Jaar 4: Basis

Question 1

Wat is het onderwerp?

Answer 1

Het onderwerp van de tekst is een woord dat, of een woordgroep die aangeeft waarover de tekst gaat; het is géén zin.

Question 2

Wat is de hoofdgedachte?

Answer 2

De hoofdgedachte is een mededelende zin (dus geen vraag!), die het belangrijkste weergeeft wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

Question 3

Wat zijn (de) tekstdoelen?

Answer 3

Het doel van een tekst. Er zijn 4 verschillende tekstdoelen:
- Amuseren: het publiek vermaken met iets wat leuk, spannend of ontroerend is.
- Informeren: het publiek uitleggen hoe iets in elkaar zit.
- Opiniëren: het publiek zelf een mening laten vormen.
- Overtuigen: het publiek een mening laten overnemen.
- Activeren: het publiek aanzetten iets te gaan doen (of juist niet doen).
Als de hoofdgedachte een constatering is: het tekstdoel is informeren of opiniëren.
Als de hoofdgedachte een mening is: het tekstdoel is overtuigen of activeren.

Question 4

Wat zijn de 2 verschillende soorten titels?

Answer 4

Een informerende titel geeft aan waarover een tekst gaat.
Een motiverende titel maakt de lezer nieuwsgierig naar de tekst.s

Question 5

Wat de functie van een inleiding?
Hoe maak je de inleiding aantrekkelijk?

Answer 5

De inleiding heeft 2 functies:
- De aandacht van het publiek trekken.
- Het onderwerp van de tekst introduceren.

Manieren om de inleiding aantrekkelijk te maken:
- Naar een actuele gebeurtenis verwijzen.
- Kort de voorgeschiedenis beschrijven.
- Een aantrekkelijk voorbeeld geven.
- Het belang voor het publiek aangeven.
- Een intrigerende vraag.
- “Schokkende” of opvallende cijfers.
- Een paradox (een schijnbare tegenstelling)
- Een prikkelend citaat.
- Een suggestieve of raadselachtige opsomming.

Question 6

Wat is de tweede functie van een inleiding?
Wat is een manier om het onderwerp te introduceren?

Answer 6

De tweede functie van de inleiding is duidelijk maken waar de tekst over gaat.

Manieren om het onderwerp te introduceren:
- Er worden één of meer vragen gesteld.
- Er wordt een mening (standpunt) geformuleerd.
- Er wordt een probleem geschetst.

In het middenstuk worden dan die vragen beantwoord, de argumenten bij het standpunt gegeven, of de verklaringen en/of oplossingen voor het probleem gepresenteerd.

Question 7

Wat is het slot?
Wat bevat het slot?
Wat is een manier om aantrekkelijk te eindigen?

Answer 7

Het slot bevat meestal de hoofdgedachte van de tekst. Vaak begint het slot met een signaal zoals: kortom, al met al, we hebben dus gezien dat, ik rond nu af met.

Naast de hoofdgedachte bevat het slot soms:
- Een samenvatting in enkele zinnen.
- Een afweging.
- Een aansporing of aanbeveling.
- Een toekomstverwachting.
De manier waarop een tekst wordt afgerond, wordt onder meer bepaald door het doel van de tekst en door de inleiding. Een activerende tekst kan bijvoorbeeld eindigen met een aansporing.

Manieren om aantrekkelijk te eindigen:
- Een aansluiting bij het begin: in het slot wordt teruggekomen op de inleiding.
- Een uitsmijter: bijvoorbeeld een retorische vraag of een citaat.

Question 8

Wat zijn deelonderwerpen?

Answer 8

Het onderwerp wordt in het middenstuk uitgewerkt in deelonderwerpen. Zij kunnen aangekondigd worden door een eerste zin of een tussenkopje.

Question 9

Wat zijn de tekststructuren?

Answer 9

• Argumentatiestructuur
• aspectenstructuur
• probleem-oplossingsstructuur
• verklaringsstructuur
• verleden-heden-toekomststructuur
• voor- en nadelenstructuur
• vraag-antwoordstructuur

Question 10

Hoe ziet een argumentatiestructuur eruit?

Answer 10

Inleiding: stelling / standpunt

Middenstuk: argumenten en tegenargumenten

Slot: herhaling stelling of beantwoording vraag

Question 11

Hoe ziet een aspectenstructuur eruit?

Answer 11

Inleiding: Aankondiging onderwerp

Middenstuk: Diverse aspecten van het onderwerp

Slot: Samenvatting

Question 12

Hoe ziet een probleem-oplossingsstructuur eruit?

Answer 12

Inleiding: probleem

Middenstuk: gevolgen / oorzaken / oplossingen

Slot: de beste oplossing

Question 13

Hoe ziet een verklaringsstructuur eruit?

Answer 13

Inleiding: bepaald verschijnsel

Middenstuk: kenmerken / voorbeelden / verklaringen / oorzaak / redenen

Slot: samenvatting of conclusie

Question 14

Hoe ziet een verleden-heden-toekomst structuur eruit?

Answer 14

Inleiding: introductie onderwerp

Middenstuk: situatie vroeger + situatie nu

Slot: conclusie of voorspelling over de situatie in de toekomst

Question 15

Hoe ziet een voor-en nadelenstructuur eruit?

Answer 15

Inleiding: vraag of stelling

Middenstuk: voor-en nadelen

Slot: afweging en conclusie

Question 16

Hoe ziet een vraag-antwoordstructuur eruit?

Answer 16

Inleiding: vraag

Middenstuk: antwoord

Slot: samenvatting of conclusie

Question 17

Wat is een kernzin?

Answer 17

De hoofdgedachte van een alinea die in één zin is geformuleerd.

Question 18

Wat zijn de opsommende signaalwoorden?

Answer 18

Ook, tevens, bovendien, daarnaast, vervolgens, verder, om te beginnen, ten eerste … ten tweede … ten derde en ten slotte.

Question 19

Wat zijn de tegenstellende signaalwoorden?

Answer 19

Maar, echter, niettemin, toch, daar staat tegenover, desondanks, evenwel, nochtans, daarentegen, ondanks dat… en aan de ene kant … aan de andere kant.

Question 20

Wat zijn de chronologische signaalwoorden?

Answer 20

Eerst, dan, daarna, uiteindelijk, eens, toen, vroeger, nu, later, voordat, nadat en vervolgens.

Question 21

Wat zijn de oorzakelijke signaalwoorden? (Oorzaak - gevolg)

Answer 21

Doordat, daardoor, als gevolg van, het gevolg is, het komt door, waardoor en zodat.

Question 22

Wat zijn de toelichtende signaalwoorden? (Voorbeeld)

Answer 22

Zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou en : (dubbele punt).

Question 23

Wat zijn de voorwaardelijke signaalwoorden?

Answer 23

Als, indien, wanneer, in het geval dat, tenzij en mits.

Question 24

Wat zijn de vergelijkende signaalwoorden?

Answer 24

Zoals, net(zo) … als, evenals en (meer/beter) … dan.

Question 25

Wat zijn de redengevende signaalwoorden? (Argument)

Answer 25

Daarom, omdat, derhalve, dus, want, immers, dat blijkt uit, namelijk, aangezien, de reden hiervoor is en : (dubbele punt).

Question 26

Wat zijn de doel-middel signaalwoorden?

Answer 26

Om te..., met de bedoeling ...., opdat, zodat, daarvoor, waarvoor, voor en door ... te.

Question 27

Wat zijn de toegevende signaalwoorden?

Answer 27

Ook al, zij het (dat), weliswaar, hoewel en ofschoon.

Question 28

Wat zijn de samenvattende signaalwoorden?

Answer 28

Kortom, samengevat, met andere woorden en al met al.

Question 29

Wat zijn de concluderende signaalwoorden?

Answer 29

Dus, daarom, dat houdt in, concluderend, ik kom tot de slotsom dat ..., kortom, al met al en dan ook.

Question 30

Wat zijn de functiewoorden en wat is hun doel?

Answer 30

Functie woorden geven verbanden in de tekst aan. Oplossing, verklaring, argument, voordeel en stelling.

Question 31

Wat is het doel van signaalwoorden?

Answer 31

Ze geven de verbanden tussen de zinnen en deelwoorden aan. Hierdoor kan je de structuur van de tekst herkennen.

Question 32

Wat is een standpunt?

Answer 32

Een standpunt is een mening over iets.

Question 33

Wat voor soorten standpunten zijn er?

Answer 33

Positief: Je bent ergens positief over. Negatief: Je bent ergens negatief over. Standpunt van twijfel: Je twijfelt er nog over.

Question 34

Wat zijn signaalwoorden voor een argument?

Answer 34

Ik vind, volgens mij, ik denk dat, mijn conclusie is dat, dan ook, dus, daarom en kortom.

Question 35

Wat is het doel van een argument?

Answer 35

Met argumenten kun je je eigen standpunt verdedigen of het standpunt van een ander aanvallen.

Question 36

Hoe kan je de betrouwbaarheid van een bron controleren?

Answer 36

Je kan de betrouwbaarheid van een bron controleren door: De auteur en de organisatie te checken; Het doel te achterhalen; De inhoud te checken (spelling en leestekens); De actualiteit te checken; De bronnen van de bron te checken en je gezonde verstand te gebruiken.