Objawy, Choroby przełyku i żołądka Flashcards

1
Q

stopnie odwodnienia w zależności od % ubytku m.c.

A

< 3% - bez cech odwodnienia
3 - 5 % - odwodnienie łagodne
5 - 9 % - umiarkowane/średniego stopnia
≥ 9 % - ciężkie odwodnienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Doustne płyny nawadniające w biegunce - dawkowanie

A

rehydratacja - 3 - 4 h
bez cech odwodnienia 20 ml/kg
odwodnienie łagodne 40 ml/kg
odwodnienie średniego stopnia 70 ml/kg

+ 5 ml/kg po każdym biegunkowym stolcu/wymiotach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ciężkie odwodnienie - postępowanie

A

ubytek m.c. ≥ 9% lub objawy wstrząsu

natychmiastowa hospitalizacja
krystaloidy i.v. (roztwór Ringera/0,9% NaCl 20-40 ml/kg/h do ustabilizowania stanu pacjenta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

definicja biegunki

A

oddawanie stolca:

  • o zmienionej konsystencji (płynne, półpłynne)
  • ≥ 3x/dobę/
  • > 200 ml/dobę

Zaburzenia elektrolitowe:

  1. Spadek K+, Cl-
  2. Kwasica metaboliczna
  3. Wzrost/spadek Na+
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

biegunka ostra - czas trwania

A

≤ 14 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

biegunka przewlekła - czas trwania

A

≥ 30 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

biegunka trwająca 14 - 30 dni

A

przetrwała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ból brzucha

A

Receptorowy:

  1. Somatyczny - receptory bólowe otrzewnej ŚCIENNEJ i ściany brzucha, typowo dla perforacji PP (nasila się przy ruchu)
  2. Trzewny - receptory bólowe narządów jamy brzusznej i otrzewnej TRZEWNEJ (nasila się w spoczynku)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Biegunka ostra - opis

A

Najczęściej przez ZAKAŻENIE lub ZATRUCIE (90%)

Do 14 dni

Najczęstsza biegunka podróżnych - E.coli ETEC (chyba)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Biegunka przewlekła - opis

A

Trwa powyżej 4 tygodni

Przyczyny (90%):

  1. Nieswoiste zapalenia jelit
  2. Rak okrężnicy
  3. IBS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Biegunka - typy (patomechanizm)

A
  1. Osmotyczna
  2. Sekrecyjna
  3. Tłuszczowa
  4. Zapalna
  5. Rzekoma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Biegunka osmotyczna - patomechanizm

A
  • upośledzenie wchłaniania/uszkodzenie transportu w nabłonku
  • przyspieszony pasaż (motoryka)

Substancje osmotycznie czynne ZOSTAJĄ W PP i ściągają wodę

Ścisła dieta POMOŻE

Mało Na w stolcu, duża luka osmotyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Biegunka sekrecyjna - patomechanizm

A

Zwiększenie wydzielania elektrolitów i wody:

  • enterotoksyny
  • mediatory reakcji zapalnej
  • hormony - VIP, gastryna, motylina)

Elektrolity i woda są nadmiernie WYDZIELANE do PP

Ścisła dieta NIE POMOŻE

Dużo Na w stolcu, mała luka osmotyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Biegunka tłuszczowa - patomechanizm

A

Powody:

  1. Zaburzenia trawienia - TRZUSTKA!, zaburzenia rozrostu bakteryjnego, cholestatyczne choroby wątroby
  2. Zaburzenia wchłaniania - celiakia, giardioza

Stolce są tłuste, połyskliwe, mają gnilny zapach, trudno je spłukać w muszli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Biegunka zapalna - patomechanizm

A

Jest KREW w stolcu, jest duża liczba LEUKOCYTÓW, jest często + wynik na LAKTOFERRYNĘ w stolcu

Często objawy reakcji zapalnej:

  1. Gorączka
  2. Wzrost CRP

Może być eozynofilia (bieg. alergiczna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Biegunka rzekoma - patomechanizm

A
  • Częste oddawanie małych ilości płynnego stolca (jest ciężkie zaparcie i płyn “idzie bokiem”)
  • Nietrzymanie stolca (tego “płynnego”, bo tak to zaparcie)

Często przez zmiany organiczne, w tym NOWOTWORY!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Odwodnienie łagodne

A
  1. Ubytek 3-5% masy ciała
  2. Wzmożone pragnienie (NIE u starszych!)
  3. Podsychające błony śluzowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Odwodnienie umiarkowane/średniego stopnia

A
  1. Ubytek 5-9% masy ciała
  2. Wyraźnie wzmożone pragnienie
  3. Suche błony śluzowe jamy ustnej
  4. Podkrążone OCZY
  5. Skąpomocz
  6. Hipotensja ortostatyczna
  7. CRT >1.5-2s (NAJCZULSZY OBJAW!)
  8. Fałd skórny powoli się rozprostowuje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Odwodnienie ciężkie

A
  1. Ubytek >9%

To co wyżej + OBJAWY WSTRZĄSU HIPOWOLEMICZNEGO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ciężkie odwodnienie - postępowanie

A
  1. Natychmiastowa hospitalizacja

2. Wlew krystaloidów i.v. (20-40ml/kg) - płyn Ringera, 0.9% NaCl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Zaparcie - definicja

A

<=2 wypróżnień/tydzień

lub

Stolce twarde, oddawane z wysiłkiem, z uczuciem niepełnego wypróżnienia

Ciężkie zaparcie - <=2 wypróżnień/MIESIĄC!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zaparcie - przyczyny

A
  1. Idiopatyczne (czynnościowe!)
  2. IBS
  3. Leki (opioidy, NLPZ)
  4. Ciąża
  5. Choroby okrężnicy
  6. Choroby odbytu i odbytnicy
  7. Choroby układu nerwowego
  8. Choroby miednicy mniejszej
  9. Choroby endokrynologiczne, metaboliczne (hiperCa, hipoK!)
  10. Choroby psychiczne
  11. Choroby tkanki łącznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zaparcie - rozpoznanie

A

Badania:

  1. Fizykalne, per rectum, wlew kontrastowy
  2. Kolonoskopia
  3. Badania laboratoryjne - morfologia, glukoza, Ca, TSH)

Inne:

  • Manometria odbytu
  • Test Hintona (kapsułka z markerami ukazującymi się na rtg)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dysfagia - definicja

A

Są to:

  • Zaburzenia połykania
  • Trudności w formowaniu kęsa pokarmowego
  • Uczucie nieprawidłowego przechodzenia kęsa przez przełyk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Dysfagia - rodzaje

A
  1. Przedprzełykowa - trudności z rozpoczęciem ruchów połykowych
  2. Przełykowa - trudności w przechodzeniu kęsa przez przełyk
  3. Czynnościowo - wykluczono istotne przyczyny organiczne i związek z kwaśnym refluksem Ż-P
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Połykanie - co to?

A

Akt 3-fazowy, w którym bierze udział:

  1. Jama ustna
  2. Gardło
  3. Przełyk

Faza ustna - charakter DOWOLNY

Faza gardłowa i faza przełykowa - charakter ODRUCHOWY:
Drażnienie receptorów w jamie ustnej -> nerwy V, IX, X -> ośrodek połykania w tworze siatkowatym pnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Dysfagia PRZEDprzełykowa - przyczyny

A
  1. Zmiany strukturalne:
    - zapalenie
    - nowotwór
    - ucisk z zewnątrz
    - ciało obce
    - ciężkie zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
  2. Zaburzenia nerwowo-mięśniowe:
    - choroby NACZYŃ MÓZGOWYCH (udary etc.)
    - GUZY MÓZGU, z. opuszkowy, rzekomoopuszkowy
    - zmiany POURAZOWE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Dysfagia przełykowa - przyczyny

A
  1. Zwężenie przełyku (szerokość światła ok. 12mm):
    - często RAK PRZEŁYKU i WPUSTU
    - powikłania GERD
    - uchyłki (Zenkera!)
    - po radioterapii w okolicy
    - pierścień Schatzkiego (włóknisty pierścień w przełyku, przy połączeniu żoł-przeł -> może być bezobjawowy)
    - odleżyny po długo utrzymywanej sondzie
  2. Zaburzenia motoryki
    - achalazja
    - twardzina
    - cukrzyca
    - leki (azotany!, ARB, estrogeny)
    - ch. Chagasa
  3. Ucisk z zewnątrz na przełyk:
    - wada zastawki mitralnej serca
    - wole zamostkowe
    - guzy śródpiersia
    - przepukliny okołoprzełykowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Dysfagia - objawy

A
  1. Uczucie zalegania kęsa za mostkiem
  2. Niemożność formowania kęsa pokarmowego
  3. Upośledenie ruchów połykowych

Może towarzyszyć ODYNOFAGIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Odynogagia - co to?

A

To ból przy przełykaniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Dysfagia - rozpoznanie

A

Podstawowe:

  1. Badanie podmiotowe i przedmiotowe
  2. Endoskopia z pobraniem wycinków
  3. RTG z kontrastem

Uzupełniające:

  1. Manometria przełyku
  2. pH-metria przełyku (do rozpoznania dysfagii czynnościowej, niezbędna do wykluczenia GERD)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Krwawienie z PP - jak często skąd?

A

80% hospitalizacji - z GOPP
20% hospitalizacji - z DOPP

Z GOPP 60% pacjentów:

  1. Wrzód żołądka/XII-cy
  2. Ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa)
  3. Żylaki przełyku i żołądka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Krwawienie z PP - co to?

A

Wynaczynienie krwi do światla PP

GOPP - powyżej więzadła Treitza (w. wieszadłowego dwunastnicy)
DOPP - poniżej więzadła Treitza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Krwawienie z PP - rodzaje

A
  1. Ostre - utrata krwi >500ml/dzień
  2. Przewlekłe - utrata krwi około 50ml/dzień
  3. Utajone - dodatni wynik badania na krew utajoną w kale, może być bez objawów klinicznych krwawienia, może być niedokrwistość z niedoboru żelaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Krwawienie z PP - cczynniki ryzyka krwawienia z wrzodu trawiennego i wystąpienia gastropatii krwotocznej

A
  1. Wiek >50 lat
  2. Wcześniejszy krwotok z wrzodu
  3. Zakażenie H. pylori
  4. Przyjmowanie NLPZ/antykoagulantów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Krwawienie z PP - przyczyny JAWNEGO krwawienia z GOPP

A
  1. Wrzód XII (częściej!!!) lub żołądka (50-75%)
  2. Gastropatia krwotoczna (10-20%)
  3. Żylaki przełyku oraz wpustu (ok. 10%, najczęściej w marskości wątroby)
  4. Owrzodzenia dalszej części przełyku (w GERD)
  5. Zespół Mallory-Weissa (linijne pęknięcia w obrębie wpustu, alkoholicy, następstwo gwałtownych wymiotów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Krwawienie z PP - przyczyny JAWNEGO krwawienia z DOPP

A
  1. Guzki krwawnicze (HEMOROIDY!)
  2. NLPZ, preparaty K+ p.o.
  3. Infekcyjne zapalenia jelit
  4. Polipy i krwawienie po polipektomii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Krwawienie z PP - przyczyny JAWNEGO krwawienia z DOPP u STARSZYCH (>50 lat)

A
  1. Uchyłki - najczęściej!
  2. Niedokrwienie jelit
  3. Rak jelita grubego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Krwawienie z PP - przyczyny JAWNEGO krwawienia z DOPP u 40-50 lat

A
  1. Infekcyjne zapalenie JG
    2, Nieswoiste zapalenia jelit
  2. Choroby odbytu i odbytnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Krwawienie z GOPP - objawy

A
  1. Krwiste lub FUSOWATE wymioty
  2. SMOLISTY stolec
  3. Stolec z krwią (rzadziej, jeśli masywne krwawienie)

Mogą wystąpić OBJAWY HIPOWOLEMII - do wstrząsu włącznie!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Krwawienie z DOPP - objawy

A
  1. Stolec z domieszką krwi

2. Smoliste stolce (rzadko, około 10%, ale też się zdarza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Krwawienie z PP - rozpoznanie

A
  1. Badanie, też per rectum
  2. Morfologia krwi
  3. Krew utajona w kale

ENDOSKOPIA - gastroskopia to podstawa w GOPP!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Krwawienie z PP - Skala Forresta

A

To klasyfikacja nasilenia krwawienia z wrzodu

I - aktywne krwawienie, ryzyko nawrotu 55%:
Ia - czynne krwawienie tętnicze
Ib - czynne krwawienie sączące

II - znamiona przebytego krwawienia, ryzyko nawrotu <43%:
IIa - widoczne NIEkrwawiące naczynie
IIb - skrzep w dnie owrzodzenia
IIc - obraz owrzodzenia z wybroczynami w dnie

III - brak znamion krwawienia, ryzyko nawrotu <5%:
Białe dno owrzodzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Choroby przełyku - wymień

A
  1. Zaburzenia motoryki przełyku:
    - achalazja (ptasi dziób!)
    - rozlany skurcz (korkociąg!)
    - bolesne skurcze przełyku
  2. Choroba refluksowa przełyku (GERD)
  3. Rak przełyku
  4. Uchyłki przełyku
  5. Grzybica przełyku
  6. Zespół Plummer-Vinsona
  7. Eozynofilowe zapalenie przełyku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Przełyk - anatomia, dane

A

Długość - ok. 23-25cm
Odległość od siekaczy do żołądka - ok. 40cm
Ciśnienie w LES - ok. 10-30mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Zaburzenia motoryki przełyku - klasyfikacja Chicago (manometria wysokiej rozdzielczości)

A
  1. Niepełna relaksacja LES (achalazja, utrudnienie pasażu przy połączeniu przeł-żoł)
  2. Istotne zaburzenia motoryki (brak kurczliwości, skurcz dalszej cz. przełyku, przełyk nadmiernie kurczliwy)
  3. Łagodne zaburzenia motoryki (nieefektywna motoryka lub perystaltyka odcinkowa)
  4. Prawidłowa persytaltyka przełyku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Achalazja - definicja

A

Upośledzenie ROZKURCZU LES oraz brak pierwotnej fali perystaltycznej TRZONU przełyku

Jest to NAJCZĘSTSZE ZABURZENIE MOTORYCZNE PRZEŁYKU (>70%)

Występuje w 30-60r.ż.

Po 15-25 latach 30x wzrasta ryzyko rozwoju RAKA PŁASKONABŁONKOWEGO przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Achalazja - zwiększa ryzyko rozwoju jakiego raka po 15-25 latach?

A

PŁASKONABŁONKOWEGO (30x!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Achalazja - patogeneza

A
  1. Zwyrodnienie komórek zwojowych Auerbacha (odpowiadają za relaksację LES)
  2. Zaleganie pokarmu, poszerzenie przełyku, zapalenie błony śluzowej

Tworzy się:

  1. Zwężenie
  2. Poszerzenie nad zwężeniem
  3. Ścieńczenie ściany przełyku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Achalazja - objawy

A
  1. Dysfagia (trudność w połykaniu)
  2. Zarzucanie treści pokarmowej do ust (ZACHŁYSTOWE ZAPALENIE PŁUC!)
  3. Ból w KLP
  4. Zgaga
  5. Przewlekły KASZEL
  6. Spadek masy ciała -> niedożywienie
  7. Krztuszenie się
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Achalazja - rozpoznanie

A
  1. Wywiad i badanie
  2. RTG z kontrastem
    - obraz PTASIEGO DZIOBA
  3. Endoskopia - niezbędna do diagnostyki różnicowej:
    - trzeba WYKLUCZYĆ RAKA PRZEŁYKU
    - sprawdzić czy jest przepuklina rozworu przełykowego -> wpływa na leczenie operacyjne
  4. Manometria przełyku - ciśnienie LES >45mmHg (N:15-30mmHg)
    - stwierdzenie wzrostu c. spoczynkowego LES NIE jest warunkiem do rozpoznania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Achalazja - leczenie

A

Ogólne i farmakologiczne:

  1. Dieta rozdrobnione, unikanie pośpiechu, dobre przeżuwanie
  2. Spanie z uniesionym wezgłoweim
  3. Leki zmniejszające napięcie LES:
    - azotany (diazotan izosorbidu)
    - ARB (nifedypina)

Zabiegowe:

  1. Leczenie endoskopowe:
    - mechaniczne rozszerzenie LES (skuteczność 80%)
    - iniekcja toksyny botulinowej (hamuje uwalnianie ACh, zmniejsza skurcz LES)
  2. Leczenie operacyjne - przy dużych zwężeniach, u pacjentów <30r.ż.:
    - KARDIOMIOTOMIA (podłużne nacięcie mięśni przełyku i wpustu, powikłania - refluks)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Rozlany skurcz przełyku - definicja

A

Występują SILNE, NIESKOORDYNOWANE skurcze mięśniówki przełyku, równocześnie na różnych poziomach (brak propulsywności)

Głównie u K po 40 rż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Rozlany skurcz przełyku - objawy

A
  1. Ból zamostkowy (z pierwszymi kęsami pokarmu)
  2. Dysfagia
  3. Niedozywienie - tylko w ciężkich przypadkach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Rozlany skurcz przełyku - rozpoznanie

A
  1. Wywiad i badanie
  2. RTG z kontrastem - obraz KORKOCIĄGU
  3. Endoskopia - ZAWSZE, aby wykluczyć zmiany organiczne
  4. Manometria przełyku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Rozlany skurcz przełyku - leczenie

A

Farmakologiczne jak w ACHALAZJI:

  • ARB (nifedypina)
  • azotany (diazotan izosorbidu)

Często chorzy wymagają IPP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Bolesne skurcze przełyku - całość

A

To skurcze DALSZEJ cz. przełyku, średnie ciśnienie perystaltyczne tej okolicy >180mmHg

Objawy:

  1. Ból w KLP
  2. Dysfagia

Badania:

  1. MANOMETRIA przełyku
  2. Inne zwykle prawidłowe, ale endoskopia w celu wykluczenia zmian organicznych

Leczenie - jak rozlany skurcz przełyku:

  • ARB (nifedypina)
  • azotany (diazotan izosorbidu)
  • Często chorzy wymagają IPP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Choroba refluksowa przełyku (GERD) - definicja

A

Występowanie typowych dolegliwości/uszkodzenie bł. śluzowej przełyku przez patologiczne zarzucanie treści żołądkowej do przełyku przez zaburzenia funkcji LES

Wraz z połkniętym wcześniej pokarmem do przełyku wraca też HCl i enzymy trawienne, powodując pieczenie, czyli
ZGAGĘ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

GERD - czynniki ryzyka

A
  1. Zaburzenie czynności LES, opróżniania żołądka
  2. Podeszły wiek
  3. Otyłość
  4. Palenie

Może się rozwinąć w chorobach:

  • twardzina
  • cukrzyca
  • polineuropatia alkoholowa

Ciąża i antykoncepcja!!!

Leki - duuuuużo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Czy H. pylori wpływa na częstość GERD?

A

NIE - H. pylori nie ma wpływu na częstość GERD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

GERD - objawy

A
  1. Zgaga, puste odbijania, cofanie się treści (zwłaszcza przy leżeniu, po obfitym posiłku)
  2. CHRYPKA PORANNA (bo drażnienie strun głosowych w nocy)
  3. Poranny SUCHY KASZEL
  4. Ból w KLP (50% NIESERCOWYCH bóli zamostkowych!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Co jest najczęstszą przyczyną NIESERCOWEGO bólu zamostkowego?

A

GERD (50%!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

GERD - objawy alarmowe (wskazania do pilnej gastroskopii)

A
  1. Dysfagia
  2. Odynofagia
  3. Spadek masy ciała
  4. Krwawienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

GERD - rozpoznanie

A
  1. Objawy kliiczne
  2. 24h pH-metria - ZŁOTY STANDARD DIAGNOSTYCZNY (ocenia też czy jest kwaśny czy nie)
  3. Endoskopia z wycinkami - NIE jest konieczna do rozpoznania, ale wskazana u 40+ i w przypadku objawów alarmowych;
    To METODA Z WYBORU do rozpoznania powikłań!
  4. Rtg z kontrastem - rzadko, raczej się nie przydaje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

GERD - klasyfikacja Los Angeles

A

Klasyfikacja Los Angeles służy do oceny nasilenia nadżerkowego zapalenia przełyku

Używana do opisu BADANIA ENDOSKOPOWEGO:
A - 1 nadżerka <=5mm

B - >=1 nadżerka >5mm, niezajmująca całej odległości między 2 sąsiadującymi fałdami przełykowymi

C - >= 1 nadżerka na całej odległości między >=2 fałdami błony śluzowej, obejmująca <=75% obwodu przełyku

D - >=1 nadżerka obejmująca >75% obwodu przełyku`

66
Q

GERD - leczenie

A

To choroba PRZEWLEKŁA - leczenie nawet do końca życia!

Dieta i życie:

  1. Posiłek 2-3h przed snem
  2. Unniesienie wezgłowia łózka
  3. Dieta niskotłuszczowa
  4. Odstawienie alkoholu i kawy

Farmakologiczne:

  1. IPP 1x dz rano 2-4 tyg (jeśli bez efektu dawka x2, ew. dodać H2-bloker
  2. Środki zobojętniające - doaźnie
  3. Prokinetyki - rzadko, dużo dz. niepożądanych

Zabiegowe:
Fundoplikacja Nissena - przyszycie dna żołądka wokół dolnej części przełyku (jeśli objawy mimo leczenia j.w.)

67
Q

GERD - powikłania

A
  1. Przełyk Barretta
  2. Zwężenie przełyku
  3. Krwawienie
  4. Rak GRUCZOŁOWY!!!
68
Q

Prawdopodobieństwo jakiego raka zwiększa GERD?

A

GRUCZOŁOWEGO!

69
Q

GERD - Przełyk Barretta

A

Nieprawidłowy nabłonek WALCOWATY w dolnym odcinku przełyku - przesunięcie linii Z w górę!

Jest to STAN PRZEDRAKOWY

30-60x większe ryzyko GRUCZOLAKORAKA

Występuje przy przewlekłym zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku

NIE powoduje dolegliwości

Badania przesiewowe przy GERD u:
M po 60r.ż. z GERD >=10lat

70
Q

Ryzyko jakiego raka zwiększa achalazja, a jakiego GERD?

A

Achalazja - rak PŁASKONABŁONKOWY

GERD - GRUCZOLAKORAK

71
Q

Rak przełyku - epidemiologia

A

80% u M!

Raki płaskonabłonkowe - 85% (górna i śrokowa część)

Gruczolakoraki - 5% (dolna część przełyku)

Wspólne czynniki ryzyka:

  1. Palenie tytoniu
  2. Przebyta radioterapia śródpiersia
72
Q

Rak przełyku - RAK PŁASKONABŁONKOWY

A

85%

Górna i środkowa część przełyku

ZACHOROWALNOŚĆ SPADA

Picie alkoholu, niski status społeczno-ekonomiczny

Stany przedrakowe:

  • oparzenie przełyku s. żrącymi
  • wrodzona modzelowatość rąk i stóp
  • z. Plummer-Vinson (niedokrwistość z Fe i dysfagia)
  • achalazja (30x wzrost ryzyka!)
73
Q

Rak przełyku - RAK PŁASKONABŁONKOWY - stany przedrakowe

A
  1. Oparzenie przełyku s. żrącymi
  2. Wrodzona modzelowatość rąk i stóp
  3. z. Plummer-Vinson (niedokrwistość z Fe i dysfagia)
  4. Achalazja (30x wzrost ryzyka!)
74
Q

Rak przełyku - GRUCZOLAKORAK

A

5%

Dolna część przełyku

ZACHOROWALNOŚĆ ROŚNIE

Cz. ryzyka:
GERD

Stan przedrakowy:
Przełyk Barretta - ryzyko rozwoju raka 0.1-0.4% rocznie

75
Q

Rak przełyku - objawy

A

Długo przebieg BEZOBJAWOWY

  1. Dysfagia
  2. Spadek m.c.
  3. Odynofagia
  4. Powiększenie ww. chł. - NADOBOJCZYKOWY PO LEWEJ STRONIE -> VIRCHOWA

Może być kaszel, duszność

76
Q

Rak przełyku - rozpoznanie

A
  1. Endoskopia!!! i pobranie wycinków na całym przełyku
  2. Endosonografia (EUS)
  3. TK
  4. RTG z kontrastem

Markery nowotworowe mają niewielkie znaczenie w diagnostyce

77
Q

Rak przełyku - rozpoznanie - obraz endoskopowy raka płaskonabłonkowego

A

60% - postać polipowata
25% - postać wrzodziejąca
15% - postać płaska

78
Q

Rak przełyku - leczenie i rokowanie

A

Decyzja zależy od typu, lokalizacji, zaawansowania

RESEKCJA przełyku - leczenie z wyboru! (tylko 10-15% się kwalifikuje

Przerzuty - wątroba, płuca, kości

Średnie przeżycie 5-letnie: 5-10% :(

79
Q

Uchyłki przełyku - definicja, typy

A

Ograniczone uwypuklenie ściany przełyku na zewnątrz

Typy:

  1. Prawdziwe - cała ściana przełyku
  2. Rzekome - tylko błona śluzowa i błona podśluzowa
80
Q

Uchyłki przełyku - najczęstszy

A

Uwypuklenie tylnej ściany gardła i przełyku = UCHYŁEK ZENKERA

81
Q

Uchyłki przełyku - UCHYŁEK ZENKERA

A

Uchyłek RZEKOMY

Między włóknami poprzecznymi (m. pierścienno-gardłowy) a skośnymi (m. tarczowo-gardłowy) mięśnia dolnego zwieracza GARDŁA!

Wskutek zaburzenia czynności m. pierścienno-gardłowego

82
Q

Uchyłki przełyku - objawy

A

Zwykle BEZOBJAWOWE

  1. Czasem dysfagia
  2. Halitoza - brzydi zapach z ust
  3. Chrypka - jeśli duży uchyłek
  4. Niedrożność przełyku
  5. Zespół Mendelsona (zachłystowe zapalenie płuc)
  6. Perforacja (zapalenie śródpiersia)
83
Q

Czym jest Zespół Mendelsona i w jakiej chorobie występuje?

A

To zachłystowe zapalenie płuc, występuje m.in. w uchyłkach przełyku, achalazji itd.

84
Q

Uchyłki przełyku - rozpoznanie

A

RTG z kontrastem

Uważać na endoskopię - można sperforować uchyłek

85
Q

Uchyłki przełyku - leczenie

A

Jeśli objawowe - resekcja uchyłka i miotomia

Zenkera:
MIOTOMIA m. pierścienno-gardłowego z podszyciem uchyłku (DIWERTIKULOPEKSJA) lub usunięciem (DIWERTIKULOTOMIA)

Można endoskopowo

86
Q

Gzybica przełyku - etiologia

A

CAT:
Candida
Aspergillus
Trichosporon

Objawy:
W większości bezobjawowa
1. Dysfagia
2. Odynofagia

Rozpoznanie:

  1. Endoskopia + badanie mykologiczne
  2. RTG z kontrastem (rzadko) - kosmata śluzówka, zęby, kamienie brukowe

Leczenie:
TYLKO W GRUPIE WYSOKIEGO RYZYKA GRZYBICY
1. Flukonazol ogólnoustrojowo
ew. Itrakonazol

Powikłania (rzadko):

  • krwawienie
  • zwężenie
87
Q

Zespół Plummera-Vinsona (przełyk)

A

Anemia + dysfagia
(dysfagia syderopeniczna)

Niedokrwistość z niedoboru Fe
Zanikowe zapalenie przełyku i żołądka

Skurcz okolicy zapierściennej powodujący dysfagię

Podłoże - autoimmunologia?

8x wzrost ryzyka raka przełyku

88
Q

Eozynofilowe zapalenie przełyku - definicja

A

Głównie u M, częściej MŁODYCH

Przewlekła choroba indukowana ALERGENAMI pokarmowymi i wziewnymi

Często współistnieje z innymi chorobami atopowymi (Astma, ANN, AZS)

Przyczyna do 10% refluksów żoł-przeł!

89
Q

Eozynofilowe zapalenie przełyku - objawy

A

Nieswoiste - epizody uwiężnięcia CZĘSTO KONKRETNYCH (wywołujących reakcje) pokarmów, problemy z połykaniem (to trochę różnicuje z GERD)

  1. Dysfagia
  2. Ból zamostkowy
  3. Unikanie produktów sprawiających problem z połykaniem
90
Q

Eozynofilowe zapalenie przełyku - rozpoznanie

A
  1. Mała eozynofilia, wzrost IgE
  2. Endoskopia z pobraniem wycinków z całej długości przełyku - fałdy okrężne, brak rysunku naczyniowego
  3. His-pat - są EOZYNOFILE w wycinkach!

!może współistnieć z GERD!

91
Q

Eozynofilowe zapalenie przełyku - kryteria rozpoznania

A

Trzeba WSZYSTKIE spełnić:

  1. Objawy zaburzenia czynności przełyku
  2. > =15 Eos wpw (ok. 60Eos/mm2)
  3. Wykluczenie innych przyczyn objawów i/lub eozynofilii przełyku (jak ch. L-C, celiakia, eozynofilowe zapalenie żoł etc.)
92
Q

Czy eozynofilowe zapalenie przełyku może współistnieć z GERD?

A

Może!

93
Q

Eozynofilowe zapalenie przełyku - leczenie

A
  1. Dieta - wykluczenie tego, co “drażni”
  2. IPP
  3. GKS miejscowo (roztwór BUDEZONIDU do wypicia PRZED posiłkiem)

Jeśli jest zwężenie - endoskopowe poszerzenie

94
Q

Czy w eozynofilowym zapaleniu przełyku daje się GKS ogólnoustrojowo?

A

NIE, daje się tylko miejscowo! Bierze się budezonid do nebulizacji i robi jakąś mieszaninę, którą się wypija

95
Q

Częste alergeny pokarmowe:

A
  1. Mleko
  2. Jaja
  3. Ryby/skorupiaki
  4. Orzechy
  5. Soja
  6. Pszenica
96
Q

Dyspepsja - definicja

A

Uciążliwy ból w nadbrzuszu (>1 miesiąc), czasem towarzyszy:

  • poposiłkowe uczucie pełności
  • wczesna sytość

NIE zgaga - to co innego

97
Q

Czy dyspepsja i zgaga to to samo?

A

Nie, zgaga to pieszenie w nadbrzuszu.

Mogą sobie towarzyszyć.

98
Q

Dyspepsja - przyczyny

A
  1. Zwiększone wydzielanie HCl (np. w H. pylori)
  2. Opóźnione opróżnianie żołądka (gastropareza)

Objawy dyspeptyczne zgłasza nawet 30% populacji!

99
Q

Dyspepsja - leczenie

A

W zależności od przyczyny:

  1. Modyfikacja stylu życia
  2. IPP
  3. Prokinetyki
  4. Leki rozkurczowe
  5. Psychoterapia
100
Q

Dyspepsja - wskazania do gastroskopii

A
  1. Wiek >45 lat
  2. Objawy alarmowe
  3. Utrzymywanie się dolegliwości mimo leczenia
101
Q

Dyspepsja - objawy alarmowe

A

Do pilnej gastroskopii:

  1. Spadek M.C.
  2. Bóle w nocy/budzące ze snu
  3. Żółtaczka
  4. Krwawienie
  5. Niedokrwistość
  6. Dysfagia
  7. Przewlekłe wymioty
  8. Guz w nadbrzuszu
102
Q

Zapalenia błony śluzowej żołądka - wymień

A
  1. Ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa)
  2. Zapalenie błony śluzowej żołądka wywołane przez H. pylori
  3. Autoimmunologiczne metaplastyczne zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka (AMAG)
  4. Gastropatia żółciowa
103
Q

Ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa) - definicja

A

NIEzapalne ostre uszkodzenie błony śluzowej

BRAK/MAŁO komórek zapalnych

104
Q

Ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa) - czynniki wywołujące

A
I Egzogenne:
1. NLPZ (głównie, zwłaszcza w połączeniu z GKS)
2. Doustne K+ i Fe
3. Alkohol
4. Leki p-nowotworowe
Same GKS nie wywołują gastropatii!

II Endogenne

  1. Żółć (po B II)
  2. Toksyny endogenne
  3. Niedotlenienie bł. śluzowej
  4. Wrzód Curlinga - po oparzeniu, częściej w szczycie (?) żołądka
105
Q

Ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa) - objawy, rozpoznanie, leczenie, powikłania

A

Często KRWAWIENIE jest jedynym objawem

Rozpoznanie w ENDOSKOPII

Leczenie:

  1. Eliminacja czynnika sprawczego
  2. Rzadko leczenie chirurgiczne

Powikłania - głębokie wrzody

106
Q

Zapalenie bł. śluzowej żołądka spowodowane przez H.pylori - ogólnie

A

Około 60% populacji polskiej zakażona - zakażenie dr. pokarmową

H. pylori przyczyną >90% zapaleń żołądka w Polsce!

107
Q

Zapalenie bł. śluzowej żołądka spowodowane przez H.pylori - objawy

A

Zapalenie

  1. Ostre
  2. Przewlekłe
  3. Zanikowe (w przewlekłym - zanik, ew. metaplazja jelitowa)

Zwykle BEZOBJAWOWO
Czasem DYSPEPSJA

108
Q

Testy na H. pylori - INWAZYJNE

A
  1. Test ureazowy (CLO test) - wycinek bł. śluzowej na płytce z mocznikiem, ureaza bakterii rozkłada mocznik do amoniaku
  2. Hodowla - czasochłonna, raczej rzadko
  3. Badanie his-pat wycinka cz cz. odźwiernikowej - czasochłonne
109
Q

Testy na H. pylori - NIEINWAZYJNE

A
  1. Test oddechowy (mocznik znakowany C radioaktywnym) - I wybór - pacjent spożywa mocznik, badamy czy bakteria w żołądku go rozkłada
  2. Badanie Ag w stolcu - II wybór - metoda ELISA (p-ciała monoklonalne)
  3. Test serologiczny na p-ciała IgG - NIE DO POTWIERDZANIA ERADYKACJI (bo przeciwciała mogą być obecne wiele lat)
110
Q

Czy eadykacja H. pylori zmniejsza ryzyko rozwoju raka żołądka?

A

TAK, ale musi byc wykonana PRZED powstaniem zmiany przedrakowej (dysplazji)

111
Q

Zapalenie bł. śluzowej żołądka spowodowane przez H.pylori - powikłania

A
  1. Choroba wrzoowa
  2. Wzrost ryzyka raka żołądka, chłoniaka MALT
  3. Zespół rozrostu bakteryjnego
  4. Niedokrwistość z niedoboru Fe/niedoboru B12
  5. ITP - idiopatyczna małopłytkowość immunologiczna
112
Q

Autoimmunologiczne metaplastyczne zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka (AMAG) - ogólnie

A

Przewlekłe zapalenie z Ab przeciwko:

  1. Komórkom okładzinowym
  2. Czynnikowi wewnętrznemu

Objawy - dopiero NIEDOKRWISTOŚĆ MEGALOBLASTYCZNA

Rozpoznanie:
Endoskopia

Czasem METAPLAZJA JELITOWA

Leczenie:
Suplementacja B12

113
Q

Gastropatia żółciowa - ogólnie

A

NIEzapalne uszkodzenie od długotrwałego drażnienia żółcią

Głównie po zabiegach operacyjnych - Billroth II

Rozpoznanie:
Endoskopia - przekrwienie “czerwona śluzówka” i kryształki żółci

Przebieg bezobjawowy lub dyspepsja

Leczenie:
Chirurgicza rekonstrukcja Roux-en-Y

114
Q

Choroba wrzodowa - ogólnie

A

CYKLICZNE pojawianie się wrzodów trawiennych żołądka lub XII-cy

Mężczyźni około 2x częściej

64% wrzodów zlokalizowanych w DWUNASTNICY (najczęściej ściana PRZEDNIA)

Choruje około 5-10% populacji dorosłej

115
Q

Wrzód trawienny - definicja

A

Jest to ograniczony UBYTEK sięgający wgłąb POZA blaszkę mięśniową błony śluzowej z NACIEKIEM zapalnym i MARTWICĄ skrzepową w otoczeniu

116
Q

Choroba wrzodowa - przyczyny

A

Częste:

  1. Zakażenie H. pylori (nawet 90% wrzodów XII-cy, 70% wrzodów żołądka!)
  2. NLPZ

Rzadkie

  1. Leczenie na OIT
  2. Zespół Zollingera-Ellisona (gastrinoma)
  3. GKS + NLPZ
117
Q

Choroba wrzodowa - czynniki ryzyka

A
  1. Liczba komórek okładzinowych
  2. Grupa krwi 0 - wrzody dwuastnicy
  3. Palenie papierosów

NIE alkohol/dieta!!!

118
Q

Czy alkohol i sposób odżywiania wpływają na powstawanie wrrzodów?

A

NIE!!!!!

119
Q

Czy stres i czynniki psychiczne wpływają na powstawanie wrzodów?

A

Rola NIEUDOWODNIONA

120
Q

Choroba wrzodowa - objawy

A
  1. Ból i dyskomfort około 1-3h po posiłku, ustępuje po spożyciu posiłku/IPP
  2. Często w nocy/rano ból
  3. N&W
121
Q

Choroba wrzodowa - rozpoznanie

A
  1. ENDOSKOPIA!

2. Testy na H. pylori (oprócz serologicznych) - odstawić IPP 2 tygodnie przed badaniem

122
Q

Choroba wrzodowa - leczenie

A
  1. Dieta
  2. Niepalenie papierosów
  3. Unikanie niektórych leków (ASA, NLPZ)
  4. ERADYKACJA HELICOBACTER PYLORI (najlepiej zanim wystąpi stan przedrakowy)
123
Q

Kiedy jest wskazana eradykacja zakażenia H. pylori?

A

W każdym przypadku stwierdzenia zakażenia

124
Q

Wskazania do badań na H. pylori

A
  1. Wrzód żołądka/XII-cy (czynny, wygojony, powikłania)
  2. Chłoniak żołądka typu MALT
  3. Krewni 1. stopnia chorych na raka żołądka
  4. Stan po CZĘŚCIOWEJ resekcji lub po leczeniu ENDOSKOPOWYM z powodu nowotworu żołądka
  5. Zapalenie błony śluzowej żołądka
  6. Przewlekłe (>1 rok) leczenie hamujące wydzielanie kwasu solnego
  7. Silne środowiskowe cz. ryzyka raka żołądka - palenie dużych ilości tytoniu, duża ekspozycja na kurz, węgiel, kwarc, cement, praca w kamieniołomie
  8. Życzenie pacjenta obawiającego się rozwoju raka
  9. Dyspepsja niezwiązana z wrzodem trawiennym
  10. Dyspepsja niediagnozowna (strategia “badaj i lecz”)
  11. Zapobieganie powstawaniu wrzodów i ich powikłaniom przed długotrwałym leczeniem NLPZ, w tym ASA
  12. Niewyjaśniona niedokrwistość z niedoboru Fe
  13. Niedobór witaminy B12
  14. ITP - pierwotna małopłytkowość immunologiczna
125
Q

Choroba wrzodowa - eradykacja H. pylori (całośc)

A

W Polsce oporność H. pylori na Klarytromycynę >15%, dlatego:

I rzut:
1. Terapia poczwórna z BIZMUTEM przez 14 dni (IPP + BIZMUT + METRONIDAZOL + TETRACYKLINA)

  1. (jeśli 1. niedostępny) - Terapia poczwórna BEZ bizmutu przez 14 dni (IPP + AMOKSYCYLINA + KLARYTROMYCYNA + METRONIDAZOL/TYNIDAZOL)
  2. (jeśli w kraju nie ma oporności na Klarytromycynę) Terapia potrójna przez 14 dni (IPP + 2 z 3 antybiotyków - KLARYTROMYCYNA, AMOKSYCYLINA, METRONIDAZOL)

II rzut: (jeśli niepowodzenie terapii)

  1. Niepowodzenie T4 z bizmutem: LEWOFLOKSACYNA + AMOKSYCYLINA + IPP
  2. Niepowodzenie schematów z klarytromycyną - T4 z bizmutem

III rzut (drugie niepowodzenie)

  1. Zgodne z oznaczoną antybiotykowrażliwością
  2. T4 z bizmutem, jeśli nie było wcześniej
126
Q

Choroba wrzodowa - eradykacja H. pylori (terapia I rzutu)

A
  1. Terapia poczwórna z BIZMUTEM przez 14 dni (IPP + BIZMUT + METRONIDAZOL + TETRACYKLINA)
  2. (jeśli 1. niedostępny) - Terapia poczwórna BEZ bizmutu przez 14 dni (IPP + AMOKSYCYLINA + KLARYTROMYCYNA + METRONIDAZOL/TYNIDAZOL)
  3. (jeśli w kraju nie ma oporności na Klarytromycynę) Terapia potrójna przez 14 dni (IPP + 2 z 3 antybiotyków - KLARYTROMYCYNA, AMOKSYCYLINA, METRONIDAZOL)
127
Q

Choroba wrzodowa - czy jakieś leki poprawiają tolerancję eradykacji H. pylori?

A

Tak, PROBIOTYKI

128
Q

Choroba wrzodowa - kontrola po eradykacji

A

Tak, >4 tygodnie od zakończenia antybiotykoterapii
Najczęściej:
NIEINWAZYJNE - test oddechowy z mocznikiem, ew. Ag w kale

Inwazyjne - rzadko, w ciężkich postaciach, chłoniakach, rakach itd.

129
Q

Choroba wrzodowa - związek z NLPZ

A

U pacjentów regularnie biorących NLPZ są:

  1. 60% N&W
  2. 30-50% nadżerki
  3. 25% wrzody trawienne żołądka i XII-cy

Ryzyko uszkodzenia zwiększają:

  • wiek
  • przebyty wrzód
  • duże ddawki NLPZ
  • branie ich razem z GKS

U chorych z >=2 czynnikami ryzyka wskazana terapia równocześnie IPP

130
Q

Wrzody żołądka i XII-cy - które częstsze?

A

XII-cy!

131
Q

Choroba wrzodowa żołądka - jakie leki przy terapii NLPZ?

A
  1. IPP (>= 2 czynniki ryzyka)
  2. MIZOPROSTOL - cholera wie, dużo niepożądanych
  3. H2-bloker

PRZED DŁUGOTRWAŁYM LECZENIEM NLPZ WYKONAĆ TEST NA H. PYLORI I ERADYKACJĘ

132
Q

Choroba wrzodowa - powikłania

A
  1. Krwotok z GOPP
  2. Perforacja wrzodu
  3. Zwężenie odźwiernika
133
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - ogólnie

A

Jest to zespól wywyołany GUZEM NOWOTWOROWYM produkującym GASTRYNĘ (gastrinoma)

Występują NAWRACAJĄCE OWRZODZENIA TRAWIENNE

Występuję w zespole MEN1

134
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - patogeneza

A

Nadmiar GASTRYNY

prowadzi do

Wzrostu ilości komórek OKŁADZINOWYCH

prowadzi do

Wzrostu produkcji KWASU ŻOŁĄDKOWEGO

135
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - epidemiologia

A

75% chorych - guzy sporadyczne
25% - składowa zespołu MEN1

Najczęściej guzy w:

  1. Ścianie XII-cy (40%)
  2. Trzustce (20-30%)
  3. Okolicznych węzłach chłonnych

Ponad 50% - guzy MNOGIE

2/3 to GUZY ZŁOŚLIWE

136
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - objawy, cechy charakterystyczne

A

Uporczywa i trudna do leczenia choroba wrzodowa
Biegunka, czasem tłuszczowa

Cechy charakterystyczne:

  • nietypowa lokalizacja wrzodów
  • wrzody mnogie
  • MEN1 (wyspiak trzustki, guz przysadki, nadczynność przytarczyc)
137
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - rozpoznanie pewne

A

Stężenie gastryny >10x powyżej normy przy pH soku <2.1

138
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - badania obrazowe

A

Endoskopia:

  1. Przerost fałdów błony śluzowej
  2. Wrzody w górnym odcinku PP (75% w opuszce dwunastnicy)

Scyntygrafia receptorowa i endosonografia (czułość około 80%) - szukamy guza!

USG, TK, MR, arteriografia - czułość w guzach sporadycznych

139
Q

Zespół Zollingera-Ellisona - leczenie

A

IPP w większych dawkach (omeprazol 60-120mg/d)

Leczenie operacyjne - RESEKCJA GUZA
50% jest ok, 50% wymaga leczenia onkologicznego

140
Q

Gastropareza - co to?

A

Przewlekłe opóźnienie opróżniania żołądka NIEZWIĄZANE z przeszkodą mechaniczną

Najczęściej N&W

Zaleganie pokarmu, rozciąganie ścian żołądka

141
Q

Gastropareza - przyczyny

A
  1. Idiopatyczna (czasem związek z zakażeniem wirusami)
  2. CUKRZYCA - polineuropatia autonomiczna
  3. Po zabiegach chirurgicznych
  4. Po lekach
  5. Choroba Parkinsona
142
Q

Gastropareza - co do rozpoznania?

A

OBIEKTYWNE stwierdzenie opóźnionego oprózniania żołądkowego:

  1. Scyntygrafia z technetem i standardowym posiłkiem - ZŁOTY STANDARD
  2. Kapsułka z funkcją oceny pH
  3. Test oddechowy z CO2???
143
Q

Gastropareza - leczenie

A
  1. Dieta (ograniczenie tłuszczu, błonnika)
  2. Rozdrabnianie pokarmów
  3. W ciężkich przypadkach - żywienie enteralne/pozajelitowe

Farmakologicznie:

  1. Leki prokinetyczne (cisapryd) - uważać na bradykardie, NS, wydłużenie QT
  2. Leki p-wymiotne!!

Inne:
Elektrostymulacja żołądka
Wstrzyknięcie t. botulinowej do odźwiernika

144
Q

Rak żołądka - ogólnie

A

Częściej u M

Częściej po 50r.ż.

Czynniki ryzyka:

  1. H. pylori
  2. Dieta - spożycie soli, małło warzyw i owoców
  3. Częściowa RESEKCJA żołądka
  4. Polip gruczolakowaty
  5. Grupa krwi A
  6. Zanikowe zapalenie błony śluzowej
  7. ch. Menetriera
145
Q

Rak żołądka - klasyfikacje

A

Klasyfikacja Laurena - rak “pozawpustowy”

  1. Typ jelitowy - związek z czynnikami środowiskowymi, częstszy, H. pylori
  2. Typ rozlany - czynniki genetyczne, GORSZY ROKOWNICZO, agresywny przebieg, szerzy się w ścianie żołądka

Klasyfikacja Siewerta - rak WPUSTU - środek guza między 1cm powyżej a 2cm poniżej górnej granicy fałdów żołądkowych

146
Q

Rak żołądka - wczesny

A

NIE PRZEKRACZA BŁ. PODŚLUZOWEJ - nie nacieka błony mięśniowej!) - czylli tylko bł śluzowa, ew. błona podśluzowa

Może imitować wrzód trawienny

1/4 rozpoznawanych w Polsce

5-letnie przeżycie 90%

147
Q

Rak żołądka - zaawansowany

A

Obejmuje WSZYSTKIE WARSTWY ŚCIANY

3/4 rozpoznań raka w Polsce

5-letnie przeżycie 15%

148
Q

Rak żołądka - patogeneza

A

Zapalenie powierzchowne ->
Zapalenie zanikowe ->
ZANIK BŁONY ŚLUZOWEJ (stan przedrakowy) ->
Metaplazja jelitowa (stan przedrakowy) ->
NEOPLAZJA śródnabłonkowa (dysplazja) ->
RAK INWAZYJNY

149
Q

Czy rak połączenia przeł-żoł może zacząć się w błonie śluzowej NIEZMIENIONEJ ZAPALNIE?

A

otóż TAK!!!

150
Q

Rak żołądka - co NIE jest stanem przedrakowym?

A
  1. Wyleczony wrzód żołądka
  2. Stan po resekcji żołądka zz powodu wrzodu trawiennego
  3. Stan po polipektomii w żołądku
151
Q

Rak żołądka - objawy

A

Klasyczne:

  1. Zmniejszenie łaknienia
  2. Zmniejszenie masy ciała, niedożywienie
  3. Wymioty
  4. Dysfagia, odynofagia
  5. Stały ból w nadbrzuszu
  6. Wyczuwalny guz w nadbrzuszu

Wczesne - raczej BRAK:

  • dyskomfort w nadbrzuszu
  • uczucie szybkiej sytości
  • nudności, odbijanie
152
Q

Rak żołądka - objawy późne

A
  1. Węzeł VIRCHOW - przerzut w węźle nadobojczykowym po LEWEJ (objaw TROISIERA)
  2. Guz siostry Mary Joseph - guz okolicy pępka
  3. Próg Blumera - guz poza odbytnicą przy per rectum
  4. Guz KRUKENBERGA - przerzut do jajnika
153
Q

Rak żołądka - rozpoznanie

A
  1. Endoskopia i pobranie wielu wycinków!
  2. EUS ocena regionalnych węzłów
  3. TK
  4. USG
154
Q

Rak żołądka - leczenie wczesnej postaci

A

<20 mm, który NIE obejmuje błony podśluzowej

MUKOZEKTOMIA ENDOSKOPOWA

DYSSEKCJA PODŚLUZÓWKOWA

155
Q

Rak żołądka - leczenie postaci zaawansowanej

A

Leczenie operacyjne:

  1. Resekcja ŻOŁĄDKA I JAK NAJWIĘKSZEJ ILOŚCI WĘZŁÓW CHŁONNYCH
  2. Resekcja D2 - usunięcie ww.chł koło gałęzi pnia trzewnego

Leczenie systemowe:
1. Chemio-radiochemioterapia adjuwantowa

Nadekspresja HER-2 = dać TRANSTUZUMAB

156
Q

Chłoniaki żołądka - ogólnie

A

Najczęściej NIE-HODGKINA (nieziarnicze) z:

  1. Limfocytów B (85%) lub
  2. Limfocytów Y

Najwięcej chłoniaków o niskim stopniu złośliwości, głównie MALT

157
Q

Chłoniaki żołądka - patogeneza

A
  1. Czynnik infekcyjny (H. pylori! 90%!)

2. Czynnik genetyczny - translokacja t(11;18)(q21;q21) - H. pylori oporne na eradykacje

158
Q

Chłoniaki żołądka - rozpoznanie

A

Endoskopia i >=8 wycinków!!!

  • pogrubiałe fałdy śluzówki
  • słabo rozprostowują się przy dmuchaniu powietrzem
159
Q

Chłoniaki żołądka - leczenie

A

Systemowe:
1. linii: Eradykacja H.pylori - NAJCZĘŚCIEJ WYSTARCZY!!!

  1. linii: radioterapia
  2. linii: immunoterapia, immunochemioterapia

Operacyjne - tylko z PILNYCH wskazań, normalnie systemowe jest lepsze!

160
Q

GIST - nowotworu podścieliska

A

Z komórek Cajala (k. śródmiąższowe)

Mogą dawać ODLEGŁE PRZERZUTY

> 90% błonowa ekspresja receptorów KIT

Leczenie:
Resekcja klinowa + IMATYNIB

W chwili rozpoznania 20-30% nieoperacyjne…