7. Protostomen Flashcards
(23 cards)
Bespreek de lichaamsbouw van platyhelminthes
- Bilaterale symmetrie : cephalisatie mogelijk
- Triploblastisch
- longitudinale en circulaire spieren
- Vrijlevend of endoparasitair
Bespreek de lichaamsfuncties van platyhelminthes
- Voeding : 1 opening thv uitstulpbare pharynx - extracellulaire vertering, dan intracellulair via fagocytose (gereduceerd tot afwezig verteringsstelsel)
- Ademhaling : diffusie
- Geen circulatie stelsel
- Excretie : netwerk van vlamcellen en poriën in epidermis (osmoregulatie)
- Zenuwstelsel : anterior cerebraal ganglion en zenuwstrengen (laddertype) + fotoreceptoren
- Voortplanting : hermafrodiet (vaak kruisbestuiving) - interne bevruchting en externe ontwikkeling van ei
- Regeneratie : elk stuk groeit uit tot volledige platworm
Turbellaria
= trilhaarworm
* Vrijlevend en beweegt via trilharen op buikzijde
* Carnivoor
Trematoda
= zuigworm
* Neodermata = endoparasiet vooral bij vertebraten
* Mond en buikzuignappen
* Meestal meerdere gastheren waaronder 1 vertebraat
* vb. Clonorchis sinensis en Schistosoma
Bespreek de Clonorchis sinensis
= Chinese leverboot
* Leeft in galkanaal van mens, kat, hond en varken
* Hermafrodiet : kruisbestuiving (eieren bevatten miracidium die vrijkomen via faeces)
* 1ste cyclus : Water opname door slak - ei wordt sporocyst = ontstaan van redia - uitgroei tot cercaria - komen vrij in water - boren zich in spieren/onder schubben van vissen - transformatie tot metacercaria in cyste
* 2de cyclus : zoogdier eet rauwe cis - cyste lost op in darmen - jonge worm migreert naar galkanaal en matureert - geeft levercirrose (kan tot 30 jaar leven)
Bespreek de Schistosoma
Veroorzaakt bilharziose : doodt 200 000 mensen per jaar
* Leeft in bloedvaten van darm of urineblaas
* Mannetjes leven in ventrale groeven in vrouwtjes
Bespreek de Cestoda
= lintworm
* Neodermata = endoparasitaire vorm die in darm van vertebraten leeft (hebben geen eigen spijsvertering )
* Hechten via scolex met zuignapjes of haakjes
* 2 gastheren
Bespreek de Taenia saginatia
= runderlintworm
* lichaam : 3 delen (scolex - nek - proglottiden)
* Scolex: 4 zuignappen en haken
* Proglottide : complexe hermafrodiete eenheid (rijp ei - bevrucht - zygote - embryo - proglottide breekt af en verlaat gastheer via faeces = embryo’s komen vrij voor opname door nieuwe gastheer)
* Nek : plaats waar nieuwe proglottide ontstaat
Bespreek de toepassingen van de platyhelminthes
- sterk regeneratievermogen : onderzoek op oa Dugesia
- Productverlies in veeteelt : Leverboot - herkauwers en schapen + tussengastheer voor lintwormen
- Infecties bij mensen : Levercirrose > Clonorchis sinensis / Schistosomiase > Schistosomia / Runder- en varkenslintworm
Hoe ziet de lichaamsbouw van de annelida eruit ?
- Ringachtige segmenten : verschillende combinaties van organen of verschillende functies, inwendig gescheiden door septa waar uitwisseling van info en materiaal nog mogelijk is
- Gespecialiseerde segmenten : anterior is het sensorisch orgaan gevoeliger voor licht
- Hoofd en staart zijn geen segmenten maar vormen eerder groeizones
- Hydroskelet : vloeistof in coeloom van elk segment maakt peristaltische beweging mogelijk (ook longitudinale + circulaire spieren )
- Chaetae op elk segment : hechten vast op substraat
- Ventrale zenuwstreng : verbinden ganglia met hersenen
- Spijsverteringskanaal : niet gesegmenteerd (mond - pharynx - oesophagus - krop - maag - darm - anus)
- Gesloten bloedsomloop : meerdere harten pompen bloed in posterieure richting - dorsaal bloedvat brengt het terug naar hart
Bespreek de lichaamsfuncties van de annelida
- Leven op land of in de zee
- Voeding varieert volgens groep (extracellulaire vertering
- Ademhaling : via lichaamswand wordt O2 en CO2 uitgewisseld en circuleren via bloedsomloop
- Excretie : via gecilieerde (meta)nepridia (1 per segment)
- Gescheiden geslacht of hermafrodiet (kruisvruchting)
Bespreek de Hirudinea
= bloedzuigers
* Clitellata
* leven meestal in zoet water of soms marien
* dorsoventraal afgeplat : geen inwendige segmentatie of chaetae
* 1 of 2 zuignappen : parasitaire bloedzuigers
* Hermafrodiet (kruisbestuiving : clitellum enkel tijdens broedtijd ontwikkeld)
* Parasieten : injecteren verdovende stof in gastheer + anti-stollinde stof + vasodilaterende stof zodat bloed goed uit gastheer stroomt
Bespreek de toepassingen van annelida
- Polychaeten zijn belangrijk in mariene voedselketen
- Oligochaeten belangrijk bij compostering en verluchting van bodem
- Hirudinea worden gebruikt bij wondheling (Hirudo medicinalis) - Hirudine = antistollingsmiddel
- Bloedverlies door bloedzuigers is laag maar kans op overdracht van schadelijke parasieten is er wel
Hoe ziet de lichaamsbouw van de Nematoda eruit ?
- Leven in zeewater, zoet water, land en zijn endoparasiet van plant en dier
- Niet gesegmenteerd
- Epidermis bedekt met flexibele, stevige cuticula (afgeworpen voor groei - 4x vervellen = Ecdyzoa)
- Lichaamsholte : pseudocoel
- Hydroskelet : druk van lichaamsvocht tegen cuticula
- 2 excretie kanalen
- 2 zenuwstrengen : dorsaal en ventraal
- Volledig spijsverteringskanaal : mond - pharynx - darm - anus
- Geen ademhalingsstelsel of circulatie : uitwisseling via cuticula
- Seksuele voortplanting - seksueel dimorfisme : gehaakte kleine staart bij mannetjes en rechte staart bij vrouwtjes
- Larvaal stadium
Caenorabditis elegans
- genetische en ontwikkelingsstudies
- matuur in 3 daten
- Eutelie
- 1 mm lang
Bespreek de lichaamsfuncties van Nematoda
- Voedsel : opname via mond met stiletten - zuigende beweging van pharynx - opname voedingsstoffen doorheen 1 cellaag in darm
- Ademhaling : diffusie
- Voortplanting : soms hermafrodiet, meestal niet - zaadcellen bewegen door amoeboïden - interne bevruchting
- Vrijlevend of parasitair
Bespreek de Ascaris lumbricoïdes
= mensenspoelworm
* Volwassen wormen in humane darmen
* Geen tussengastheer
* Tot 200 000 eitjes per dag (overleven voor jaren in de grond)
* Handen in planten/grond steken en niet wassen kan voor infectie zorgen
* Infectie mogelijk als bevrucht eitje uitgroeit tot embryo en wordt opgenomen door mens
Bespreek de Wuchereria bancrofi
Zorgt voor elephantiasis
* tropische gebieden
* tussengastheer : mug
* Opstopping in lymfevaten - lymfoedeem
* Infectie bij beet van mug want de larve komen zo in het bloed van mens terecht - volwassenen gaan microfilariae produceren dat migreert naar de lymfe en bloedvaten
Bespreek toepassingen van de Nematoda
- Caenorhabditis elegans = studie over veroudering, geheugen, leren, diabetes …
- Aaltjes : ecologisch belangrijk - breken plantaardig/dierlijk materiaal af tot bestanddelen die door bacteriën gemineraliseerd worden (mineralen voor planten)
- Bodemnematoden = indicator voor gezonde bodem
- Schade aan gewassen/vee door parasitaire vormen
- Humane parasieten : Aarsmaden, Ascaris lumbricoides, filariasis, Trichinosis
Bespreek de lichaamsbouw van Arthropoda
- Gesegmenteerd lichaam : kop - thorax - abdomen (meer segmenten zichtbaar in larvaal stadium)
- Exoskelet : chitine, proteïnen en soms calciumzouten (aanhechting spieren + bescherming en vervelling )
- Gelede aanhangsels : monddelen, poten en antennes ( flexibiliteit)
- Vleugels zijn later geëvolueerd
- Facetogen - ommatidia : complexogen en/og eenvoudige ogen
Bespreek de lichaamsfuncties van Arthropoda
- Open circulatiestelsel : bloed stroomt van hart (musculair vat) naar kop en vrij naar lichaam - eenrichtingskleppen voor bloed naar hart te laten stromen
- Zenuwstelsel : dubbele ventrale zenuwstreng verbindt ganglia in semgenten met hersenen (3 dorsale ganglia anterior voor controlerende functies - geen stimulerende functies)
- Excretiestelsel : veel variatie (buisjes van Malpighi op overgang tussen midden en einddarm - vloeistoftransport tussen buisjes en bloed om afvalstoffen te verwijderen richting einddarm via precipitatie : water en zouten worden gereabsorbeerd in einddarm)
- Ademhaling : veel variatie
- insecta : tracheëen (klein, vertakt en bedekt met curicula - diffusie over dichtbijgelegen celmembraan en monden uit in spiracula)
- crustacea : kieuwen
- arachnida : boeklongen
- Voortplanting : gescheiden geslacht en meestal intern bevrucht, soms partenogenese
Bespreek de Insecta
- Leven in alle habitats
- Kevers, wantsen, vliegen, vlinders, bijen, mieren …
- Kop : 1 paar antenne, labrum, 1 paar mandibulae, 1 paar maxillae en labium
- Thorax : 3 paar poten en abdomen
- Meestal vleugels (> chitine en eiwitten - groeien uit lichaamswand en vaak bedekt met schubben)
- Communicatie via geluid (ultrasoon) of via feromonen
- Metamorfose : gedeeltelijk (sprinkhaan) of volledig (vlinder)
- Meestal facetogen en ocelli
- Soms setae en/of tympanum
- Monddelen : sterk aangepast aan voedingsgewoonten (steken, zuigen …)
Geef de toepassingen van Arthropoda
- Belangrijke voedselbron voor mens en dier (in zee + op land)
- Economie : bestuiving gewassen
- Zijde door zijdemot en spinnen
- Toxines
- Schade aan gewassen : insecten zijn belangrijkste herbivoren op land
- Verspreiding infectieziekten bij plant, dier en mens
- Drosophila melanogaster : proefdiermodel voor biomedisch onderzoek
