week 11 HC9 pathologie van schildklieraandoeningen

Question 1

Wat is de embryologische afkomst van de schildklier, bijschildklier en C-cellen?

Answer 1

• Schildklier: 2 celtypen, afkomstig uit endoderm
• Bijschildklieren: ectoderm
• de C-cel gebieden: parafolliculaire cellen komen embryonaal uit de C-cel gebieden waar de schildklier omheen groeit (vooral in de punten vd lobben)

Question 2

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij TSH-producerend adenoom vd hypofyse (zeldzaam) Thyreotoxicosis?

Answer 2

Diffuse hyperplasie; hoog TSH

Question 3

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij M. Graves thyreotoxicosis?

Answer 3

Diffuse hyperplasie; laag TSH

Question 4

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij Toxisch struma (nb meestal is struma euthyroid) thyreotoxicosis?

Answer 4

Nodulaire hyperplasie, maar met laag TSH. Colloid lekt weg

Question 5

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij Toxisch adenoom (nb meestal zijn adenomen euthyroid) thyreotoxicosis?

Answer 5

Adenoom maar met laag TSH

Question 6

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij Exogeen jodium-geïnduceerde hyperthyreoïdie?

Answer 6

(laag TSH)

Question 7

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij genetische defecten in synthese/secretie hypothyreoïdie?

Answer 7

Geeft onvoldoende T3/4. Dit leidt tot onregelmatige orgaan zwellingen: nodulaire hyperplasie

Question 8

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij endemisch struma obv langdurig te laag jodium?

Answer 8

Voortdurend lage T3/4 → THS stijging groeiprikkel-maar geen T3/4 → hyperplasie

Question 9

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij ontsteking hypothyreoïdie?

Answer 9

Meestal zwelling door mononucleair infiltraat. Atrofie in latere fase bij bijvoorbeeld M. Hashimoto

Question 10

welke histopathologie orgaan of vormafwijking past er bij Bestraling / chirurgie / geneesmiddelen / hypopituïtarisme hypothyreoïdie?

Answer 10

Variabel. Meestal atrofie.

Question 11

Wat gebeurt er in de microscopie bij M.Hashimoto?

Answer 11

influx lymfocyten → zwelling → fibrose en atrofie van het follikelepitheel
‘morphology inserts’ over, in dit geval autoimmuun-thyreoïditis

Question 12

Wat is de dIffuse en multinodulaire hyperplasie: goiter/struma, wat is het gevolg en welke twee soorten onderscheiden we?

Answer 12

• Vergroting van de schildklier (struma) veroorzaakt door jodiumtekort in tijden van hogere behoefte → TSH stijging → indien onvoldoende jodium in dieet dan onvoldoende Ts/4 response
• Gevolg: cycli van hyperplasie van follikels en dan verval met atrofie, cystevorming en verkalking
• Tekort aan jodium door bv te weinig jodium in voedsel, veel jodium remmende componenten in voedsel, soms enzymgebrek maar meestal niet duidelijk
• We onderscheiden twee vormen van deze vorm van struma:
  
  • Sporadisch
  • Endemisch: ernstige groeistoornissen en zeer grote struma’s

Question 13

welke neoplastische groeistoornissen onderscheiden we?

Answer 13

• Neoplasieën, goedaardig: adenomen
• Neoplasieën, kwaadaardig: carcinomen
• Medullair schildkliercarcinoom

Question 14

Wat zijn adenomen, zijn deze toxisch en wat voor mutatie past hierbij?

Answer 14

• Adenomen zijn over het algemeen solitair en hebben vaak een bindweefsel kapsel
• Een klein gedeelte is hyperactief (toxisch) → deze aandoeningen hebben vaak driver mutaties in het gen (gain of function) van de TSH receptor of het G proteïne. In meer dan 50% van de toxische adenomen zien we dit
• Van de ‘stille adenomen’ heeft een klein deel (<20%) een RAS mutatie
• Adenomen hebben een kapsel (van dun tot dik). Er zijn verschillende types: folliculair adenoom, oncocytair adenoom, (er is GEEN papillair adenoom).

Question 15

welke kwaadaardige carcinomen onderscheiden we en wat is de 10-jaars overleving (belangrijk)?

Answer 15

• Papillair carcinoom (10-jaars overleving >95%)
• Folliculair carcinoom (10-jaars overleving >90%)
• Medullair carcinoom (10-jaars overleving >65%)
  komt van de C-cel (1% in de toppen van de kwabben)
• Anaplastisch carcinoom (overleving 0,5-1 jaar)

Question 16

Waaraan herken je een papillair carcinoom en welke genmutatie hoort hierbij?

Answer 16

• Meest frequentie vorm: 75-85% van de gevallen bestraling
• Te herkennen aan opheldering in de kern en kerngroeven, ground-glass or “Orphan Annie’s eye nuclei”
• Psammoom lichaampjes
• Bouwplan: papillen (papil = dunne epitheliale streng met vaatbundeltje)
• Meestal lymfogene metastasering
• Genetisch: re-arrangements (chromosomaal) in RET met partner (‘PTC’) of activerende mutaties in BRAF (V600E)

Question 17

hoe vaak komt een folliculair carcinoom, hoe onderscheid je deze van een adenoom en welke genmutatie hoort hierbij?

Answer 17

• Na papillair carcinoom, het meest frequent: 10%
• Komt vaker voor bij Jodium deficiënties
• Onderscheid met folliculair adenoom berust op kapseldoorbraak (B) en vaso invasie (A)
• Mutaties in RAS, Pi3K/AKT pathway or pax8-ppar-y translocatie (HR-receptor)

Question 18

wat is een anaplastisch carcinoom en welke genmutatie hoort hierbij?

Answer 18

• Zeer snel groeiende tumor, met necrose en veel atypie, hoge mitose index. Geen duidelijk herkenbaar celtype meer (geen follikel epitheel meer herkenbaar)
• Vaak mutaties in P53 (P53 stopt ongecontroleerde celdeling)
• Sterfte vooral door lokale doorgroei

Question 19

waaruit ontstaat het medullaire schildkliercarcinoom en wat produceert het?

Answer 19

• Ontstaat uit de C-cellen en produceert calcitonine
• Vormt 5% van de schildkliercarcinomen
• Is in 25% van de gevallen erfelijk
• Bij erfelijke Medullaire tumoren zien we vaak C-cel hyperplasie voorafgaand aan het medullair carcinoom