HC 5 + 6: Mesoderm en Endoderm

Question 1

oorzaak van plooivorming

Answer 1

De navelring groeit niet mee: ontstaan plooien

Question 2

Intra embryonaal mesoderm (IEM)

Answer 2

Mesoderm binnen de navelring. Er is een naadloze overgang van IEM naar EEM ter hoogte van de navelring

Question 3

Uitzonderingen van het mesoderm over de gehele lengte van de kiemschijf: waar zit het endoderm direct tegen het ectoderm?

Answer 3

-Oropharyngeale membraan
-Cloacale membraan

Question 4

Gastrulatieproducten met tijd

Answer 4

1. Extra-embryonaal mesoderm (EEM)
   (12-13 dagen ontwikkeling)
2. Endoderm
   (14 dagen ontwikkeling)
3. Intra-embryonale mesoderm (IEM)
   (14-20 dagen ontwikkeling)
4. Het deel van de epiblast wat na de gastrulatie overblijft vormt het ectoderm

Question 5

Oropharyngeale membraan

Answer 5

Ligt craniaal tov de primiteve groeve: ectoderm is in direct contact met endoderm. Vormt de toekomstige mondholte

Question 6

Cloacale membraan

Answer 6

Ligt caudaal tov primitieve groeve. Direct contact ectoderm met endoderm. Geeft toekomstige anus aan

Question 7

Cloaca

Answer 7

Gemeenschappelijke uitkomst van urigenitale en digestieve systeem

Question 8

Een deel van het IEM krijgt een speciale positie, waar is dat, hoe heet dat en wat is de functie?

Answer 8

Het gaat craniaal van de oropharyngeale plaat zitten en links en rechts ervan als een hoefijzer.
> Cardiogene plaat: hier gaat het hart ontwikkelen

Question 9

Er lijken in het mesoderm bij 20 dagen al afgesloten delen zichtbaar uit de homogene massa, noem deze:

Answer 9

-Axiaal mesoderm: de chorda in de as
-Paraxiaal mesoderm: aan beide kanten naast de chorda
-Intermediair mesoderm: nog verder naar buiten als bolletjes
-Laterale-/zijplaatmesoderm: zijkanten

Question 10

Axiaal mesoderm

Answer 10

-De chorda dorsalis: in de as
-Loopt van oropharyngeale membraan tot knop van Hensen
-Vormt een nucleus pulposus van de tussenwervelschijven bij volwassenen, enige restant wat van de chorda overblijft
-Markeert de plaats waar wervellichamen ontstaan maar dat ontstaat er niet uit.

Question 11

Paraxiaal mesoderm

Answer 11

-Segmentatie volgens cranio-caudale ontwikkelingsgradiënt in somieten
> somieten: primiteve segmenten met een eigen karakter a.d.h.v. de locatie > ontstaan van losse weefselblokken met geleidelijke overgang van kop naar staart.

Question 12

Elke somiet valt uiteen in drie delen:

Answer 12

-Dermamyotoom
>Myotoom: tot skeletspieren
>Dermatoom: tot huid en bindweefsel (dermis gedeelte: dorsolateraal, want epidermis uit het oppervlakte ectoderm)
-Sclerotoom: tot botten en kraakbeen: axiaal skelet (wervelkolom)

Question 13

Ontwikkeling van somieten met tijdsaanduiding

Answer 13

Somieten ontstaan na ongeveer 20 dgn. > tot totaal 38 met 3 tot 4 somieten per dag.

Question 14

Intermediair mesoderm: ontwikkeling plooi

Answer 14

-De proliferatie van het intermediair mesoderm werpt een plooi in de buikholte genaamd de plica urogenitalis

Question 15

De plica urigenitalis is onder te verdelen tot:

Answer 15

-Pronefros: komt niet tot ontw.
-Mesonephros: groot deel gonade (organen die geslachtscellen vormen)
-Metanephros: tot nier: segmentatie in blaasjes (ontw tot verzamelbuisjes en nier).

Question 16

Waar komt het primitieve niersysteem uit de metanephros uit?

Answer 16

In de cloaca (craniale deel)

Question 17

Waarnaartoe migreren primordiale kiemcellen en waartoe ontwikkelen deze?

Answer 17

Naar het mesonephros deel van het intermediair mesoderm om daar te ontwikkelen in de testis of ovarium voor gametogenese.

Question 18

Zijplaatmesoderm (lateraal mesoderm)

Answer 18

-Hieruit ontstaan lichaamsholten die langzaam fuseren tot een grote lichaamsholte
> 1 embryonaal coeloom tot 4 lichaamsholten

Question 19

4 lichaamsholte uit zijplaatmesoderm

Answer 19

-Pericardholte > hartholte
-Pleuraholten (2x) > longholten
-Peritoneaalholte > buikholte

Question 20

Hoe verschuift de intra-embryonale coeloom door plooivorming?

Answer 20

Van lateraal naar ventraal en omsloten

Question 21

Bladen bij organen

Answer 21

-visceraal blad aan de binnenkant van het coeloom tegen het orgaan aan (tegen darmwand)
-parietaal blad tegen het tegen de lichaamswand aan.

Question 22

Verbinding tussen extra embryonaal coeloom (chorionholte) en intra-embryonaal coeloom

Answer 22

Een gat wat de chorionholte met het intra-embryonale coeloom verbindt.

Question 23

Welke structuur draagt bij aan compartimentisering van lichaamsholten

Answer 23

Het septum transversum (onderdeel diafragma en deel lever), het plooit om het hart heen.

Question 24

Cranio-caudale ontwikkelingsgradiënt

Answer 24

Structuren ontwikkelen eerder in het craniale deel dan in het caudale deel

Question 25

38 somieten

Answer 25

4 occipitaal
8 cervicaal
12 thoracaal
5 lumbaal
5 sacraal
3-5 coccygeaal

Question 26

Waar begint de hematogenese en vaculogenese?

Answer 26

In de wand van de dooierzak (EEM) aan het einde van de 3e week
> later ook in EEM van de hechtsteel (voor navelstreng later) en EEM van chorion en dan pas IEM.

Question 27

Er ontstaan bij hematogenese en vasculogenese bloedeilandjes. Wat zijn deze?

Answer 27

Clusters van hemogioblasten (voorloper bloed- en bloedvatencellen)

Question 28

Ontwikkeling bloedeilandjes

Answer 28

Er ontstaat een lumen/holte in de bloedeilandjes en de hemangioblastcellen aan de binnenwand worden plat > tot endotheelcellen.
- Vorming primitieve bloedcellen die loslaten uit het endotheel
-De lumen van verschillende eilandjes fuseren.

Question 29

Wat komt eerst: hematogenese of vasculogenese?

Answer 29

Eerst vasculogenese en dan angiogenese door uitbreiding ervan (angiogenese gebeurt natuurlijk ook na embryonale fase)

Question 30

Erythropoiese

Answer 30

Rode bloedcelvorming: eerst uit de dooierzak en later door de lever en dan door het rode beenmerg.

Question 31

Welke 3 circulaties worden gediend door het embryonale hart?

Answer 31

-Embryonale circulatie: Grote aorta met zijtakken die richting het hart gaan via een vertakking
-Dooierzakcirculatie: tak naar de dooierzak
-Placentacirculatie: tak naar de placenta

Question 32

Ontstaan endoderm

Answer 32

Bij gastrulatie dringen endodermcellen zich tussen hypoblastcellen en verdringen ze deze tot buiten de navelring waar ze blijven bestaan voor epitheel van de dooierzak

Question 33

Endoderm ontwikkeling bij plooivorming

Answer 33

Voordarm - Middendarm (verlengd via dooierzaksteel naar dooierzak) - achterdarm - allantoïs - allantoïssteel

Question 34

Gevolgen endoderm van plooivorming

Answer 34

-Het platte endoderm ontwikkelt tot blinde buisachtige structuur: voordarm en achterdarm en later middendarm. De verbinding tussen de middendarm en de dooierzak vernauwt tot de dooierzaksteel.

Question 35

Hoe heten de laterale uitstulpingen van de voordarm?

Answer 35

Kieuwbogen

Question 36

1e kieuwboog

Answer 36

Tot boven- en onderkaak in het hoofd
dag 22

Question 37

2e tm 6e kieuwboog

Answer 37

5e komt niet tot ontwikkeling
zitten in de hals
dag 29

Question 38

Tussen de kieuwbogen zitten groeven: hoe heten deze aan de kant van het ectoderm en endoderm

Answer 38

na de 1ste kieuwboog komt de 1ste kieuwgroeve (ectoderm); tegenover een
kieuwgroeve ligt een kieuwzak (endoderm)

Question 39

Componenten van een kieuwboog

Answer 39

Buitenzijde: epidermaal ectoderm
Binnenzijde: endoderm
Tussenliggende weefsel: mesoderm + neurale lijst cellen

Question 40

Derivaten van de kieuwzakken (voordarm, laterale uitstulpingen)

Answer 40

-Bijschildklieren
-Buis van Eustachius
-Thymus

Question 41

Voordarm: ventrale uitstulpingen

Answer 41

-Schildklier
-Luchtwegen

Question 42

Ontstaan schildklier

Answer 42

putje wat vormt in de voordarm en dan los gaat liggen van de voordarm.

Question 43

Ontstaan luchtwegen

Answer 43

Uitstulping ventraal uit de voordarm (deel wat de esophagus wordt), van doorgang van pharynx naar larynx. Om de buisstructuur uit endoderm zit mesoderm voor spieren en bloedvaten en kraakbeenringen.

Question 44

Uitstulping respiratoir stelsel

Answer 44

Luchtwegen stulpen uit als ventrale uitstulping en zo ook de longen die via dichotome vertakkingen (tweesplitsingen) vertakken tot uiteindelijk alveoli.
.

Question 45

Relatie longontwikkeling en pleuraholten

Answer 45

> de longen stulpen uit en duwen het visceraal blad van de pleuraholten daardoor in een vorm dat het om de longen heen ligt (pleuraholten worden later gevuld met vocht en pariëtaal blad ligt aan andere kant v.d. holte tegen lichaamswand

Question 46

Ventrale en dorsale uitstulpingen van de voordarm: de rest

Answer 46

Ventraal: leverdiverticum: Hepar (lever), vesica fellea (galblaas) en ventrale pancreas
Dorsaal: dorsale pancreas.

Question 47

Alle uitstulpingen van de voordarm

Answer 47

Laterale uitstulpingen:
Kieuwzakken

Ventrale uitstulpingen:
Glandula thyroidea (schildklier)
Tractus respiratorius (longen)
Leverdiverticulum
-Hepar (lever)
-Vesica fellea (galblaas)
- Pancreas (alvleesklier)
Dorsale uitstulpingen:
Pancreas (alvleesklier)

Question 48

Middendarm ontwikkeling

Answer 48

Ontwikkelt aanvankelijk buitenboord/ extra-embryonaal: de fysiologische navelbreuk: later naar binnen trekken van de middendarm.

Question 49

Achterdarm en verder

Answer 49

Achterdarm - cloaca (vergroting) - allantoïssteel
> verloopt met een bocht: in de punt vindt je het cloacale membraan

Question 50

Urineleider komt uit in de …

Answer 50

cloaca

Question 51

Hoe heet het septum van mesoderm tussen de afzonderlijke uitmondingen van het urigenitale en spijsverteringsstelsel op de cloaca?

Answer 51

Het septum urorectale

Question 52

Hoe ontstaan de ingang en uitgang van het darmkanaal

Answer 52

Doorbreken oropharyngeale membraan en cloacale membraan
> ontstaan in- en uitgang