Verkir barna

Question 1

Sársaukaviðtakar

Answer 1

-A delta fibers: Myalinseraðir, hraðari boð, skarpur verkur og vel afmaraður
-C fibers: ÁN myelins,hægari boð, dreifðir, daufir, brennandi verkir
-Oft krónískir verkir

Question 2

Bráðir verkir

Answer 2

-Vara styttra an mánuð
-Hafa tilgang
-Oft þekktar orsakir( aðgerð, áverki, sjúkdómsástand)
-sjúklingur er sýnilega verkjaður

Question 3

Langvinnir verkir

Answer 3

-Vara í 3-6 mánuði
-Tengist oft langvarandi sjúkdómsástandi
-Hafa ekki tilgang
-Draga úr lífsgæðum
-Sjúklingur sýnir ekki dæmigerð verkjaeinkenni
-Frekar dauft yfirbragð ,depur

Question 4

Vefjaskaðaverkir

Answer 4

-Eiga ekki upptök í taugavefjum heldur en öðrum vefjum
-Með eða án bólguviðbragðs

-Sómatískir: vel afmarkaðir, sársaukanemar í mjúkum vefjum, beinbrot/skurður

-Visceral: illa afmarkaður, sársaukanemar virkjast vegna bólgu/þenslu/togs á líffæri, botnlangabólga,gallsteinar

Question 5

Taugaverkir

Answer 5

-Verkir sem orsakast af skaða eða truflun í úttaugakerfi eða miðtaugakerfinu
-geta verið bráðir og langvinnir verkir
-án áreitis eða í kjölfar áreitis
-Einkenni: stingir, dofi, ýktur verkur við snertingu

Question 6

Afleiðingar ómeðhöndlunar á verkjum barna

Answer 6

-Hröð og grunn öndun
-ófullnægjandi þensla lunga
-ófullnægjandi hósti
-hækkaður blóðþr.og púls
-losa sig ekki við slím
-lækkuð O2 mettun,
-lélegri svörun í ónæmiskerfinu og bólgusvörun
-Aukinn efnaskiptahraði með aukinni svitamynd
-Vökvamissir og elektrólítatruflanir
-Hækkaður blóðsykut
-aukið næmi fyrir verkjum
-ofursársaukanæmi

Question 7

Hindranir í verkjamati og meðferð hjá börnum

Answer 7

-Viðhorf og skorturáþekkingu hjá heilbrigðisstarfsfólki
-Viðhorf og skortur á þekkingu hjá foreldrum
-Ólík menning
-Verkjamat hjá ungum börnum oft flókið
-Misskilningur og mýtur

Question 8

Verkjatúlkun barna

Question 9

Verkjahegðun barna

Answer 9

-Börn túlka verkjahegðun á misjafnan hátt

-þættir sem hafa áhrif á upplifun á verkjum=
-aldur
-kyn
-þroski
-fyrri verkja upplifun
-menning og fjölskylda

Question 10

Verkjamatskvarðar

Answer 10

-Flacc= frá 2ja mánaða-7 ára með fulla vitræna skerðingu
-0-10 stig. frá engri vanlíðan til mjög mikilla vanlíðan/verkir

Question 11

Verjakvarði

Answer 11

-COMFORTneo: frá 23 vilu-28 daga

-CRIES og PIPPr= notaðir á fyrirburum. í tengslum við aðgerð/inngrip

-NIPS= fyrir 24-40 vikna, verkir í tengslum við inngrip

-Wong and Baker= 3 ára og eldri

-Face Pain Intensity Scale= 4 ára og eldri

Question 12

verkjastigi WHO. Þrep 1

Answer 12

-Væg verkjalyf(paratabs+NSAID)
+- stoðlyf

Question 13

Þrep 2.

Answer 13

-Veikir ópíóiðar( kódein, tramadol)
+-væg verkjalyf
+- stoðlyf

Question 14

Þrep 3.

Answer 14

Sterkir ópíóiðar
+- parasetamól,NSAID
+- stoðlyf

Question 15

Paracetamol

Answer 15

-Skammtur: 10-15mg/kg PO á 4-6klst fresti. Mest 90mg/kg/sól

-Skammtur rectal: 35-50mg/kg.

-Gefa frekar PO.

-Mucomyst ef gefnir of stórir skammtar

Question 16

NSAID

Answer 16

-íbúfen/núrofen

-Verkjastillandi, hitalækkandi ,bólgueyðandi

-Skammtar PO: 5-10mg/kg á 6-8 klst. fresti. Mest 40mg/kg/sól

-Forðast að gefa ef blóðflögufæð, magasár, eða skert nýrnastarfsemi

Question 17

Sterkir ópíóíðar

Answer 17

-Morfín

-Lyfjaform: PO-0,2-0,4mg/kg á 4-6klst fresti
IV:0.05-0,1mg/kg á 2-4klst fresti

Question 18

Sterkir ópíóíðar-aukaverkanir

Answer 18

-Ógleði
-Hægðatregða
-þvagtregða
-kláði
-uppköst
-Alvarleg: Öndunarbæling

Question 19

A round the clock

Answer 19

-Fyrirbyggja verki- ekki bíða eftir að verkurinn komi
-Gefa verkjalyf reglulega

Question 20

Þegar börn eru með epidurallegg eða morfín dælu þarf að meta:

Answer 20

-Verk
-kláða
-Dofa
-Ógleði
-Öndun(mettun, ÖT, gæði öndunar)
-lífsmörk
-meðvitund
-stungustað

Question 21

Naloxone

Answer 21

-Ópíóið antagonisti: mótverkandi á morfín t.d

-Notað við ofskammti af ópíötum, öndunarslævingu, kláða sem aukaverkun

-virkar í 30-45 mín

-vera viss hvar er geymt og skammtastærð

-títra í sjúkling

Question 22

Glaðloft

Answer 22

-blanda af= Nitrous oxíð og súrefni(50/50)

-Stuttverkandi verkjastilling með róandi áhrif

-Virkar á miðtaugakerfið

-Fljótleg áhrif(4-5 andadrættir)

-Fljót að jafna sig

Question 23

Hverjir nota glaðloft?

Answer 23

-Börn eldri en 3 ára

-langveik börn

-við sársaukafull inngrip
-nálaruppsetningu
-þvagleggsísetningu
-ástungu á lið
-Gefa lyf í vöðva
-Sáraskiptingar
-Gefa lyf í vöðva
-

Question 24

Glaðloft framhald

Answer 24

-Aukaverkanir: Ógleði, hlátur, hræðsla

-Frábending: eyrnabólga

-Ókostir: kostnaður

Question 25

Verkjalyf án lyfja

Answer 25

-Koma ekki í staðinn fyrir lyf

-Heppilegast að nota samhliða verkjalyfjum

-dregur athyglina frá verkjum

-Trufla verkjaboð

Question 26

EMLA krem

Answer 26

-Staðdeyfing

-notað fyrir: nálaruppsetningar, blóðprufur, stungur og fleira

-lágmark 60 mín fyrir inngrip, best 1,5 tíma

-hámarks virkni eftir 120 mín

-má vera í 5 tíma á húð

-Taka krem af húð rétt fyrir nálaruppsetningu: getur valdið æðaherpingi

-virkni varir áfram í ca.30 mín eftir að tekið er af húð

Question 27

Súkrósa 24%

Answer 27

-sykurlausn fyrir verkjastillingu

-Fyrirburar minni en 3kg: 0,5-1ml 4x á dag
-Nýburar þyngri en 3kg: 1-2ml 6-8x á dag

-1/4 af heildarskammt 2 mínútum fyrir inngrip og halda svo áfram á meðan inngripi stendur