1.6 Die Impak van onlangse wetgewing op besighede BBSEB

Question 1

Waarvoor staan BBSEB

Answer 1

Bree-basis swart ekonomiese bemagtiging.

Question 2

Verduidelik kortliks wat die wet op BBSEB is.

Answer 2

• Die BBSEB is ingestel om die meerderheid van SA’ers in die hoofstroom van die ekonomie bring.
• Dit bevoorder voorheen benadeelde groepe in SA.

Question 3

Doel van BBSEB

Answer 3

• Laat rykdom wyer versprei oor alle bevolkingsgroepe.
• Omskryf areas wat die regering ‘n platform sal bied om gelykke verspreiding van
  welvaart te bring.
• Laat die ontwikkeling van goeie praktykskodes toe.
• Dit beoog om ongelykheid in die SA ekonomie aan te spreek.

Question 4

Wat is die 5 pilare van BBSEB

Answer 4

• Bestuurbeheer
• Eienaarskap
• Onderneming en verskaferontwikkeling
• Vaardigheidsontwikkeling
• Sosio-ekonomiese onwikkeling

Question 5

Hoe moet besighede bestuursbeher toepas volgens BBSEB?

Answer 5

Besighede moet:
* Verseker dat transformasie op alle vlakke geïmplementeer word.
* Swart mense aanstel in senior uitvoerende posisies/in bestuur.
* Swart werknemers by besluitnemingsprosesse betrek.
* Swart vroulike verteenwoordiging in bestuur verseker en prioritiseer.

Question 6

Wat is n hindernis mbt bestuursbeheer?

Answer 6

Weens ’n tekort aan vaardige swart bestuurders/direkteure, vind sommige besighede
dit moeilik om aanstellings te maak. Dit beperk die groeigeleenthede vir die besigheid.

Question 7

Hoe moet besighede eienaarskap toepas volgens BBSEB?

Answer 7

Besighede moet:
* Swart mense by aandeelhouding/vennootskappe/franchises insluit.
* Meer geleenthede vir swart mense skep om eienaars en entrepreneurs te word.
* Klein swart beleggers aanmoedig om in groot maatskappye te belê en deel in eienaarskap.
* Vrygestelde Mikro-ondernemings (VMO’s) wat ‘n eienaarskap van 50% of meer van swart mense in bestuur
* het, word outomaties bevorder na Vlak 3 van die BBSEB-telkaart.

Question 8

Wat is n hindernis mbt eienaarskap?

Answer 8

Besighede vind dit moeilik om geskikte swart besigheidsvennote/aandeelhouers te vind wat aandele kan bekostig

Question 9

Hoe moet besighede ondernemings en verskafferontwikkeling toepas volgens BBSEB?

Answer 9

Besighede moet:
* Aangemoedig word om in klein medium- en mikro-ondernemings (KMMO’s) in swart besit te belê en te ondersteun).
* Werk skep want OVO bevorder en ondersteun plaaslike vervaardiging .
* Finansiële bydrae aan besighede maak wat aan BBSEB voldoen en KMMO’s, soos lenings /skenkings/beleggings.
* Ook nie-finansiële bydrae aan BBSEB-voldoende besighede maak en KMMO’s soos adviesdienste / konsultasiedienste/entrepreneursprogramme.

Question 10

Wat is n hindernis mbt ondernemings en verskafferontwikkeling?

Answer 10

OVO bevorder voorkeurverkryging en besighede het dikwels nie ‘n keuse as om transaksies te doen met
BBSEB-goedgekeurde verskaffers wat nie noodwendig hul eerste keuse is nie.

Question 11

Hoe moet besighede vaardigheidsontwikkeling toepas volgens BBSEB?

Answer 11

Besighede moet:
* Swart werknemers betrek by verskeie opleidingsprogramme en inisiatiewe vir vaardigheidsontwikkeling.
* Voordeel vind uit die groter aantal vaardige/opgeleide werknemers, wat algehele produktiwiteit in die
* werkplek verhoog.
* Leerlingskappe en leerprogramme aan swart werknemers voorsien/verskaf.
* 1% van hul jaarlikse salarisrekening bydra as dit R500 000 oorskry om die programme vir vaardigheidsontwikkeling te befonds.

Question 12

Wat is n hindernis mbt vaardigheidsontwikkeling?

Answer 12

Besighede offer dikwels produktiwiteit op aangesien mentors/afrigters werksure moet gebruik om aan
leerlingskappe/opleiding deel te neem.

Question 13

Hoe moet besighede sosio-ekonomiese ontwikkeling toepas volgens BBSEB?

Answer 13

Besighede moet:
* Bydra tot maatskaplike investeringsprojekte en gemeenskapsontwikkeling.
* Op kritieke areas van KMI fokus soos ontwikkeling in die land, byvoorbeeld omgewingsbewustheid/onderwys/ behuising /armoede/ werkloosheid, ens.
* Skaars KMI-hulpbronne aan geselekteerde begunstigdes in die gemeenskap versprei.
* Volhoubare gebruik van natuurlike hulpbronne bevorder en besighede wat gebruik maak van volhoubare produksie-tegnieke en volhoubare energiebenuttingspraktyke ondersteun.

Question 14

Wat is n hindernis mbt sosio-ekonomiese ontwikkeling ?

Answer 14

Besighede is dikwels nie kundig oor maatskaplike kwessies en sosiale verantwoordelikheid nie, en kan lei tot
vermorsing van nansiële hulpbronne as dit nie korrek ondersoek word nie.

Question 15

Waarvoor staan SEB

Answer 15

Swart Ekonomiese Bemagtiging

Question 16

Is SEB n beleid of n wet?

Answer 16

Beleid

Question 17

Is BBSEB is beleid of n wet

Answer 17

wet

Question 18

Wat is die verskil tussen SEB en BBSEB?

Answer 18

SEB
* Dit is ‘n regeringsbeleid wat nie afdwingbaar is nie.
* Bevoordeel slegs ‘n paar voorheenbenadeelde mense in die ekonomie.
* Dit het daartoe gelei dat ‘n paar
voorheen benadeelde individue in die
rykdom van die ekonomie gedeel het.
* Fokus slegs op drie pilare wat nie alle
voorheen benadeelde mense insluit nie.

BBSEB:
* Dit is ‘n wet wat afdwingbaar is/aan
voldoen moet word deur besighede.
* Moedig ‘n wyer groep voorheen
benadeelde mense – wat swart vroue/
mense met fi siese uitdagings/jeug/
mense in afgeleë gebiede in sluit om
aan die ekonomie deel te neem.
* Beoog om die land se rykdom te
verdeel oor ‘n breër spektrum van die
samelewing.
* Fokus op vyf pilare – wat alle sektore
van die samelewing insluit – veral
die voorheen benadeelde mense en
voorheen benadeelde gemeenskappe.

Question 18

Wat is die verskil tussen SEB en BBSEB?

Answer 18

SEB
* Dit is ‘n regeringsbeleid wat nie afdwingbaar is nie.
* Bevoordeel slegs ‘n paar voorheenbenadeelde mense in die ekonomie.
* Dit het daartoe gelei dat ‘n paar
voorheen benadeelde individue in die
rykdom van die ekonomie gedeel het.
* Fokus slegs op drie pilare wat nie alle
voorheen benadeelde mense insluit nie.

BBSEB:
* Dit is ‘n wet wat afdwingbaar is/aan
voldoen moet word deur besighede.
* Moedig ‘n wyer groep voorheen
benadeelde mense – wat swart vroue/
mense met fi siese uitdagings/jeug/
mense in afgeleë gebiede in sluit om
aan die ekonomie deel te neem.
* Beoog om die land se rykdom te
verdeel oor ‘n breër spektrum van die
samelewing.
* Fokus op vyf pilare – wat alle sektore
van die samelewing insluit – veral
die voorheen benadeelde mense en
voorheen benadeelde gemeenskappe.

Question 19

Voordele van BBSEB op besighede

Answer 19

• Moedig ondernemings aan omdie eise vir regstelling / ekwiteit te voldoen.
• Verskaf ‘n verskeidenheid besigheidskodes indiensbillikheid te verbeter
• Voorsien ontwikkeling van menslike hulpbronne deur opleiding en ontwikkeling.
• ‘n Goeie SEB-gradering verbeter die beeld van die onderneming.
• Fronting word ontmoedig, want dit kan lei tot die diskwalifikasie van ‘n onderneming se totale telkaart / BBSEB-status.
• Bevorder ondernemingsontwikkeling deur entrepreneursvaardighede van PDI’s te ontwikkel.

Question 20

Nadele van BBSEB op besigheid.

Answer 20

• Besighede kan groot finansiële implikasies / boetes ervaar as hulle nie aan BBSEB voldoen nie.
• Prosesse kan lei tot korrupsie / nepotisme as dit nie behoorlik gemonitor word nie.
• Prosesse en prosedures kan duur wees vir ‘n besigheid, aangesien daar baie wetlike vereistes is om genoeg punte te behaal om te voldoen.
• Beleggings- / eiendomsaangleenthede kan ongelukkigheid veroorsaak onder bestaande aandeelhouers / eienaars.
• Voorsien voorkeurverkryging, sodat sekere ondernemings uitgesluit word van goedere / dienste.
• Besighede sal geld moet spandeer in gebiede wat deur vyf BBSEB-pilare gedek word, om ‘n goeie BBSEB-gradering te behaal.

Question 21

Diskrimineredne aksies/oortredings van BBSEB

Answer 21

• Versuim om regstellende aksie toe te pas om BBSEB verantwoordelikhede na te kom.
• Bevordering van onbevoegde mense in bestuursposte ten koste van gekwalifiseerde PDP’s.
• Weier om tenders aan swart verskaffers toe te ken wat aan SEB voldoen.

Question 22

Strawwe vir nie-nakoming van BBSEB

Answer 22

• Besighede kan tronkstraf kry vir die nie-nakoming en voorspanpraktyke.
• Die boete kan ‘n boete van tot 10% van die maatskappy se jaarlikse omset wees.
• Die regering sal enige toekenningskontrak wat gebaseer is op vals inligting rakende B-BBEE-status kanselleer.
• ‘n Onderneming kan verbied word van deelname aan regeringskontrakte vir tien jaar.
• Besigheidslisensies mag nie hernu word nie en magtigings nie uitgereik word nie.
• Besighede wat nie ten minste ‘n minimum van 40% van die nakoming van eienaarskap, vaardigheidsontwikkeling en ontwikkeling van nuwe
  ondernemings en verskaffers behaal nie, sal outomaties met een vlak afgegradeer word.

Question 23

Maniere waarop besighede aan BBSEB kan voldoen.

Answer 23

• Besighede moet swart mense in bestuursposte aanstel
• Besighede moet aandele aan swart werknemers / mense verkoop.
• Stuur swart mense vir swart vir opleiding in vaardigheidsontwikkeling.
• Uitontrakteer hul dienste aan verskaffers wat aan SEB-vereistes voldoen.
• Implementeer regstellende aksie in wanneer afsprake gemaak word.
• Ontwikkel klein ondernemings / KMMO’s deur middel van voorkeuring.
• Verbeter die lewenstandaard van die gemeenskappe waarin hulle funksioneer.