Mykologia Flashcards

1
Q

Co to są grzyby?

A

→organizmy eukariotyczne pozbawione plastydów

→odżywiają się poprzez absorbcję, nigdy poprzez fagocytozę

→posiadają ścianę komórkową zawierającą chitynę i β-galaktozyd

→w ich komórkach zawsze są obecne mitochondria ze wpłaszczonymi grzebieniami oddechowymi (kristami) i peroksysomy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Z czego składa się ściana komórkowa grzybów?

A

chityna, glukan, białka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Z czego składa się błona komórkowa grzybów?

A

ergosterol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Skąd grzyby pozyskują energię?

A

mitochondria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Materiał jądrowy grzybów:

A

eukariotyczny: wiele chromosomów zlokalizowanych w jądrze otoczonym podwójną błoną komórkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Struktura genomu grzybów:

A

→pojedyncze geny

→introny

→powtórzone DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rybosomy grzybów

A

40S+60S=80S

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

DNA pozajądrowe w grzybach:

A

→mitochondrialne RNA

→dsRNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co robi jednostka cukrowa mykozaminy w błonie komórkowej grzyba?

A

jest ważnym łącznikiem między AMB, a ergosterolem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podział grzybów ze względu na liczbę jąder komórkowych:

A

→jednojądrowce

→dwujądrowce (Dicarya)

→wielojądrowce (komórczaki, centocyty)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ascomycota jako dwujądrowce:

A

zwykle krótktrwałe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Basidiomycota jako dwujądrowce:

A

zwykle dominująca forma występowania w strzępkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Glomeromycota jako wielojądrowce:

A

jeden z przedstawicieli może mieć do tysiąca jąder w jednej chlamidosporze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Z czego zbudowana jest otoczka Cryptococcus neoformans?

A

z glukoronoksylomannanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak wyglądają grzyby?

A

→postać jednokomórkowa (drożdżowa)

→formy strzępek z przegrodami (strzępki septowane)

→formy strzępek bez przegród - komórczaki (strzępki cenocytyczne)

→strzępki uorganizowane w owocniki (podstawczaki, workowce)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Pączkowanie:

A

forma rozmnażania bezpłciowego, w którym komórka potomna powstaje poprzez uwypullenie ściany komórkowej komórki rodzicielskiej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Blastospora

A

komórka powstała w wyniku pączkowania, nazwą tą określa się również wegetatywne formy drożdży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Artrokonidia

A

zarodniki powstałe poprzez fragmentację strzępki (w mikroskopie mają prostokątny obrys - stąd nazwa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie może być pączkowanie drożdży?

A

→jednobiegunowe

→wielobiegunowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Strzępka

A

wydłużona, rurkowata struktura, składająca się z komórek grzyba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Przegroda (septum)

A

poprzeczna ściana komórkowa w strzępce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cenocyt

A

komórczak powstały poprzez podział jąder bez podziału cytoplazmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Konidiofor

A

struktura rozmnażania bezpłciowego u grzybów strzępkowych (pleśni)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Sporangiofor

A

struktura rozmnażania bezpłciowego u sprzężniaków, na której znajduje się sporangium z zawartymi zarodnikami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Głowne typy grzybów:

A

Ascomycota

Basidiomycota

Chytridiomycota

Glomeromycota

(?) Microsporidia

Zygomycota (już nie istnieje)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Większość patogennych dla człowieka grzybó jest rodzaju:

A

Ascomycota

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Rodzaje grzybów atakujące skórę:

A
  • Malassezia*
  • Aspergillus*
  • Penicillium*
  • Arthrodermatacea*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Rodzaje grzybów atakujące pochwę:

A
  • Candida*
  • Saccharomyces*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Rodzaje grzybów atakujące jamę ustną:

A
  • Candida*
  • Cladosporium*
  • Aureobasidium*
  • Aspergillus*
  • Fusarium*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Rodzaje grzybów atakujące przewód pokarmowy:

A
  • Candida*
  • Saccharomyces*
  • Cladosporium*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Rodzaje grzybów atakujące płuca:

A
  • Cladosporium*
  • Aspergillus*
  • Scedosporium*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jakie konsekwencje może mieć zakażenia grzybami organizmu człowieka?

A

→grzybice

→alergie

→mykotoksykozy i zatrucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Co to jest grzybica (mykoza)?

A

każde zakażenie lub choroba wywołana przez grzyby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Co to jest zakażenie?

A

wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Jak dzielimy grzyby patogenne?

A
  • drożdże

→workowe (Candida sp., Saccharomyces)

→podstawkowe (Cryptococcus, Malassezia, Trichosporon)

  • pleśnie

→Apsergillus, Fusarium

→Zygomycota (Rhizopus, Mucor)

  • dermatofity

→Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum

  • grzyby ciemnopigmentowe
  • grzyby dimorficzne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Klasyfikacja grzybic ze względu na czynniki etiologiczne:

A

Drożdżyce

→kandydoza

→kryptokokoza

→łupież pstry

Dermatofitozy

→grzybice

→skóry

→grzybice skóry owłosionej i włosów

→grzybice paznokci
Pleśnice

→Faeohyfomykoza

→Hialohyfomykoza

  • Aspergilloza

→Chromoblastomykoza

→Zygomykoza

Grzybice tropikalne

→kokcidioidomykoza

→histoplazmoza etc.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Klasyfikacja grzybic ze względu na źródło zakażenia:

A

→egzogenne

→endogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Co jest przyczyną endogennych zakażeń grzybiczych?

A

drobnoustroje należące do naturalnej mikrobioty skóry i błon śluzowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Drogi grzybiczych zakażen endogennych:

A

→wnikanie do organizmu poprzez otwarte wrota zakażenia - wejścia naczyniowe, operacje

osłabienie bariery błon śluzowych - leki cytostatyczne

translokacja drobnoustrojów - czynniki behawioralne (przewód pokarmowy ⇒ drogi rodne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jakie jest źródło grzybiczych zakażeń egzogennych?

A

zakażenie następuje grzybami pochodzącymi ze środowiska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Drogi egzogennych zakażeń grzybiczych:

A

wziewna – wdychanie zarodników, następnie rozsiew drogą łożyska naczyniowego (Aspergillus, Cryptococcus)

kontakt bezpośredni z drobnoustrojem (zakażony człowiek, zwierzę, skażona gleba - dermatofity)

poprzez urazy – ukłucia, skażone urządzenia medyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Klasyfikacja grzybic ze względu na ich umiejscowienie:

A

Grzybice powierzchniowe

  • Grzybice skóry
  • Grzybice błon śluzowych

Grzybice podskórne

Grzybice inwazyjne

  • narządowe
  • uogólnione
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Grzybice powierzchniowe:

A

czarna piedra (Piedra hortae) – czarne guzki na łodygach włosa

biała piedra (Trichosporon beigelii) – miękkie, kruche, beżowe guzki na bokach łodygi włosa

tinea nigra (Phaeoannelomyces werneckii) – brązowe do czarnych (jak po poplamieniu skory azotanem srebra) plamy na skórze dłoni i podeszew

łupież pstry (Malassezia spp.) - dotyczy powierzchniowej warstwa keratynocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Łupież pstry:

A
  • Zmiany na skórze typu

→hipo- lub hiperpigmentacji,

→złuszczające się

→czasem swędzące

→zlokalizowane głównie na klatce piersiowej i szyi.

  • Zakażenie endogenne bytującymi na skórze grzybami Malassezia (M. globosa)

Łupież pstry w klimacie umiarkowanym dotyka mniej niż 5% populacji.

Znacznie częściej występuje w rejonach tropikalnych w klimacie wilgotnym.

Choroba cechuje się dużą nawrotowością.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Czynniki predysponujące do łupieżu pstrego:

A
  • aplikacja oliwek i tłustych kremów - substrat dla wzrostu grzybów
  • ekspozycja na słonce - zmiana metabolizmu grzybów, które produkują kwas azelajowy
  • stosowanie kortykosteroidów - stymulują namnażanie się grzybów
  • predyspozycje genetyczne - sugerowane na podstawie obserwacji bliźniaków
  • niedożywienie - niektórzy kwestionują ten czynnik
  • nadmierna potliwość - częściej związana z hipochromicznymi zmianami w naturalnych załamkach skóry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Malassezia:

A
  • Czynnikiem etiologicznym łupieżu pstrego są grzyby z rodzaju Malassezia.

→składnik naturalnej mikrobioty skóry człowieka i zwierząt

→zakażenie oportunistyczne.

  • Znanych jest 14 gatunków

→wszystkie są lipidofilne.

→13 lipidozależnych - wymagają specjalnych podłoży wzbogaconych w tłuszcze lub suplementacji podłoża Sabourauda oliwą z oliwek

→1 lipidoniezależny (u zwierząt).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Chorobotwórczość Malassezia:

A

Malassezia jest czynnikiem etiologicznym:

→łupieżu pstrego

→zapalenia mieszków włosowych

→zakażeń uogólnionych u pacjentów z żywieniem pozajelitowym

może nasilać objawy (ale nie powoduje tych chorób!!!!):

→atopowego zapalenia skóry (AZS)

→łojotokowego zapalenia skóry

→łuszczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Patomechanizm zakażem Malassezia:

A
  1. w warunkach stresowych grzyby zmieniają swój metabolizm
  2. produkują bioaktywne indole, które oddziałują poprzez receptory arylwodorowęglanowe (AhR)
  3. zmiana funkcji melanocytów - zmiany pigmentacji bez stanu zapalnego
  4. zapalenie z tworzeniem Ab łojotokowe zapalenie skóry, łupież - inny skład łoju niż u zdrowych
  5. indukcja swoistej odpowiedzi immunologicznej (AZS)
  6. zajęcie i zapalenie mieszków włosowych - zmiana metabolizmu NaCl, kwas mlekowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Jakie wyróżniamy grzybice skóry?

A
  • Dermatofitozy
  • Drożdżyce skóry

→Kandydozy

→Pierwotna kryptokokoza

  • inne

→Pleśnice paznokci

50
Q

Jakie wyróżniamy dermatofitozy:

A
  • Grzybica skóry owłosionej głowy i brody
  • Grzybica skóry gładkiej
  • Grzybica paznokci
51
Q

Grzybica skóry stóp (zmiany i lokalizacja):

A

Zmiany i lokalizacja:

● przestrzeni międzypalcowych (najczęściej zmiany rumieniowozłuszczające)

● i/lub skóry podeszew (zmiany rumieniowo-złuszczające i zmiany potnicowe)

52
Q

Grzybica skóry stóp (czynniki etiologiczne):

A

Czynniki etiologiczne najczęściej dermatofity:

Trichophyton rubrum i T. interdigitale

53
Q

Czynniki predysponujące do grzybicy stóp:

A

● chodzenie boso po skażonych powierzchniach (używanie wspólnych pryszniców, skoszarowanie)

● okluzyjne obuwie – warunki wzrostu grzybów (ciepło i wilgotno)

● nadpotliwość (wtórna do ciepłego klimatu)

● starszy wiek – mniejsza higiena stóp

54
Q

Grzybica skóry tułowia (zmiany i lokalizacja):

A

Zmiany i lokalizacja:

● Ogniskowe zmiany rumieniowo-złuszczające

● o różnej wielkości i liczbie

● nasilenie stanu zapalnego na obwodzie zmiany i wygaszanie w środkowej części – postać pierścienia (ang. ringworm)

● silnie swędzące

55
Q

Grzybica skóry tułowia (czynniki etiologiczne):

A

● mogą być wszystkie rodzaje dermartofitów

● głownie antropofilny Trichophyton rubrum, ale także, zwłaszcza u dzieci, zoofilny Microsporum canis

56
Q

Czynniki predysponujące do grzybicy skóry tułowia:

A

● kontaktowe sporty walki - tinea gladiatorum

● kontakt ze zwierzętami (koty)

57
Q

Jakie wyróżniamy grzybice owłosionej skóry głowy?

A
  • grzybica drobnozarodnikowa
  • grzybica strzygąca
  • grzybica woszczynowa
58
Q

Grzybica drobnozarodnikowa (owłosionej skóry głowy):

A

● ogniska złuszczające o nieznacznym stanie zapalnym, z równo ułamanymi włosami

● w Polsce najczęściej zakażenie u dzieci zoofilnym M. canis

59
Q

Grzybica strzygąca(owłosionej skóry głowy):

A

drobne i liczne ogniska o złuszczającej się otrębiasto powierzchni, z nierówno ułamanymi, szarawymi włosami i licznymi czarnymi punkcikami (pieńki włosów tkwiące w skórze)

T. violaceum, T. tonsurans

60
Q

Grzybica woszczynowa (owłosionej skóry głowy):

A

● ogniska charakteryzują się obecnością tarczek woszczynowych, tj. zagłębionych, żółtych strupów i bliznowaceniem z towarzyszącym wyłysieniem

T. schoenleinii - obecnie bardzo rzadka postać na terenie polski

61
Q

Czynniki predysponujące do grzybicy owłosionej skóry głowy:

A

●bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami

● np. zakażenie od imigrantów z rejonów endemicznych,

●lub zwierzętami

● w Polsce dominuje M. canis

●przeludnienie

●niska higiena osobista - współdzielenie przyborów do pielęgnacji włosów (

62
Q

Co to jest onychomykoza?

A

grzybica paznokci

63
Q

Przez co może być wywołana onychomykoza (grzybica paznokci)?

A
  • dermatofity 70-90% (tinea unguium) najczęstsze czynniki etiolog.: Trichophyton rubrum, T. mentagrophytes w przypadku dermatofitów zakażenie najczęściej zaczyna się od wolnego brzegu paznokcia (DLSO)
  • drożdże 10-20% (Candida albicans) – głównie grzybica paznokci rąk (dominuje u kobiet)
    w przypadku zakażenia drożdżami proces postępuje najczęściej od strony wału paznokciowego (z jego zapaleniem)
  • pleśnie 2-15% (Aspergillus, Scopulariopsis) - w celu potwierdzenia należy izolować daną pleśń kilkukrotnie w odstępach czasowych
64
Q

Patomechanizm omychomykozy:

A

Adherencja do keratynocytów (ok. 3-12h)

  • osłabienie bariery bariery warstwy rogowej naskórka (UV, temperatura, maceracja, okluzja, urazy skóry, ciepły i wilgotny klimat)
  • współzawodnictwo z normalną florą
  • sfingozyna i kwasy tłuszczowe wydzielane przez keratynocyty

Rozrost i inwazja grzybni w głębsze warstwy naskórka (72h)

  • poprzez keratynocyty jak i między nimi
  • wydzielanie przez dermatofity enzymów proteolitycznych (zależne od pH) - keratynazy, ceramidazy, fungalizyny, metalloproteazy, dioksygenaza cysteiny i pompa siarczynowa pozwala na rozbicie mostków disiarczkowych
  • wtórne metabolity - interakcje z keratynocytami
65
Q

Powinowactwo Trichophyton do skóry

A

atakuje skórę, włosy i paznokcie

66
Q

Powinowactwo Microsprum do skóry:

A

atakuje skórę i włosy

67
Q

Powinowactwo Epidermophyton do skóry:

A

atakuje skórę i paznokcie

68
Q

Co to są dermatofity?

A

keratynofilne (i keratynolityczne) grzyby wywołujące grzybice u ludzi i/lub zwierząt

69
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje dermatofitów?

A
  • Trichophyton,*
  • Microsporum,*
  • Epidermophyton*
70
Q

Klasyfikacja dermatofitów według “siedliska”:

A
  1. Dermatofity antropofilne
    zakażenie dotyczy głównie ludzi i przenoszone są z człowieka na człowieka np. T. rubrum
  2. Dermatofity zoofilne
    pierwotne pasożyty skóry zwierząt, zakażenie następuje przez kontakt ze zwierzętami np. M. canis
  3. Dermatofity geofilne
    występują w glebie, zakażenie następuje przez kontakt ze skażoną glebą np. M. gypseum
71
Q

Candida albicans:

A

Komensal błon śluzowych przewodu pokarmowego i dróg rodnych człowieka i zwierząt stałocieplnych.

Oportunistyczny patogen odpowiedzialny za różne grzybice – od zakażeń skóry i błon śluzowych po fungemię i zakażenia narządów głębokich.

Wykazuje dymorfizm strzępkowo-drożdżowy.

Na podłożach zubożonych w warunkach mikroaerofilnych tworzy przetrwalniki – chlamydospory.

72
Q

Drożdżyca skóry - postacie:

A
  • Drożdżyca wyprzeniowa fałdów skórnych

→najczęstsza postać drożdżycy skóry lokalizacja w fałdach pachwinowych, podsutkowych, brzucha

  • Wyprzenie drożdżakowe nadżerkowe międzypalcowe

→najczęściej między III a IV palcem ręki

→związane z pracą w warunkach wilgoci: cukiernicy, sprzątaczki, pracownicy zakładów przetwórstwa owocowego

  • Drożdżyca paznokci i wałów paznokciowych

→obrzęk wałów paznokciowych z bolesnością

→Najczęstszym czynnikiem etiologicznym jest Candida albicans

73
Q

Jakie wyróżniamy kandydozy błon śluzowych?

A
  • Kandydoza jamy ustnej (OC)
  • Kandydoza przełyku
  • Kandydoza dróg rodnych (VVC)
  • ??Kandydoza jelit
74
Q

Najczęstsza postać kandydozy jamy ustnej?

A

rzekomobłoniasta

– białawe naloty po zdjęciu odsłaniające żywoczerwone tło

– może być obecne pieczenie i bolesność

– zajęte są język i bł. śluzowa policzków

– dotyczy niemowląt, dzieci i dorosłych z załamaną odpornością

75
Q

Czynniki etiologiczne powodujące kandydozę jamy ustnej:

A
  • Candida albicans,*
  • Candida glabrata*
76
Q

Gdzie występuje kandydoza jamy ustnej?

A

na całym świecie

77
Q

Endogenne czynniki predysponujące do kandydozy jamy ustnej:

A
  • Ekstrema wiekowe

→noworodki

→osoby starsze

  • Ciąża
  • Zaburzenia endokrynologiczne

→cukrzyca

  • Niedobory odporności

→HIV/AIDS

  • Choroba refluksowa
78
Q

Egzogenne czynniki predysponujące do kandydozy jamy ustnej:

A
  • Leki

→antybiotyki

→chemioterapeutyki

→kortykosterydy

→ogólne lub wziewne

  • Ciała obce w j.u.

→źle dopasowane protezy

  • Uszkodzenia bariery bł. śluzowej

→urazy

→oparzenia

79
Q

Kandydoza narządów rodnych u kobiet:

A

bł. śluzowa warg sromowych i pochwy jest zaczerwieniona i obrzęknięta, z białymi nalotami

silny świąd, pieczenie

upławy – serowate (cottage cheese - twarożek ziarnisty)

80
Q

Kandydoza narządów rodnych u mężczyzn:

A

bardzo rzadko występuje zakażenie objawowe

zapalenie żołędzi i napletka objawia się zaczerwienieniem z obecnością pęcherzyków i płytkich nadżerek.

może pojawić się swędząca wysypka na penisie

81
Q

Źródła zakażenia kandydozy narządów rodnych:

A

przewód pokarmowy (zak. endogenne)

jednakże terapia doustna nystatyną zmniejszająca kolonizację pp Candida albicans nie zapobiegała nawrotom VVC

transmisja drogą seksualną (zak. egzogenne)

mężczyźni są bezobjawowymi nosicielami 4-razy częściej u zainfekowanych kobiet

u 1/5 partnerów kobiet z nawracającą kandydozą stwierdzano grzyby na penisie

transmisja anogenitalna i orogenitalna

pochwa – nawrotowa postacie (zak. endogenne)

20-25% kobiet może nastąpić nawrót po miesiącu od wyleczenia (nie stwierdzane grzyby po zakończeniu leczenia)

82
Q

Czynniki etiologiczne kandydozy dróg rodnych:

A

85-95% izolowanych grzybów należy do gatunku Candida albicans

10-20% C. glabrata

ponadto: C. parapsilosis, C. tropicalis, C. krusei, Saccharomyces cerevisiae

klinicznie zakażenie jest nierozróżnialne

83
Q

Co może być powodem kandydozy?

A
  1. uszkodzenie błony śluzowej
  2. antybiotykoterapia (zmiany w naturalnej mikroflorze)
  3. niedobory odporności
84
Q

Patomechanizm

A
  1. adhezja
  2. dimorfizm
  3. zmiana fnotypu
  4. formowanie biofilmów
  5. zmiana metabolizmu
85
Q

Co to jest dymorfizm?

A

faza mycelialna konieczna do inwazji i przylegania, faza drożdżowa do rozsiewu

86
Q

Co powoduje zmienność fenotypowa grzybów?

A

Konwersję do formy bardziej patogennej:

  • wzmożona produkcja proteaz
  • zwiększona zdolność przylegania
  • ucieczka przed odpowiedzią immunologiczną gospodarza
87
Q

Jakie wyróżniamy grzybice podskórne?

A
  • chromoblastomykoza
  • mycetoma
  • sporotrichoza
88
Q

Co to jest zakażenie inwazyjne?

A

takie zakażenie, w którym szczep drobnoustroju izoluje się z fizjologicznie jałowych miejsc organizmu - krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego lub innych

89
Q

Gdzie występuje grzybica (zakażenie) pierwotna?

A

występuje u immunokompetentnych osobników – g. tropikalne, kryptokokoza

90
Q

Gdzie występuje grzybica (zakażenie) oportunistyczna?

A

zakażenie następuje przy niedomogach organizmu - immunosupresja o różnej etiologii – kandydoza, aspergiloza, kryptokokoza

91
Q

Skąd pochodzi 90% uogólnionej kandydozy?

A

z przewodu pokarmowego (endogenne) i z wejść naczyniowych (endo- i egzogenne)

92
Q

Jak może objawiać się zakażenie krwi przez Candida?

A

może być bezobjawowe lub związane z gorączką, niedotlenieniem, rozwojem sepsy i okazjonalnie wysypką.

W bezobjawowej kandydozie, ze względu na niespecyficzność objawów, zajęcie organów (wątroby, nerek śledziony) zostaje nierozpoznane aż do wykonania biopsji.

93
Q

Czynniki predysponujące do kandydozy inwazyjnej:

A

●wcześniactwo (zwłaszcza o niskiej masie urodzeniowej)

●chemioterapia

●neutropenia

●OIT

●zapalenie trzustki

●poważne urazy

●oparzenia

●antybiotykoterapia

●dializy

●dysfunkcja nerek

●CVC

94
Q

Co to jest kryptokokoza?

A

Kryptokokoza to grzybica wywołana przez grzyby z rodzaju Cryptococcus (najczęściej C. neoformans)

95
Q

Jakich organów może dotyczyć kryptokokoza i gdzie się zaczyna?

A

Może dotyczyć każdego organu – zakażenie rozpoczyna się w płucach – grzyb wykazuje predylekcję do OUN (ZOMR)

96
Q

Jakie wyrózniamy postacie kryptokokozy?

A
  • Kryptokokoza płuc
  • Kryptokokoza rozsiana i narządowa
  • Kryptokokowe ZOMR
  • Pierwotna kryptokokoza skóry
97
Q

Czynniki ryzyka kryptokokozy:

A
  • immunosupresja związana HIV
  • Czynniki ryzyka kryptokokozy u pacjentow HIV (-)
    • nowotwory
    • biorcy przeszczepów (!nerek, wątroby)
    • choroby autoimmunologiczne
    • sarkoidoza
    • terapia kortykosterydami
    • kontakt z ptakami
98
Q

Patomechanizm kryptokokozy:

A
  1. spory dostają się do płuc
  2. wchłanianie w pęcherzykach płucnych
  3. przejście do OUN
99
Q

Z czego jest zbudowana otoczka polisacharydowa kryptokoków i jaka jest jej funkcja?

A
  • glukuronoksylomannani
  • inhibicja fagocytozy
  • ochrona przed wybuchem tlenowym neutrofilów
100
Q

Determinanty patogenności kryptokoków:

A
  • melanina
    • zapobieganie uszkodzeniom oksydacyjnym
    • chroni przed promieniowaniem UV
  • mannitol
    • zmiatanie wolnych rodników
  • kwaśne proteinazy
    • wnikanie do tkanek, rozsiew
  • fosfolipazy
    • wnikanie do tkanek, adhezja
  • ureaza
    • rozkład mocznika, regulacja pH
101
Q

Co to jest aspergiloza?

A

Aspergiloza (łac. aspergillosis) jest zakażeniem lub reakcją alergiczną wywoływaną przez grzyby z rodzaju Aspergillus

102
Q

Jakie wyróżniamy aspergilozy?

A

aspergiloza płuc

  • śródmiąższowe zapalenie płuc
  • alergiczna aspergiloza pęcherzykowo-płucna (ABPA)
  • grzybniak kropidlakowy (aspergilloma)

aspergiloza rozsiana

  • fungemia
  • aspergiloza wątrobowo-śledzionowe
  • inne

aspergiloza powierzchniowa

  • zapalenie rogówki
  • grzybica paznokci
  • otomykoza grzybica skóry (po oparzeniach)
103
Q

Czynniki predysponujące występowania aspergilozy:

A
  • długotrwała neutropenia wtórna do chemioterapii (biorcy szpiku, leczenie nowotworów)
  • biorcy organów litych – zakażenia okołooperacyjne
  • leki immunosupresyjne szczególnie kortykosteroidy
  • zakażenia CMV i wirusami układu oddechowego
  • zwiększone zatrzymywanie żelaza w szpiku związane z powtarzającymi się transfuzjami
  • terapia kortykosteroidowa astma
104
Q

Czynniki etiologiczne aspergilozy:

A
  • Aspergillus fumigatus*
  • Aspergillus flavus*
  • Aspergillus terreus*
  • Aspergillus niger*
105
Q

Patomechanizm zakażenia aspergilozą:

A

Zarodniki Aspergillus penetruja stosunkowo głęboko do drzewa oskrzelowego

adhezyny - wiązanie zarodników do tkanki płuc

rozmiar zarodników 2-3 µm - „ucieczka” z układu nabłonkowo-rzęskowego

niektóre szczepy wytwarzają elastazy - zasadowa proteinaza serynowa; degradacja elastyny w płucach

oraz inne enzymy np. fosfolipaza - uszkodzenie tkanek, penetracja

posiadają również system obrony przed układem immunologicznym - katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa, gliotoksyna, syderofor

106
Q

Scharakteryzuj zygomykozy:

A
  • Zakażenia różnymi grzybami z typu Zygomycota - Rhizopus, Mucor, Lichtheimia
  • Zakażenia bardzo rzadkie ale o bardzo ostrym przebiegu.
  • Grzyby te wykazują predylekcję do naczyń krwionośnych
  • Zakażenia mają charakter ostry i szybko się rozwijają u wyniszczonych pacjentów:
    • kwasica cukrzycowa, niedożywione dzieci, ciężko oparzeni pacjenci, białaczki, chłoniaki, AIDS, terapia immunosupresyjna, kortykosterydoterapia
107
Q

Postacie zygomykozy

A
  • nosowomózgowa – zwykle dotyczy pacjentów z kwasicą cukrzycową
  • płucna – dotyczy pacjentów z neutropenią
  • przewodu pokarmowego – pacjenci ciężkim niedożywieniem
  • skórna – po niewielkich urazach, ukąszeniach owadów, rany i oparzenia
  • inne: serca, kości, nerek, pęcherza itd.
108
Q

Scharakteryzuj Histoplazmozę:

A
  • czynnik etiologiczny – Histoplasma capsulatum
  • naturalne siedlisko: gleby, zwłaszcza zanieczyszczone odchodami ptaków lub nietoperzy
  • drogi zakażenia: wziewna

• BSL-3

  • występuje prawie na całym świecie (endemicznie w USA, Ameryka Środkowa i Południowa, Afryka, Azja, Australia)
  • chorują różne zwierzęta (także ludzie!)
109
Q

Objawy histoplasmozy:

A

Pacjenci immunokomeptentni

  • Bezobjawowe lub umiarkowane samoograniczające się pierwotne zakażenie płuc
    • 95% przypadków, objawy grypopodobne
  • Pierwotne objawowe zapalenie płuc
    • gorączka, osłabienie, bóle mięśniowe, nocne poty, suchy kaszel, duszność, bóle w klatce piersiowej
  • Przewlekłe zapalenie płuc - ok 10% ostrych przechodzi w przewlekłe, podobne do gruźlicy, mężczyźni rasy kaukaskiej, palacze,50+,
  • Postać rozsiana - najcześciej pacjenci z immunosupresją,
110
Q

Przez co zachodzi zakażenie Histoplasma:

A

płuca

111
Q

Co to blastomykoza?

A

Blastomykoza (drożdżyca, choroba Gilchrista, blastomykoza północnoamerykańska) - przewlekła choroba ropna i ziarniniakowa wywoływana przez Blastomyces dermatitidis, występująca endemicznie w południowo-wschodniej i południowo-środkowej części USA, ale notowano także przypadki w Europie, Azji i Afryce.

112
Q

Postacie blastomykozy:

A

Blastomykoza płucna

  • ostra - gorączka, produktywny kaszel z lub bez krwioplucia - nierozróżnialna z bakteryjnym zapaleniem płuc, może ulegać samowyleczeniu
  • przewlekła - 2-6mies., utrata masy ciała, gorączka, nocne poty, kaszel z odkrztuszaniem plwociny, ból w klatce piersiowej - mylona z gruźlicą, przewlekłą histoplazmozą lub nowotworami
  • bezobjawowe - zmiany RTG

Blastomykoza skórna

  • 40-80 % przypadków, dwie formy brodawkowata ub wrzodziejąca

Blastomykoza kości

  • 6-48% przypadków, (75% pacjentów ma równoczasowo b. płuc)

Blastomykoza moczowo-płciowa - głównie u mężczyzn, zapalenie gruczołu krokowego, jąder, najądrzy

Zakażenie OUN

113
Q

Droga zakażenia blastomykoza:

A

płuca

114
Q

Scharakteryzuj kokcydioidomykozę

A

Czynniki etiologiczne: Coccidioides immitis i C. posadasi - fenotypowo nierozróżnialne, spektrum chorobowe wydaje się być takie samo, c. immitis ma ograniczone występowanie do rejonu Kalifornii.

Forma strzępkowa - rozpadająca się na artrokonidia, w tkankach tworzy sferule z ednosporami (podobnie do sporangium)

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE:

wiek

ciąża

immunosupresja włączając AIDS, SOT

wpływ predyspozycji genetycznej na ciężkość zakażenia

115
Q

Postacie kliniczne kokcydioidomykozy:

A

Ostra pierwotna kokcydioidomykoza płuc

  • przypomina objawami poza-szpitalne zapalenie płuc lub grypę
  • przebieg 4-6 tyg. samoograniczający się

Przewlekła postać płucna

  • 5%, nacieki i cienkościenne jamy, związana z cukrzycą typu 2, zwłoknienie płuc związane z paleniem

Przewlekła skórna kokcydioidomykoza

  • w wyniku rozsiewu zakażenia

Kokcydioidomykoza kostno-stawowa ZOMR

116
Q

Parakokcydioidomykoza to:

A

Parakokcydioidomikoza, choroba Lutza, drożdżyca brazylijska, blastomykoza południowoamerykańska - rzadka, przewlekła grzybica układowa wywoływana przez Paracoccidioides brasiliensis, występująca głównie u mężczyzn w Ameryce Południowej i Środkowej.

117
Q

Postacie parakocydioidomykozy

A

Ostra i przewlekła parakokcydioidomykoza płuc

  • najczęściej bezobjawowy przebieg,
  • zwykle postać przewlekła (ostra u pacjentów z niedoborami odporności) - w wyniku reaktywacji
  • produktywny kaszel, ból w klatce piersiowej, skrócenie oddechu, gorączka, utrata masy ciała

Przewlekła skórno-śluzówkowa parakokcydioidiomykoza

  • mężczyźni 29-50 lat

Rozsiana postać - rzadka

118
Q

Choroby alergiczne związane z grzybami:

A
  • Alergiczny nieżyt nosa (allergic rhinitis) typ I
  • Astma alergiczna (allergic asthma) typ I
  • Atopowe zapalenie skóry (atopic dermatitis) typ I
  • Alergiczna grzybica pęcherzykowo płucna (allergic bronchopulmonary mycoses ABPM, allergic bronchpulmonary aspergillosis ABPA) typ I, III, IV
  • Alergiczne grzybicze zapalenie zatok i nosa (allergic fungal sinusitis AFS, allergic fungal rhinosinusitis AFRS) typ I, III, IV
  • Allergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (hypersensitivity pneumonitis, extrinsic allergic alveolitis) typ III/IV
  • Alergia kontaktowa
  • Alergie pokarmowe
119
Q

Jakie rodzaje grzybów powodują reakcje typu I (alergie)?

A

Workowce:

  • Alternaria alternata,*
  • Aspergillus fumigatus,*
  • Bipolaris,*
  • Candida,*
  • Cladosporium herbarum,*
  • Epicoccum nigrum,*
  • Phoma*
  • *Podstawczaki:**
  • Calvatia,*
  • Coprinus,*
  • Ganoderma,*
  • Pleurotus,*
  • Psilocybe*
120
Q

Scharakteryzuj Alternaria alternata

A
  • występuje gównie w środowisku zewnętrznym
  • uczulenie na antygeny A. alternata występuje u ok 4-13% populacji ogólnej
  • u atopików uczulenie na A. alternata występuje u ok. 3-66% populacji w zależności od strefy klimatycznej i badanej populacji
  • istnieje korelacja między uczuleniem na Alternaria a ciężkością astmy (uczulenie na Aternaria w wieku 6-11 zwiększa ryzyko rozwoju astmy w dzieciństwie
  • duże zarodniki 20-60 x 10-20 µm
121
Q

Ile jest znanych alergenów Alternaria alternata?

A

znanych jest ponad 13 antygenów A. alternata (uczulają też inne gatunki)

122
Q
A