หมวด 3 มัดจำและการกำหนดเบี้ยปรับ

Question 1

มาตรา 377 *

Answer 1

(การวางมัดจำ)
เมื่อเข้าทำสัญญา ถ้าได้ให้สิ่งใดไว้เป็นมัดจำ ท่านให้ถือว่าการที่ได้ให้มัดจำนั้นย่อมเป็นหลักฐานว่าสัญญานั้นได้ทำกันขึ้นแล้ว อนึ่งมัดจำย่อมเป็นประกันการที่จะปฏิบัติตามสัญญานั้นด้วย

Question 2

มาตรา 378 *

Answer 2

(การปฏิบัติเกี่ยวกับมัดจำ)

มัดจำนั้นถ้าไม่ได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น ท่านให้เป็นไปดังจะกล่าวต่อไปนี้คือ
(1) ให้ส่งคืน หรือจัดเอาเป็นการใช้เงินบางส่วนในเมื่อชำระหนี้
(2) ให้ริบ ถ้าฝ่ายที่วางมัดจำละเลยไม่ชำระหนี้ หรือการชำระหนี้ตกเป็นวิสัยเพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งฝ่ายนั้นต้องรับผิดชอบ หรือถ้ามีการเลิกสัญญาเพราะความผิดของฝ่ายนั้น
(3) ให้ส่งคืน ถ้าฝ่ายที่รับมัดจำละเลยไม่ชำระหนี้ หรือการชำระหนี้นกเป็นพ้นวิสัยเพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งฝ่ายนี้ต้องรับผิดชอบ

Question 3

มาตรา 379 *

Answer 3

(การริบเบี้ยปรับ)
ถ้าลูกหนี้สัญญาว่าจะใช้เงินจำนวนหนึ่งเป็นเบี้ยปรับเมื่อตนไม่ชำระหนี้ก็ดี หรือไม่ชำระหนี้ให้ถูกต้องตามสมควรก็ดี เมื่อลูกหนี้ผิดนัด ก็ให้ริบเบี้ยปรับ ถ้าการชำระหนี้อันจะพึงทำนั้นได้แก่งดเว้นการอันใดอันหนึ่ง หากทำการอันนั้นฝ่าฝืนมูลหนี้เมื่อใด ก็ให้ริบเบี้ยปรับเมื่อนั้น

Question 4

มาตรา 380 *

Answer 4

(สัญญาว่าจะให้เบี้ยปรับ)
ถ้าลูกหนี้ได้สัญญาว่าจะให้เบี้ยปรับเมื่อตนไม่ชำระหนี้ เจ้าหนี้จะเรียกเอาเบี้ยปรับอันพึงจะริบนั้นแทนการชำระหนี้ก็ได้ แต่ ถ้าเจ้าหนี้เรียกเอาเบี้ยปรับแทนการชำระหนี้ ก็เป็นอันขาดสิทธิเรียกร้องชำระหนี้อีกต่อไป

(เอาเบี้ยปรับไปหักออกจากค่าสินไหมทดแทน)
ถ้าเจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนเพื่อการไม่ชำระหนี้ จะเรียกเอาเบี้ยปรับอันพึงริบนั้นในฐานเป็นจำนวนน้อยที่สุดแห่งค่าเสียหายก็ได้

Question 5

มาตรา 381 *

Answer 5

(สัญญาว่าจะให้เบี้ยปรับเมื่อชำระหนี้ไม่ถูกต้อง)
ถ้าลูกหนี้ตกลงจะให้เบี้ยปรับเมื่อตกชำระหนี้ไม่ถูกต้อง เช่นไม่ชำระหนี้ตรงตามเวลาที่กำหนดไว้เป็นต้น นอกจากจะเรียกให้ชำระหนี้ เจ้าหนี้จะเรีนกเอาเบี้ยปรับอันพึงริบนั้นอีกด้วยก็ได้

ถ้าเจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนในมูลชำระหนี้ไม่ถูกต้องสมควร ท่านให้บังคับตามมาตรา 380 ว.2

ถ้าเจ้าหนี้ยอมรับชำระหนี้แล้ว จะเรียกเอาเบี้ยปรับได้ต่อเมื่อได้บอกสงวนสิทธิไว้เช่นนั้นในเวลารับชำระหนี้

Question 6

มาตรา 382

Answer 6

(สัญญาจะชำระหนี้อย่างอื่นเป็นเบี้ยปรับ)

ถ้าสัญญาว่าจะทําการชาระหนี่อย่างอื่นให้เป็นเบี้ยปรับ ไม่ใช่ใช้เป็นจํานวนเงินไซร้ ท่าน ให้น่าบทบัญญัติแห่งมาตรา 379 ถึง 381 มาใช้บังคับ แต่ถ้าเจ้าหนี้เรียกเอาเบี้ยปรับแล้ว สิทธิ เรียกร้องค่าสินไหมทดแทนก็เป็นอันขาดไป

Question 7

มาตรา 383 *

Answer 7

(เบี้ยปรับสูงเกินส่วน)

ถ้าเบี้ยปรับที่ริบนั้นสูงเกินส่วน ศาลจะลดลงเป็นจํานวนพอสมควรก็ได้ ในการที่จะ วินิจฉัยว่าสมควรเพียงใดนั้น ท่านให้พิเคราะห์ถึงทางได้เสียของเจ้าหนี้ทุกอย่างอันชอบด้วย กฎหมาย ไม่ใช่แค่เพียงทางได้เสียในเชิงทรัพย์สิน เมื่อได้ใช้เงินตามเบี้ยปรับแล้ว สิทธิเรียกร้อง ขอลดก็เป็นอันขาดไป

นอกจากกรณีที่กล่าวไว้ในมาตรา 379 และ 382 ท่านให้ใช้วิธีเดียวกันนี้บังคับ ในเมื่อบุคคลสัญญาว่าจะให้เบี้ยปรับเมื่อตนกระทำหรืองดเว้นกระทำการอันหนึ่งอันใดนั้นด้วย