10. Radzenie sobie ze stresem Flashcards
Kto rozumie radzenie sobie ze stresem jako proces?
Lazarus & Folkman
Czym jest radzenie sobie ze stresem wg Lazarusa & Folkman?
Radzenie sobie ze stresem to nieustannie zmieniające się poznawcze i behawioralne wysiłki osoby, zmierzające do tego, by poradzić sobie z jakąś sytuacją, które wynikają z relacji osoba-środowisko, ocenianej jako wymagająca wysiłku lub przekraczająca osobiste środki zaradcze.
Czy rozumienie radzenia sobie jako PROCESU jest najbardziej szerokim rozumieniem?
TAK
Na co wpływa ocena poznawcza?
Lazarus & Folkman
Na sposób radzenia sobie i na pojawiające się emocje
Jakie są funkcje radzenia sobie wg Lazarusa & Folkman?
Instrumentalna - stosowana w sytuacjach kontrolowanych:
* monitorowanie stresu
* strukturalizacja
* wykorzystywanie umiejętności społecznych
Emocjonalna - stosowana w sytuacjach poza kontrolą:
* unikanie
* zaprzeczanie
* nadużywanie substancji
* “zdrowsze” praktyki
Koncentracja na znaczeniu (dodana przez Folkman):
* nadawanie znaczenia sytuacjom stresowym
* pozytywne przewartościowanie
* religijne, duchowe radzenie sobie
Jakie mogą być zależności (4) między funkcjami radzenia sobie emocjonalną i instrumentalną?
- To samo radzenie sobie spełnia jednocześnie obie funkcje
- Forma radzenia sobie spełnia jedną funkcję, ale uniemożliwia spełnienie drugą
- Froma radzenia sobie spełnia jedną funkcję i nie powoduje skutków ujemnych dla drugiehj funkcji
- Naprzemienna realizacja obu funkcji
Sposoby radzenia sobie wg Lazarusa
- Poszukiwanie informacji
- Aktywne działanie
- Powstrzymywanie sie od działania
- Procesy intrapsychiczne
- Wsparcie społeczne
Kto rozumie radzenie sobie ze stresem jako STYL?
Heszen
Jak Heszen definiuje styl radzenia sobie ze stresem?
Styl radzenia sobie odnosi się do indywidualnego zróżnicowania dyspozycji determinujących zachowanie się w warunkach stresowych.
Jest to będący w dyspozycji jednostki i charakterystyczny dla niej zbiór strategii czy sposobów radzenia sobie, z których część uruchamiana jest w procesie radzenia sobie z konkretną konfrontacją stresową.
Jakie są dwa style radzenia sobie ze stresem wg Miller (+ Heszen)?
- Konfrontacyjny
- Unikowy
* unikanie przez dystrakcję
* unianie przez wypieranie
Do tego Heszen dodała:
* duża czujność/silne unikanie = najlepsza; jednostka radzi sobie zarówno przez unikanie jak i konfrontację
* duża czujność/słabe unikanie = radzenie sobie przez zbieranie informacji
* mała czujność/silne unikanie = głównie unikanie
* mała czujność/słabe unikanie = mało jakiegokolwiek działania zaradczego
Co to jest strategia radzenia sobie?
Strategie radzenia sobie to poznawcze i behawioralne wysiłki, jakie jednostka podejmuje w konkretnej sytuacji stresowej. Działania te mogą pełnić różną funkcję, w zależności od rodzaju sytuacji stresowej, styli radzenia sobie oraz innych okoliczności.
Jakie komponenty radzenia sobie wyróżnia Antonovsky?
- Racjonalność - trafna i obiektywna ocena sytuacji
- Elastyczność - dysponowanie różnorodnymi strategiami
- Dalekowzroczność - zdolność przewidywania konsenkwencji strategii
Co to jest proces radzenia sobie?
odnosi się do całokształtu aktywności podejmowanej przez osobę w danej sytuacji stresowej
Jakie są sposoby radzenia sobie ze stresem wg Moos i Schaefer?
Aktywne, poznawcze:
* Analiza logiczna
* Pozytywne przewartościowanie
* Akceptacja odpowiedzialności
* Poszukiwanie informacji
* samokontrola
Aktywne behawioralne:
* Aktywne radzenie sobie
* Planowane rozwiązywanie
* Konfrontacja z problemem
* Poszukiwanie wsparcia
* Negocjacje
Unikowe, poznawcze:
* Unikanie poznawcze
* Dystansowanie się
* Odwracanie uwagi
* Akceptacja/zaprzeczanie
Unikowe, behawioralne:
* Poszukiwanie innych wzmocnień
* Samooszukiwanie się
* Unikanie działań/ucieczka
* Wyładowanie emocjonalne
Jak można opisać stresor według Heszen?
Nasilenie stresora
* uciążliwości dnia codziennego
* zmiany życiowe
* wydarzenia ekstremalne
Charakterystyka czasowa
* ograniczone w czasie
* przewlekłe
Lokalizacja
* zewnętrzne
* wewnętrzne
Kontrolowalność
* kontrola poznawcza
* kontrola instrumentalna
* brak kontroli
* częściowa kontrola
Dziedziny stresu