Astma - leczenie, zaostrzenia, rokowanie - Dzieci Flashcards
Doraźne leczenie
GKSw[md] + formoterol
*u dzieci od 12 lat
(od 6 lat jako leki kontrolujące)
SABA
*od 12 roku życia nie zaleca się w monoterapii
Stopień kontroli objawów <= 5 lat
Kryteria:
*Objawy w ciągu dnia trwają dłużej niż kilka minut i występują >1xtydz
*ograniczenie akt życiowej z powodu astmy
*leczenie doraźne potrzebne >1xtydz
*przebudzenia w nocy lub nocny kaszel
Interpretacja
0- astma dobrze kontrolowana
1-2 - astma częściowo kontrolowana
3-4 - astma niekontrolowana
Stopień kontroli objawów >= 6 lat
Kryteria:
*Objawy w ciągu dnia >2xtydz
*ograniczenie akt życiowej z powodu astmy
*leczenie doraźne potrzebne >2xtydz
*przebudzenia w nocy
Interpretacja
0- astma dobrze kontrolowana
1-2 - astma częściowo kontrolowana
3-4 - astma niekontrolowana
Schemat leczenia od 12 lat
Preferowany
GKSw[md] + formoterol
Jak ?
Doraźnie
[md] + formoterol
Gdy:
Objawy <4-5 / tydzień - stopień 1-2
Jak?
Codziennie
(MART - terapia regularna i doraźna)
[md] + formoterol
Gdy:
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
Jak?
MART
[śd/Dd] + formoterol
Gdy:
objawy codziennie
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
Stopień 5
MART
[śd/Dd] + formoterol
+
LAMA
+
Fenotyp
+/-
leki biologiczne
Schemat leczenia 6-11 lat
SABA jako lek objawowy
obj <2xmsc - 1stopień
GKSw [md] w razie przyjęcia SABA
obj >=2x mies ale <1xtydz - 2 stopień
GKSw [md] codziennie
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
GKSw [md] + LABA codziennie
lub
GKSw [bmd] + LABA codziennie
lub
GKS [śd]
objawy przez większość dni
lub
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
GKSw [śd/Dd] + LABA codziennie
5 stopień
leczenie jak w 4 stopniu
+
ocena fenotypu astmy
+ ew anty IgE
lub
GKS p.o. [md]
Schemat leczenie od 12 lat - alternatywnie
SABA jako lek objawowy
obj <2xmsc - 1stopień
GKSw [md] w razie przyjęcia SABA
obj >=2x mies ale <4-5xtydz - 2 stopień
GKSw [md] codziennie
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
GKSw [md] + LABA codziennie
objawy codziennie
lub
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
GKSw [śd/Dd] + LABA codziennie
5 stopień
GKSw [śd/Dd] + LABA codzienie
+ LAMA
+Fenotyp astmy
+/-leki biologiczne
Inhalator a wiek?
PDI - proszkowe - od 5 r.ż
MDI
*z ustnikiem - od 3 r.ż
*z maseczką - do 2 r.ż
Alternatywnie Nebulizacja
Schemat leczenia <=5 lat
objawy przy rzadkich epizodach świszczącego oddechu w przebiegu zakażeń wirusowych i co najwyżej pojedynczych epizodach pomiędzy zakażeniami – stopień 1.
*NIC
objawy wskazują na astmę i nie są dobrze kontrolowane
lub
≥3 zaostrzenia rocznie
LUB
objawy nie wskazują na astmę, ale epizody świszczącego oddechu wymagają stosowania SABA 3 ×/rok (próbne leczenie diagnostyczne na 3 mies., rozważyć skierowanie do specjalisty) – stopień 2.
*GKSw [md] + SABA w razie potrzeby
rozpoznana astma, której objawy nie są kontrolowane przez wGKS w małej dawce – stopień 3.
*GKSw [podwójna dawka]
brak dobrej kontroli astmy w przypadku stosowania wGKS w podwojonej małej dawce – stopień 4.
*kontynuacja leczenia + ocena specjalistyczna
5 stopień
Zaostrzenia od 6 r.ż - samodzielna modyfikacja
jak u Dorosłych
Zaostrzenie astmy - SOR - od 6 lat- Łagodne lub umiarkowane
SABA
O2
GKS p.o. lub i.v. (w najłagodniejszych nie trzeba)
gdy
ustąpienie objawów
PEF >60% po 1h
SpO2 >94%
to dalsze leczenie w domu
Zaostrzenie astmy - SOR - od 6 lat - ciężkie
SABA - pMDI z przystawką lub nebulizator
SAMA
O2 (aby SpO2 93-95% >=12 lat lub 94-98% w wieku 6-11 lat)
GKS p.o. lub i.v
rozważ MgSO4 ( nie rutynowo)
oceń wskazania do OIT
Zaostrzenie astmy - ocena ciężkości - 0-5 lat - łagodne
Wypowiada zdania
SpO2 >95%
HR< 100/min
Oddechy<=40/min
Brak sinicy centralnej
Zmienne nasilenie świszczącego oddechu
Zaostrzenie astmy - ocena ciężkości - 0-5 lat - ciężkie
Pobudzony lub ospały
Wypowiada słowa lub nie może mówić
SpO2 <92%
HR >180/min (0-3 lata)
> 150/min (4-5 lat)
Oddechy>40/min
Sinica centralna często tak
Czasami cicha klp
Zaostrzenie astmy - 0-5 lat - łągodne/ umiarkowane
SABA
O2
gdy nawrót objawów w ciągu 3-4h
Dodatkowe SABA
GKS p.o.
gdy pogorszenie lub brak poprawy po wstepnym leczeniu
/
pogorszenie lub brak poprawy po >10 dawkach SABA w ciągu 3-4h w przypadku nawrotu
Transport do szpitala
SABA
O2
GKS p.o. / i.v.
(ew SAMA)
Zaostrzenie astmy - 0-5 lat - ciężkie
Transport do szpitala
SABA pMDI
O2 (docelowo SpO2 94-98%)
GKS p.o. / i.v.
[prednizon / metyloprednizolon]
(ew SAMA - ipratropium)
(MgSO4 można powyżej 2 r.ż)
