Mykologia Flashcards
Co to są grzyby?
→organizmy eukariotyczne pozbawione plastydów
→odżywiają się poprzez absorbcję, nigdy poprzez fagocytozę
→posiadają ścianę komórkową zawierającą chitynę i β-galaktozyd
→w ich komórkach zawsze są obecne mitochondria ze wpłaszczonymi grzebieniami oddechowymi (kristami) i peroksysomy
Z czego składa się ściana komórkowa grzybów?
chityna, glukan, białka
Z czego składa się błona komórkowa grzybów?
ergosterol
Skąd grzyby pozyskują energię?
mitochondria
Materiał jądrowy grzybów:
eukariotyczny: wiele chromosomów zlokalizowanych w jądrze otoczonym podwójną błoną komórkową
Struktura genomu grzybów:
→pojedyncze geny
→introny
→powtórzone DNA
Rybosomy grzybów
40S+60S=80S
DNA pozajądrowe w grzybach:
→mitochondrialne RNA
→dsRNA
Co robi jednostka cukrowa mykozaminy w błonie komórkowej grzyba?
jest ważnym łącznikiem między AMB, a ergosterolem
Podział grzybów ze względu na liczbę jąder komórkowych:
→jednojądrowce
→dwujądrowce (Dicarya)
→wielojądrowce (komórczaki, centocyty)
Ascomycota jako dwujądrowce:
zwykle krótktrwałe
Basidiomycota jako dwujądrowce:
zwykle dominująca forma występowania w strzępkach
Glomeromycota jako wielojądrowce:
jeden z przedstawicieli może mieć do tysiąca jąder w jednej chlamidosporze
Z czego zbudowana jest otoczka Cryptococcus neoformans?
z glukoronoksylomannanu
Jak wyglądają grzyby?
→postać jednokomórkowa (drożdżowa)
→formy strzępek z przegrodami (strzępki septowane)
→formy strzępek bez przegród - komórczaki (strzępki cenocytyczne)
→strzępki uorganizowane w owocniki (podstawczaki, workowce)
Pączkowanie:
forma rozmnażania bezpłciowego, w którym komórka potomna powstaje poprzez uwypullenie ściany komórkowej komórki rodzicielskiej
Blastospora
komórka powstała w wyniku pączkowania, nazwą tą określa się również wegetatywne formy drożdży
Artrokonidia
zarodniki powstałe poprzez fragmentację strzępki (w mikroskopie mają prostokątny obrys - stąd nazwa)
Jakie może być pączkowanie drożdży?
→jednobiegunowe
→wielobiegunowe
Strzępka
wydłużona, rurkowata struktura, składająca się z komórek grzyba
Przegroda (septum)
poprzeczna ściana komórkowa w strzępce
Cenocyt
komórczak powstały poprzez podział jąder bez podziału cytoplazmy
Konidiofor
struktura rozmnażania bezpłciowego u grzybów strzępkowych (pleśni)
Sporangiofor
struktura rozmnażania bezpłciowego u sprzężniaków, na której znajduje się sporangium z zawartymi zarodnikami
Głowne typy grzybów:
Ascomycota
Basidiomycota
Chytridiomycota
Glomeromycota
(?) Microsporidia
Zygomycota (już nie istnieje)
Większość patogennych dla człowieka grzybó jest rodzaju:
Ascomycota
Rodzaje grzybów atakujące skórę:
- Malassezia*
- Aspergillus*
- Penicillium*
- Arthrodermatacea*
Rodzaje grzybów atakujące pochwę:
- Candida*
- Saccharomyces*
Rodzaje grzybów atakujące jamę ustną:
- Candida*
- Cladosporium*
- Aureobasidium*
- Aspergillus*
- Fusarium*
Rodzaje grzybów atakujące przewód pokarmowy:
- Candida*
- Saccharomyces*
- Cladosporium*
Rodzaje grzybów atakujące płuca:
- Cladosporium*
- Aspergillus*
- Scedosporium*
Jakie konsekwencje może mieć zakażenia grzybami organizmu człowieka?
→grzybice
→alergie
→mykotoksykozy i zatrucia
Co to jest grzybica (mykoza)?
każde zakażenie lub choroba wywołana przez grzyby
Co to jest zakażenie?
wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych
Jak dzielimy grzyby patogenne?
- drożdże
→workowe (Candida sp., Saccharomyces)
→podstawkowe (Cryptococcus, Malassezia, Trichosporon)
- pleśnie
→Apsergillus, Fusarium
→Zygomycota (Rhizopus, Mucor)
- dermatofity
→Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum
- grzyby ciemnopigmentowe
- grzyby dimorficzne
Klasyfikacja grzybic ze względu na czynniki etiologiczne:
Drożdżyce
→kandydoza
→kryptokokoza
→łupież pstry
Dermatofitozy
→grzybice
→skóry
→grzybice skóry owłosionej i włosów
→grzybice paznokci
Pleśnice
→Faeohyfomykoza
→Hialohyfomykoza
- Aspergilloza
→Chromoblastomykoza
→Zygomykoza
Grzybice tropikalne
→kokcidioidomykoza
→histoplazmoza etc.
Klasyfikacja grzybic ze względu na źródło zakażenia:
→egzogenne
→endogenne
Co jest przyczyną endogennych zakażeń grzybiczych?
drobnoustroje należące do naturalnej mikrobioty skóry i błon śluzowych
Drogi grzybiczych zakażen endogennych:
→wnikanie do organizmu poprzez otwarte wrota zakażenia - wejścia naczyniowe, operacje
→osłabienie bariery błon śluzowych - leki cytostatyczne
→translokacja drobnoustrojów - czynniki behawioralne (przewód pokarmowy ⇒ drogi rodne)
Jakie jest źródło grzybiczych zakażeń egzogennych?
zakażenie następuje grzybami pochodzącymi ze środowiska
Drogi egzogennych zakażeń grzybiczych:
→wziewna – wdychanie zarodników, następnie rozsiew drogą łożyska naczyniowego (Aspergillus, Cryptococcus)
→kontakt bezpośredni z drobnoustrojem (zakażony człowiek, zwierzę, skażona gleba - dermatofity)
→poprzez urazy – ukłucia, skażone urządzenia medyczne
Klasyfikacja grzybic ze względu na ich umiejscowienie:
Grzybice powierzchniowe
- Grzybice skóry
- Grzybice błon śluzowych
Grzybice podskórne
Grzybice inwazyjne
- narządowe
- uogólnione
Grzybice powierzchniowe:
czarna piedra (Piedra hortae) – czarne guzki na łodygach włosa
biała piedra (Trichosporon beigelii) – miękkie, kruche, beżowe guzki na bokach łodygi włosa
tinea nigra (Phaeoannelomyces werneckii) – brązowe do czarnych (jak po poplamieniu skory azotanem srebra) plamy na skórze dłoni i podeszew
łupież pstry (Malassezia spp.) - dotyczy powierzchniowej warstwa keratynocytów
Łupież pstry:
- Zmiany na skórze typu
→hipo- lub hiperpigmentacji,
→złuszczające się
→czasem swędzące
→zlokalizowane głównie na klatce piersiowej i szyi.
- Zakażenie endogenne bytującymi na skórze grzybami Malassezia (M. globosa)
Łupież pstry w klimacie umiarkowanym dotyka mniej niż 5% populacji.
Znacznie częściej występuje w rejonach tropikalnych w klimacie wilgotnym.
Choroba cechuje się dużą nawrotowością.
Czynniki predysponujące do łupieżu pstrego:
- aplikacja oliwek i tłustych kremów - substrat dla wzrostu grzybów
- ekspozycja na słonce - zmiana metabolizmu grzybów, które produkują kwas azelajowy
- stosowanie kortykosteroidów - stymulują namnażanie się grzybów
- predyspozycje genetyczne - sugerowane na podstawie obserwacji bliźniaków
- niedożywienie - niektórzy kwestionują ten czynnik
- nadmierna potliwość - częściej związana z hipochromicznymi zmianami w naturalnych załamkach skóry
Malassezia:
- Czynnikiem etiologicznym łupieżu pstrego są grzyby z rodzaju Malassezia.
→składnik naturalnej mikrobioty skóry człowieka i zwierząt
→zakażenie oportunistyczne.
- Znanych jest 14 gatunków
→wszystkie są lipidofilne.
→13 lipidozależnych - wymagają specjalnych podłoży wzbogaconych w tłuszcze lub suplementacji podłoża Sabourauda oliwą z oliwek
→1 lipidoniezależny (u zwierząt).
Chorobotwórczość Malassezia:
Malassezia jest czynnikiem etiologicznym:
→łupieżu pstrego
→zapalenia mieszków włosowych
→zakażeń uogólnionych u pacjentów z żywieniem pozajelitowym
może nasilać objawy (ale nie powoduje tych chorób!!!!):
→atopowego zapalenia skóry (AZS)
→łojotokowego zapalenia skóry
→łuszczycy
Patomechanizm zakażem Malassezia:
- w warunkach stresowych grzyby zmieniają swój metabolizm
- produkują bioaktywne indole, które oddziałują poprzez receptory arylwodorowęglanowe (AhR)
- zmiana funkcji melanocytów - zmiany pigmentacji bez stanu zapalnego
- zapalenie z tworzeniem Ab łojotokowe zapalenie skóry, łupież - inny skład łoju niż u zdrowych
- indukcja swoistej odpowiedzi immunologicznej (AZS)
- zajęcie i zapalenie mieszków włosowych - zmiana metabolizmu NaCl, kwas mlekowy