Zelfstudie 4: spiergroepen in de onderste extremiteit

Question 1

Wat kun je vertellen over de M. sartorius?

Answer 1

langste spier van het menselijk lichaam; origo op de spina iliaca anterior superior; bereikt mediale zijde ongeveer halverwege bovenbeen; loopt samen met musculus semitendinosus en musculus gracialis mediaal over de knie; hecht aan medioventrale zijde van tibia aan

Question 2

Wat kun je vertellen over de musculus semitendinosus?

Answer 2

maakt deel uit van de hamstrings; origo op tuber ischiadicum (zitknobbel); loopt perifeer van M. semimembranosus naar distaalwaarts; bij kniegewricht een wat meer mediaal verloop.

Question 3

Wat is de pes anserinus?

Answer 3

de aanhechting van drie pezen aan de dorsomediale zijde van de tibia (scheenbeen); dit zijn de m. semitendinosus, m. gracilis en m. sartorius.

Question 4

Wat kun je vertellen over de M. iliopsoas?

Answer 4

bevindt zich tussen bovenkant femur en onderzijde wervelkolom; bestaat uit de m. psoas major en m. iliacus, deze zijn gedeeltelijk met elkaar vergroeid.

Question 5

Wat kun je vertellen over de M. tibialis anterior?

Answer 5

lange spier; ventraal gelegen in het onderbeen; zorgt ervoor dat de voet niet op de grond “klapt” bij het lopen maar dat de voorvoet en tenen zachtjes de grond raken.

Question 6

Wat kun je vertellen over de M. peroneus longus?

Answer 6

oppervlakte spier aan de laterale zijde van het onderbeen.

Question 7

Wat is de functie van de M. iliopsoas?

Answer 7

loopt ventraal (en mediaal) over het heupgewricht; zorgt voor flexie (en een beetje endorotatie)

Question 8

Wat is de functie van de M. gluteus medius?

Answer 8

loopt lateraal over het heupgewricht; zorgt voor abductie.

Question 9

Wat is de functie van de M. piriformis?

Answer 9

loopt dwars, dorsaal van het heupgewricht; zorgt voor exorotatie

Question 10

Wat is de functie van de M. adductor magnus?

Answer 10

loop dorsaal, mediaal van het heupgewricht; zorgt voor adductie en extensie.

Question 11

Wat is de functie van de M. semimebranosus?

Answer 11

loopt dorsaal van het heupgewricht, zorgt voor flexie

loopt mediaal en posterieur van het kniegewricht, zorgt voor flexie en spanning van dorsale (knie)kapsel

Question 12

Wat is de functie van de M. tibialis anterior?

Answer 12

loopt ventraal over het enkelgewricht; zorgt voor dorsaalflexie (en inversie samen met tibialis posterior).

Question 13

Wat is de functie van de M. soleus?

Answer 13

loopt dorsaal van het kniegewricht via het complex met de mm. gastrocnemiï; zorgt voor flexie

loopt dorsaal van enkelgewricht; zorgt voor Plantairflexie

Question 14

Wat is de functie van de M. peroneus longus?

Answer 14

loopt lateraal langs enkelgewricht helemaal naar mediale zijde voet; zorgt voor eversie.

Question 15

Welke spiergroep activeert u in het bijzonder bij het op de tenen gaan staan?

Answer 15

Op de tenen staan is mn. een plantairflexie van de enkel.

Deze beweging komt tot stand door contractie van spieren in het oppervlakkige, dorsale compartiment van het onderbeen: m. gastrocnemius (laterale en mediale kop) en m. soleus.

Tezamen vormen deze de triceps surae (= driekoppige spier van de kuit).

Question 16

Indien de ventrale spieren in het onderbeen functieloos zijn (verlamd) welke problemen verwacht u dan bij het lopen?

Answer 16

Deze spieren zijn nodig voor dorsiflexie (dorsaal-flexie) van de voet. Dus als deze spieren verlamd zijn (uitval n. peroneus profundus), dan kun je je voet niet langzaam op de grond neerzetten (‘heel strike’: hij klapt op de grond= klapvoet) –> M. Tibialis anterior

Ook kun je je voet niet makkelijk optillen bij het naar voren zwaaien van je been (‘initial + mid-swing’), waardoor je snel struikelt. Dit kan op verschillende manieren gecompenseerd worden, oa. door je knie extra hoog op te tillen (= hanentred).

Question 17

Spierloges in het onderbeen zijn chirurgisch van belang. Na trauma van het onderbeen kan zwelling van de inhoud van de spierloges leiden tot ernstige stoornis van de vascularisatie. Ingreep ter voorkoming hiervan is de fasciotomie (het openen van de loge om aan de drukverhoging tegemoet te komen). Hoeveel loges betreft het in totaal?

Answer 17

Doordat de compartimenten afgesloten ruimtes zijn, zal een drukverhoging als gevolg van een bloeding (fractuur) of pusophoping (infectie) de vaten die door de compartimenten lopen dichtdrukken. Hierdoor is er geen bloedtoevoer meer naar de spieren en krijg je op den duur spierafbraak (atrofie) . Om dit te voorkomen moet de loge van het onderbeen waarin een hoge druk heerst geopend worden.

Dit betreft vier loges: dorsiflexoren van de voet. diepe plantair flexoren van de voet, oppervlakkige plantair flexoren van de voet en de peroneusgroep (eversie-spieren voet).

Question 18

Probeer te formuleren waarin de m. sartorius, de m. gracilis en de m. semitendinosus met elkaar overeenkomen en zoek een andere spier in het bovenbeen op die hetzelfde liggingskenmerk vertoont.

Answer 18

Overeenkomst: distale peesaanhechting (insertie) aan superiore deel mediale vlak van de tibia (= pes anserinus = ganzevoet) Let op: deze drie spieren liggen in verschillende spierloges!

De andere spier is de m. semimembranosus, de peesformatie lijkt op de pes anserinus, maar ligt meer posterior op de tibia.

Question 19

Wat zijn verschillen in spiervezelarchitectuur tussen de m. semimembranosus en m. semitendinosus?

Answer 19

de semimembranosus heeft meer en kortere spiervezels, waardoor deze spier zich veel minder verkort, maar een grotere kracht kan leveren (maximale verkorting en aantal spiervezels per inhoud) dan de m. semitendinosus.