Les 2 Acute situaties & pathologie Flashcards
Ischemische hartziekten+ oorzaken
klachten van het hart die ontstaan doordat de bloedtoevoer naar de hartspier zelf onvoldoende is, meestal door vernauwingen of verstoppingen van de kransslagaders
▪ Atherosclerose in kransslagaders
• Risicofactoren (synergistisch): roken, te hoge cholesterol, diabetes mellitus,
hypertensie, genetische aanleg, reumatoïde artritis…
▪ Aangeboren afwijking v/d kransslagaders
▪ Ontsteking wand kransslagaders
Atherosclerose
Aderverkalking: en proces waarbij de wand van de slagaderen door verkalking dikker en minder elastisch wordt. Deze verdikking kan leiden tot vernauwing van het bloedvat en problemen geven met de doorbloeding van organen en weefsels
Risicofactoren Atherosclerose
Risicofactoren (synergistisch): roken, te hoge cholesterol, diabetes mellitus,
hypertensie, genetische aanleg, reumatoïde artritis…
ACS
acute coronair syndroom
▪ = verzamelnaam voor onstabiele angor pectoris & acuut
myocardinfarct
Deze twee aandoeningen hebben dezelfde oorzaak, namelijk het dichtslibben van de bloedvaten rondom het hart. Deze bloedvaten worden kransslagaders genoemd.
Angina pectoris+ symptomen
• Van voorbijgaande aard
• Partiële obstructie in coronairen
• Pijn op borst bij inspanning (verdwijnt in rust)
• Snoerende, drukkende, meestal diffuse pijn
• Lokalisatie: midden op borst, straalt uit naar linkerarm, soms ook keel,
kaak…
Hartinfarct
- Irreversibele schade
* Volledige obstructie in coronairen
stabiele/klassieke
• Stabiel: als ernst van de klachten tijdens inspanning niet toeneemt in de
loop van de tijd
• Onstabiel = 1e maal angina pectoris, plotse verergering van klachten,
klachten in rust
1. Klassieke/stabiele AP
• Symptomen:
• Knellende, drukkende of snoerende pijn achter sternum
• Soms uitstraling naar onderkaak, tanden, nek, keel
• Treedt op bij:
• Lichamelijke of emotionele inspanning
• Koude/warmte
• Zware maaltijden
Instabiele AP
• =“dreigend myocardinfarct” • Bij 1e aanval • Als klachten plots toenemen in • Intensiteit • Duur • Frequentie en er verminderde arbeidstolerantie is • Als klacht in rust voorkomt • Als na klachtenvrije periode plots weer klachten optreden • Als gevoeligheid voor medicatie vermindert
Angina pectoris
▪ Behandeling
Diagnose
Diagnose d.m.v. hartkatheterisatie
Med: Zuurstoftekort voorkomen door hartfrequentie & bloeddruk te verlagen
(β-blokkers/calciumantagonisten, soms + aggregatieremmers zoals
acetylsalicylzuur, cholesterolverlagers, ACE-remmers)
• Tijdens aanval: nitraten
PCI
Dotterbehandeling: Percutane coronaire interventie: en behandeling waarbij een vernauwing van een of meer kransslagaders (die het hart van zuurstof voorzien) met behulp van een ballonkatheter wordt opengeblazen (dotteren).
Bypass
Bij een bypassoperatie wordt een omleiding (bypass) gemaakt langs de vernauwing. Dat gebeurt met een (slag)ader bijv.been, uit het eigen lichaam die de patiënt kan missen. De vernauwing in de kransslagader blijft bestaan. Maar er kan via de omleiding weer voldoende bloed naar de hartspier stromen. De medische term voor een bypassoperatie is Coronary Artery Bypass Grafting (CABG).
Stent
Metalen net, geeft bepaalde medicijnen af. Kan tot een jaar medicijnen gebruiken om bloedplaatjes aggeragatie tegen te gaan.
Gevolgen voor mondzorgkundige behandeling
▪ Pijn/angst kan aanval angina pectoris uitlokken
▪ Bij aanval: behandeling stopzetten & nitroglycerine toedienen
▪ Stabiele angina pectoris: behandeling geen probleem
▪ Onstabiele angina pectoris: hoog risico op myocardinfarct!
(enkel dringende behandelingen)
Geneesmiddelengebruik kan zorgen voor:
- Ulcera
- Lichenoïde reacties
- Gingivahyperplasie
- Verhoogde bloedingsneiging (stollingsremmende medicatie)
Preventieve maatregelen bij mASA II
▪ Voorkeurstijdstip behandeling = ‘s middags (laagste bloeddruk)
▪ Voorkeurshouding = halfzittend
▪ Rustgevende omgeving creëren
• Premedicatie/inhalatiesedatie bij zeer angstige patiënten
▪ Behandelduur beperken (individueel te bepalen)
• Evt. rustperiode in wachtkamer voor vertrek naar huis
▪ Hartslag/bloeddruk meten en/of continu monitoren?
▪ Optimale pijnbestrijding (LA)
▪ Nitroglycerine binnen handbereik, behandeling staken bij
pijnklachten
Preventieve maatregelen bij mASA III
▪ Idem als mASA II+:
▪ Bij twijfel: vraag advies huisarts/specialist
• Evt. preventief nitroglycerine toedienen in overleg met arts & patiënt
▪ O2
toediening 3 tot 5 l/min?
▪ Felypressine als vasoconstrictor, liever geen adrenaline
Preventieve maatregelen bij mASA IV
▪ Geen behandeling zonder fiat (liefst schriftelijk) van
huisarts/specialist
▪ Terugbrengen tot mASA III met aanvullende medicatie
Doorverwijzen naar ziekenhuis
wat te doen bij aanval AG (4)
Behandeling bij aanval:
▪ Staak tandheelkundige behandeling en laat patiënt zitten of liggen
▪ Plaats 1 nitroglycerinetablet (van patiënt zelf of uit noodset) onder
tong (alternatief: spray eenmaal nitroglycerinespray op tong)
• . eventueel na vijf minuten herhalen
▪ Controleer hartslag en ademhaling frequent
▪ Eventueel: dien zuurstof toe (5 l/min)
! Als pijnklachten in ernst toenemen of niet binnen vijftien minuten
geheel verdwenen zijn ➔ Handel als bij hartinfarct
Acuut myocardinfarct+ symptomen
Acute afsluiting van een coronairarterie
(vaak door bloedstolsel bovenop instabiele laesie)
▪ Pijn op de borst (ook in rust)
uitstralend naar:
• linkerschouder en linkerarm
• linkerhals tot in linkerkaakhoek
▪ Misselijkheid, braken
▪ Bleekheid
▪ Transpireren
▪ Nitroglycerine geeft geen verbetering van de klachten !!
▪ Meestal snelle, moeilijk palpeerbare hartslag
(als een hartritmestoornis of hartblok is ontstaan, is de polsslag
onregelmatig of heel langzaam)
Acuut myocardinfarct
Symptomen
▪ in ernstige gevallen:
• Verlies bewustzijn
• Cyanose:
Blauwzucht wordt ook wel cyanose genoemd en is een blauwe verkleuring van de huid en slijmvliezen ten gevolge van een abnormaal zuurstoftekort van het bloed
• Volledige circulatiestilstand: starten met reanimatie!
Acuut myocardinfarct
• Diagnose
Gevolgen
- Afwijkend ECG: electrocardiogram
▪ Bloedbeeld (o.a. enzymes troponinen die in vele aanwezigheid is in het bloed)
Acuut myocardinfarct
• Indien afsluiting coronairarterie >30 min. duurt
➔ necrose hartspiercellen
• Spierweefsel wordt vervangen door littekenweefsel, stugger
(kan niet samentrekken)
• Hart zal dilateren na grote beschadigingen & ejectiefractie
zal, minder bloed naar buiten gepompt
Acuut myocardinfarct • Behandeling v/d aandoening
▪ Coronairarterie weer doorgankelijk maken
(PCI, zie angina pectoris) door afsluiting of klonter
▪ GM• Fibrinolytica (lost bloedstolsel op)
• β-blokkers (hart gaat effciienter samentrekken. verminderen zuurstofbehoefte hart)
• Plaatjesaggregatieremmers
• Nitroglycerine (verwijden coronairen)
• Morfine (of andere pijnbestrijding
Gevolgen voor mondzorgkundige behandeling
6w geleden
▪ Myocardinfarct kan worden uitgelokt door pijn, angst of
toediening van adrenaline(verdoving, retractiedraad)
▪ Indien myocardinfarct <6w geleden recente:
• enkel dringende behandelingen in overleg met cardioloog
▪ Indien myocardinfarct >6w geleden:
• Geen symptomen: behandeling kan verder gezet worden zonder verhoogd
risico
• Wél symptomen (klachten van angina pectoris en/of hartfalen): behandeling
uitstellen totdat deze klachten gestabiliseerd zijn
▪ Geneesmiddelengebruik ➔
• Verhoogde bloedingsneiging (stollingsremmende medicatie)
Interactie met medicijngebruik: hartinfarct
- Nifedipine → gingivahyperplasie
* Bloedplaatjesaggregatieremmers
Wat te doen bij Hartinfarct tijdens behandeling
Behandeling:
▪ Staak tandheelkundige behandeling
▪ Alarmeer een ambulance via 112
▪ Dien zuurstof toe (5 l/min)
▪ Breng patiënt in een comfortabele houding (meestal wordt zittend
geprefereerd)
▪ Dien 1 tablet 500 mg acetylsalicylzuur toe als de patiënt nog bij
bewustzijn is (MH mogen dit niet)
▪ Blijf de hartslag (halsslagader) voortdurend controleren: een
hartstilstand als complicatie blijft bestaan!