3 kartkówka Flashcards

1
Q

Pasożyt polikseniczny (+ przykłady)

A

ma 2 lub więcej gatunków żywicielskich - pasożytują na różnych, często odmiennych systematycznie gatunkach

  • Toxoplasma gondii
  • Echinococcus granulosus
  • Trichinella spiralis
  • komary
  • kleszcze z rodzaju Ixodes
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Żywiciel przypadkowy (+ przykłady)

A

gatunek żywiciela, w którym pasożyt występuje rzadko ze względu na podobieństwo fizjologiczne do żywiciela właściwego, żywiciel przypadkowy może być gospodarzem pasożyta, ale często nie dochodzi do jego pełnego rozwoju lub dłuższej przeżywalności

  • człowiek i Fasciola hepatica
  • człowiek i tasiemiec psi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ekstensywność inwazji (prewalencja)

A

PROCENT zarażonych osobników w danej populacji żywiciela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Drogi zakażenia i postać inwazyjna Taenia solium

A

tasiemiec uzbrojony

Drogi zakażenia: spożycie surowego, niedogotowanego mięsa najczęściej wieprzowego

postać inwazyjna: larwy zwane wągrami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Drogi zakażenia i postać inwazyjna Trichomonas vaginalis

A

rzęsistek pochwowy

Drogi zakażenia: głównie kontakty seksualne

Zakażenie na drodze pośredniej: przybory toaletowe, ręczniki, mokre stroje kąpielowe, bielizna osobista, skażone urządzenia sanitarne, skażone narzędzia lekarskie, źle utrzymane baseny, ciepłe wody solankowe

Występują zakażenia okołoporodowe: zwykle noworodki płci żeńskiej

Postać inwazyjna: trofozoit (brak cyst)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Drogi zakażenia i postać inwazyjna Toxoplasma gondii

A

Drogi zakażenia:

  • droga pokarmowa (warzywa, owoce, woda; ręce skażone oocystami lub spożycie surowego, niedogotowanego mięsa skażonego cystami)
  • droga przezłożyskowa (tachyzoit, z matki na płód w okresie parazytemii - zarażenie wrodzone)
  • droga krwi (tachyzoit, transfuzje krwi i preparatów krwiopochodnych)
  • transplantacje narządów

postać inwazyjna: oocysty (dorośli), cysty(dorośli), tachyzoity (dla płodu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Postacie kryptokokozy:

A

Cryptococcosis

  • opon mózgowo-rdzeniowych
  • płuc
  • rozsiana
  • narządowa (oczna, kości)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kandydoza pochwy - czynniki sprzyjające

A
  • siedzący tryb życia
  • zbytnia higienizacja życia
  • powszechne nadmierne stosowanie antybiotyków
  • współistnienie innych infekcji
  • ryzykowne zachowania seksualne
  • masowe kontakty ludzkie
  • cukrzyca
  • ciąża
  • otyłość
  • niedożywienie
  • leczenie immunosupresyjne
  • zaniedbanie higieniczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Fizyczne mechanizmy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka:

A
  • mechaniczne uszkodzenie skóry przez pasożyty zewnętrzne lub dokonujące inwazję przez skórę związane z wkłuwaniem narządów czepnych i gębowych w zewnętrzną powłokę ciała
    • komary (wkłucia podczas pobierania krwi)
    • uszkodzenia skóry przez inwazyjne larwy
  • mechaniczne uszkodzenia tkanek wewnętrznych - w czasie inwazji i penetracji tkanek żywiciela (larwy: Toxora, Ascaris, Strongylodes)
  • mechaniczne drażnienie wiązane z bytowaniem osobników dorosłych (glistnica, owsica)
  • uciski mechaniczne uszkodzenie otaczających tkanek - związane z dużymi rozmiarami pasożytów (bąblowica, wągrzyca)
  • mechaniczne uszkodzenie ścian jelita (dwunastnicy) - związane z obecnością narządów czepnych (giardia, tasiemce) lub cyklem rozwojowym)
  • niedrożność jelit - spowodowana zbyt dużą ilościa osobników
  • niedrożność dróg żółciowych - j.w.
  • niedrożność naczyń chłonnych i krwionośnych
  • zaburzenia krążenia płynu komórkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Chemiczne mechanizmy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka:

A

związane z oddziaływaniem na żywiciela metabolitów pasożytów i związków budujących ich ciało

  • wydzielanie inhibitorów enzymów trawiennych gospodarza (zaburzenie procesów trawienia i przyswajania treści pokarmowej)
  • wydzielanie związków amonowych (wywoływanie różnych reakcji ze strony przewodu pokarmowego; nudności, wymioty, skurczowe bóle brzucha, zaburzenia pasażu jelitowego, pobudzenie wstecznych ruchów perystaltycznych)
  • wywoływanie odczynów zapalnych
  • wywoływanie odczynów alergicznych (nadprodukcja IgE)
  • wywoływanie odczynów penetracyjnych (pozwalających na wędrówkę w tkankach
  • wydzielanie substancji stymulujących procesy nowotworowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Biotyczne mechanizmy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka:

A
  • pobudzenie tkanek żywiciela do rozrostu
  • działanie teratogenne (T. gondii)
  • pozbawienie żywiciela substancji odżywczych - selektywne pozbawianie witamin (witaminoza, niedokrwistości)
    • witamina C (liczna nicienie)
    • witamina B12 (bruzdogłowiec szeroki, glista ludzka)
    • makroelementów (głównie cynku i żelaza)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

3 pasożyty bytujące w j. cienkim i ich formy inwazyjne

A
  • Giordia intestinalis - postać iwazyjna: cysta
  • Cryptosporidium parvum - oocysta zawierająca sporozoity
  • Tasiemiec karłowaty - jaja
  • Bruzdogłowiec szeroki - plerocerkoid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jednostki chorobwe wywoływane zarażeniem grzybami z rodzaju Malassezia

A
  • łupież pstry (pityriasis versicolor)
  • zapalenie mieszków włosowych (falliculitis)
  • udział w chorobach tj. AZS, SD, łupież, łuszczyca
  • zakażenia inwazyjne (fungemie u pacjentów otrzymujących pozajelitowo preparaty jelitowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sposoby obrony pasożytów przed reakcją immunologiczną gospodarza

A
  • hamowanie czynności makrofagów (Plasmodium)
  • wytwarzanie prostaglandyn, które działają supresyjnie na reakcje zapalne
  • wytwarzanie czynników limfotoksycznych bezpośrednio uszkadzających limfocyty i układ chłonny
  • wytwarzanie białek wiążacych składniki dopełniacza lub rozkładający je
  • synteza białek wiążących składniki dopełniacza lub rozkładający je
  • synteza białek chroniących przed cytotoksynymi działaniem cytokin
  • “Ucieczka i ukrywanie się” przed układem immunologicznym
  • “Przebieranie się” - zdolność upodobniania się do organizmu żywiciela
  • zmienność antygenowa - ciągłą spontaniczna zamiana Ag powierzchownych struktury antygenowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czynniki sprzyjające grzybicom powierzhcniowym

A
  • ekspozycja na patogen - korzystanie ze wspólnych sanitariatów (sportowcy, akademiki, koszary itp - skażone wykładziny maty, kontakt z zakażonymi skolonizowanymi zwierzętami, ze skażoną glebą, korzystanie ze wspólnych środków higienicznych (np. szczotki do włosów, fryzjer, kosmetyczka - brak dezynfekcji)
  • inkubator dla patogenów - nieprzewiewne obuwie (okluzja), nieprzewiewna bielizna, nadmierna potliwość, rzadka zmiana obuwia, napotliwość
  • podatność - maceracja naskóra - kąpiel w basenie,pranie, sprzątanie, mikrourazy paznokci, skóry, choroby skóry (łuszczyca)
  • starszy wiek - grzybica paznokci związana z wolniejszym tempem wzrostu paznokcia, zmniejszona higiena
  • cukrzyca - stopa cukrzycowa, zmniejszona odporność
  • otyłość - rozwój grzybicy w fałdach skórnych, mniejsza higiena stóp
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Sposoby zakażenia Giardia lamblia + postać inwazyjna

A

droga pokarmowa - połknięcie cyst z zanieczyszczoną wodą, pożywieniem i przeniesienia ich na brudnych rękach do jamy ustnej

źródło inwazji: chory człowiek, bezobjawowy nosiciel, zoonoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Sposoby zakażenia Trichinella spiralis + postać inwazyjna

A

spożywanie surowego i poddanego niewłaściwej obróbce termicznej mięso (pochodzące ze świń domowych, dzików, koni, rzadziej niedźwiedzi i innych gatunków zwierząt)

wysuszone i marynowane mięso zawierające larwy Trichinella

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rodzaje działalności patogennej pasożytów na człowieka:

A
  • fizyczne
  • chemiczne (toksyczne)
  • biotyczne
19
Q

Objawy kliniczne Entamoeba histolityca

A
  • bezobjawowe inwazje
  • inwazje z objawami klinicznymi: pełzakowica jelitowa (płytkie owrzodzenie ściany jelita grubego) lub głebokie owrzodzenia o charakterystycznym butelkowatym kształcie, pełzakowica pozajelitowa

Objawy: zapalenie jelita, biegunka z domieszką krwi

20
Q

Trichinella spiralis - objawy kliniczne

A

włosiń kręty

  • W fazie jelitowej: nudności, wymioty, zaburzenia żołądkowo-jelitowe z biegunką, umiarkowana gorączka, możliwy przebieg bezobjawowy
  • w fazie pozajelitowej: zapalenie mięśni z towarzyszącym bólem mięśniowym i zesztywnieniem, trudności w oddychaniu i przełykaniu, gorączka, obrzęk powiek i twarzy, wysypka skórna, mogą wystąpić krwawe wybroczyny dospojówkowe i podpaznokciowe
21
Q

3 pasożyty wyłącznie ludzkie i ich formy inwazyjne

A
  • owsik ludzki (Enterobius vermicularis) - jaja inwazyjne
  • glista ludzka (Ascaris lumbricoides) - jaja inwazyjne
  • włosogłówka ludzka (Trichocephalus trichiurus) - jaja inwazyjne
22
Q

Rodzaje kliniczne objawów toxoplazmozy:

A
  • postać nabyta bezobjawowa - 90% wszystkich zakażeń
  • postać nabyta węzłowa - szczególnie u młodzieży
  • postać nabyta oczna - spotkana u osób dorosłych
  • postać wrodzona u noworodków o ciężkim przebigu - z objawami triady Sabina-Ankeriota
  • postać wrodzona lekka lub bezobjawowa
  • postać mózgowa i uogólniona
23
Q

Drogi inwazji grzybów:

A
  • wnikanie do organizmu przez otwarte wrota zakażenia
  • osłabienie bariery błon śluzowych - leki cytostatyczne
  • translokacja drobnoustrojów - czynniki behawioralne (p. pokarmowy -> drogi rodne)
  • droga wziewna - wdychanie zarodników, następnie rozsiew dr. łożyska naczyniowego
  • kontakt bezpośredni z drobnoustrojem (zarażony człowiek, zwierzę, gleba)
  • poprzez urazy - ukłucia, skażone urządzenia medyczne

Dermatofity: z człowieka na człowieka, kontakt ze zwierzętami, kontakt ze skażoną glebą

Grzybica pochwy: przewód pokarmowy, droga seksualna, pochwa - nawrotowa postać

24
Q

Postacie kliniczne aspergilozy:

A
  • inwazyjna aspergiloza - neutropenia, przeszczepy, zaawansowany AIDS
  • przewlekła martwica aspergilozowa - wcześniejsze choroby płuc
  • Aspergilloza - wcześniejsze choroby płuc, jamy pogruźlicze
  • ABPA - nadmierna odpowiedź limfocytów Th2 - astma
25
Q

Źródłą zakażenia dermatofitami:

A
  • dermatofity antropofilne - dotyczy głównie ludzi, przenoszone z człowieka na człowieka (T. rubrum)
  • dermatofity zoofilne - pierwotne pasożyty skóry zwierząt, zakażenie następuje przez kontakt ze zwierzętami (M. canis)
  • Dermatofity geofilne - występują w glebie, zakażenie następuje przez kontakt ze skażoną glebą (np. M. gypseum)
26
Q

Żywiciel ostateczny

A

organizm, w którym pasożyt odbywa końcowy etap swojego rozwoju i osiąga dojrzałość płciową lub w którym zachodzi rozmnażanie płciowe

27
Q

Pasożyt bezwzględny (obligatoryjny)

A

pasożyty w pełni uzależnione od żywicieli, muszą pozostawać w ciągłym kontakcie z gospodarzem

T. gondii (pasożytuje w kom. nerwowych, mięśniowych, tkanki łącznej człowieka i innych ssaków)

Trichomonas, tasiemce, większość nicieni

28
Q

Autoinwazja

A

zarażenie się żywiciela postacuami inwazyjnymi pasożyta, który “aktualnie” pasożytuje w organizmie żywiciela

(u człowieka autoinwazja jest możliwa przypadkami np. Giardia lamblia, Taenia solium)

29
Q

Mikidy (mykidy) - reakcje typu “id”

A
  • reakcja alergiczna na grzyby będące przyczyną aktualnie występującego zakażenia grzybiczego
  • odczyn alergiczny pojawia się w pewnej odległości od ogniska infekcji grzybiczej
  • najczęściej dotyczy przewlekłej grzybicy stóp i paznokci wywołanej dermatofitami
  • odczyn alergiczny może imitowć grzybicę
  • w mikidach nie stwierdza sie grzybów
30
Q

Charakterystyczne cechy budowy grzybów:

A
  • Mają postać jednokomórkową (drożdżowa),
  • formy strzępek z przegrodami (strzępki septowane),
  • formy bez strzępek przegród -komórczaki (strzępki cenocytyczne)
  • strzępki uorganizowane w owocniki (podstawczaki, workowce)

Mogą być jednojąrdowe, dwujądrowe lub wielojądrowe

Ściana komórkowa zawiera chitynę, glukan, białka.

Błona komórkowa zawiera ergosterol.

Eukariota: wiele chromosomów zlokalizowanych w jądrze otoczonym podwójną bł. komórkową.

DNA pozajądrowe: mitochondrialne DNA, dsRNA

31
Q

Chorobotwórczość Giardia lamblia:

A

Wywołuje giardiozą.

Objawy kliniczne:

  • inwazja może przebiegać bezobjawowo (może wygasać samoistnie w ciągu kilku tygodni)
  • bezkrwawa, wodnista biegunka z domieszką śluzu, ból brzucha, nudności, wzdęcia, osłąbienie, stany podgorączkowe
  • może wystąpić zespół przewlekłej biegunku
  • inwazja może prowadzić do rozwoju zespołu złego wchłaniania
32
Q

Drogi zakażenia i formy inwazyjne Cryptosporidium parvum:

A

Droga pokarmowa: przeniesienie oocyst do jamy ustnej za pomocą rąk lub przez skażony pokarm, wodę; istnieją przypadki transmizji zoonotycznej

postać inwazyjna: oocysta zawierające sporozoity

33
Q

Postaci zakażenia Aspergillus:

A
  • płuc - alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA); aspergilloza - saprofityczna kolonizacja wcześniej powstałych jam,
  • rozsiana
  • zatok przynosowych - postać nieinwazyjna (aspergillona); inwazyjna
  • skóry (zwykle wtórna do rozsianej)
  • paznokci
34
Q

Chorobotwórczość T. gondii

A
  • postać nabyta bezobjawowe - 90 % wszystkich zakażeń
  • postać nabyta węzłowa - szczególnie u młodzieży (powiększenie węzłów szyjnych, karkowych, potylicznych)
  • postać nabyta oczna spotykana u osób dorosłych (zapalenie siatkówki, naczyniówki, zaburzenia widzenia, nadmierne łzawienie)
  • postać wrodzona u noworodków o ciężkim przebiegu z objawami triady Sabina-Pinkertona
  • postać wrodzona lekka lub bezobjawowa ujawniająca się w kilka lub nawet kilkanaście lat po urodzeniu zmianami w oku lub niedorozwojem umysłowym
  • postać mózgowa i uogólniona - następstwo reaktywacji przebytego zarażenia, występująca u osób z deficytym odporności np. w AIDS
35
Q

Wyjaśnij na czym polega zjawisko dimorfizmu na przykładzie Histoplasma.

A

Dimorfizm jest to zdolność niektórych gatunków grzybów do wzrostu w 2 postaciach w zależności od warunków środowiska:

  • jako pleśniaki – MOULDS – wzrost w temp. 25-30 st. (w przypadku H.capsulatum jest to forma bytująca w glebie, niezakaźna)
  • jako drożdżaki – YEAST – 35-37 st. (w przypadku H.capsulatum jest to forma zakaźna, do zakażenia dochodzi drogą inhalacji)
36
Q

Wymień postacie toksoplazmozy.

A
  • Postać nabyta bezobjawowa
  • Postać nabyta węzłowa
  • Postać nabyta oczna
  • Postać wrodzona u noworodków o ciężkim przebiegu
  • Postać wrodzona lekka lub bezobjawowa
  • Postać mózgowa lub uogólniona
37
Q

Czynniki sprzyjające powstawaniu grzybicy błon śluzowych

A

Czynniki endogenne: ekstrema wiekowe (noworodki, osoby starsze), ciąża, zaburzenia endokrynologiczne (cukrzyca), niedobory odporności (HIV/AIDS), choroba refluksowa

Czynniki egzogenne: leki (antybiotyki, chemioterapeutyki, kortykosterydy ogólne i wziewne), ciała obce w jamie ustnej (źle dopasowane protezy), uszkodzenia bariery błony śluzowej (urazy, oparzenia)

38
Q

Objawy kliniczne zakażenia Zygomycoza

A

W zależności od rodzaju zygomykozy, występują różne jej objawy. W wypadku kiedy choroba atakuje układ pokarmowy, są to bóle brzucha, biegunka, nudności i wymioty. Jeśli grzybica dotyka płuc, występuje kaszel towarzyszący pluciu krwią oraz trudności w oddychaniu. Zygomykoza występująca w obrębie twarzy objawia się przekrwieniem, bólem, czerwoną barwą skóry, krwotokiem lub wypływem ropy z nosa, wrzodem w kąciku ust czy wypukłością oczu i zaburzeniami widzenia, które mogą skutkować ślepotą. Dodatkowymi objawami, dotyczącymi wszystkich rodzajów choroby, jest gorączka, ból głowy oraz obrzęki tkanek miękkich. Pojawiają się także problemy z krzepliwością krwi, konwulsje, zmiana stanu psychicznego i poczucie zmęczenia, apatii.

39
Q

Pasożyty których zywicielem jest wyłącznie człowiek i ich formy inwazyjne

A
  • Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) – jajo
  • Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) – jajo
  • Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) – jajo
  • Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis) - trofozoit
40
Q

Objawy zarażenia entameboa hystolica i metody diagnostyki laboratoryjnej

A

Objawy: zapalenie jelita, biegunka z domieszką krwi

Diagnostyka:

  • Stwierdzenie w preparatach z kału trofozoitów zawierających liczne erytrocyty na terenie cytoplazmy (odróżnienie patogennego E. histolytica od nie patogennego E. dispar).
  • Wykrywanie swoistych koprantygenów w kale i przeciwciał w surowicy w przypadku amebozy pozajelitowej.
  • Diagnostyka molekularna
41
Q

formy kliniczne kandydozy

A
  • Kandydoza jamy ustnej (OC)
  • Kandydoza przełyku
  • Kandydoza dróg rodnych (VVC)
  • Kandydoza jelit
42
Q

objawy zarażenia oraz profilaktykę przed glistą ludzką (Ascaris lumbricoides hominis)

A

Objawy: Bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, zaparcia, zaburzenia snu, spadek masy ciała, skórne wysypki alergiczne, zapalenie spojówek, obrzęk powiek, twarzy, ostry nieżyt nosa, stany spastyczne oskrzeli

Profilaktyka: przestrzeganie zasad higieny osobistej, ochrona gleby przed zanieczyszczeniem fekaliami, unikanie nawożenia gleby fekaliami

43
Q

czynniki ryzyka inwazji dermatofitów

A

● bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami (np. zakażenie od imigrantów z rejonów endemicznych) lub zwierzętami

● przeludnienie

● niska higiena osobista (np. współdzielenie przyborów do pielęgnacji włosów)