Week 2: HC.4 + HC.5 Geneesmiddelafbraak

Question 1

Farmacodynamiek vs farmacokinetiek?

Answer 1

Dynamiek: wat doet het geneesmiddel met het lichaam?
Kinetiek: Wat doet het lichaam met het geneesmiddel?

Question 2

Farmacokinetiek 4 processen?

Answer 2

absorptie, distributie, metabolisme en eliminatie

Question 3

Biologische beschikbaarheid?

Answer 3

De fractie van de toegediende dosis die de systemische circulatie intact bereikt.
Intraveneus: 100%
Oraal: tussen 0 en 100%

Question 4

Waar kunnen stoffen onderschept worden op weg naar systemische circulatie?

Answer 4

in maagdarmkanaal afbraak, fout in opname (beweeglijkheid maagdarmkanaal, mestenteriaal doorbloeding, voeding in darm en pH), afbrekende enzymen moeten gepasseerd worden, first-pass effect: stof wordt in de lever afgebroken

Question 5

Welke stoffen kunnen het best door membranen heen diffunderen?

Answer 5

lipofiele en niet-geïoniseerde stoffen

Question 6

Henderson Hasselbach vergelijking?

Answer 6

Ionisatiegraad is afhankelijk van pH
Ka = [H+] x [A-] / [HA]
pH - pKa = log x ([A-] / [HA])
pKa waarde is een kenmerk van de stof

Question 7

Voorbeeldberekening verhouding geïoniseerd niet geïoniseerd bij bekende pH en pKa?

Answer 7

pH = 2, pKa = 5
uitkomst = -3
log x ([A-] / [HA]) = -3
[A-] / [HA] = 1/1000
Dus 1000 keer meer HA dan A-

Question 8

Formule biologische beschikbaarheid adv curves?

Answer 8

(AUCoraal / AUCintraveneus) x 100%

AUC = area under the curve

Question 9

Geneesmiddeltoediening alternatieven?

Answer 9

tablet onder tong, pleister, intraveneus, intramusculair, subcutaan, zetpillen, cremes
Bij geen enkele hiervan is er first-pass effect

Question 10

Verdelingsvolume (Vd)?

Answer 10

Lichaam wordt beschouwd als één compartiment, concentratie bloed geeft representatieve voorstelling.

Question 11

Bloedvolume?
Interstitium volume?
Vloeistof in cellen?

Answer 11

• 5-6 L
• 11-12 L
• 40 L
  (bij mens van ong 70 kg)

Question 12

Vd?

Answer 12

hoeveelheid geneesmiddel lichaam / plasmaconcentratie
Voorbeelden:
- Vd = 11,2 L/70kg -> interstitium
- Vd = 44,1 L/70kg -> vloeistof in cellen
- Vd= = 490 L/70kg -> fictief verdelingsvolume, betekent dus dat de stof zich ophoopt buiten het bloed, bv in vet of bot

Question 13

Vormen van verdeling?

Answer 13

• gebonden/vrij aan receptoren
• weefselreservoir
• eiwitgebonden in de bloedbaan

Question 14

Wanneer is geneesmiddel werkzaam?

Answer 14

in vrije vorm

Question 15

Albumine?

Answer 15

aspecifieke bindingsplaatsen -> geneesmiddel kan binden aan albumine, het is dan niet effectief
Albumine kan dus een soort reservoir vormen.
Binding met albumine is bescherming teggen uitscheiding in urine en afbraak in lever
Dus: ziektes waarbij de albumine spiegel verandert hebben gevolgen voor geneesmiddelbinding

Question 16

Ziekte albumine?

Answer 16

minder albumine/versneld albumineverlies -> verhouding vrij/gevangen geneesuddel wordt beïnvloed: meer vrij

Question 17

Competitie?

Answer 17

Gelijktijdig gebruik andere albumine bindende farmaca verminderen de albumine binding: want albumine maximum wordt op een gegeven moment bereikt

Question 18

Metabolisme geneesmiddelen?

Answer 18

In het teken van goed wateroplosbaar geïoniseerde verbindingen maken

• actieve verbindingen door lever omgezet in niet-actieve verbindingen
• uit geneesmiddelen komen atieve metaboliten
• uit niet-actieve stoffen worden actieve metabolieten gemaakt: prodrug

Question 19

Enzymsystemen?

Answer 19

• Fase 1 reacties: oxidatie, hydrolyse, reductie -> kleine veranderingen aan molecuul
• Fase 2 reacties (conjugatie): acetyl, glucoronide, sulfaat -> polaire groep maakt middel beter wateroplosbaar

Question 20

Langzame vs snelle acetyleerders?

Answer 20

Snelle acetyleerders: eskimos en japanners -> efficientere variant en kunnen dus snel geneesmiddel afbreken -> medicijnen hoger doseren

Question 21

Atypitsch cholinesterase?

Answer 21

trage suxamethonium afbraak (spierverslapper)

Question 22

Aldehyde dehydrogenase?

Answer 22

betrokken bij afbraak alcohol, met name aziaten hebben trage variant -> gevoeliger voor alcohol

Question 23

Cytochroom P450 enzymen?

Answer 23

Afbraak stoffen kan sneller of langzamer gaan, verschil in enzymen per persoon

Question 24

Milosevic crimineel?

Answer 24

Hele hoge bloeddruk -> losartan

Rifampicine -> induceert CYP3A4 -> breekt losartan af -> bloeddruk blijft hoog -> hersenbloeding

Question 25

Enterohepatische kringloop gevolg?

Answer 25

Vanuit galsysteem galzouten met bijvoorbeeld gebonden digoxine terugopgenomen in lever -> weer galblaas in -> weer vrijgegeven -> weer opgenomen
Digoxine heeft telkesn opnieuw effect

Question 26

Enzymatische afbraak?

Answer 26

• 0de orde afbraak: afbraak van vaste hoeveelheid sotf per tijdseenheid -> geen halfwaardetijd; hoe meer van een stof hoe langer de afbraak duurt -> betekent dat er een beperkte hoeveelheid van afbrekende enzymen ofzo is
• 1de orde kinetiek: afbraak van een vast percentage per tijdseenheid -> halfwaarde tijd

Question 27

Twee compartimenten model?

Answer 27

Na intraveneuze toediening is er verdeling (over lichaam) van stof en eliminatie -> uit één curve kunnen beide curves voor deze twee acties afgeleid worden
Curve van eliminatie loopt veel langer door -> deze kan je doortrekken naar y- as
Vervolgens is eliminatie + distributie - eliminatie = distributie

Question 28

Steady state?

Answer 28

te bereiken door herhaald onderhoudsdosis,
acuut: in één keer grote oplaaddosis, daarna normaal doseren
Steady state waar middel effect heeft maar zo min mogelijk bijwerkingen

Question 29

Steady-state concentratie?

Answer 29

Css = dosis x t1/2 / (Vd x ln2 x tau)
tau = doseringsinterval

Question 30

Piek en dal variatie?

Answer 30

bij 1 dosis per dag heel groot, dus stof meerdere keren per dag toedienen, minder grote pieken en dalen
idealiter: infuus dat continue doseert

Question 31

Klaring?

Answer 31

Aantal mL dat per tijdseenheid volledig van het geneesmiddel wordt ontdaan
Klaring = Q (Cin - Cout) / Cin
Cout = uit lever komende concentratie
Cin = inkomende concentratie
Q(flow) in lever = 25% CO = 1,5 L/min

Question 32

Formule voor halfwaardetijd?

Answer 32

t1/2 = ln2 / K 
K= richtingscoëffciient van de lijn