παρουσιαση 8 Flashcards

1
Q

τι ξερετε για την αντιγραφη του δνα;

A

το γενετικό υλικό, DNA, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να περάσει από μια γενιά στην επόμενη, άρα πρέπει να
αντιγραφεί
η διαδικασία αυτή οφείλει να έχει υψηλή πιστότητα για την διατήρηση του είδους και να είναι χρονικά συμβατή με τον κυτταρικό κύκλο
είναι μια διαδικασία εξαιρετικά πολύπλοκη και περιλαμβάνει πολλά ειδικά ένζυμα και πρωτεϊνικούς παράγοντες

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

τι ξερετε για τον ελεγχο της αντιγραφης του δνα;

A

η αντιγραφή του DNA γίνεται κατά τη φάση S (S:σύνθεση) και ελέγχεται στα πλαίσια του κυτταρικού κύκλου
το G1/S σημείο περιορισμού ρυθμίζει εάν τα ευκαρυωτικά κύτταρα θα εισέλθουν στην διαδικασία της αντιγραφής του DNA
η είσοδος στη φάση S καθορίζεται από την ενεργοποίηση των συμπλόκων Cdk2/κυκλίνης E

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

πως ξεκινα η αντιγραφη του δνα;

A

η αντιγραφή του DNA ξεκινάει από ειδικές αλληλουχίες του DNA γνωστές ως αρχές της αντιγραφής (replication origins)
σε αυτές τις αλληλουχίες δεσμεύονται πρωτεϊνικά σύμπλοκα τα οποία χωρίζονται σε δύο μορφές, την προ-αντιγραφική και τη μετα-αντιγραφική
μετά την είσοδο στη φάση S το προ-αντιγραφικό σύμπλοκο μετατρέπεται σε μετα-αντιγραφικό

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

(αναλυτικα) εναρξη αντιγραφης δνα;

A

οι DNA ελικάσες MCM προσδένονται κατά τη φάση
G1 στις θέσεις έναρξης της αντιγραφής μαζί με
πρωτεΐνες του συμπλόκου ORC σχηματίζοντας το
προαντιγραφικό σύμπλοκο
η έναρξη της αντιγραφής του DNA στη φάση S
πυροδοτείται από το σύμπλοκο Cdk2/κυκλίνης Ε και
από την πρωτεϊνική κινάση DDK
η DDK φωσφορυλιώνει τις πρωτεΐνες MCM και η
Cdk2 άλλες πρωτεΐνες που συνδέονται στο προαντιγραφικό σύμπλοκο και ενεργοποιούν τις ελικάσες MCM
οι ενεργοποιημένες MCM προκαλούν την έναρξη της
αντιγραφής

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

τι ξερετε για τα συμπλοκα προ-αντιγραφης;

A
[1] στην αρχή της G1 μη φωσφορυλιωμένοι
παράγοντες έναρξης της αντιγραφής
συνδέονται στο ORC που βρίσκεται σε θέσεις
έναρξης της αντιγραφής
[2] στη φάση S κυκλινο-εξαρτώμενες κινάσες
φωσφορυλιώνουν στοιχεία του συμπλόκου
προ-αντιγραφής
[3] αυτό οδηγεί στη σύνδεση της Cdc45, στην
ενεργοποίηση των εξαμερών ελικασών που
ξετυλίγουν το DNA, και στην απελευθέρωση
των φωσφορυλιωμένων παραγόντων
έναρξης Cdc6 και Cdt1
[4] έναρξη της σύνθεσης
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

τι ξερετε για την ακριβη αντιγραφη του δνα;

A

τo DNA αντιγράφει επακριβώς τον εαυτό του
τυχόν λάθη κατά την αντιγραφή στο DNA οδηγούν σε
μετάλλαξη
γενικά χαρακτηριστικά της αντιγραφής του DNA
η δυνατότητα ακριβούς αντιγραφής στηρίζεται στο αυστηρό συμπληρωματικό ζευγάρωμα των βάσεων (base pairing)
C – G,
A – T
ο κάθε κλώνος χρησιμεύει ως εκμαγείο για τη σύνθεση ενός νέου συμπληρωματικού κλώνου
οι πολυμεράσες του DNA αντιγράφουν με εξαιρετική
ακρίβεια, με μεγάλη ταχύτητα και με επεξεργασημότητα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

τι πρεπει να γινει για να αντιγραφει το δνα;

A

για να αντιγραφεί το γενετικό υλικό θα πρέπει να ξετυλιχθεί και να γίνει διαθέσιμη η διπλή έλικα στο ενζυμικό σύστημα
η διαδικασία είναι πολύπλοκη γιατί:
πρέπει πρώτα να απελευθερωθούν οι ιστόνες, να «διαλυθεί»
το νουκλεόσωμα και να μην υπάρχει υπερελίκωση
να υπάρχουν τα υλικά που χρειάζονται:
dNTPs, μήτρα-DNA, εκκινητές, ένζυμα - DNA πολυμεράσες
στα ευκαρυωτικά κύτταρα η ταχύτητα είναι χαμηλή σε
σύγκριση με τα βακτήρια αλλά γίνεται ταυτόχρονη αντιγραφή
σε πολλά σημεία (3000)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ποια ειναι τα 3 σταδια της αντιγραφης;

A

H αντιγραφή του γενετικού υλικού γίνεται σε 3 στάδια:
1ο στάδιο: εντοπισμός θέσης έναρξης της αντιγραφής: η
έναρξη της αντιγραφής γίνεται σε ειδικές θέσεις με κοινά χαρακτηριστικά
2ο στάδιο: επιμήκυνση της αντιγραφής, ένζυμα και πρωτεΐνες σε μια δυναμική-αρμονική συνεργασία (τοπικά και χρονικά)
3ο στάδιο: τερματισμός της αντιγραφής, τα σημεία λήξης είναι ειδικά

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

τι συμβαινει στο 1ο σταδιο της αντιγραφης;

A

1ο στάδιο: εντοπισμός θέσης έναρξης της αντιγραφής
(replication origin)
οι αλληλουχίες αυτές είναι εμπλουτισμένες σε ΑΤ (χαμηλό Tm)
οπότε είναι πιο εύκολο να ξετυλιχθούν τοπικά οι δυο αλυσίδες της διπλής έλικας του DNA
κάθε μονάδα αντιγραφής (το σύνολο της περιοχής DNA που αντιγράφεται υπό τον έλεγχο μιας και μόνης περιοχής έναρξης) ονομάζεται ρεπλικόνιο

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

πως ξετυλιγεται η διπλη ελικα;

A

το ξετύλιγμα της διπλής έλικας επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ειδικών ενζύμων, που σπάζουν τους δεσμούς υδρογόνου
μεταξύ των δύο αλυσίδων, τις DNA ελικάσες
μία εξαμερής ελικάση διατρέχει τη μία αλυσίδα του DNA
όταν η ελικάση προσδένεται στο δίκλωνο DNA, η διαμόρφωση της αλλάζει, και υδρολύει ΑΤΡ, για να διαχωρίσει τις δύο
αλυσίδες

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

τι ξερετε για τη διχαλα αντιγραφης;

A

Στο άκρο κάθε αντιγραφικής θηλιάς βρίσκεται η διχάλα
αντιγραφής, σχήματος Υ, στην οποία επιτελείται το
ξετύλιγμα των γονικών αλυσίδων του DNA με τη δράση της ελικάσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

τι ξερετε για τη μονοκλωνη κατασταση;

A

το μονόκλωνο DNA είναι ευάλωτο σε ζημιές και τείνει να επανέρχεται σε διπλή έλικα
• οι πρωτεΐνες δέσμευσης μονόκλωνου DNA (SSB)
προσδένονται στις αποχωρισμένες αλυσίδες του DNA και τις σταθεροποιούν σε μονόκλωνη κατάσταση

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ποια ειναι η δράση των ελικασών και των πρωτεϊνών

πρόσδεσης σε μονόκλωνο DNA;

A

οι ελικάσες αποπεριελίσσουν τις
δύο αλυσίδες του μητρικού DNA μπροστά από την αντιγραφική διχάλα
οι αποπεριελιγμένες αλυσίδες στη συνέχεια σταθεροποιούνται από πρωτεΐνες πρόσδεσης
σε μονόκλωνο DNA για να μπορούν να λειτουργήσουν ως μήτρες για νέα σύνθεση DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

τι ξερετε για την υπερελικωση;

A

το τοπικό ξετύλιγμα των δύο αλυσίδων οδηγεί σε έντονη υπερελίκωση στην περιοχή μπροστά

Η υπερελίκωση του DNA συμβαίνει τόσο σε κυκλικό όσο και σε γραμμικό DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

τι ειναι η υπερελικωση;

A

είναι το δίπλωμα της διπλής έλικας γύρω από τον άξονα της
• Αρνητική υπερελίκωση: συστροφή του DNA γύρω από τον άξονά του σε αντίθετη κατεύθυνση από τις στροφές της δεξιόστροφης διπλής έλικας
που ακολουθεί τους δείκτες του ρολογιού (φέρει αριστερόστροφες υπερελικώσεις)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

τι ειναι η υπερσυσπειρωση;

A

Υπερσυσπείρωση: η έλικα

είναι συσπειρω μένη πιο σφιχτά

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

τι ειναι οι τοποισομερασες;

A

oι τοποϊσομεράσες είναι μια οικογένεια πρωτεϊνών ικανών να εισάγουν παροδικές ρήξεις στον ένα ή και στους δύο κλώνους του DNA
ευνοούν τον διαχωρισμό των κλώνων παρεμποδίζοντας τις τάσεις περιέλιξης που αναπτύσσονται
Τοποϊσομεράση Ι: Κόβει 1 κλώνο και επανενώνει, xαλαρώνει υπερελικώσεις

η δράση της τοποϊσομεράσης που τέμνει τις αλυσίδες, κόβει και επαννενώνει εκτονώνοντας την τάση υπερελίκωσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

τι ξερετε για την τοποισομεραση Ι;

A
χαλαρώνει τις
υπερέλικες μέσω
διαδοχικών ρηγμάτων
επιτρέποντας την
εκτόνωση της τάσης
και την ελεύθερη
περιστροφή
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

τι συμβαινει μετα το ανοιγμα της διπλης ελικας;

A

όταν ανοίξει η διπλή έλικα δημιουργείται μια θηλιά που
αυξάνεται και προς τις δύο κατευθύνσεις
η αντιγραφή είναι αμφίδρομη, με προσανατολισμό 5’→3‘
τα κύρια ένζυμα που συμμετέχουν στην αντιγραφή του DNAείναι οι DNA πολυμεράσες
τα ένζυμα αυτά δεν έχουν την ικανότητα να αρχίσουν την αντιγραφή
ένα ειδικό σύμπλοκο πολλών ενζύμων, το πριμόσωμα,
συνθέτει στις θέσεις έναρξης της αντιγραφής μικρά τμήματα RNA, συμπληρωματικά των μητρικών αλυσίδων,
τα πρωταρχικά τμήματα (εκκινητές-primers)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ποιες ενζυμικες ενεργοτητες χρειαζονται για την αντιγραφη του δνα;

A

Για την εκκίνηση της αντιγραφής χρειάζονται αρκετές
ενζυμικές ενεργότητες:
1. οι ελικάσες που ξετυλίγουν την διπλή έλικα
2. οι πρωτεΐνες πρόσδεσης SSB που προσδένονται σε
μονόκλωνη αλυσίδα και την σταθεροποιούν
3. οι τοποϊσομεράσες, πρωτείνες που εκτονώνουν τάσεις υπερελίκωσης τέμνοντας και επανεννώνοντας αλυσίδες
4. πρωτεΐνες, πριμάσες, που συνθέτουν τον RNA εκκινητή

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

τι ξερετε για τις δνα πολυμερασες;

A

οι DNA πολυμεράσες επιμηκύνουν τα πρωταρχικά τμήματα τοποθετώντας συμπληρωματικά δεοξυριβονουκλεοτίδια απέναντι από τις μητρικές αλυσίδες του DNA
τα νέα μόρια DNA αρχίζουν να σχηματίζονται καθώς
δημιουργούνται δεσμοί υδρογόνου μεταξύ των
συμπληρωματικών αζωτούχων βάσεων των
δεοξυριβονουκλεοτιδίων
οι DNA πολυμεράσες επιδιορθώνουν τυχών λάθη που
συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της αντιγραφής
ταυτόχρονα απομακρύνουν τα πρωταρχικά τμήματα RNA και τα αντικαθιστούν με τμήματα DNA

οι αντιγραφικές πολυμεράσες του DNA έχουν εξαιρετικά
υψηλή:
Καταλυτική ισχύ
Πιστότητα
Επεξεργαστικότητα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

τι προσφερει ο συνδετηρας;

A
ο ολισθαίνων σφιγκτήρας, η
υπομονάδας β, προσδίδει
επεξεργαστικότητα- συνεχή
αντίδραση πολυμερισμού-στο
ολοένζυμο της πολυμεράσης
του DNA
Η ελικάση της αντιγραφικής διχάλας
συνδέεται και με τις δύο μονάδες κατάλυσης
της DNA πολυμεράσης
καθεμία από τις οποίες συγκρατείται στο
DNA από έναν ολισθαίνοντα σφιγκτήρα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ποιες δρασεις εχει η δνα πολυμεραση Ι;

A
  • η DNA πολυμεράση I έχει δράσεις:
    1. Πολυμεράσης
    2. Εξωνουκλεολυτική δράσης
    είναι υπεύθυνη κυρίως για απομάκρυνση λανθασμένων βάσεων
το ένζυμο
αντιλαμβάνεται τα
λάθη:
-μέγεθος και σχήμα
νεοεισερχόμενων
νουκλεοτιδίων
- αταίριαστο
ζευγάρωμα

Η απομάκρυνση είναι ενεργειακά πολυέξοδη
όμως βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα των
νεοσυντιθέμενων αλυσίδων

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

τι ξερετε για τη συνεχη/ασυνεχη αντιγραφη;

A

οι DNA πολυμεράσες λειτουργούν μόνο προς καθορισμένη κατεύθυνση
η αντιγραφή γίνεται με προσανατολισμό 5’→3‘
η σύνθεση της μιας αλυσίδας είναι συνεχής ενώ της άλλης ασυνεχής
τα κομμάτια της ασυνεχούς αλυσίδας (okazaki fragments) συνδέονται μεταξύ τους με τη βοήθεια του ενζύμου DNA λιγάση (δεσμάση)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
πως γινεται η σύνθεση του προπορευόμενου και του καθυστερημένου κλώνου του DNA;
ο προπορευόμενος κλώνος συντίθεται συνεχόμενα προς τη φορά της κίνησης της αντιγραφικής διχάλας ο καθυστερημένος κλώνος συντίθεται τμηματικά σε βραχέα τμήματα, τμήματα Okazaki, που η επιμήκυνση τους πραγματοποιείται με φορά αντίθετη σε σχέση με αυτήν προς την οποία κινείται η αντιγραφική διχάλα τα τμήματα Okazaki συνενώνονται μεταξύ τους με τη δράση της DNA λιγάσης
26
ποια ειναι η δομη των τελομεριδιων ;
``` το DNA των τελομεριδίων αναδιπλώνεται, σχηματίζει μια κυκλική δομή βρόχου και συνδέεται με ένα πρωτεϊνικό σύμπλοκο -σελτερίνη προστατεύοντας τα άκρα των χρωμοσωμάτων ```
27
απο τι αποτελουνται τα τελομερη;
``` αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες εξανουκλεοτιδίων και αντιγράφονται από το ένζυμο τελομεράση είναι μια πολυμεράση που φέρει το δικό της εκμαγείο RNA φέρει ένα μόριο RNA το οποίο είναι συμπληρωματικό με το τελομερικό DNA ```
28
ποια ειναι η δραση της τελομερασης;
``` το τελομερικό DNA είναι μια απλή επαναλαμβανόμενη αλληλουχία με ένα προεξέχον 3΄ άκρο η τελομεράση, ως τμήμα του ενζυμικού συμπλόκου, φέρει ένα μόριο RNA το οποίο είναι συμπληρωματικό με το τελομερικό DNA το προεξέχον άκρο του τελομερικού DNA προσδένεται στο RNA της τελομεράσης που λειτουργεί ως μήτρα για την επιμήκυνση της αλυσίδαςμήτρας κατά μία επαναλαμβανόμενη μονάδα ο καθυστερημένος κλώνος του τελομερικού DNA μπορεί στη συνέχεια να επιμηκυνθεί με δράση της πριμάσης και πολυμεράσης ```
29
τι ειναι το γονιδιο;
στο DNA το γονίδιο είναι μια αλληλουχία βάσεων που κωδικοποιούν μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη
30
τι ειναι ο γενετικος κωδικας;
ο γενετικός κώδικα είναι μια ‘τριπλέτα’, σε κάθε τρεις βάσεις αντιστοιχεί ένα αμινοξύ
31
πως γινεται η μεταγραφη του δνα;
για τη μεταγραφή το μόριο του δίκλωνου DNA ανοίγει κατά μήκος ενός γονιδίου - η μεταγραφή ξεκινά όταν ένα ειδικό ένζυμο RNA πολυμεράση προσδένεται σε ειδικές περιοχές του DNA που λέγονται υποκινητές - η RNA πολυμεράση ξετυλίγει την έλικα του DNA και τοποθετεί τα ριβονουκλεοτίδια απέναντι από τα δεοξυριβονουκλεοτίδια Α-U, G-C (σύμφωνα με την αρχή της συμπληρωματικότητας) - τα ριβονουκλεοτίδια ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας την αλυσίδα του mRNA που η σύνθεση της σταματά στο τέλος του γονιδίου - η μονόκλωνη αλυσίδα του mRNA απελευθερώνεται - το ολοκληρωμένο mRNA εξέρχεται από τον πυρήνα μέσω των πυρηνικών πόρων και κινείται προς τα ριβοσώματα
32
πως γινεται η μεταγραφή των γονιδίων του ριβοσωμικού RNA;
Το ριβοσωμικό DNA (rDNA) μεταγράφεται σε ένα μεγάλο πρόδρομο μόριο RNA (το 45S pre-rRNA), από το οποίο στη συνέχεια αποκόπτονται τα 28S, 18S και 5,8S rRNA. στον υποκινητή του rDNA προσδένονται συνεργειακά οι μεταγραφικοί παράγοντες (UBF και SL1) και στρατολογούν την RNA πολυμεράση Ι στο μεταγραφικό σύμπλοκο
33
πως γινεται η μεταγραφή από την RNA | πολυμεράση ΙΙΙ;
η RNA πολυμεράση ΙΙΙ συνδέεται με υποκινητές και μεταγραφικούς παράγοντες στο μεταγραφικό σύμπλοκο
34
ποια ειναι η λειτουργια των ενισχυτων;
``` Χωρίς τη δράση ενός ενισχυτή ένα γονίδιο μεταγράφεται σε χαμηλά επίπεδα παρουσία ενός ενισχυτή, Ε, η μεταγραφή διεγείρεται ο ενισχυτής είναι ενεργός όχι μόνο όταν τοποθετείται ακριβώς ανοδικά σε σχέση με τον υποκινητή –P αλλά και όταν τοποθετείται αρκετές κιλοβάσεις είτε ανοδικά είτε καθοδικά της θέσης έναρξης της μεταγραφής οι ενισχυτές είναι ενεργοί ανεξάρτητα από τον προσανατολισμό τους σε σχέση με τη θέση έναρξης της μεταγραφής ```
35
πως γινεται να ειναι φυσιολογικα τα επιπεδα της μεταγραφης;
για να είναι φυσιολογικά τα επίπεδα της μεταγραφής χρειάζεται και η παρουσία ενός ανοδικού ενισχυτή ο οποίος αποτελείται από δύο επαναλήψεις των 72 ζευγών βάσεων
36
τι ξερετε για τους ενισχυτές και την αναδίπλωση του DNA;
οι μεταγραφικοί παράγοντες που προσδένονται σε έναν απομακρυσμένο ενισχυτή είναι δυνατόν, μέσω της αναδίπλωσης του DNA (του σχηματισμού βρόχου), η οποία σταθεροποιείται από την κοχεσίνη, να αλληλεπιδράσουν με τους γενικούς μεταγραφικούς παράγοντες στην περιοχή του υποκινητή
37
τι ξερετε για τις τοπολογικά σχετιζόμενες επικράτειες και CTCF;
οι ενισχυτές και οι υποκινητές μέσα σε μια TAD αλληλεπιδρούν συχνά μεταξύ τους στα όρια των TAD εντοπίζονται πολλαπλές θέσεις πρόσδεσης της πρωτεΐνης CTCF και του μεταγραφικού παράγοντα TFIIIC, που φαίνεται πως οριοθετούν τις TAD μέσα σε μια TAD η CTCF δρα σε συνδυασμό με την κοχεσίνη προάγοντας τον σχηματισμό βρόχων που ευνοούν τις αλληλεπιδράσεις ενισχυτών-υποκινητών
38
τι ξερετε για τη χρωματίνη των υποκινητών | και των ενισχυτών;
``` Η χρωματίνη στις περιοχές των ενισχυτών και των υποκινητών δε φέρει νουκλεοσώματα Έτσι το DNA τους είναι προσβάσιμο στους μεταγραφικούς παράγοντες ```
39
τι ξερετε για την επεξεργασία του ευκαρυωτικού αγγελιαφόρου RNA;
η επεξεργασία του mRNA περιλαμβάνει την τροποποίηση του 5΄ άκρου του μέσω της προσθήκης μιας καλύπτρας 7-μεθυλογουανοσίνης (m7G) η τροποποίηση του 3΄ άκρου συνίσταται στην προσθήκη μιας ουράς πολυ(Α)
40
τι ξερετε για την ωριμανση του μρνα;
``` η διαδικασία του ματίσματος λαμβάνει χώρα σε δύο στάδια στο πρώτο στάδιο η 5΄ θέση ματίσματος (ΘΜ) συνδέεται με το υδροξύλιο της 2΄ θέσης ενός νουκλεοτιδίου αδενίνης (στο σημείο διακλάδωσης) το οποίο βρίσκεται κοντά στο 3΄ άκρο του ιντρονίου ``` το 5΄ άκρο έτσι του ιντρονίου συνδέεται με το νουκλεοτίδιο της αδενίνης του σημείου διακλάδωσης και έτσι προκύπτει ένα ενδιάμεσο μόριο που έχει τη μορφή λάσου κατά το δεύτερο στάδιο κόβεται η 3΄ θέση ματίσματος και τα δύο εξόνια συνδέονται μεταξύ τους το ιντρόνιο απομακρύνεται ως ένα μόριο με μορφή λάσου που αργότερα αποικοδομείται μέσα στον πυρήνα του κυττάρου
41
πως συγκροτειται το σωματιο ματισματος;
το πρώτο βήμα κατά τον σχηματισμό του σωματίου ματίσματος έγκειται στην πρόσδεση του U1 στην 5΄ θέση ματίσματος (ΘΜ) του pre-mRNA ακολουθεί η πρόσδεση του U2 στο σημείο διακλάδωσης και ένα προσχηματισμένο σύμπλοκο που αποτελείται από τα U4/U6 και U5 ενσωματώνεται στο σωμάτιο ματίσματος τέλος τα U1 και U4 αποσυνδέονται από το σύμπλοκο ενώ το U6 καταλύει τον σχηματισμό της δομής σε σχήμα λάσου και τη σύνδεση των εξονίων
42
ποιοι τυποι ρνα συμμετεχουν στην μεταφραση;
``` τρεις τύποι RNA, συμμετέχουν και οι τρεις: αγγελιοφόρο RNA mRNA μεταφορά του γενετικού μηνύματος μεταφορικό RNA tRNA μεταφορά αμινοξέων ριβοσωμικό RNA rRNA συστατικό των ριβοσωμάτων ```
43
απο τι αποτελειται το τρνα;
``` κάθε μόριο tRNA αποτελείται από μιά τριάδα βάσεων στη μιά πλευρά του και ένα αμινοξύ στην άλλη ``` -έχει μήκος 74-95 νουκλεοτιδίων -μεταφέρει ειδικά αμινοξέα σε μια επεκτεινόμενη πολυπεπτιδική αλυσίδα στα ριβοσώματα με βάση τις οδηγίες του κωδικονίου στο αγγελιαφόρο RNA
44
πως προσδενονται τα αμινοξεα στο τρνα;
αρχικά συνδέεται στο αμινοξύ ένα AMP για να σχηματιστεί ένα ενδιάμεσο μόριο αμινοακυλοAMP στο επόμενο βήμα το αμινοξύ μεταφέρεται στο 3΄ άκρο CCA του αντίστοιχου tRNA με ταυτόχρονη απελευθέρωση του AMP και τα δύο βήματα της αντίδρασης καταλύονται από τη συνθετάση αμινοακυλοtRNA
45
τι ξερετε για τα διαφορετικα ειδη ρνα;
τα ευκαρυωτικά ριβοσώματα περιέχουν τέσσερα διαφορετικά μόρια rRNA: 18S, 5.8S, 28S, και 5S τα διαφορετικά είδη rRNA είναι πολυάριθμα στο κύτταρο και αποτελούν το 80% των ολικών RNA στο ευκαρυωτικό κύτταρο στο κυτταρόπλασμα το ριβοσωμικό RNA συνδυάζεται με ειδικές πρωτεΐνες του πλάσματος και συνθέτουν ένα νουκλεοπρωτεΐνικό σύμπλεγμα το ριβόσωμα
46
τι ξερετε για την μεταφραση;
στην πρωτεϊνοσύνθεση είναι απαραίτητη η συμμετοχή και των τριών ειδών RNA το mRNA που εξήλθε από τον πυρήνα προσδένεται σε ένα ριβόσωμα για να ξεκινήσει η διαδικασία της μετάφρασης από την οποία θα προκύψει τελικά η πρωτεΐνη το ένα άκρο του mRNA συνδέεται με τη μικρή υπομονάδα του ριβοσώματος χάρη στη συμπληρωματικότητα των αζωτούχων βάσεων ακολούθως κατάλληλα μόρια tRNA, που εμφανίζουν επίσης συμπληρωματικότητα με το mRNA, μεταφέρουν διαδοχικά στο ριβόσωμα συγκεκριμένα αμινοξέα η μεγάλη υπομονάδα στο ριβόσωμα έχει τρεις θέσεις πρόσδεσης των tRNA: P, A και E τα μόρια tRNA προσκολλώνται διαδοχικά στις αντίστοιχες θέσεις του mRNA σύμφωνα με την αρχή της συμπληρωματικότητας (U-A,G-C) κάθε αμινοξύ συνδέεται με το επόμενο και έτσι σχηματίζεται η συγκεκριμένη πρωτεΐνη
47
τι ξερετε για το σταδιο επιμηκυνσης της μεταφρασης;
το εναρκτήριο μεθειονυλο-tRNA τοποθετείται στη θέση P (πεπτιδυλο-), αφήνοντας άδεια τη θέση A (αμινοακυλο-) το επόμενο αμινοακυλο-tRNA μεταφέρεται στη θέση Α από τον eΕF1α (σε σύμπλοκο με GΤP) ακολουθεί υδρόλυση του GTP και απομάκρυνση του eΕF1α (σε σύμπλοκο με GDP) συνδέονται η μεθειονίνη με την αλανίνη -μεταφορά της μεθειονίνης στο τRNA της θέσης Α το ριβόσωμα μετακινείται τρία νουκλεοτίδια κατά μήκος του mRNA το φορτισμένο tRNA μετατοπίζεται στη θέση P, το αφόρτιστο tRNA μεταφέρεται στη θέση Ε και η θέση Α μένει άδεια προκειμένου να δεχτεί το επόμενο φορτισμένο tRNA η μετατόπιση του ριβοσώματος διεκπεραιώνεται από τον eΕF2 και συνοδεύεται από υδρόλυση GTP
48
πως τερματιζεται η μεταφραση;
``` όταν στη θέση Α εισέρχεται ένα κωδικόνιο τερματισμού (UAA, UAG ή UGA) τότε αντί για κάποιο tRNA προσδένεται σε αυτό ένας παράγοντας απελευθέρωσης ο παράγοντας αυτός προκαλεί την απελευθέρωση της ολοκληρωμένης πολυπεπτιδικής αλυσίδας, που ακολουθείται από την απελευθέρωση του tRNA και του mRNA από το ριβόσωμα ```
49
πως αποικοδομειται το μρνα;
η αποικοδόμηση του mRNA συνήθως ξεκινά με τη μείωση του μήκους της ουράς πολυ(Α) ακολουθεί είτε αποικοδόμηση του μορίου του mRNA με κατεύθυνση 3΄ προς 5΄ είτε απομάκρυνση της καλύπτρας στο 5΄ άκρο και αποικοδόμηση του μορίου με κατεύθυνση 5΄ προς 3
50
τι ειναι το πολυσωμα;
ένα mRNA μεταφράζεται από μια σειρά διαδοχικών ριβοσωμάτων (ένα πολύσωμα)
51
πως κατατασσονται οι πρωτεινες;
``` ανάλογα με τη λειτουργία τους κατατάσσονται σε: ένζυμα μεταφορικές Δομικές κινητήριες Αποθηκευτικές σηματοδοτικές ```
52
ποια ειναι τα επιπεδα δομης των πρωτεινων;
Πρωτοταγής αμινοξέα στη σειρά συνδεδεμένα με πεπτιδικούς δεσμούς Δευτεροταγής σπειροειδής(α-έλικα) β- πτυχωτή επιφάνεια δεσμοί υδρογόνου μεταξύ καρβοξυλομάδων και αμινομάδων των αμινοξέων Τριτοταγής πολυπεπτιδική αλυσίδα με αναδιπλώσεις και συστροφές στο χώρο σχηματισμός δισουλφιδικών δεσμών Τεταρτοταγής πολλές πολυπεπτιδικές αλυσίδες χαλαρά ενωμένες
53
τι ξερετε για την α ελικα και το β φυλλο;
στην α-έλικα αναπτύσσονται δεσμοί υδρογόνου μεταξύ των καρβοξυλομάδων και αμινομάδων των πεπτιδικών δεσμών που βρίσκονται σε απόσταση τεσσάρων αμινοξέων ο ένας από τον άλλο σε ένα β-φύλλο οι δεσμοί υδρογόνου συνδέουν δύο τμήματα μιας πολυπεπτιδικής αλυσίδας που βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο
54
ποια ειναι η δραση της ισομερασης;
η ισομεράση πρωτεϊνικών δισουλφιδικών δεσμών (PDI) αλληλεπιδρά με το υπόστρωμά της μέσω δύο καταλοίπων κυστεΐνης και καταλύει τον σχηματισμό δισουλφιδικών δεσμών
55
ποια ειναι η δραση των μοριακων συνοδων;
Οι μοριακοί συνοδοί προσδένονται στο αμινοτελικό τμήμα της υπό σύνθεσης πολυπεπτιδικής αλυσίδας και το σταθεροποιούν σε μια μη αναδιπλωμένη διαμόρφωση μέχρι να ολοκληρωθεί η πρωτεϊνοσύνθεση κατόπιν το ολοκληρωμένο πολυπεπτίδιο ελευθερώνεται από το ριβόσωμα και αναδιπλώνεται προκειμένου να αποκτήσει τη σωστή στερεοδιαμόρφωση
56
ποιες ειναι οι διαδοχικες δρασεις των μοριακων συνοδων;
μοριακοί συνοδοί της οικογένειας της Hsp70 προσδένονται στην υπό σύνθεση πολυπεπτιδική αλυσίδα και τη σταθεροποιούν κατά τη διάρκεια της μετάφρασης το μη αναδιπλωμένο πολυπεπτίδιο μεταφέρεται σε ένα μέλος της οικογένειας της σαπερονίνης, στο εσωτερικό της οποίας λαμβάνει χώρα η αναδίπλωση της πολυπεπτιδικής αλυσίδας τόσο για την απελευθέρωση της μη αναδιπλωμένης πολυπεπτιδικής αλυσίδας από τα μέλη της οικογένειας της Hsp70 όσο και για την αναδίπλωσή της στο εσωτερικό των σαπερονινών απαιτείται η υδρόλυση ATP
57
πως γινεται η αναδίπλωση γλυκοπρωτεϊνών με βοήθεια της καλνεξίνης;
κατά την έξοδο μιας γλυκοπρωτεΐνης από το τρανσλοκόνιο αφαιρούνται από αυτή δύο κατάλοιπα γλυκόζης αυτό επιτρέπει στον μοριακό συνοδό καλνεξίνη να προσδεθεί στη γλυκοπρωτεΐνη και να βοηθήσει στην αναδίπλωσή της η απομάκρυνση του εναπομείναντος καταλοίπου γλυκόζης τερματίζει την αλληλεπίδραση με την καλνεξίνη και απελευθερώνεται η γλυκοπρωτεΐνη ένας βιοαισθητήρας πρωτεϊνικής αναδίπλωσης αξιολογεί τον βαθμό αναδίπλωσης της γλυκοπρωτεΐνης ψάχνοντας για εκτεθειμένες υδρόφοβες περιοχές στην επιφάνειά της αν δε βρεθεί καμία τέτοια περιοχή σημαίνει ότι η πρωτεΐνη έχει αναδιπλωθεί σωστά και κατά συνέπεια προωθείται η εξαγωγή της από το EΔ
58
τι ειναι η γλυκοζυλιωση ;
γλυκοζυλίωση: η προσθήκη ενός ολιγοσακχαρίτη που αποτελείται από 14 σάκχαρα στην αυξανόμενη πολυπεπτιδική αλυσίδα που εισέρχεται στο ενδοπλασματικό δίκτυο (EΔ) ο ολιγοσακχαρίτης συντίθεται πάνω σε ένα λιπίδιο-φορέα (στη φωσφορική δολιχόλη) της μεμβράνης του EΔ ακολούθως μεταφέρεται ολόκληρος σε μια ασπαραγίνη (Asn) που λειτουργεί ως δέκτης του πολυπεπτιδίου
59
ποιες πρωτεινες ειναι αγκυροβολημένες στην κυτταροπλασματική μεμβράνη μέσω λιπιδίων και γλυκολιπιδίων;
άλλες πρωτεΐνες βρίσκονται αγκυροβολημένες στο εσωτερικό φύλλο της κυτταροπλασματικής μεμβράνης η πρωτεΐνη Src είναι αγκυροβολημένη μέσω μιας ομάδας μυριστικού που προστίθεται στο αμινοτελικό άκρο στην αλληλεπίδραση της πρωτεΐνης με τη μεμβράνη συμβάλλει μια θετικά φορτισμένη περιοχή που αλληλεπιδρά πιθανόν με τις αρνητικά φορτισμένες κεφαλές της φωσφατιδυλοσερίνης η πρωτεΐνη Ras είναι αγκυροβολημένη μέσω μιας πρενυλομάδας που προστίθεται στην πλευρική αλυσίδα ενός καταλοίπου κυστεΐνης στο καρβοξυτελικό άκρο
60
τι ειναι η πρενυλιωση ;
Πρενυλίωση προσθήκη μιας ομάδας φαρνεσυλίου (φαρνεσυλίωση) στην πλευρική αλυσίδα της κυστεΐνης ακολουθεί απομάκρυνση των τριών αμινοξέων που έπονται της κυστεΐνης και μεθυλίωση αυτού του καταλοίπου κυστεΐνης στο καρβοξυτελικό άκρο της πολυπεπτιδικής αλυσίδας
61
τι ειναι η παλμιτυλιωση;
``` Παλμιτυλίωση ένα μόριο παλμιτικού οξέος (ενός λιπαρού οξέος με 16 άτομα άνθρακα) προστίθεται στην πλευρική αλυσίδα ενός εσωτερικού καταλοίπου κυστεΐνης ```
62
ποια ειναι η ρυθμιση της λειτουργίας πρωτεινών μέσω φωσφορυλίωσης;
πρωτεϊνικές κινάσες καταλύουν τη μεταφορά φωσφορικών ομάδων από το ATP στις πλευρικές αλυσίδες σερίνης και θρεονίνης οι πρωτεϊνικές φωσφατάσες καταλύουν την απομάκρυνση των φωσφορικών ομάδων από τα αμινοξέα αυτά μέσω υδρόλυσης
63
ποιο ειναι το μονοπάτι ουβικιτίνης-πρωτεασώματος;
οι πρωτεΐνες στοχοποιούνται για ταχεία αποικοδόμηση μέσω της ομοιοπολικής πρόσδεσης σε αυτές πολλών μορίων ουβικιτίνης και του σχηματισμού μιας αλυσίδας πολυουβικιτίνης οι ουβικιτίνες μεταφέρονται στην πρωτεΐνη-στόχο από τις λιγάσες της ουβικιτίνης (Ε3) η πολυουβικιτινιωμένη πρωτεΐνη αποικοδομείται από ένα σύμπλοκο με ενεργότητα πρωτεάσης - το πρωτεάσωμα
64
τι ειναι η μετουσιωση των πρωτεινων;
αλλαγή της στερεοδομής του μορίου μιας πρωτεΐνης έχει σαν αποτέλεσμα την αλλαγή των ιδιοτήτων της πρωτεΐνης κατά τη μετουσίωση οι δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των πλευρικών ομάδων των αμινοξέων σπάζουν καταστρέφεται η τρισδιάστατη δομή της πρωτεΐνης και χάνει τη λειτουργικότητά της μπορεί να συμβεί με: αύξηση της θερμοκρασίας Ισχυρά οξέα ή αλκάλια οργανικοί διαλύτες