POChP Flashcards

1
Q

Co to POChP?

A

Niejednorodna choroba płuc

Przewlekłe objawy:
*duszność
*kaszel
*odkrztuszanie plwociny

w wyniku nieprawidłowości
*w DO
(zapalenie oskrzeli, oskrzelików)
*pęcherzykach płucnych (rozedma płuc)

Prowadzi do
*trwałego i często postępującego Zwężenia dróg oddechowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czynniki ryzyka

A

Palenie tytoniu - najistotniejszy czynnik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Objawy

A

Przewlekłe objawy:
*duszność (wysiłkowa —> spoczynkowa)
*kaszel
*odkrztuszanie plwociny

Nasilenie zmienia się w NIEWIELKIM stopniu

*nawracające zakażenia DDO

Mogą wystąpić zaostrzenia

Inne:
*łatwa męczliwość, osłabienie mm
*utrata łaknienia –> spadek kg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kiedy zaostrzenia?

A

Infekcje DO
Zanieczyszczenie powietrza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rozpoznanie

A

FEV1/FVC <0,7 po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela
(utrwalona obturacja)

normalizacja po podaniu leku wyklucza POChP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ciężkość obturacji

A

FEV1 w %

> =80% GOLD1 - obturacja lekka

80 - >= 50 GOLD2 - obturacja umiarkowana

50 - >= 30 GOLD3 - obturacja ciężka

<30% GOLD4 - obturacja bardzo ciężka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wybór wstępnego leczenia- zasady

A

Nasilenie objawów podmiotowych oraz ryzyko zaostrzeń

Grupa A- małe nasilenie i małe ryzyko

Grupa B- duże nasilenie i małe ryzyko

Grupa E- duże ryzyko zaostrzeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Epidemiologia

A

10,3% ludzi na świecie

częściej >= 40 lat M

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czynniki ryzyka POChP- osobnicze

A

*nadreaktywność oskrzeli
*astma
*mniejsza szczytowa czynność płuc
(mała masa urodzeniowa, infekcje w dzieciństwie)
*przewlekłe zap oskrzeli

*niedobór a1-antytrypsyny
(<1%)
niszczenie ścian PP –> rozedma
palenie dodatkowo przyspiesza powstanie rozedmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czynniki ryzyka POChP- środowiskowe

A

Palenie (ok 80% przypadków POChP)
[<50% palaczy bedzie miało POChP]

Zanieczyszczenie powietrza

Zakażenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co się dzieje w wyniku choroby?

A

Przewlekłe zap oskrzeli –> Nadprodukcja śluzu + utrata kom rzęskowych –> kaszel i plwocina

Włóknienie małych DO i okołooskrzelowe oraz spadek produkcji surfaktantu –> obturacja i zmiany rozedmowe

Rozedma
+
Ograniczenie wydechu –> pułapka powietrzna i wew dodatnie ciśnienie końcowo-wydechowe —> Rozdęcie płuc

Spadek wentylacji płuc –> hipoksemia i/lub hiperkapnia

Hipoksemia –> skurcz małych tt płucnych –> nadciśnienie płucne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hipoksemia

A

zaburzenie stosunku wentylacji do perfuzji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hiperkapnia

A

Hipowentylacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rozedma

A

Zwiększenie przestrzeni powietrznych dystalnych od oskrzelików końcowych
+ zniszczenie ścian PP

U palaczy górne płaty płuc i środek zrazika

Przy niedoborze a1-antytrypsyny dolne płaty i całe zraziki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy - przedmiotowe

A

klp beczkowata- wdechowe ustawienie (obj rozedmy)

wydech przez “zasznurowane usta”
(wzrost ciśnienia końcowo wydechowego –> ułatwia wentylacje przez zapobieganie zapadaniu się drobnych DO

świszczący oddech

Obj przedmiotowe niedotlenienia:
*sinica centralna
*tachykardia
*tachypnoe

Może Wtórna Czerwienica

NS prawokomorowa

Obrzęki także mogą przez hiperkapnie i hipoksje nerek –> retencja sodu i wody

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy osłuchowe

A

Nadmiernie jawny wypuk
Ściszony szmer pęch
Wydłużenie fazy wydechowej

Świsty wydechowe, furczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Rokowanie- testy oceny wydolności wysiłkowej

A

6 minutowy marsz
M >600 m
K>500m jako norma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rozstrzeń oskrzeli

A

Nieodwracalne poszerzenie światła oskrzeli –> Gł objaw : kaszel przewlekły z duża ilością plwociny najczęściej ropnej

(może duszność wysiłkowa, świszczący oddech, krwioplucie)

(w wyniku zachłyśnięcia ciałem obcym/ przewlekły stan zapalny/ zaburzenia rozwojowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Morfologia

A

Anemia normocytarna (anemia chorób przewlekłych)

Policytemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Badania przesiewowe

A

Zaleca się niskodawkową TK (NDTK)
co roku jako badanie przesiewowe w kierunku raka płuc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Różnicowanie z astmą- wywiad

A

POChP
*palenie tytoniu
*ekspozycja na szkodliwe gazy i pyły

Astma
*innego choroby atopowe u chorego lub w rodzinie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Różnicowanie z astmą- początek objawów

A

POChP
*gł >40 r.ż

Astma
*gł w dzieciństwie ( ale może w każdym wieku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Różnicowanie z astmą- Zap dróg oddechowych

A

POChP
*neutrofile w plwocinie
*limf w DO

Astma
*eozynofilowe i/lub neutrofilowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Różnicowanie z astmą- Objawy

A

POChP
*stałe, nasilenie może się zmieniać
*zwykle powolny i postępujący przebieg mimo leczenia
*występują zaostrzenia

Astma
*napadowe i o zmiennym nasileniu
(wywoływane przez np. alergeny, wysiłek fizyczny)
*mogą same ustąpić lub pod wpływem leczenia
*występują zaostrzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Różnicowanie z astmą- Spirometria

A

POChP
*ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe TRWAŁE i nie zawsze odwracalne
*FEV1/FVC <0,7 po lek rozkurczających

Astma
*ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe ZMIENNE
*odwracalna obturacja w próbie rozkurczowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Różnicowanie z astmą- RTG klp

A

POChP
*Nadmierne rozdęcie płuc
*Spłaszczenie kopuł przepony
*Zwiększenie przejrzystości płuc
*Zwiększony wymiar przenio-tylny klp i obj przestrzeni zamostkowej
*Cechy nadciśnienia płucnego

Astma
*Zazwyczaj prawidłowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Czy POChP może razem z Astma?

A

TAK - najczęściej też po 40 r.ż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Różnicowanie z Rozstrzeniami oskrzeli

A

Przewlekły kaszel z wykrztuszaniem DUŻEJ ilości plwociny (gł ROPNEJ)
-“pełnymi ustami” rano lub przy zmianie pozycji ciała
-cuchnący oddech

Czasem duszność oddechowa, świszczący oddech, krwioplucie

Nawracające bakt zakażenia oskrzeli, zap płuc

Poszerzenie Oskrzeli w RTG i TK

> 50% cechy obturacji w spirometrii
(u pozostałych zmiany restrykcyjne lub mieszane)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Rożnicowanie z niewydolnościa LK

A

Orthopnoe lub Napadowa duszność nocna

Duszność wysiłkowa lub spoczynkowa

Kaszel SUCHY (czasem wykrztuszanie różowo podbarwionej plwociny)

RTG,TK - powiększenie serca i cechy zastoju w krążeniu płucnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Różnicowanie z gruźlicą

A

początek w każdym wieku

objawy ogólnoustrojowe
przewlekły kaszel (najpierw suchy, potem wilgotny z wykrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny)
krwioplucie

RTG, TK - powiększenie ww chł wnęk i przytchawiczych
zagęszczenia
jamy
naciek w postaci cienia okrągłego ( gruźliczak)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Różnicowanie z Rak płuc

A

kaszel (najczęstszy objaw)

duszność
ból w klp
krwioplucie
nawracające zap płuc

ZŻGG, Z Hornera
Przerzuty odległe (bóle kości, głowy itp)

RTG, TK- nierówne brzegi, rozpad, cechy naciekania miąższu
niedodma
powiększenie ww chł
płyn w opłucnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Różnicowanie z zarostowe zap oskrzelików

A

Zwężenie lub zamknięcie światła przez ich włóknienie przez
*RZS
*inhalacja subst toksycznych
*Sole złota
*Penicylamina
*Wirusy
*Mykoplazma

Kaszel
Narastająca duszność
TKWR - Mozaikowata perfuzja ( tam gdzie zwężenia to mniejsza perfuzja)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Różnicowanie z Rozlane zap oskrzelików

A

Gł Rasa żółta
Podostry początek, przebieg przewlekły i postępujący

Kaszel z ropną plwociną
+obj zap zatok przynosowych

Nawracające zak bakteryjne

RTG klp- symetryczne rozsiane, małe, słabo odgraniczone guzki
TKWR- objaw drzewa w pączkach, cechy mozaikowatej perfuzji, pułapka powietrzna

34
Q

Leczenie - od czego zależy

A

Stopień obturacji
*FEV1 ( po podaniu leku rozszerzającego)

Nasilenie objawów podmiotowych
*Test CAT
*Skala duszności mMRC

Ryzyko zaostrzeń
*liczna zaostrzeń w ostatnim roku

35
Q

Na podstawie Nasilenia objawow i Ryzyka zaostrzeń klasyfikacja

A

A i B - Małe ryzyka

E- Duże ryzyko

36
Q

A i B - zaostrzenia

A

0 lub 1 umiarkowane zaostrzenie niewymagające hospitalizacji

37
Q

E- zaostrzenia

A

1 wymagające hospitalizacji
lub
2 niewymagające hospitalizacji

38
Q

Jakie leki ?

A

Bronchodilatatory
*poprawa czynności płuc i tolerancji wysiłku
*łagodzą duszność
*spadek częstości zaostrzeń i hospitalizacji

SABA i SAMA - W celu doraźnego opanowania objawów
(ew w przewlekłym leczeniu jeżeli ktoś ma sporadyczne objawy, tak to niezalecane w przewlekłym)

LABA i LAMA - stosowane razem lepsze efekty niż w monoterapii

LABA - AGoniści B długodziałąjący
LAMA- ANTAGoniści muskarynowi długodziałąjący

GKS wziewne i doustne

Makrolidy

Rofumilast

39
Q

SABA

A

Fenoterol
Salbutamol

40
Q

LABA

A

Do 12h
Formoterol
Salmeterol

Do 24 h
Indakaterol
Wilanterol
Olodaterol

41
Q

SAMA

A

Ipratropium

42
Q

LAMA

A

Tiotropium
Glikopironium
Umeklidynium

Ok 24h

43
Q

Sterydy

A

Beklometazon - prolek, aktywacja w płucach przez esterazy; działanie osiąga po tygodniu ( Nie w ostrej astmie)

Mometazon

44
Q

Kiedy GKS wziewne

A

nie w monoterapii (trzeba dodać leki rozkurczające)

Należy rozważyć:
*eozynofile > >=300/ul
*astma w przeszłosi lub obecnie
*zaostrzenie wymagające hospitalizacji
*conajmniej 2 umiarkowane Zaostrzenia w ciągu roku

Przeciwko stosowaniu:
*nawracające zap płuc
*eozynofile <100/ul
*zak mykobakteryjne w wywiadzie

45
Q

GKS doustne

A

TYLKO w zaostrzeniu

46
Q

Rofumilast

A

Inh PDE4

przy FEV1<50% z przewlekłym zap oskrzeli

poprawa czynności płuc i spadek częstości zaostrzeń

47
Q

Można też mukolityki

A

pomagają gdy nie stosuje się GKSw (ale brak danych troche co do stosowania)

N-acetylocysteina- stosowana też przy zatruciu paracetamolem
Edosteina - pomaga amoksycylinie penetrować do wydzieliny oskrzelowej
Karbocysteina

48
Q

Poziom jakiej witaminy sprawdzić?

A

Wit D
(suplementacja przy niedoborze może pomóc, ale tylko przy NIEDOBORZE)

49
Q

Teofilina?

A

NIE STOSOWAĆ

(może powodować refluks, zaburzenia rytmu serca)

50
Q

Jakie leki w zależności od grupy

A

A - SAMA/SABA lub LABA/LAMA

B- LABA+ LAMA

E- LABA+LAMA (preferowane)

ew LABA + LAMA + GKSw

51
Q

Makrolidy ?

A

Mogą zmniejszyć częstość zaostrzeń
(Azytromycyna lub Erytromycyna)

szczeg u osób które zaprzestały palenia

terapia wskazana przez rok

52
Q

Co najważniejsze w leczeniu POChP

A

Zaprzestanie palenia !!!

53
Q

Co przy uzależnieniu od tytoniu

A

Zasada 5xP

Pytaj o nałóg palenia

Poradź zaprzestanie palenia

Pamiętaj o ocenie motywacji i gotowości do zaprzestania palenia

Pomagaj palącemu rozstać się z nałogiem

Planuj terminy wizyt kontrolnych lub kontaktu telefonicznego w celu sprawdzenia realizacji planu zaprzestania palenia (pierwsza – w 1. tyg. od przyjętej daty zaprzestania palenia, 2. w ciągu następnego miesiąca, a następne – w zależności od potrzeb)

Skróconą wersję tej interwencji określa się jako AAR: pytaj o nałóg palenia (Ask), pomagaj palącemu rozstać się z nałogiem (Advice) i skieruj chorego do ośrodka zapewniającego wsparcie/leczenie uzależnienia (Refer)

54
Q

Jakie leki do zaprzestania palenia

A

Nikotyna w innej postaci

Bupropion - NDRI

Cytyzyna - nasila działanie dopaminy i antagonizuje działanie nikotyny ( sam jest częściowym agonistą rec nikotynowego)

55
Q

Co to zaostrzenie POChP - GOLD 2023

A

nasilenie duszności i/lub kaszlu z odkrzutszaniem plwociny, które pogarszają się w ciągu <14 dni. Mogą im towarzyszyć tachykardia i tachypnoe, a często także miejscowe lub układowe zap spowodowane zakażeniem, zanieczyszczeniem powietrza lub działaniem innych czynników uszkadzających płuca

56
Q

Co jeszcze w leczeniu ?

A

Rehabilitacja oddechowa
Zmiana stylu życia
Szczepienia (grypa, covid, pneumokoki, krztusiec)
Tlenoterapia

57
Q

Tlenoterapia - kiedy w domu ?

A

Z zaawansowaną przewlekła niewydolnością oddechową

58
Q

Tlenoterapia domowa- co daje?

A

wydłuża życie

zmniejsza częstość hospitalizacji

poprawa funkcje OUN, snu, wydolności wysiłkowej

Zapobiega rozwojowi Nadciśnienia płucnego i niewydolności prawokomorowej

59
Q

Jaki poziom tlenu chcemy osiągnąć?

A

SpO2>= 90 % (PaO2>= 60mmHg)

60
Q

w Jaki sposób prowadzić tlenoterapie domową?

A

Wąsy lub Maska z zastawką Venturiego

> =15h na dobe

przepływ indywidualny

zwykle 2l/min

podczas snu i wysiłku wzost o1l/min

61
Q

Wskazania do DLT?

A

*PaO2<= 55mmHg lub SpO2 <=88% z hiperkapnią lub bez niej
( 2 oznaczenia w ciągu 3 tyg)

*PaO2> 55mmHg ale <60mmHg lub SpO2 ok 88%
jeśli
Nadciśnienie płucne
Zastoinowa niewydolność serca
Policytemia (Ht >55%)

62
Q

NIV?

A

Nieinwazyjna wentylacja z dodatnim ciśnieniem

Rozważ gdy:
*hiperkapnia w ciągu dnia
*GOLD 4

63
Q

Co się dzieje z wentylacją w POChP?

A

spadek wrażliwości ośrodka oddechowego w Rdz przedł i moście na wrost PaCO2

więc regulacja opiera się na
kłębkach szyjny i łuku aorty –> wrażliwe na PaO2

więc nadmierna tlenoterapia może spowodować zmniejszenie wentylacji i HIPERKAPNIE

64
Q

Kiedy leczenie inwazyjne?

A

gdy współistnieje rozedma

65
Q

Jakie przyczyny zaostrzeń ?

A

Najczęściej zakażenia ukł oddech
*wirusowe (gł rhinowirusy, grypy, paragrypy,hMPV)
*bakterie (H. influenzae, S. pneumoniaem Moraxella catarrhalis)

też zanieczyszczenia potwietrza

66
Q

Klasyfikacja ciężkości zaostrzeń - jakie parametry

A

Stopień duszności w skali VAS (0-10)

HR

Częstość oddechów

SaO2

CRP

Gazometria krwi tętniczej

[Umiarkowane - minimum 3 z 5 pierwszych]

67
Q

Zaostrzenie - Duszność skala VAS

A

Łagodne <5

Umiarkowane i Cięzkie >= 5

68
Q

Zaostrzenie - HR

A

Łagodne < 95

Umiarkowane i Cięzkie >=95

69
Q

Zaostrzenie - liczba oddechów

A

Łagodne <24

Umiarkowane i Cięzkie >=24

70
Q

Zaostrzenie - SaO2

A

Łagodne
>=92% oraz zmiana <= 3% w porównaniu do okresu stabilnego

Umiarkowane i Cięzkie
<92% ( lub konieczne DLT) lub zmiana > 3% w porównaniu do okresu stabilnego

71
Q

Zaostrzenie - CRP

A

Łagodne - <10

Umiarkowane i Cięzkie >= 10

72
Q

Zaostrzenie -Gazometria

A

Łagodne

Umiarkowane- nie ma kwasicy (może być hipoksemia i/lub hiperkapnia)

Cięzkie- hiperkapnia i kwasica oddechowa

73
Q

Zaostrzenie - postępowanie

A

Łagodne - SABA/SAMA

Umiarkowane - SABA/SAMA + antybiotyki i/lub GKS DOUSTNE (prednizon)
[jak dożylnie to hydrokortyzon lub metyloprednizolon - przy braku możliwości p.o.]

Cięzkie- hospitalizacja, leczenie na OIOM

[wskazania do hosp i klasyfikacja w plikach]

74
Q

Jak zdefiniujemy ostrą niewydolność oddechową z POChP u hospitalizowanego?

A

HR >=95
Oddechy >24
Praca mięśni dodatkowych
Hiperkapnia
Ustępuje po podaniu tlenu FiO2> 35% przez maskę Venturiego

(Zagrażająca życiu - gdy zaburzenia świadomości
także nie ustępuje po podaniu tlenu lub wymaga FiO2 >40%)

75
Q

Wpływ zaostrzeń na kolejne ?

A

Zaostrzenie przyczynia się do utraty czynności płuc i zwiększa ryzyko kolejnego

76
Q

Objawy zakażenia przy POChP

A

Nasilenie duszności
Zwiększenie obj odkrztuszanej plwociny
Zmiana charakteru na ropny

77
Q

Co gdy infekcja

A

Antybiotyki 5 dni

Empiryczne:
Amoksycylina +/- kwas klawulonowy

Makrolid
Tetracyklina ( w Polsce raczej niezalecane bo oporność)

Ciprofloksacyna gdy podjrzenie P.aeruginosa

2rzut
fluorochinolony
Cefalosporyny 2 i 3 genereacja

78
Q

Co gdy infekcja

A

Antybiotyki 5 dni

Empiryczne:
Amoksycylina +/- kwas klawulonowy

Makrolid
Tetracyklina ( w Polsce raczej niezalecane bo oporność)

Ciprofloksacyna gdy podjrzenie P.aeruginosa

2rzut
fluorochinolony
Cefalosporyny 2 i 3 genereacja

79
Q

Jaki SpO2 chcemy utrzymać?

A

88-92%

80
Q

Powikłania

A

Hipoksemia –> Nadciśnienie płucne i – > NS PK

Hipoksemia –> Czerwienica wtórna –> wzrost ryzyka zakrzepowo zatorowego

Depresja i zaburzenia lękowe

81
Q

Ryzyko zgonu z powodu chorób Ukł oddech - wskaźnik

A

wskaźnik BODE

*BMI
*FEV1
*Duszność - mMRC
*Dystans w 6 min marszu

Tabela 1.11-1. Skala nasilenia duszności mMRC (modified Medical Research Council)
0

duszność występuje jedynie podczas dużego wysiłku fizycznego

1

duszność występuje podczas szybkiego marszu po płaskim terenie lub wchodzenia na niewielkie wzniesienie

2

z powodu duszności chory chodzi wolniej niż rówieśnicy lub idąc we własnym tempie po płaskim terenie, musi się zatrzymywać dla nabrania tchu

3

po przejściu ~100 m lub po kilku minutach marszu po płaskim terenie chory musi się zatrzymać dla nabrania tchu

4

duszność uniemożliwia choremu opuszczanie domu lub występuje przy ubieraniu się lub rozbieraniu