Literatuur H6,7 & 8 Flashcards

(110 cards)

1
Q

Wat was de teleurstelling na de Eerste Wereldoorlog?

A

Geen betere wereld.

Veel mensen verwachtten na de oorlog een verbetering van de samenleving.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is het interbellum?

A

Periode tussen de oorlogen.

Dit verwijst naar de tijd tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat kenmerkt de Roaring Twenties?

A

Vol enthousiasme op het leven storten.

Deze periode werd gekenmerkt door een sterke culturele en sociale dynamiek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat gebeurde er in de jaren 30?

A

Crisis en steeds meer dictaturen in Europa.

Dit droeg bij aan een onzekere politieke situatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is het Modernisme?

A

Cultuurbeweging met radicaal nieuwe kunst.

Dit omvatte verschillende substromingen in de kunst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is het gemeenschappelijke kenmerk van de substromingen binnen het Modernisme?

A

Radicaal nieuwe kunst.

Dit omvatte een breuk met traditionele waarden en technieken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is expressionisme?

A

Kunstvorm die gevoelens uitdrukt.

De band met de werkelijkheid wordt steeds zwakker.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is het verschil tussen impressionisme en expressionisme?

A

Impressionisme: indruk van de wereld; Expressionisme: gevoel uitdrukken.

Impressionisten focussen op externe waarnemingen, terwijl expressionisten intern gericht zijn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat zijn kenmerken van expressionistische literatuur?

A
  • Vrije verzen: geen klassiek vers
  • Onvolledige zinnen
  • Weinig interpunctie
  • Emotie door vernieuwend taalgebruik
    *Poésie pure: gedichten niet om inhoud maar sfeer

Deze kenmerken benadrukken de expressie van emoties.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is poésie pure?

A

Gedichten die om sfeer en gevoel draaien, niet om concrete inhoud.

Dit type poëzie legt de nadruk op de emotionele ervaring.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat betekent de term ‘groteske’?

A

Verhalen waarin ongelijksoortige elementen door elkaar lopen.

Dit kan leiden tot een combinatie van komische en tragische elementen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is absurdisme?

A

Het consequent volhouden van een gedachtegang tot in het waanzinnige.

Dit wordt vaak gezien in moderne literatuur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat kenmerkt het dadaïsme?

A

Antikunst en verzet tegen dogma’s en burgerlijke conventies.

Dadaïsten zagen zichzelf niet als kunstenaars maar als kunstenmakers.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat betekent de term ‘ready-mades’?

A

Bestaande objecten die als kunst worden gepresenteerd.

Dit is een belangrijk concept binnen het dadaïsme.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is het doel van de dadaïsten met hun kunstwerken?

A

Laten zien dat kunst maken niets voorstelt.

Dit weerspiegelt hun kritische houding tegenover traditionele kunst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wie was H. Marsman?

A

Een belangrijke Nederlandse dichter en vitalist.

Hij verzette zich tegen de wereldvlucht van het Fin de siècle.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat verheerlijkte Marsman in zijn werk?

A

De hartstochtelijk levende, wilskrachtige persoonlijkheid.

Dit staat in contrast met nederigheid en democratische gelijkheid.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is de betekenis van ‘Blokken’ in de context van Bordewijk?

A

Een anti-utopisch verhaal dat een toekomstige dictatuur schetst.

Het verhaal biedt een kritische blik op totalitaire regimes.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat is de rol van censuur tijdens de oorlog?

A

Er was veel censuur en kunstenaars moesten lid zijn van de Kultuurkamer.

Dit leidde tot clandestiene publicaties.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat betekent ‘ventisme’ in de literatuur?

A

De nadruk op de persoonlijkheid van de schrijver in plaats van de vorm.

Dit was een belangrijk discussiepunt in de nieuwe zakelijkheid.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Waarom noemden dadaisten zich liever ‘dada’?

A

Ze wilden niet behoren tot de standaard met -ismen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat betekent ‘dada’?

A

stokpaardje, maar het is als een woord bedoelt dat niets betekent

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat is anti-kunst volgens de dadaïsten?

A

Kunstwerken zijn alleen maar gemaakt om te laten zien dat kunst maken ook al niets voorstelt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat zijn readymades?

A

Gewone fabrieksmatig vervaardigde voorwerpen waarvan gedaan werd alsof het kunstwerken waren gemaakt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Noem vier vormen van kunst die de dadaïsten beoefenden
* Toevalspoezie * Simultaangedichten * Klankgedicht * Fotomontage
26
Wat is ironisch aan het dadaïsme rond 1925?
Het hangt nu in musea waar ook de verachte 'echte' kunst hangt
27
Hoe kun je de geesteshouding van het dadaïsme het beste omschrijven?
Het is de houding van een absoluut wantrouwen tegen zogenaamde zekerheden
28
Welke ontwikkeling maakte Van Ostaijen door voordat hij zijn eerste dadaïstische werk publiceerde?
Hij kwam in politieke moeilijkheden en vluchtte naar Berlijn
29
Wat zijn kenmerken van het werk 'Bezette stad' van Van Ostaijen?
* De zinsbouw is geheel gedeformeerd * Teksten bestaan uit losse zelfstandige naamwoorden, werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden * Flarden van kreten, liedjes, gesprekken
30
Waarom is het werk van Martinus Nijhoff moeilijk in een stroming te plaatsen?
Het heeft invloeden van verschillende stromingen en staat voor een deel buiten de ontwikkeling van de rest van de literatuur
31
Welke ontwikkeling maakte Martinus Nijhoff door in zijn gedichtenbundels?
* De wandelaar: zuiver klassiek * Vormen: experimenteren met strofebouw en regellengte * Nieuwe gedichten: eenvoudiger taal
32
Wat is ‘anekdotische’ poëzie?
Wanneer gedichten realistische beschrijvingen lijken (of zijn)
33
Wat is de diepere betekenis achter het gedicht 'Het uur U'?
De komst van een man confronteert bewoners met hun potentieel, maar leidt tot terugval in oude patronen
34
Wat betekent 'functionalisme' in de kunstnijverheid?
Gebruiksvoorwerpen moeten allereerst doelmatig zijn, hun vorm moet aangepast zijn aan hun functie
35
Waartegen verzetten de schrijvers van de nieuwe zakelijkheid zich vooral?
De vormexperimenten van hun voorgangers
36
Wat wordt bedoeld met poésie parlante of parlando-poëzie?
De schrijvers schreven in alledaagse taal en benaderden metrum en ritme in een 'praat toon'
37
Wat is Blut und Boden-literatuur?
Literatuur gepropageerd door de nazi's over het eenvoudige leven van gelovige mensen, verbonden met hun voorouders
38
Hoe heette het literaire tijdschrift waarin de nieuwe zakelijkheid werd verkondigd?
Forum
39
Wie waren de twee auteurs van het tijdschrift Forum?
* Menno ter Braak * Edgar du Perron
40
Wat hield de vorm-ventdiscussie in?
* Vorm: de stijl van de literatuur * Vent: degene die het geschreven heeft
41
Geef een voorbeeld van de invloed van het tijdschrift Forum.
* Bijna vergeten schrijvers kwamen weer in de belangstelling * Bijna vergeten schrijvers gingen weer schrijven
42
Wat was de situatie in Nederland na de Tweede Wereldoorlog?
* Nederland ging van wereldmacht naar piepklein landje * Verzuiling bleef bestaan * Oude politieke partijen keerden terug
43
Wat was de betekenis van secularisatie in de jaren 60?
Ontkerkelijking door ontzuiling
44
Wat waren de kenmerken van de protestbewegingen in de jaren 60?
* Tweede feministische golf: economische gelijkheid * Generatiekloof door de oorlog
45
Noem de verschillende vormen van verzet in de jaren 60.
* Nozems: niet ludiek, niet geëngageerd * Provos: niet ludiek, geëngageerd * Hippies: ludiek, geëngageerd
46
Wat zijn de centrale thema's in de literatuur na de Tweede Wereldoorlog?
* Existentialisme * Geëngageerde literatuur * Roman noir
47
Wat is het centrale thema in de werken van Willem Frederik Hermans?
De mens is een wezen dat geen echte greep heeft op realiteit
48
Wat is de thematiek van 'De Donkere kamer van Damokles'?
Osewoudt komt in contact met een geheimzinnig persoon die hem bij verzetsactiviteiten betrekt
49
Wat kenmerkt het werk van Gerard Reve?
Autobiografisch en thematiek van totale verveling
50
Wat is het centrale thema in de werken van Harry Mulisch?
De mens wordt gedreven door krachten die hij niet kan beheersen
51
Wat zijn kenmerken van de experimentele poëzie van de Vijftigers?
* Experimenteel * Associatief * Vrijheid ipv regels
52
Wat is de rol van beeldspraak in experimentele poëzie?
Beeldspraak is autonoom en bestaat uit beelden zonder een inhoud die op andere manieren wordt beschreven
53
Wat is het doel van de poëzie van Lucebert?
Lezer oproepen tot verzet tegen gevestigde instellingen van kerk en staat
54
Wat zijn de kenmerken van Jan Wolkers' werk?
* Cynische humor * Ruwe vitaliteit * Sadisme en tederheid
55
Wat was de kritiek op de Vijftigers vanuit het tijdschrift Barbarber?
Te individueel en daardoor onbegrijpelijk
56
Wat is neorealisme?
Inspiratiebron is de dagelijkse realiteit, niet de fantasie of het persoonlijke gevoelsleven
57
Wat is het belangrijkste inspiratiebron in het neorealisme?
De dagelijkse realiteit ## Footnote In tegenstelling tot fantasie of persoonlijke gevoelens.
58
Welke vier groepen was de Nederlandse bevolking verdeeld na de oorlog?
* Katholieke * Protestanten * Socialisten * Communisten
59
Wat houdt de tweede feministische golf in?
Economische gelijkheid en het doorbreken van het bestaande rollenpatroon.
60
Wat zijn de kenmerken van het existentialisme?
* De mens is gekomen in een wereld waar hij niet om heeft gevraagd * De mens is vrij maar verantwoordelijk voor zijn daden * De mens dient authentiek te zijn * De mens moet betrokken zijn met de andere wereld en slachtoffers
61
Wat is geëngageerde literatuur?
Literatuur waarin men stelling nam tegen sociale en politieke misstanden.
62
Wat wordt bedoeld met roman noir?
Sombere romans waarin het leven uitzichtloos is en de eenzame mens hulpeloos ronddwaalt.
63
Wat is absurdistische literatuur?
Literatuur waarin de mens gevangen zit in zinloze en onverklaarbare situaties.
64
Noem drie veranderingen in de literatuur en maatschappij aan het einde van de jaren zestig.
* Betrokkenheid met zichzelf * Opkomende protestbewegingen * Interesse voor vormtechnische aspecten van de roman
65
Wat is het belangrijkste thema van 'De donkere kamer van Damocles'?
De mens heeft geen echte greep op de realiteit.
66
Hoe verwerkt Hermans het thema ‘de wereld is een chaos’ in 'De tranen der acacia's'?
De hoofdpersoon kijkt kritisch naar het verzet, dat hij ziet als avonturiers en mislukte echtgenoten.
67
Wat is Hermans' pessimistische wereldbeeld?
De mens begrijpt noch de wereld noch de medemens noch zichzelf.
68
Wat is het thema van 'De avonden'?
De totale verveling van Frits van Egters.
69
Waarom past 'De avonden' goed in de naoorlogse periode?
Het thema van doelloosheid en verveling onder jongeren.
70
Wat is het centrale thema in het werk van Harry Mulisch?
De mens wordt vaak gedreven door krachten die hij niet kan beheersen.
71
Wat betekent het dat de poëzie van de Vijftigers experimenteel is?
Het verwijst zowel naar experiment als naar ervaring.
72
Wat zijn de kenmerken van de poëzie van Lucebert?
* Emotioneel en overdadig * Vol associaties, neologismen, en paradoxen
73
Wat is de centrale thematiek in het werk van Jan Wolkers?
Het leven dat de dood in zich draagt.
74
Wat houdt de afbraak van de verzorgingsstaat in?
Het afbreken van het uitgebreide stelsel van sociale voorzieningen.
75
Wat zijn kenmerken van het postmodernisme?
* Eclectische kunst * Pluriforme werkelijkheid * Intertekstualiteit * Nivellering van hoge en lage kunst
76
Wat is de invloed van de jaren 60 op de maatschappij?
Minder geneigd om autoriteiten blindelings te aanvaarden.
77
Wat is de Revisor?
Een postmodernistisch tijdschrift.
78
Wat zijn de kenmerken van de Generatie Nix?
* Drank * Drugs * Gevoelloze seks * Materieel
79
Wat is de benaming die sommige auteurs prefereren boven 'Allochtone Literatuur'?
Transnationale literatuur.
80
Wat is de ontwikkeling die de term postmodernisme heeft doorgemaakt?
Eerst in de VS voor beeldende kunst, later in Europa voor kunststromingen die elementen uit verschillende stromingen gebruiken ## Footnote De term 'postmodernisme' stamt uit de Verenigde Staten en verwijst naar de jaren 60.
81
Noem de drie kenmerken van het postmodernisme.
* Eclectische kunst * Pluriforme werkelijkheid * Intertextualiteit ## Footnote Intertextualiteit houdt in dat teksten vaak naar andere teksten verwijzen.
82
Wat bedoelt criticus Carel Peeters met 'Een verhaal waarin de werkelijkheid niet als iets vanzelfsprekends wordt opgevat'?
Er is geen eenduidige werkelijkheid voor iedereen ## Footnote Dit wijst op de subjectieve interpretatie van werkelijkheid in de literatuur.
83
Wat is meerduidige werkelijkheid?
Er zijn meerdere werkelijkheden ## Footnote Dit concept benadrukt de diversiteit van perspectieven in de literatuur.
84
Tegen welke vorm van literatuur zetten de redacteuren van De Revisor zich af?
Realistische anekdotische literatuur ## Footnote Dit verwijst naar een stijl die zich richt op het vertellen van waarheidsgetrouwe verhalen.
85
Wat is academisme literatuur?
Revisor-proza dat meer lijkt op oefeningen in verhaaltheorie dan op levende romans ## Footnote Critici vonden dat de constructie meer aandacht kreeg dan de inhoud.
86
Waar is de naam ‘Generatie Nix’ aan ontleend?
Aan de roman Generation X van Douglas Coupland ## Footnote Deze roman beschrijft de levensstijl van de jongvolwassenen in die tijd.
87
Wat is de essentie van literatuur volgens Giphart?
Literatuur moet vrolijk, lekker leesbaar en bedoeld voor een ruim publiek zijn ## Footnote Dit weerspiegelt zijn benadering van toegankelijke literatuur.
88
Wat verwijten critici Giphart?
Oppervlakkigheid en ordinairheid van seksscènes ## Footnote Critici beschouwen zijn werk soms als commercieel gericht.
89
Wat is het verschil tussen het werk van Arnon Grunberg en Giphart?
Grunberg heeft een onderliggende treurnis en is meer geëngageerd ## Footnote Dit benadrukt de verschillen in hun thematische benaderingen.
90
Wat is een schelmenroman?
Een verhaal van een sociale verschoppeling van zijn geboorte tot jonge volwassenheid ## Footnote De schelm is vaak een ik-verteller die zonder normale gezinssituatie opgroeit.
91
Welke onderwerpen spelen een grote rol in de literatuur van schrijvers van allochtone komaf?
* De problematiek van allochtonen * Cultuur- en godsdienstverschillen * Aanpassingsproblemen * Het bestaan als vluchteling/gastarbeider ## Footnote Deze thema's reflecteren de ervaringen van deze schrijvers.
92
Waarom zijn schrijvers van allochtone komaf niet altijd te spreken over de aanduiding ‘allochtonenliteratuur’?
Ze schrijven Nederlands, niet allochtoons ## Footnote Dit benadrukt hun integratie in de Nederlandse literatuur.
93
Wat is de kritiek op het werk van Abdelkader Benali?
Er zouden slordigheden en fouten in zitten ## Footnote Critici wijzen vaak op de technische aspecten van zijn schrijfstijl.
94
Wat waarderen critici enorm in het werk van Naïma el Bezaz?
Ze snijdt belangrijke thema’s aan en stelt actuele problemen aan de orde ## Footnote Dit toont haar maatschappelijke betrokkenheid aan.
95
Wat is volrijm?
Rijm waarbij zowel beklemtoonde als onbeklemtoonde lettergrepen rijmen ## Footnote Voorbeeld: 'Kinderen hinderen'.
96
Wat is enjambement?
Een regel wordt afgebroken op een plek zonder pauze ## Footnote Dit kan de leeservaring dynamischer maken.
97
Wat is een hyperbool?
Een overdrijving ## Footnote Voorbeeld: 'Jullie laten alles altijd overal slingeren.'
98
Wat wordt bedoeld met intertextualiteit?
Het lenen van zinnen van andere teksten ## Footnote Dit concept benadrukt de verbinding tussen verschillende literaire werken.
99
Hoe is de vervaging tussen 'goede' en 'slechte' smaak gekomen?
Door het opkomen van het internet ## Footnote Dit heeft geleid tot een nivellering van hoge en lage kunsten.
100
Wat is de manier van liefhebbers van hoge cultuur om zich te onderscheiden?
Door ironie toe te passen ## Footnote Dit kan een manier zijn om zich te distantiëren van populaire cultuur.
101
What is the time period discussed in the content?
1914-1945
102
Which literary movement is associated with Marsman?
Expressionisme/Vitalisme
103
What literary movement is Bordewijk linked to?
Expressionisme
104
Which literary movement is Paul van Ostaijen known for?
Dadaïsme
105
Who is associated with the term 'Vijftiger'?
Lucebert
106
What philosophical theme is associated with Mulisch?
Existentialisme
107
What literary theme connects Reve and Hermans?
Existentialisme
108
What impact did the war have on the three authors associated with existentialism?
They became somber and their writing reflected existentialist themes.
109
Define 'intertekstualiteit'.
Het lenen van zinnen van een ander boek.
110
Fill in the blank: Nivelleren = _______
[key learning term]