3A2 week 10 HC 1 & 4 Metabole kinderziekten

Question 1

Waar kunnen de fouten zitten bij inborn errors of metabolism?

Answer 1

Enzymen, membraan transport eiwitten of cofactoren

Question 2

Hoe kun je metabole ziekten indelen op basis van substraat?

Answer 2

• Intermediaire stofwisseling (omzetting voedingsstoffen)
• Neurotransmitterstofwisseling
• Biosynthese en afbraak complexe moleculen

Question 3

Wat is de kliniek van PKU?

Answer 3

Stapeling van aminozuren:
- Verstandelijke beperking, epilepsie, microcefalie
- Achteruitgang, spasticiteit
- Blond haar en lichte huid
-> PKU arm dieet en tyrosine suppletie

Question 4

Hoe kun je metabole ziekten indelen op basis van organel?

Answer 4

• Lysosomale stapelingsziekten
• Peroxisomale ziekten
• Mitochondriele ziekten
• CDG (golgi)
• ER (secretoire eiwitten)
• Membraantransporters

Question 5

Wat is een voorbeeld van een lysosomale stapelingsziekte?

Answer 5

Mucopolysaccharidose
- Intracellulaire stapeling in vacuolen (progressief)
-> dysmorfie, organomegalie

Question 6

Wat is een voorbeeld van een peroxisomale ziekte?

Answer 6

Ziekte van Zellwenger
- Stapeling zeer lange keten vetzuren
-> Spierslapte, epilepsie, fontanelafwijkingen, atrofie oogzenuw, doofheid

Question 7

Wanneer moet je denken aan een stofwisselingsziekte?

Answer 7

1- Problemen in groei en ontwikkeling (veel spugen, voedsel weigering, ernstige onbegrepen diarree,
p.m.achterstand, motorische klachten)
En/of
2- Progressieve klachten of achteruitgang (knik in ontwikkeling)
3- Familie geschiedenis positief
4- Opvallende bevindingen bij lichamelijk onderzoek
5 - Acute ontregeling / bewustzijnsdaling bij een eerder gezonde patiënt (kind) bij intercurrente infectie (na vasten of eiwitrijk voedsel)

Question 8

Wat zijn voorbeelden van X-gebonden metabole ziekten?

Answer 8

• Drager asymptomatisch: Menkes, Hunter, Lesch-Nyhan, G6PD
• Drager symptomatisch: Fabry, creatine transporter defect, X-ALD, OTC

Question 9

Waar in het lichaam treden vaak problemen op bij mitochondriele ziekten?

Answer 9

Organen die veel energie gebruiken: ogen, gehoor, hart, spieren, brein

Question 10

Wat zijn opvallende bevindingen bij lichamelijk onderzoek?

Answer 10

• Uiterlijke kenmerken/dysmorfie
• Micro/macrocefalie
• Groeistoornis/skeletafwijkingen
• Organomegalie
• Verandering uiterlijk met tijd
• Neurologisch: achterstrand, hyper/hypotonie, ataxie, epilepsie
• Geuren: muf (PKU), ahornsiroop (MSUD)

Question 11

Wanneer kunnen metabole ziekten ontstaan?

Answer 11

Vaak na geboorte of op kinderleeftijd
- Soms voor geboorte of op volwassen leeftijd

Question 12

Welke metabole afwijking ontstaat voor de geboorte?

Answer 12

Hydrop foetalis (1/2500)
- Oedeem in 2 of meer compartimenten (pleura, pericard, abdomen
- 50% mortaliteit (hartfalen, ademhalingsinsufficiëntie)

Question 13

Wat zijn mogelijke oorzaken van hydrops foetalis?

Answer 13

• Bloedgroep incompatibiliteit
• Hemolytische anemie (bv sikkelcel)
• Lysosomale of peroxidale ziekten
• Erfelijke hartziekten
• Chromosoomafwijkingen

Question 14

Wat zijn mogelijke gevolgen van maternale PKU?

Answer 14

Ontwikkelingsachterstand, microcephalie en hartdefecten
-> controle PKU waarden

Question 15

Welke stofwisselingsziekte ontstaat op de volwassen leeftijd?

Answer 15

Alkaptonurie
-> Rugpijn, artrose, verkalking, zwarte verkleuring huidplooien, donkere urine

Question 16

Hoe kunnen metabole ziekten verlopen?

Answer 16

• Acuut: coma, braken, motore stoornis
• Intermitterend (ontregeling)
• Chronisch progressief (eventueel met regressie): kink in ontwikkeling of functie verlies

Question 17

Wat zijn kenmerken van een non-ketotische hypoglycaemie?

Answer 17

Acute ontregeling MCADD
- Geen afbraak medium chain vetzuren mogelijk tijdens vasten

Question 18

Wat zijn kenmerken van glutaar acidurie type 1?

Answer 18

Defect in lysine en tryptofaan
-> Aanvallen van dystonie bij ontregelijk (bv koorts)

Question 19

Hoe stel je de diagnose van erfelijke metabole ziekten?

Answer 19

Metaboliet onderzoek in urine, plasma of liquor
- Bepaling van transport of enzymactiviteit

Question 20

Wat zijn mogelijke therapieën bij metabole ziekten?

Answer 20

• Behandeling van acute metabole decompensatie
• Wegvangen van toxische stoffen
• Dieet aanpassing (vermindering van substraten, suppletie)
• Enzymvervangende therapie
• Gentherapie

Question 21

Waaruit bestaat de preventie van metabole ziekten?

Answer 21

• Screening: 18 stofwisselingsziekten in hielprik
• Counseling voor zwangerschap: preconceptionele dragerschapstest voor risicogroepen
• Erfelijkheidsadvies: embryoselectie (PGT) en prenatale diagnostiek

Question 22

Wat is een abnormaal BMI?

Answer 22

• Ondergewicht < 18,5
• Overgewicht > 25
• Obesitas > 30
• Ernstige obesitas > 35
• Obesitas graad 3 > 40

Question 23

Waar hangen afkapwaarden van BMI vanaf bij kinderen?

Answer 23

Leeftijd, geslacht en etniciteit

Question 24

Wat zijn de oorzaken van obesitas bij kinderen?

Answer 24

Multifactorieel:
- Leefstijl: voeding, beweging en slaap
- Aanleg: 70%
- Omgeving
+ psychisch, sociaal, (bio)medisch

Question 25

Wat is normaal beweeggedrag voor kinderen?

Answer 25

1 uur per dag matig intensief bewegen, 3x per week spier- en botversterkende activiteiten

Question 26

Wat is de prevalentie van overgewicht bij kinderen?

Answer 26

15% overgewicht, 2-3% obesitas

Question 27

Welke biomedische factoren beïnvloeden obesitas?

Answer 27

- Regulatie gewicht, eetlust en verbranding door hersenen - Hormonen - Voedingsfactoren

Question 28

Hoe kun je oorzaken van obesitas indelen?

Answer 28

- Medicatie afhankelijk - Endocrien (hypothyreoidie, Cushing, GH) - Genetisch (syndromaal of non-syndromaal) - Chronische ziekte - Hypothalame dysfunctie - Multifactorieel

Question 29

Wat zijn kenmerken van genetische obesitas?

Answer 29

Vaak early onset (13%) - Niet syndromaal: vanaf 1e levensjaren, normale lengte - Syndromaal: vanaf jeugd, korte lengte

Question 30

Wat zijn gevolgen van obesitas op de kinderleeftijd?

Answer 30

- 70 tot 90% obesitas op volwassen leeftijd - 50 tot 90% kans op cardiovasculaire risicofactoren, 50% hypertensie, 50% dyslipidemie, 14% OSAS - 0,7% DM2, 14% voorstadium - 50% gewrichtsklachten, 50% leversteatose + Depressie, PCOS, vervroegde puberteit

Question 31

Wanneer moet je een kind doorverwijzen naar de kinderarts?

Answer 31

Bij waarden buiten referentie gebied of nuchter glucose > 5,6 -> Bereken gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico

Question 32

Wat is de behandeling van overgewicht bij kinderen?

Answer 32

- Leefstijlinterventie - Farmacotherapie: GLP1 agonist (bv liraglutide), MC4R agonist - Dietiek, fysiotherapie, orthopedagogie, psycholoog -> 5% gewichtsverlies of stabilisatie gewicht in groei