1. Από την Ρώμη στην Νέα Ρώμη

Question 2

Με ποιον Ρωμαίο αυτοκράτορα συνδέεται η ύπαρξη του Βυζαντίου;

Answer 2

Η ύπαρξη του Βυζαντίου συνδέεται με το έργο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α’.

Question 3

Ποια βασικά μέτρα έλαβε ο Κωνσταντίνος Α’ για να ανορθώσει το κράτος που κλονιζόταν;

Answer 3

Ο Κωνσταντίνος Α’ ίδρυσε ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή (την Κωνσταντινούπολη), αναγνώρισε το δικαίωμα άσκησης της χριστιανικής λατρείας, καθιέρωσε στη διοίκηση τη διάκριση της πολιτικής από τη στρατιωτική εξουσία και έκοψε ένα πολύ σταθερό χρυσό νόμισμα.

Question 4

Πότε και πού αποφάσισε ο Κωνσταντίνος να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο;

Answer 4

Ο Κωνσταντίνος, αφού νίκησε τον Λικίνιο και έμεινε μονοκράτορας το 324, αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου.

Question 5

Ποια ήταν η γεωπολιτική και εμπορική σημασία της πόλης του αρχαίου Βυζαντίου;

Answer 5

Το αρχαίο Βυζάντιο είχε μοναδική γεωπολιτική θέση, καθώς βρισκόταν στο σταυροδρόμι της Ασίας και της Ευρώπης, του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου, και είχε μεγάλη εμπορική σημασία.

Question 6

Ποιοι ήταν οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν στην απόφαση του Κωνσταντίνου να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή;

Answer 6

Οι κύριοι λόγοι ήταν ότι η Ανατολή διέθετε ακμαίο πληθυσμό και οικονομία, οι Χριστιανοί ήταν πολυπληθέστεροι εκεί, οι μεγάλες πόλεις της Ανατολής υπέφεραν από θρησκευτικές συγκρούσεις, και από το Βυζάντιο μπορούσε να αποκρούσει ευκολότερα τους Γότθους και τους Πέρσες.

Question 7

Πώς ανοικοδομήθηκε το Βυζάντιο και με ποια σημαντικά κτίρια προικίστηκε;

Answer 7

Ο αυτοκράτορας ανοικοδόμησε το Βυζάντιο σύμφωνα με το ρυμοτομικό σχέδιο της Ρώμης. Προίκισε την πόλη με νέα τείχη, επιβλητικές λεωφόρους, το φόρουμ του Κωνσταντίνου, το Ιερόν Παλάτιον, το κτίριο της Συγκλήτου, εκκλησίες, λουτρά και δεξαμενές.

Question 8

Πότε τελέστηκαν τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης και πότε γιορτάζονταν τα γενέθλιά της;

Answer 8

Τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης τελέστηκαν στις 11 Μαΐου 330, ημέρα που έκτοτε και για αιώνες γιορτάζονταν τα γενέθλιά της.

Question 9

Πώς εξελίχθηκε ο πληθυσμός της Νέας Ρώμης (Κωνσταντινούπολης) κατά τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής της;

Answer 9

Στις αρχές του 5ου αι. ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης είχε αυξηθεί σε περίπου 150.000, ενώ στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ (527-565) αριθμούσε 300.000 κατοίκους, ξεπερνώντας την Παλαιά Ρώμη.

Question 10

Τι ονομάζεται Βυζάντιο σύμφωνα με το κείμενο;

Answer 10

Βυζάντιο ονομάζεται το χριστιανικό κράτος της ελληνορωμαϊκής Ανατολής που αναδύθηκε μέσα από τους κόλπους του Ρωμαϊκού Κράτους.

Question 11

Πώς αυτοπροσδιορίζονταν οι κάτοικοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας;

Answer 11

Οι κάτοικοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αυτοπροσδιορίζονταν με ονομασίες που δηλώνουν τη ρωμαϊκή προέλευση του κράτους, όπως Ρωμαίοι/Ρωμηοί, Ρωμανία, Πολιτεία/Κράτος Ρωμαίων.

Question 12

Ποιοι ήταν οι σημαντικότεροι σταθμοί στην πορεία της μεταμόρφωσης του Ρωμαϊκού σε Βυζαντινό Κράτος;

Answer 12

Οι σημαντικότεροι σταθμοί ήταν η εξίσωση των δικαιωμάτων των Χριστιανών με τις άλλες θρησκευτικές ομάδες και η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης επί Κωνσταντίνου Α’, καθώς και η ανάδειξη του Χριστιανισμού σε κρατική θρησκεία και η διαίρεση της αυτοκρατορίας επί Θεοδοσίου Α’ (379-395).

Question 13

Γιατί ο Κωνσταντίνος έδειξε ευνοϊκή στάση προς τον Χριστιανισμό;

Answer 13

Ο Κωνσταντίνος έδειξε ευνοϊκή στάση προς τον Χριστιανισμό γιατί οι οπαδοί του συγκροτούσαν τη δυναμικότερη πληθυσμιακή ομάδα της Ανατολής και η νέα θρησκεία φαινόταν ότι μπορούσε να αποκαταστήσει την κλονισμένη ενότητα του Ρωμαϊκού Κράτους.

Question 14

Ποιες συγκεκριμένες ενέργειες έκανε ο Κωνσταντίνος για να δείξει την ευνοϊκή του στάση προς τον Χριστιανισμό;

Answer 14

Μετά τη νίκη του επί του Μαξεντίου (312), ο Κωνσταντίνος μετέφερε το μονόγραμμα του Χριστού (Χριστόγραμμα) από τη στρατιωτική σημαία στα νομίσματά του και εξέδωσε νόμους ευνοϊκούς για τους Χριστιανούς.

Question 15

Τι συνέβη στο Βυζάντιο προς τα τέλη του 6ου αιώνα, οδηγώντας σε μεταβολές;

Answer 15

Προς τα τέλη του 6ου αιώνα, εκδηλώθηκε στο Βυζάντιο μια πολύπλευρη κρίση που οδήγησε σε βαθιές μεταβολές και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις κατά τον 7ο αιώνα.

Question 16

Ποιο γεγονός επέφερε σημαντική μείωση της βυζαντινής ισχύος στα χρόνια της δυναστείας του Ηρακλείου;

Answer 16

Σημαντική μείωση της βυζαντινής ισχύος επέφεραν οι αραβικές κατακτήσεις στα χρόνια της δυναστείας του Ηρακλείου.

Question 17

Πώς μεταμορφώθηκε η φυσιογνωμία του Ρωμαϊκού Κράτους βαθμιαία;

Answer 17

Η φυσιογνωμία του Ρωμαϊκού Κράτους μεταβλήθηκε βαθμιαία, απομακρυνόμενο από τις λατινικές και παγανιστικές του ρίζες, και μεταμορφώθηκε σε χριστιανική αυτοκρατορία της ελληνικής Ανατολής, το Βυζαντινό Κράτος.

Question 18

Ποια χρονολογική περίοδο καλύπτει το Πρώτο Κεφάλαιο του βιβλίου με τίτλο «ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ»;

Answer 18

Το Πρώτο Κεφάλαιο καλύπτει την περίοδο από το 330 έως το 717 μ.Χ.

Question 19

Ποιο όνομα έλαβε η πόλη που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Α’ μετά τα εγκαίνιά της;

Answer 19

Η πόλη έλαβε το όνομα του ιδρυτή της, Κωνσταντινούπολη.

Question 20

Ποια ήταν η αρχική ονομασία της περιοχής όπου ιδρύθηκε η Κωνσταντινούπολη;

Answer 20

Η Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου.

Question 21

Πώς περιγράφεται το χρυσό νόμισμα που έκοψε ο Κωνσταντίνος Α’ στην οικονομική του πολιτική;

Answer 21

Ο Κωνσταντίνος Α’ έκοψε και έθεσε σε κυκλοφορία ένα πολύ σταθερό χρυσό νόμισμα.

Question 22

Ποια εικόνα στον χάρτη της σελίδας 8 συμβολίζει την εξουσία του Κωνσταντίνου Α’ στην Κωνσταντινούπολη;

Answer 22

Στον χάρτη ‘ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ’ υπάρχει μια μικρή εικόνα της Κωνσταντινούπολης που δείχνει έναν αυτοκράτορα καθισμένο σε θρόνο με ένα ρόπαλο/σκήπτρο και ασπίδα, δίπλα σε μια στήλη, υποδηλώνοντας την κεντρική εξουσία.

Question 23

Με ποια ονομασία είναι επίσης γνωστή η Κωνσταντινούπολη στο κείμενο;

Answer 23

Η Κωνσταντινούπολη είναι επίσης γνωστή ως Νέα Ρώμη.

Question 24

Πότε έπαυσαν εντελώς οι διωγμοί των Χριστιανών σύμφωνα με το κείμενο;

Answer 24

Οι διωγμοί Χριστιανών έπαυσαν εντελώς, μόνο όταν ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας στο Ρωμαϊκό Κράτος (324).

Question 25

Ποιες πόλεις της Ανατολής υπέφεραν από θρησκευτικές συγκρούσεις, επηρεάζοντας την απόφαση ίδρυσης της Κωνσταντινούπολης;

Answer 25

Οι μεγάλες πόλεις της Ανατολής υπέφεραν από θρησκευτικές συγκρούσεις.

Question 26

Ποιο ήταν το χαρακτηριστικό του Βυζαντινού Κράτους που αναδύθηκε από το Ρωμαϊκό Κράτος, σύμφωνα με τον ορισμό;

Answer 26

Το Βυζάντιο ονομάζεται το χριστιανικό κράτος της ελληνορωμαϊκής Ανατολής.

Question 27

Πότε εκδηλώθηκε μια πολύπλευρη κρίση στο Βυζάντιο που οδήγησε σε βαθιές μεταβολές και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις;

Answer 27

Μια πολύπλευρη κρίση εκδηλώθηκε προς τα τέλη του 6ου αι.

Question 28

Ποια δυναστεία κυβέρνησε κατά την περίοδο των αραβικών κατακτήσεων που μείωσαν τη βυζαντινή ισχύ;

Answer 28

Οι αραβικές κατακτήσεις που μείωσαν τη βυζαντινή ισχύ συνέβησαν στα χρόνια της δυναστείας του Ηρακλείου.

Question 29

Σε ποιες ρίζες του απομακρύνθηκε το Ρωμαϊκό Κράτος καθώς μεταμορφωνόταν σε Βυζαντινό;

Answer 29

Το Ρωμαϊκό Κράτος απομακρύνθηκε από τις λατινικές και παγανιστικές του ρίζες.

Question 30

Ποιο ήταν το όνομα του χάρτη που απεικονίζει την έκταση του κράτους του Κωνσταντίνου Α' στη σελίδα 8;

Answer 30

Το όνομα του χάρτη ήταν 'ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ'.

Question 31

Σύμφωνα με τον χάρτη 'Το Κράτος του Μ. Κωνσταντίνου', ποιες μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις περιλάμβανε το κράτος;

Answer 31

Ο χάρτης δείχνει ότι το κράτος του Μ. Κωνσταντίνου περιλάμβανε εκτεταμένες ακτές και πρόσβαση στον Ατλαντικό Ωκεανό, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τον Εύξεινο Πόντο.