Κεφάλαιο 1 - Η Οργάνωση της ζωής

Question 1

Τι είναι η αμοιβάδα σύμφωνα με την εικόνα 1.5;

Answer 1

Η αμοίβάδα είναι μονοκύτταρος οργανισμός.

Question 2

Ποια είναι η βασική μονάδα της ζωής;

Answer 2

Η βασική δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής είναι το κύτταρο.

Question 3

Τι εξασφαλίζουν τα κύτταρα για έναν πολυκύτταρο οργανισμό;

Answer 3

Τα κύτταρα εξασφαλίζουν ενέργεια, διατηρούν την εσωτερική τους οργάνωση, επικοινωνούν με το περιβάλλον τους και συνεργάζονται.

Question 4

Ποια είναι η κύρια δομή που περιβάλλει ένα κύτταρο;

Answer 4

Όλα τα κύτταρα περιβάλλονται από την πλασματική μεμβράνη.

Question 5

Τι περιέχεται στον πυρήνα των ευκαρυωτικών κυττάρων;

Answer 5

Ο πυρήνας των ευκαρυωτικών κυττάρων περιέχει το DNA, το γενετικό υλικό στο οποίο είναι αποθηκευμένες οι πληροφορίες που ρυθμίζουν τη δομή και τις λειτουργίες των κυττάρων.

Question 6

Τι είναι το κυτταρόπλασμα και τι περιέχει;

Answer 6

Το κυτταρόπλασμα είναι μια ζελατινώδης μάζα που γεμίζει τον χώρο ανάμεσα στην πλασματική μεμβράνη και στον πυρήνα, και περιέχει πολλά οργανίδια.

Question 7

Ποιο οργανίδιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την αναπνοή και την εξασφάλιση ενέργειας στο κύτταρο;

Answer 7

Τα μιτοχόνδρια είναι οργανίδια με ιδιαίτερη σημασία για το κύτταρο, καθώς σχετίζονται με την αναπνοή και την εξασφάλιση ενέργειας.

Question 8

Ποια επιπλέον χαρακτηριστικά διαθέτουν τα φυτικά κύτταρα σε σχέση με τα ζωικά;

Answer 8

Τα φυτικά κύτταρα διαθέτουν επιπλέον κυτταρικό τοίχωμα, χλωροπλάστες και χυμοτόπια.

Question 9

Από τι αποτελείται κυρίως το κυτταρικό τοίχωμα των φυτικών κυττάρων;

Answer 9

Το κυτταρικό τοίχωμα των φυτικών κυττάρων αποτελείται κυρίως από κυτταρίνη.

Question 10

Ποιος είναι ο ρόλος των χλωροπλαστών;

Answer 10

Οι χλωροπλάστες είναι οργανίδια όπου γίνεται η φωτοσύνθεση και τα οποία υπάρχουν μόνο στα κύτταρα που συναντώνται στα πράσινα μέρη του φυτού.

Question 11

Τι αποθηκεύουν τα χυμοτόπια;

Answer 11

Τα χυμοτόπια αποθηκεύουν νερό και άλλες ουσίες.

Question 12

Αναφέρετε δύο παραδείγματα πολυκύτταρων οργανισμών που φαίνονται στην εικόνα 1.6.

Answer 12

Φυτά και ζώα.

Question 13

Ποια είναι η λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης;

Answer 13

Η πλασματική μεμβράνη περιβάλλει το κύτταρο, το ξεχωρίζει από το περιβάλλον του και επιτρέπει σε ορισμένες μόνο ουσίες να εισέρχονται και να εξέρχονται.

Question 14

Πώς εξασφαλίζει ενέργεια το μιτοχόνδριο για το κύτταρο;

Answer 14

Το μιτοχόνδριο εξασφαλίζει ενέργεια για τις ανάγκες του κυττάρου.

Question 15

Ποιος είναι ο ρόλος του κυτταρικού τοιχώματος στα φυτικά κύτταρα;

Answer 15

Το κυτταρικό τοίχωμα περιβάλλει εξωτερικά την πλασματική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων και προσφέρει στήριξη στο κύτταρο.

Question 16

Ποιο οργανίδιο είναι ο τόπος φωτοσύνθεσης;

Answer 16

Χλωροπλάστης.

Question 17

Ποια δομή αποτελείται από κυτταρίνη και περιβάλλει το φυτικό κύτταρο;

Answer 17

Κυτταρικό τοίχωμα.

Question 18

Ποιο οργανίδιο απελευθερώνει ενέργεια μέσω των λειτουργιών του;

Answer 18

Μιτοχόνδριο.

Question 19

Ποιο οργανίδιο αποθηκεύει νερό και άλλες ουσίες στο φυτικό κύτταρο;

Answer 19

Χυμοτόπιο.

Question 20

Τι λειτουργία επιτελεί η πλασματική μεμβράνη;

Answer 20

Περιβάλλει το κύτταρο.

Question 21

Πώς μπορεί να προσδιοριστεί αν ένα ευκαρυωτικό κύτταρο είναι ζωικό ή φυτικό, όπως φαίνεται στο ερώτημα 3 της σελίδας 24;

Answer 21

Το κύτταρο είναι φυτικό, επειδή διαθέτει κυτταρικό τοίχωμα, χλωροπλάστη και χυμοτόπιο, δομές που δεν υπάρχουν σε ζωικά κύτταρα.

Question 22

Ποιες δομές υπάρχουν κοινές σε φυτικά και ζωικά κύτταρα;

Answer 22

Πυρήνας, κυτταρόπλασμα, πλασματική μεμβράνη, μιτοχόνδρια.

Question 23

Πώς οργανώνονται τα κύτταρα σε έναν πολυκύτταρο οργανισμό;

Answer 23

Κύτταρα με παρόμοια μορφή και λειτουργία συνδέονται και αποτελούν έναν ιστό. Διαφορετικοί ιστοί δομούν ένα όργανο. Πολλά όργανα συνιστούν ένα σύστημα οργάνων, και τα συστήματα οργάνων συνεργάζονται για να σχηματίσουν έναν οργανισμό.

Question 24

Να αναφέρετε τρία είδη κυττάρων στον άνθρωπο και τον ρόλο τους.

Answer 24

Ερυθρά αιμοσφαίρια (μεταφέρουν οξυγόνο), νευρικά κύτταρα (μεταφέρουν μηνύματα), μυϊκά κύτταρα (βοηθούν στην κίνηση).

Question 25

Ποια είναι η βασική διαφορά στην οργάνωση μεταξύ φυτών και ζώων σε επίπεδο συστημάτων;

Answer 25

Τα ζώα διαθέτουν συστήματα οργάνων (π.χ. κυκλοφορικό, αναπνευστικό, νευρικό), ενώ τα φυτά δεν διαθέτουν συστήματα οργάνων, αλλά τα φυτικά τους όργανα συνεργάζονται.

Question 26

Τι αντιπροσωπεύουν η εικόνα 1.12 (ζωικό) και 1.13 (φυτικό) όσον αφορά την οργάνωση;

Answer 26

Η εικόνα 1.12 αντιπροσωπεύει την ιεραρχική οργάνωση ενός ζωικού οργανισμού (κύτταρο – ιστός – όργανο – σύστημα οργάνων – οργανισμός). Η εικόνα 1.13 αντιπροσωπεύει την ιεραρχική οργάνωση ενός φυτικού οργανισμού (κύτταρο – ιστός – όργανο – οργανισμός).

Question 27

Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ μονοκύτταρων και πολυκύτταρων οργανισμών ως προς την επιτέλεση λειτουργιών, όπως φαίνεται στην εικόνα 1.14;

Answer 27

Στους μονοκύτταρους οργανισμούς, όπως η αμοιβάδα, όλες οι λειτουργίες επιτελούνται από ένα μόνο κύτταρο, ενώ στους πολυκύτταρους οργανισμούς οι λειτουργίες επιτελούνται από εξειδικευμένα κύτταρα και ανώτερες δομές.

Question 28

Τι είναι η βιόσφαιρα;

Answer 28

Η βιόσφαιρα είναι όλες οι περιοχές της Γης (στη λιθόσφαιρα, στην υδρόσφαιρα, στην ατμόσφαιρα) όπου οι συνθήκες επιτρέπουν την ύπαρξη ζωής.

Question 29

Να αναφέρετε παραδείγματα ποικιλομορφίας οργανισμών που συναντώνται στη βιόσφαιρα.

Answer 29

Ψηλά δέντρα, χαμηλούς θάμνους, ψάρια, πτηνά, ερπετά, θηλαστικά, έντομα κτλ.

Question 30

Με βάση ποιο κριτήριο κατατάσσουμε τους οργανισμούς σε ομάδες;

Answer 30

Οι οργανισμοί κατατάσσονται σε ομάδες με βάση τις ομοιότητές τους.

Question 31

Τι ορίζει ένα είδος οργανισμών;

Answer 31

Μια ομάδα οργανισμών που μπορούν να ζευγαρώσουν και να δώσουν απογόνους, οι οποίοι μπορούν με τη σειρά τους να δώσουν και αυτοί απογόνους, ανήκουν στο ίδιο είδος.

Question 32

Δώστε ένα παράδειγμα οργανισμών που ανήκουν στο ίδιο είδος, αλλά μπορεί να δείχνουν διαφορετικοί.

Answer 32

Όλοι οι σκύλοι ανήκουν στο ίδιο είδος. Μπορεί να δείχνουν διαφορετικοί, αλλά, αν διασταυρωθούν, θα δώσουν σκυλάκια που, όταν ενηλικιωθούν, θα μπορούν να δώσουν άλλα σκυλάκια.

Question 33

Σε ποια βασίλεια ταξινομούνται οι οργανισμοί σύμφωνα με τον πίνακα στη σελίδα 28;

Answer 33

Οι οργανισμοί ταξινομούνται σε Μονήρη (βακτήρια), Πρώτιστα, Μύκητες, Φυτά και Ζώα.

Question 34

Ποιες υποκατηγορίες περιλαμβάνονται στο βασίλειο των Ζώων;

Answer 34

Τα Ζώα υποδιαιρούνται σε Ασπόνδυλα (κνιδόζωα, σκώληκες, μαλάκια, εχινόδερμα, αρθρόποδα - καρκινοειδή, μυριάποδα, έντομα, αραχνοειδή) και Σπονδυλωτά (ψάρια, αμφίβια, ερπετά, πτηνά, θηλαστικά).

Question 35

Χαρακτηρίστε τους παρακάτω όρους ως Όργανο, Οργανισμό ή Κύτταρο: Φύλλο, Πρόβατο, Κερασιά, Καρδιά, Ρίζα, Ερυθρό αιμοσφαίριο.

Answer 35

Φύλλο: Όργανο. Πρόβατο: Οργανισμός. Κερασιά: Οργανισμός. Καρδιά: Όργανο. Ρίζα: Όργανο. Ερυθρό αιμοσφαίριο: Κύτταρο.

Question 36

Να βάλετε στη σωστή σειρά τα παρακάτω για την οργάνωση του ανθρώπινου οργανισμού: άνθρωπος, καρδιά, κυκλοφορικό σύστημα, μυϊκό κύτταρο, μυϊκός ιστός.

Answer 36

μυϊκό κύτταρο, μυϊκός ιστός, καρδιά, κυκλοφορικό σύστημα, άνθρωπος.

Question 37

Ο αετός και το χελιδόνι ανήκουν στο ίδιο είδος; Να αιτιολογήσετε.

Answer 37

Όχι, δεν ανήκουν στο ίδιο είδος. Παρά τις ομοιότητες που αναφέρονται, το κριτήριο για την ένταξη στο ίδιο είδος είναι η δυνατότητα να ζευγαρώσουν και να δώσουν γόνιμους απογόνους, κάτι που δεν ισχύει μεταξύ αετού και χελιδονιού.

Question 38

Πώς μπορείτε να διακρίνετε ένα φυτικό από ένα ζωικό ιστό, όπως στις εικόνες α. και β. του ερωτήματος 4, σελίδα 27;

Answer 38

Ο ιστός β. είναι φυτικός και ο ιστός α. είναι ζωικός. Ο φυτικός ιστός (β.) διαθέτει κυτταρικά τοιχώματα που δίνουν στα κύτταρα ένα πιο τετράγωνο και ομοιόμορφο σχήμα, ενώ τα κύτταρα του ζωικού ιστού (α.) είναι πιο ακανόνιστα και δεν έχουν κυτταρικό τοίχωμα.

Question 39

Ποιες είναι οι πέντε βασικές κατηγορίες οργάνων/συστημάτων που σχηματίζουν έναν οργανισμό, με τη σωστή σειρά;

Answer 39

Κύτταρο, ιστός, όργανο, σύστημα οργάνων, οργανισμός.

Question 40

Ποιος είναι ο ρόλος του ερυθρού αιμοσφαιρίου στην οργάνωση της ζωής;

Answer 40

Το ερυθρό αιμοσφαίριο είναι ένα κύτταρο που μεταφέρει οξυγόνο.