
Што е Естахиева туба?
Канал што го поврзува средното уво со голтката. Низ неа се врши изедначување на притисоците од двете страни на слушното тапанче.
77
Каде се наоѓа средното уво?
Во празнината на слепоочната (темпоралната) коска
78
Од што е составено внатрешното уво?
Три полукружни каналчиња и полжав (Cochlea)
79
Каде се наоѓа и како се вика органот за слушање?
Во полжавот, Кортиев слушен орган.
80
Како звуучните бранови навлегуваат во увото?
Звучните бранови навлегуваат преку ушниот канал и го растреперуваат слушното тапанче. Треперењето се засилува со слушните ковчиња и се пренесува до перилимфата која се движи брановидно, брановидните движења се пренесуваат и до ендолимфата.
81
Што ги регистрира брановидните движења на ендолимфата предизвикани од звучните бранови?
Тие движења ги регистрираат ресичките во полжавот кои што се рецептори и го сочинуваат органот на Корти. Влакненцата ги претвараат брановите во звучни дразби.
82
Преку што и каде одат звучните дразби?
Преку слушен нерв во вид на нервни импулси, слушните дразби одат до слепоочниот лобус на големиот мозок.
83
Осет за рамнотежа?
Секое поместување на главата ја движи течноста со кристали и тоа движење ги дразни рецепторите во форма на ресички ж во трите полукружни каналчиња и двете торбички во внатрешното уво. Сигналите се праќаат до мозокот
84
Кој е најголем орган во телото?
Кожата
85
Каква улога има кожата?
заштитна- ги штити внатрешните органи од навлегување микроорганизми
регулаторна-ја регулира топлината на телото преку крвните садови и потните жлезди
прима дразби
синтеза- на витамин Д
86
Какви рецептори има во кожата
За допир, топло, ладно, болка, притисок, рамнотежа, простор
87
Колку слоја има кожата?
3-површински слој(епидермис), среден слој(дермис), поткожен слој (хиподермис)
88
Кој слој од кожата нема крвни садови
епидермисот
89
Што создаваат површинските клетки на епидермисот?
кератин
90
Што прави кератинот за кожата
Ѝ дава цврстина
91
Што создаваат најдлабоките клетки на епидермисот
Меланин
92
Што е меланинот
Пигмент кој ја дава бојата на кожата
93
Како се нарекуваат најдлабоките клетки на епидермисот?
Меланоцити
94
Која е заштитната функција на меланинот
Ги апсорбира сончевите зраци, не штити од навлегување на нив во телото
95
Како се нарекува основата на влакното и што содржи
Фоликул, има крвни садови кои го хранат
96
Од што е создадена вистинската кожа
Од сврзно ткиво
97
Како е прицврстено влакното
Со мускул кој му прави контракција
98
Каде се наоѓа лојната жлезда?
Во дермисот, кај фоликулот на влакното
99
Функција на лојната жлезда?
Лачи секрет кој се излева низ влакното и ја штити кожата од сушење
100
Што лачат потните жлезди и која е нивната функција
Лачат пот со отпадни материи и ја ладат кожата.
101
Кои рецептори не се наоѓаат во дермисот
Рцеепторите за болка, тие се наоѓаат во епидермисот
102
Кои рецептори се сместени во дермисот?
За притисок, допир, топло, ладно
103
Што содржи и за што служи хиподермисот?
Изграден е од масно ткиво кое служи како топлотна изолација, ги намалува ударите и е енергетска резерва во телото
104
Каде има најмногу рецептори за болка?
кожа, мускули, зглобови, внатрешни органи
105
Каде има најмногу рецептори за топло?
усни, образи
106
Каде има најмногу рецептори за ладно?
гради, грб, под епидермис, околу слабините
107
https://www.purposegames.com/game/HZ5h9RsklZO за кожа
,
108
https://www.purposegames.com/game/ueriuworeieruj33h3 за слух
109
https://www.purposegames.com/game/BG0IDeplLA1 за слух
110
https://www.purposegames.com/game/ueriuworeieruj33h5 за вид
111
https://www.purposegames.com/game/xM2cUUuP4zg за вид
112
https://www.purposegames.com/game/ueriuworeieruj33h7 за вкус
113
https://www.purposegames.com/game/0V0YNrjZQhX хемиски рецептори
114
https://www.purposegames.com/game/L5RNu4nETNC нервен систем
115
https://www.purposegames.com/game/ueriuworeieruj33h2 неврон
116
https://www.educaplay.com/learning-resources/2116491-mozok.html мозок
117
Од кои органи се исфрлуваат непотребните материи од телото?
Од кожата во форма на пот,
преку белите дробови како водена пареа,
преку цревниот тракт како измет,
преку бубрезите како мокрача
118
Колку урина се изфрла од телото дневно?
1-1,5л
119
Што содржи урината во проценти?
95% вода и 5% уреа, мочна киселина, амоњак, минерални соли
120
Што не смее да има во урината?
Белковини, јаглехидрати, еритроцити и леукоцити
121
Од што е составен системот за излачување?
бубрези, мочоводи (уретер), мочен меур, мочен канал (уретра)
122
Каде се сместени бубрезите?
Во грбниот дел од стомачната празнина
123
Со што се заштитени бубрезите?
Со капсула од сврзно ткиво и масно ткиво кое служи како термоизолатор а ги штити и од повреди, потреси и настинки
124
Каква форма има бубрегот?
Како зрно грав или фетус
125
Какви се димензиите на бубрегот
Долг е 10цм, широк 5цм а дебел 2,5
126
Колку урина собира мочниот меур?
800мл
127
Колку е долг мочниот канал кај мажите а колку кај жените
жени 4цм, мажи 20цм
128
Колку пати дневно работат бубрезите?
400 пати
129
Колку течност дневно филтрираат бубрезите?
160-180л
130
Колку слоеви има бубрегот и кои се?
3- кортекс (б.кора), медула (б.срцевина), б. легенче
131
Од што е изграден кортексот?
Од 1 милион нефрони
132
Што се нефрони?
Клетки кои ја филтрираат крвта
133
Од што се изградени бубрежните пирамиди
Од собирни каналчиња
134
Со што завршуваат бубрежните пирамиди?
Со бубрежни чашки
135
Кој е највнатрешниот дел на бубрегот и негова функција?
Бубрежно леѓенче. Во него се собира урината која потоа преку мочоводите оди до мочниот меур и преку мочниот канал се исфрла во надворешната средина
136
Која е основна функционална единка на бубрезите?
Нефронот
137
Од што е изграден нефорнот?
Од топчест дел (гломерул) кој е обвиен со Бовманова капсула и цевчест дел кој се надоврзува со собирното каналче од пирамидите
138
Каде во нефронот се врши филтрацијата на крвта?
Во гломерулот
139
Што е примарна моч?
Исфилтрираната моч содржи и потребни и непотребни материи па затоа се нарекува примарна моч.
140
Што се случува со примарната моч?
Непотребните материи продолжуваат по цевчестиот дел а потребните преку мембраната на цевчестиот дел се враќаат во крвта
141
Каде патува конечната моч?
По цевчестиот дел оди во собирните каналчиња кои ги градат пирамидите, па во чашките и во бубрежното леѓенче. Потоа низ мочоводите до мочниот меур, се отвара свинтерот и преку уретрата се исфрла.
142
Што се мочоводите?
Долги тенки мускулни цевки, кои предизвикуваат брановидни движења што помага урината да се движи
143
Колку се зголемува мочниот меур кога се полни
од 5цм станува 12,5цм и повеќе
144
Како знаеме кога мочниот меур е полн?
Кога е пол, рецепторите на ѕидот на мочниот меур праќаат дразби до 'рбетниот мозок. Од таму моторни дразби се праќаат до свинтерот па тој се опуштува и мочта тече.
145
https://www.purposegames.com/game/wUxZcT76FIK уринарен
146
Од што е изграден екскреторниот систем?
Од уринарниот (бубрези, уретер, мочен меур, уретра) и потните жлезди
147
Која е функцијата на системот за излачување
Ја прочистува крвта од отпадните материи и го отрстранува вишокот вода
148
Кој ја носи крвта до бубрегот?
Бубрежна артерија (црвено)
149
Како се поделени жлездите во телото?
На ендокрини и егзокрини
150
Што се ендокрини жлезди?
Жлезди со внатрешно лачење, излачуваат хормони во крвта кои потоа се носат до целно ткиво б=врз кое треба да дејствуваат.
151
Што се егзокрини жлезди?
Жлезди кои преку каналче лачат сокови до точен орган
152
Врз што влијаат ендокрините жлезди?
Врз растот, развојот, обновување, сексуална репродукција, дигестија, хомеостаза
153
Што е хомеостаза?
Постојана внатрешна рамнотежа
154
За телото правилно да функционира, што треба да се случува со ендокриниот систем?
-жлездите да лачат доволно хормони
-телото да има доволно крв за да ги пренесува
-ткивото кое ги прима да има доволно рецептори
-рецепторите да се способни соодветно да одговорат на хормонскиот сигнал
155
Како се нарекува градната жлезда?
тимус
156
Што лачи тимусот
хормон за имуниот систем
157
Каков хормон лачи срцето?
Хормон кој го регулира крвниот притисок
158
Каков хормон лачи надбубрежната жлезда?
адреналин и норадреналин
159
Што прави адреналинот?
Го забрзува отчукувањето на срцето, се шират бронхиите во белите дробови за целосно снабдување со кислород, се зголемува шеќерот во крвта, се стеснуваат крвните садови-зголемено количество на крв во срцето, го спрема телото за опасност
160
Каков хормон лачи стомакот?
Хормони кои помагаат во регулација на глад и дигестија
161
Какви хормони лачи панкреасот?
инсулин и глукагон
162
Која е функцијата на инсулинот
Го складира вишокот шеќер во црниот дроб
163
Која е функцијата на глукагонот?
Глукагонот излива шеќер во крвта во случај на недостиг
164
Кои се машки полови жлезди
Семеници или тестиси
165
Што лачат тестисите?
тестостерон
166
Која е функцијата на тестостеронот?
Развиток на полови органи и промени во физичкиот изглед за време на пубертетот
167
Кои се женски полови жлезди?
јајници или овариум
168
Што лачат јајниците?
естроген и прогестерон
169
Што прават естрогенот и прогестеронот?
Промена на физички изглед за време на пубертет
170
Каде е сместена тироидната жлезда
Од двете страни на гркланот има по еден резен кои се меѓусебно повтразани со тенка лента
171
Како се поттикнува правилното функционирање на тироидната жлезда?
Со внесување на јод преку исхраната
172
Кој хормон го лачи штитната жлезда
тироксин
173
Која е функцијата на тироксинот?
Поттикнување на метаболичките процеси, енергетско ниво, ментален и физички развој кај децата
174
Што се случува доколку недоволно се лачи тироксин кај децата?
Се јавува кретенизам (неправилен физички и умствен развој)
175
Што се случува доколку премногу се лачи тироксин кај децата?
СЕ јавува Базедова болест (гушавост, испупчени очи, губење на тежина, забрзана работа на срцето, потење)
176
Какви хормони лачи параштитната жлезда?
Хормони кои го регулираат количеството на калциум и фосфор во крвта.
177
Што е хипоталамусот?
Врска помеќу НС и ЕС, создава повеќе хормони (кои ги ксладира во хипофизата) и ја контролира нејзината активност
178
Каде се наоѓа хипофизата?
Таа е мала жлезда која се наоѓа под меѓумозокот.
179
Какви хормони лачи хипофизата?
-Хормони кои ги активираат другите жлезди
-СТХ (Соматотропен хормон) за раст кој го лачи од предниот резен
-окситоцин
180
Колку резени има хипофизата
два: преден и заден
181
Која е функцијата на окситоцинот?
Се излачува пред породување и предизвикува контракција на матката и течење на млеко од дојките.
182
Која е функцијата на СТХ
Произведува хормони кои се неопходни за растење
183
Што се случува доколку се излачува недоволно СТХ кај децата?
Се јавува џуџест раст
184
Што се случува доколку се излачува премногу СТХ кај децата?
Се јавува гигантизам
185
Што се случува доколку се излачува премногу СТХ кај возрасните?
Се јавува акромегалија (зголемено растење на носот, ушите, прстите или долната вилица итн
186
Каде се наоѓа епифизата?
Зад средниот мозок
187
Што лачи епифизата
мелатонин
188
Која е функцијата на мелатонинот?
Спречува предвремено полово созревање
189
Како се лачи мелатонинот
Како одговор на темнината
190
Што може да предизвика покачен шеќер во крвта?
слепило
191
https://www.purposegames.com/game/pgRIe0H406C ендокрин
192
Што го поврзува черепниот мозок со внатрешните органи
Автономниоѕ (вегетативен) нервен систе,
