Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Interna > Nadciśnienie tętnicze > Flashcards

Nadciśnienie tętnicze Flashcards

1
Q

Nadciśnienie tętnicze - definicja

A

Ciśnienie tętnicze skurczowe >=140 mmHg
i/lub
Ciśnienie tętnicze rozkurczowe >=90 mmHg

W zależności od etiologii:

  1. NT pierwotne (>90% przypadków)
  2. NT wtórne

Z WNL:
2 pomiary z co najmniej 2 wizyt!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przyczyny NT wtórnego - wymień (1)

A
  1. Choroby nerek
    - miąższowe
    - naczyniowe
    - guzy z aparatu przykłębuszkowego produkujące reninę
    - zespoły pierwotnej retencji sodu (Liddle’a, Gordona)
  2. Choroby endokrynne (hiperaldosteronizm pierwotny, guz chromochłonny, z. Cushinga)
  3. Koarktacja aorty
  4. Stan przedrzucawkowy/rzucawka
  5. Ostre stres
  6. OBS
  7. Choroby nerwowo-mięśniowe
  8. LEKI
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Przyczyny IZOLOWANEGO NT skurczowego - wymień

A
  1. Zwiększona sztywność aorty (często w podeszłym wieku!)
  2. Stany zwiększonego rzutu serca (np.niedokrwistość, NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI AORTALNEJ, nadczynnosć tarczycy, choroba Pageta, przetoki tętniczo-żylne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nadciśnienie tętnicze - rozpoznanie (ogólne zasady)

A

BP < 160/100 -> POTWIERDŹ ROZPOZNANIE (automatyczna rejestracja, domowe pomiary)

BP >=180/110 -> dopuszczalne ROZPOZNANIE PODCZAS 1. WIZYTY

Można też rozpoznać NT na podstawie wiarygodnych danych z WYWIADÓW lub DOKUMENTACJI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Nadciśnienie tętnicze - rozpoznanie - wartości odcięcia w zależności od metody pomiaru

A

W gabinecie - 140/90

ABPM (automat):
130/80 (średnia z doby)
135/85 (dzień)
120/80 (noc)

HBPM - 135/85

Spełnione musi być kryterium SBP i/lub DBP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Dlaczego lepiej robić ABPM lub pomiary domowe (HBPM)?

A

Bo lepiej:

  1. Określają RYZYKO ZDARZEŃ SERCOWO-NACZYNIOWYCH
  2. Korelują z WYSTĘPOWANIEM POWIKŁAŃ

W porównaniu do pomiarów w gabinecie

ABPM zamiast HBPM - kiedy chcemy sprawdzić CTK W NOCY! (OBS, PChN, cukrzyca etc.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pomiar CTK - technika

A

Pomiar po KILKUMINUTOWYM ODPOCZYNKU

Wykonać 2 POMIARY w odstępie 1-2 minut

Ramię NA POZIOMIE SERCA

Pierwszy pomiar wykonać NA OBU RAMIONACH

Mankiet odpowiedni do ramienia

Zacisnąć 3 cm ponad zgięciem łokciowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - całość

A
  1. Optymalne <120/80
  2. Prawidłowe 120-129/80-84
  3. Wysokie prawidłowe 130-139/85-89
  4. NT I stopnia (łagodne) 140-159/90-99
  5. NT II stopnia (umiarkowane) 160-179/100-109
  6. NT III stopnia (ciężkie) >=180/>=110

7*. IZOLOWANE NADCIŚNIENIE SKURCZOWE >=140/<90 (poniżej 90!!!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - optymalne

A

<120/80

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - prawidłowe

A

120-129/80-84

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - wysokie prawidłowe

A

130-139/85-89

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - NT I stopnia (łagodne)

A

140-159/90-99

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - NT II stopnia (umiarkowane)

A

160-179/100-109

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - NT III stopnia (ciężkie)

A

> =180/>=110

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kategorie nadciśnienia tętniczego - IZOLOWANE NADCIŚNIENIE SKURCZOWE

A

> =140/<90 (poniżej 90!!!!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nadciśnienie pierwotne - ogólnie

A

Występuje najczęściej (90-95%!)

Nie ma jednoznacznej przyczyny, może być spowodowane róznymi czynnikami GENETYCZNYMI i ŚRODOWISKOWYMI, które zaburzają działanie jednego/kilku UKŁADÓW REGULACJI CTK

Rozpoznanie PO WYKLUCZENIU NT wtórnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Układy regulacji CTK - wymień

A
  1. RAA
  2. Układ współczulny
  3. Peptydy natriuretyczne
  4. Substancje wytwarzane przez śródbłonek naczyniowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Nadciśnienie pierwotne - czynniki ryzyka

A
  1. Obciążający wywiad rodzinny
  2. Stopniowe narastanie ciśnienia
  3. Duża podażsoli
  4. Otyłość
  5. Alkohol
  6. Mała aktywność fizyczna
  7. Stres psychiczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Nadciśnienie wtórne - cechy

A
  1. NAGŁY początek
  2. Chwiejny, okresowy charakter
  3. Zaczyna się w młodym wieku
  4. Brak czynników ryzyka NT pierwotnego
  5. Występuje oporność na leczenie (INESKUTECZNE SĄ 3 LEKI, W TYM DIURETYK)
  6. Nieprawidłowe wyniki badań
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Nadciśnienie wtórne - kiedy podejrzewać?

A

Powiększone nerki w palpacji (Zw. wielotorbielowate nerek)

Szmery sercowe/naczyniowe:
Brzuch -> Nadciśnienie naczyniowonerkowe
Ok. przedsercowa -> CoA

Osłabione i opóźnione tętno + obniżone CTK na udowych -> Koarktacja aorty

Różnica ciśnień między ramionami -> CoA, zwężenie t. podobojczykowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nadciśnienie pierwotne - obraz kliniczny

A

Na ogół BEZOBJAWOWO
Mogą być: ból głowy, zaburzenia snu, łatwe męczenie się
Inne -> wraz z rozwojem POWIKŁAŃ

W badaniu zwykle bez nieprawidłowości, ale z czasem:

  1. Przerost LK
  2. Przyspieszona miażdżyca
  3. Zwiększona sztywność tętnic
  4. Udary mózgu
  5. Upośledzenie czynności nerek (albuminuria 30-300mg/d jest wczesnym objawem!)
  6. Rozwarstwienie aorty
  7. Zmiany naczyń SIATKÓWKI
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Nadciśnienie TĘTNICZE - postępowanie - co u pacjenta z rozpoznanym NT?

A
  1. Potwierdzenie rozpoznania NT
  2. Ustal PRZYCZYNĘ (pierwotne/wtórne)
  3. Oceń RYZYKO SERCOWO-NACZYNIOWE (SCORE, Framingham)
  4. Oceń obecność POWIKŁAŃ NARZĄDOWYCH, stopień ich zaawansowania itd.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nadciśnienie tętnicze - czy robić badania przesiewowe?

A

TAK! Każdemu dorosłemu 1x/rok! Przy wizycie!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Nadciśnienie TĘTNICZE

Co badać przy rozpoznaniu

OBLIGATORYJNE

A
  1. Pomiar CTK
  2. Hb/Hct (PTNT 2015 -> morfologia krwi obwodowej)
  3. Na, K
  4. Glukoza na czczo
  5. HbA1c
  6. Kreatynina (i GFR wg CKD-EPI lub MDRD)
  7. Kwas moczowy
  8. Cholesterol całkowity, HDL, LDL, Triglicerydy
  9. Parametry wątroby
  10. TSH
  11. Mocz - badanie ogólne, ocena mikroskopowa, ocena ilości białka wg test paskowego lub lepiej wskaźnika albumina/kreatynina
  12. EKG 12-odprowadzeniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Nadciśnienie TĘTNICZE

Co badać przy rozpoznaniu

POSZERZENIE DIAGNOSTYKI

A

O ile jest taka konieczność:

  1. ILOŚCIOWA ocena białkomoczu
  2. Ocena DNA OKA
  3. ECHOKARDIOGRAFIA
  4. USG tętnic szyjnych
  5. USG jamy brzusznej i badania dopplerowskie - ocena wielkości i struktury nerek
  6. Ocena prędkości fali tętna
  7. Ocena wskaźnika kostkowo-ramiennego
  8. Ocena funkcji poznawczych
  9. Obrazowanie mózgu
  10. Wskaźnik aldosteronowo-reninowy w osoczu po 2h pionizacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Stany pilne związane z CTK - ogólnie

A

DUŻY WZROST CIŚNIENIA i BRAK tow. postępujących powikłań narządowych

Na przykład
Wysokie CTK + silny ból głowy, krwawienie z nosa, znaczny niepokój

Leczyć na oddziale obserwacyjnym, później zaplanować wizytę kontrolną po kilku dniach

Leczenie:
Doraźnie KRÓTKODZIAŁAJĄCY LEK HIPOTENSYJNY
P.O.
(np. kaptopryl, klonidyna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Stany NAGLĄCE związane z CTK - definicja, przykład

A

BP >180/120 mmHg
POWIKŁANIA NARZĄDOWE wymagające obniżenia ciśnienia w celu uniknięcia poważnych następstw

Przykłady:

  1. Encefalopatia nadciśnieniowa
  2. Krwawienia wewnątrzczaszkowe
  3. ONS z obrzękiem płuc
  4. Niestabilna choroba wieńcowa
  5. Świeży zawał serca
  6. Rozwarstwienie aorty
  7. Rzucawka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Stany NAGLĄCE związane z CTK - leczenie

A

Hospitalizacja na OIT, ciągłe monitorowanie ciśnienia tętniczego

Leki:
Lek hipotensyjny I.V.
Obniż CTK o 25% w ciągu 1h!

Jeśli stan stabilny to obniżaj do:
160/100-110mmHg w ciągu 2-6h
Wartości prawidłowych w ciągu 24-48h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Efekt białego fartucha

A

Wzrost CTK w trakcie pomiaru w gabinecie, a w domu jest okey.
Wykonaj ABPM
Jeśli się zgadza (w domu ok, na wizycie wysokie) -> rozpoznaj NT białego fartucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

NT ukryte

A

W pomiarach klinicznych wartości OK

W pomiarach domowych/ABPM wartości WYSOKIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

NT rzekome

A

U osób w podeszłym wieku wartości CTK mierzonego metodą osłuchową mogą być istotnie zawyżone z powodu zwiększenia sztywności (stwardnienia ściany) tętnic powodujące wcześniejsze pojawienie się i zaniknięcie tonów
Możesz to stwierdzić wyczuwając FALĘ TĘTNA po wypełnieniu mankietu powyzej CTK skurczowego - sztywnej tętnicy nie zaciśniesz zupełnie mankietem ciśnieniomierza

Sprawdź używając APARATU MIERZĄCEGO METODĄ OSCYLOMETRYCZNĄ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

NT - 3 zasady leczenia

A

Leczenie przewlekłe NT:

  1. Zmiana stylu życia
  2. Stosowanie LEKÓW hipotensyjnych
  3. Modyfikowanie innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

NT - kiedy zacząć leczyć?

A

W zależności od WYSOKOŚCI CTK i RYZYKA sercowo-naczyniowego:

  1. NT II lub III stopnia -> NIEZWŁOCZNIE rozpocznij farmakoterapię, jednocześnie ze zmianami stylu życia
  2. NT I stopnia i DUŻE ryzyko lub współistniejące powikłania narządowe NT -> NIEZWŁOCZNIE, razem ze zmianami stylu życia
  3. NT I stopnia i małe/umiarkowane ryzyko, bez powikłań -> rozpocznij od MODYFIKACJI STYLU ŻYCIA, jeśli nieskuteczne po 3-6 miesiącach -> farma
  4. Wysokie prawidłowe - modyfikacja stylu życia, u osób obciążonych bardzo dużym ryzykiem rozważ farma
  5. NT w wieku podeszłym (też >80) i dobry stan ogólny - modyfikacja stylu życia, farma jeśli >160mmHg
  6. Chorzy 65-80 z NT 1. stopnia - leczenie i modyfikacje pod warunkiem dobrej tolerancji
  7. Chorzy w wieku podeszłym z ZESPOŁEM KRUCHOŚCI -> rozważ leczenie hipotensyjne pod warunkiem dobrej tolerancji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

NT - docelowe wartości CTK

A

Główny cel to CTKsk <140mmHg, jesli dobrze tolerowane - obniżaj do 130/80

I W wieku 18-65

  1. Lecz od >=140
  2. Docelowe:
    a) większość do 130 lub mniej (ale nie <120)
    b) w NT + PChN 130-139

II 65-79

  1. Lecz od >=140
  2. Docelowe 130-139

III >=80

  1. Lecz od 160
  2. Docelowe 130-139
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

NT - leczenie - postępowanie NIEfarmakologiczne

A
  1. Zmniejszenie nadwagi, utrzymanie prawidłowej masy ciała (BMI <25, obwód talii K < 80cm, M < 94)
  2. Dieta śródziemnomorska
  3. Zmniejsz spożycia sodu do <5g/d NaCl
  4. Ograniczenia spożycia alkoholu (M<14j/tydz, K<8j/tydz)
  5. Odpowiednia aktywność - przynajmniej 5dni/tydz, >=30 minut/dz
  6. NIEpalenie tytoniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Farmakoterapia NT - główne grupy leków

A
  1. Diuretyki tiazydowe(preferowane)/tiazydopochodne
  2. B-blokery - wazodylatacyjne, ale też KARDIOSELEKTYWNE (zalecane HR<80 wg repe)
  3. Blokary kanalu wapniowego (dihydropirydyny - amlodypina)
  4. ACEI
  5. Blokery receptora angiotensynowego (ARB)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Farmakoterapia NT - dodatkowe leki hipotensyjne

A

To m.in:

  1. Inhibitory reniny (aliskiren)
  2. Alfa1-blokery (doksazosyna, prazosyna)
  3. Leki hamujące aktywnosć układu współczulnego (metyldopa, klonidyna)
  4. Diuretyki pętlowe
  5. Antagonisci aldosteronu
  6. Leki bezpośrednio zmniejszające napięcie ściany tętniczek (dihydralazyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Farmakoterapia NT - zasady

A

Większośc - LECZENIE SKOJARZONE, z wyjątkiem:

  1. Chorych w podeszłym wieku z zespołem kruchości
  2. Chorych z NT I stopnia z małym ryzykiem (zwłaszcza gdy CTK <150mmHg)
  3. Rozważ - w b. podeszłym wieku

Etapy leczenia:
I etap: 2 leki (ACEI/ARB + CaBloker/diuretyk tiazydowy/tiazydopodobny)
II etap: 3 leki (ACEI/ARB + CaBloker + Diuretyk tiazydowy/tiazydopodobny)
III etap: dołącz spironolakton lub inny lek

Większość leków -> pełen efekt PO KILKU TYGODNIACH, dlatego skuteczność oceń po 2-4 tygodniach

W razie wskazań - na każdym etapie ROZWAŻ BETA-BLOKER

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Farmakoterapia NT - I etap

A

2 leki (najlepiej w 1 preparacie):
ACEI/ARB
+
CaBloker lub diuretyk tiazydowy/pochodny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Farmakoterapia NT - II etap

A 
3 leki (najlepiej w preparacie łączonym:
ACEI/ARB
\+
CaBloker
\+
Diuretyk tiazydowy/tiazydopochodny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Farmakoterapia NT - III etap

A

Do wcześniejszego leczenia dołącz:
1. Spironolakton

Lub:

  1. Inny diuretyk
  2. Alfa-bloker
  3. Beta-bloker
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Leczenie NT - monitorowanie

A

Częstość wizyt zależy od kontroli NT i całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Na początku:

  1. 2-4 tygodnie po rozpocęciu leczenia
  2. Ok. 4 tygodnie po zmianie schematu leczenia
  3. Co 3 miesiące po osiągnięciu docelowych wartości CTK
43
Q

NT - sytuacje szczególne - wymień

A
  1. Chory w podeszłym wieku
  2. Chory na cukrzycę
  3. NT ukryte
  4. NT oporne
  5. NT złośliwe
44
Q

NT - sytuacje szczególne - chory w podeszłym wieku

A

> 65 najczęstszą postacią jest IZOLOWANE NADCIŚNIENIE SKURCZOWE, czesto też hipotonia ortostatyczna i duża zmienność CTK

Rozpocznij leczenie jeśli CTK >=140 (powyżej 80 lat >=160)

Wartości docelowe 130-139, unikaj <130!

Uważaj na HIPOTENSJĘ ORTO - mierz ciśnienei te na tojąco, unikaj leków zwiększających hipotensję (diuretyków, BB)

45
Q

NT - sytuacje szczególne - chory na cukrzycę

A

Korzystne działanie - WSZYSTKIE GŁÓWNE GRUPY LEKÓW

ACEI/ARB - działanie nefropotekcyjne

Osiągnięcie docelowego CTK najczęściej dopiero przy przynajmniej 3 lekach

CTK mierzyć też po pionizacji - często HIPOTONIA ORTOSTATYCZNA

B. ważna MODYFIKACJA STYLU ŻYCIA

46
Q

NT - sytuacja szczególne - NT białego fartucha

A

Bez dodatkowych czynników ryzyka -> modyfikacja stylu życia, ale ścisła OBSERWACJA

Jeśli ryzyko większe (zaburzenia metaboliczne, bezobjawowe powikłania NT) -> rozważ dodatkowo farmę

47
Q

NT - sytuacja szczególne - NT oporne - definicja

A

NT określa się jako OPORNE, jeśli spełnia warunki:

  1. Stosowanie odpowiedniego schematu leczenia, obejmującego diuretyk (zwykle 3 leki - ACEI/ARB + diuretyk + CaBloker), które stosowane w odpowiednich dawkach NIE DOPROWADZIŁO DO OBNIŻENIA CTK <140/90
  2. Niepawidłowa kontrola CTK potwierdzon w ABPM/HBPM
  3. Wykluczono oporność rzekomą (zwłaszcza niestosowanie się pacjenta do zaleceń)
48
Q

NT - sytuacja szczególne - NT oporne - czynniki ryzyka

A

Cz. ryzyka:

  1. Czynniki demograficzne - starszt wiek, otyłość, rasa czarna
  2. Stany współistniejące - przerost LK, PChN, cukrzyca, ChNS, sztywność aorty
  3. Wtórne NT
  4. Leki - doustne antykoncepcyjne, sympatykomimetyczne, NLPZ, GKS
  5. Zażywanie substancji psychoaktywnych
49
Q

NT - sytuacja szczególne - NT oporne - schemat postępowania

A
  1. Jeśli możliwe - odstaw/zmniejsxz dawki leków na inne rzeczy niż NT
  2. Zapewnij optymalne połączenie 3 leków (ACEI/ARB + diuretyk tiaz. + CaBloker)
  3. Uwzględnij wydolność nerek przy leczeniu diuretykiem
  4. Jeśli nieosiągnięte wartości CTK -> dołącz antagonistę aldosteronu
  5. Próbuj leków bezpośrednio rozszerzających tętniczki (hydralazyna) lub działających ośrodkowo (klonidyna)
50
Q

NT - sytuacje szczególne - NT złośliwe - definicja

A

To najcięższa postać NT, charakteryzująca się ROZKURCZOWYM CTK >120-140, szybkim POSTĘPEM POWIKŁAŃ, zwłaszcza NS, NN, zmiany siatkówki.

Może się rozwinąć w przebiegu NT o różnej etiologii, ale najczęściej:

  1. W zwężeniu tętnicy nerkowej
  2. W KZN
51
Q

NT - sytuacje szczególne - NT złośliwe - objawy

A

Osłabienie, ból i zawroty głowy, duszność, ból w KLP, czasem szybko postępująca NN i objaawy z OUN (z encefalopatią włącznie!

Zwiększone ryzyko UDARU i NS (obrzęk płuc!)

52
Q

NT - sytuacje szczególne - NT złośliwe - rozpoznanie

A

Na podstawie objawów klinicznych!

Jednym z kryteriów jest stiwerdzenie
III lub IV OKRESU RETINOPATII NADCIŚNIENIOWEJ
wg klasyfikacji Keitha, Wagenera i Barkera

53
Q

Farmakoterapia NT - diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne

A

Wskazania szczególne:

  1. Osoby >80r.ż.
  2. Przebyty udar mózgu
  3. Izolowane nadciśnienie skurczowe

Przeciwwskazania bezwzględne:
1. DNA MOCZANOWA

Względne:

  1. Z. metaboliczny
  2. Nietolerancja glukozy
  3. Hiponatremia <130mmol/l
  4. Ciąża

Uwaga!
Może wywoływać zaburzenia metaboliczne (cukrzyca) i elektroltowe (HIPOKALIEMIA!)
Należy często kontrolować POTAS

54
Q

Farmakoterapia NT - Beta-blokery

Szczególne wskazania

A
  1. ChNS
  2. Niewydolnośc serca (karwedilol, bisooprolol, metoprolol, nebiwolol)
  3. AF UTRWALONE
  4. Tachyarytmie
55
Q

Farmakoterapia NT - Beta-blokery

Przeciwwskazania

A

Bezwzględne:

  1. ASTMA OSKRZELOWA
  2. BLOK AV II lub III

Względne:

  1. POChP
  2. Zespół metaboliczny
  3. Nietolerancja glukozy
  4. Sportowcy i chorzy aktywni fizycznie
56
Q

Farmakoterapia NT - Blokery kanału wapniowego

Pochodne dihydropirydyny (amlodypina)

A

Wskazania szczególne:

  1. Osoby >80
  2. Miażdzyca kkd
  3. Izolowane nadciśnienie skurczowe
  4. Astma oskrzelowa/POChP

P-wskazania:

  1. Tachyarytmie
  2. NS

Uwagi:
Neutralne metabolicznie!!!

57
Q

Farmakoterapia NT - Blokery kanału wapniowego

Pochodne NIEdihydropirydynowe
werapamil, diltiazem

A

Wskazania szczególne
1. AF UTRWALONE

Przeciwwskazania BEZWZGLĘDNE:

  1. NS
  2. Bradykardia <50/min
  3. Blok AV II lub III
58
Q

Farmakoterapia NT - ACEI

Wskazania szczególne

A
  1. ChNS
  2. NS
  3. MIAŻDŻYCA TĘTNIC KKD
  4. Przerost LK
  5. Cukrzya
  6. Zespół metaboliczny
  7. PChN
  8. Albuminuria/białkomocz
  9. Dna moczanowa
59
Q

Farmakoterapia NT - ACEI

PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGLĘDNE

A
  1. CIĄŻA!!!! (uważaj też na K w wieku prokreacyjnym)
  2. HiperK >5mmol
  3. Obustronne zwężenie tt.nerkowych/zwężenie t. jedynej nerki
  4. Zwężenie tętnicy nerki przeszczepionej
  5. Obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie
60
Q

Farmakoterapia NT - ARB

Wskazania szczególne

A
  1. PRZEBYTY UDAR
  2. ASTMA/POChP
  3. Przerost LK
  4. Cukrzyca
  5. Zespół metaboliczny
  6. PChN
  7. Albuminuria/białkomocz
  8. Dna moczanowa
61
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - co to?

A

To jedno z NT wtórnych, spowodowane NIEDOKRWIENIEM NERKI z następczym NADMIERNYM WYDZIELANIEM RENINY.

Zwężenie t.nerkowej (>60-70%) -> HIPOPERFUZJA NEREK -> Wzrost RAA -> Wzrost CTK i hiperwolemia -> NT

62
Q

Pzyczyny zwężenia tętnicy nerkowej - wymień

A
  1. Miażdżyca
  2. DYSPLAZJA WŁÓKNISTO MIĘŚNIOWA
  3. Zapalenie tętnic
    I wiele inych!
63
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - cechy kliniczne wskazujące na możliwość takiego NT

A
  1. NT <30 r.ż.
  2. Wystąpienie >55 r.ż. razem z PChN lub NS
  3. Przełom nadciśnieniowy
  4. NT oporne
  5. Nagłe pogorszenie się kontroli dobrze kontrolowanego NT
  6. Napadowe epizody OBRZĘKU PŁUC
  7. Szmer skurczowy w obrębie jamy brzusznej
  8. Niewyjaśniona różnica w wymiarach nerek >1.5 cm
  9. Świeżo wykryta azotemia
  10. POGORSZENIE KONTROLI PO PODANIU ACEI/ARB
  11. Zmiany typu dysplazji włóknisto-mięśniowej w obrębie innych naczyń
64
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - rozpoznanie

A

Badania laboratoryjne - hipoK, białkomocz, często wzrost kreatyniny, mniejsze GFR. ZWIĘKSZONA AKTYWNOŚĆ RENINOWA OSOCZA

Badania obrazowe:

  1. Dotętnicza angiografia subtrakcyjna - najdokładniej obrazuje unaczynienie nerek;
  2. USG techniką duplex - badanie 1. wyboru w celu potwierdzenia rozpoznania zwężenia tętnicy nerkowej
  3. Angio-TK/angio-MR

Rozpoznanie NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ OBRAZOWYCH!

SZMER W NADBRZUSZU I ŚRÓDBRZUSZU!

65
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - leczenie - cel, metody

A

CEL:
Normalizacja/poprawa kontroli CTK oraz poprawa czynności nerek

Metody leczenia:

  1. Farmakologiczne
  2. Rewaskularyzacyjne (TYLKO TO USUWA PRZYCZYNĘ!)
    - przezskórna angioplastyka balonowa
    - przezskórna angioplastyka z wszczepieniem stentu
    - korekcja chirurgiczna zwężonej tętnicy nerkowej

Też modyfikacja czynników predysponujących do miażdżycy, leczenie chorób współistniejących

66
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - leczenie farmakologiczne

A
  1. ACEI i ARB -> skuteczne, ale mogą niekorzystnie wpływać na czynność nerki zaopatrywanej przez zwężoną tętnicę
    PRZECIWWSKAZANE U CHORYCH Z OBUSTRONNYM ZWĘŻENIEM TĘTNIC NERKOWYCH LUB ZE ZWĘŻENIEM TĘTNICY ZAOPATRUJĄCEJ JEDYNĄ NERKĘ
  2. Blokery kanału Ca
  3. B-blokery -> korzystne działanie może się wiązać z hamowaniem wydzielania reniny
  4. Diuretyki tiazydowe/tiazydopochodne
  5. Statyny
  6. Leki przeciwpłytkowe
67
Q

Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe - leczenie rewaskularyzacyjne

A

W zwężeniu tętnic nerkowych o pochodzeniu MIAŻDŻYCOWYM NIE zaleca się rutynowej rewaskularyzacji

W przypadku podłoża dysplazji włóknisto-mięśniowej rozważyc ANGIOPLASTYKĘ BALONOWĄ z ew. wszczepieniem stentu

68
Q

Dysplazja włóknisto-mięśniowa

A

Choroba NIEmiażdżycowa, NIEzapalna, odcinkowa, o nieznanym podłożu; Prowadzi do zwężeń tętnic małego i średniego kalibru!

Trzeba WYKLUCZYĆ SKURCZ TĘTNICY NERKOWEJ oraz CHOROBY ZAPALNE TĘTNIC oraz CHOROBY GENETYCZNIE UWARUNKOWANE

Badania diagnostyczne - USG nerek, angioTK/angioMR, dotętnicza arteriografia subtrakcyjna

Uważać na ROZWAZRSTWIENIA NACZYŃ, a także na NADCIŚNIENIE NACZYNIOWO-NERKOWE.

Podawać ASA w celu zapobiegania powikłaniom zakrzepowo-zatorowym.

69
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - definicja

A

NT wtórne, spowodowane chorobą nerek.

Przyczyny - KZN, nefropatia cukrzycowa, uszkodzenie nerek w chorobach tkanki łącznej, CŚZN, nefropatia zapoowa itd.

70
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - główne mechanizmy prowadzące do NT w chorobach nerek

A
  1. Upośledzenie wydalania Na i wody przez nerki
  2. Nadmierne uwalnianie przez nerki substancji obkurczających naczynia
  3. Niedobór czynników rozszerzających naczynia
  4. Wzmożona aktywność układu współczulnego
  5. Zaburzenia hormonalne i metaboliczne
71
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - kiedy?

A

Często już na początku choroby nerek, nawet gdy GFR jest tylko NIEZNACZNIE ZMNIEJSZONE.
Dominują objawy CHOROBY PODSTAWOWEJ NEREK.

Często znacznie podwyższone wartości ROZKURCZOWEGO CTK

72
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - leczenie

ZASADY OGÓLNE

A

Leczenie choroby nerek, leczenie hipotensyjne

Docelowe wartości CTK <130/80 u wszystkich chorych na PChN (wg ACC/AHA2017)
Chorzy z albuminurią i po przeszczepie nerki <130/80, reszta <140/90 wg KDIGO

Zalecenia niefarmakologiczne:

  1. Ograniczenie spożycia soli
  2. Kontrolowanie bilansu płynowego
73
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - leczenie

FARMAKOTERAPIA

A
  1. Preferowane ACEI/ARB

Alternatywa - niedihydropirydynowe blokery kanału wapniowego.

Diuretyki zwiększają korzyść z leczenia ACEI, ARB

Monitoruj GFR i stężenie K!

74
Q

Nadciśnienie tętnicze miąższowonerkowe - farmakoterapia

Kiedy odstawić ACEI/ARB?

A

Kiedy spadek eGFR >30% lub inne poważne działania niepożądane, wtedy odstaw ACEI/ARB i zastosuj lek z innej grupy

????[ewentualnie do dokończenia]

75
Q

NT w okresie ciąży - ogólnie

A

W okresie ciąży wyróżnia się:
1. NT przewlekłe - występujące PRZED ciążą albo rozpoznane PRZED 20 TYGODNIEM, może być pierwotne lub wtórne

  1. Stany nadciśnieniowe WYWOLANE ciążą - rozwijają się PO 20 TYGODNIU:
    a) NT wywołane ciążą
    b) Stan przedrzucawkowy

Jeśli przed ciążą kobieta miała NT, ale po 20. tygodniu występuje wzrost CTK i objawy typowe dla stanu przedrzucawkowego to rozpoznać:
NT PRZEWLEKŁE Z NALOZONYM STANEM PRZEDRZUCAWKOWYM

76
Q

NT w okresie ciąży - rozpoznanie

A

Kryteria TAKIE SAME JAK DLA NORMALNEGO NADCISNIENIA
(>=140/90 w pomiarach gabinetowych)

Każda kobieta z NT w ciąży musi być pod ścisłą opieka ginekologa

77
Q

NT w okresie ciąży - leczenie - zalecenia ogólne

A

W zależności od wysokości CTK i czynników ryzyka:

  1. Ograniczenie aktywności fizycznej i LEZENIE NA LEWYM BOKU
  2. NORMALNA dieta, bez istotnego ograniczenia ilości soli
  3. Leczenie farmakologiczne

Docelowe CTK w przedziale 110-140/80-85 mmHg

78
Q

NT w okresie ciąży - FARMAKOTERAPIA

A

Leki pierwszego wyboru:

  1. Metyldopa
  2. Labetalol
  3. Nifedypina

ARB, ACEI, inhibitory reniny są PRZECIWWSKAZANE!

Oprócz sytuacji szczególnych nie stosuj też diltiazemu, diuretykow ani spironolaktonu

Jeśli CTKs >=160 lub CTKr >=110 i/lub objawy mogące wskazywać na rozwój STANU PRZEDRZUCAWKOWEGO -> skieruj ciężarną DO SZPITALA i podaj LABETALOL/NIFEDYPINĘ/HYDRALAZYNĘ

79
Q

NT w okresie ciąży - leki a karmienie piersią

A

Raczej LABETALOL, METOPROLOL, NIFEDYPINA

Z zasady nie stosuj ACEI, ARB czy diuretykow, ale sprawdzaj możliwość ich podania w KBL

80
Q

Stan przedrzucawkowy - co to?

A

To wystąpienie NT po 20. tygodniu ciąży u kobiety z dotychczass prawidłowym CTK lub nasilenie NT istniejącego przed 20 tygodniem
ze współistniejącym białkomoczem i/lub cechami uszkodzenia innych narządów/układów

Jest chorobą zarówno matki jak i płodu!

81
Q

Stan przedrzucawkowy - dlaczego występuje?

A

To efekt zmian w organizmie matki:

  1. Zwiększony opór naczyniowy
  2. Wzmożona skłonność płytek do agregacji
  3. Aktywacja układy krzepnięcia
  4. Zaburzenia czynności srodblonka

Przyczyną jest nieprawidłowa czynność lub zaburzenia zagnieżdżania łożyska (po porodzie zaburzenia szybko ustępują)

82
Q

Stan przedrzucawkowy - czynniki ryzyka

A

Dużego ryzyka:

  1. Pierwsza ciąża
  2. Wiek >40 lat
  3. Odstęp miedzy ciążami >10 lat
  4. BMI przed ciąża >35
  5. Stan przedrzucawkowy u matki kobiety ciężarnej
  6. ciąża wielolodowa

Umiarkowanego ryzyka:

  1. NT w poprzedniej ciąży
  2. PChN
  3. SLE (toczeń)
  4. zespół antyfosfolipidowy
  5. Curzyca (1 lub 2)
  6. NT przewlekłe
83
Q

Stan przedrzucawkowy - obraz kliniczny i rozpoznanie

A

Rozpoznanie gdy po 20 tygodniu wystąpi NT definiowane jako:
1. U kobiety z CTK dotychczas prawidłowym:
CTKs >140mmHg lub CTKr >90mmHg podczas przynamniej 2 pomiarów w ciagu 7 dni

  1. U kobiety z wcześniejszym NT:
    CTKs wzrośnie o >30mmHg lub CTKr wzrośnie o >15mmHg oraz wystąpi BIALKOMOCZ lub jest obecne przynajmniej 1 z kryteriów:
    a) maloplytkowosc (PLT<150k), DIC, hemoliza
    b) uszkodzenie nerek (kreatynina >88.4 lub 2x większą od wyjściowego)
    c) uszkodzenie wątroby
    d) objawy neurologiczne
    e) Objawy zagrożenia dobrostanu płodu
84
Q

Czy obrzęd u kobiet w ciąży to kryterium rozpoznania NT?

A

NIE, bo występują nawet w >60% ciąż!

85
Q

Stan przedrzucawkowy - leczenie

A

Sposób leczenia zależy od NATEZENIA OBJAWOW oraz od DOJRZALOSCI CIAZY

Jedyną definitywną metodą wyleczenia jest ROZWIAZANIE CIĄŻY

Ponadto:

  1. Leki hipotensyjne
  2. GKS (od 28. tygodnia, aby przyspieszyć dojrzewanie płodu - surfaktant w płucach)
  3. Siarczan Mg
86
Q

Stan przedrzucawkowy - zapobieganie

A

U kobiet ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia stanu przedrzucawkowego zaleć:

  1. Przyjmowanie ASA 75mg/d od zapłodnienia lub rozpoznania ciąży do 34-36 tygodnia
  2. Suplementację WAPNIA, jeśli podaż w diecie jest za mała
87
Q

Rzucawka - co to?

A

Inaczej stan rzucawkowy
Jest to wystąpienie DRGAWEK lub SPIACZKI, których nie można wytłumaczyć w inny sposób, u kobiety ciężarnej z wcześniej rozpoznanym stanem przedrzucawkowym lub NT.
Rozwija się u 2% kobiet z cieżkim stanem przedrzucawkowym

88
Q

Rzucawka - leczenie

A
  1. Ułóż kobietę ciężarną w bocznej ustalonej, podawaj TLEN, monitoruj PULSOKSYMETREM
  2. Stosuj leczenie przeciwdrgawkowe - SIARCZAN MAGNEZU lub w razie nieskuteczności - diazepam lub tiopental
  3. Utrzymuj CTK 140-160/90-110 mmHg stosując np. LABETALOL co 15 minut w miarę potrzeb
    Leki moczopędne - tylko w razie OBRZEKU PLUC
  4. W razie objawów zagrożenia płodu - zakończyć ciążę w trybie pilnym przez CC.
    W innym przypadku rzucawka nie stanowi wskazania do CC
89
Q

NT - przypadki - komu co dać? - MŁODSI

A

Leki blokujące RAA

B-adrenolityi

90
Q

NT - przypadki - komu co dać? - STARSI

A

Diuretyki tiazydowe/tiazydopochodne

Antagoniści wapnia

91
Q

NT - przypadki - komu co dać? - K w wieku rozrodczym

A

B-adrenolityki

Antagoniści wapnia

(unikać leków działających na RAA)

92
Q

NT - przypadki - komu co dać? - chorzy z powikłaniami sercowymi

A

ACEI

B-adrenolityk

93
Q

Działania niepożądane leków - blokujące RAA i moczopędne oszczędzające potas

A

Hiperkaliemia

94
Q

Działania niepożądane leków - ACEI, sartany (ARB)

A

Działania niepożądane ze strony nerek

95
Q

Działania niepożądane leków - niedihydropirydynowe CaBlokery (werapamil, diltiazem) i B-blokery

A

Bradykardia, niewydolność serca

96
Q

Działania niepożądane leków - diuretyki i alfa-adrenolityki

A

Hipotonia ortostatyczna

97
Q

Powikłania NT w ciąży - zespół HELLP

A

Hemolytic anemia
Elevated Liver enzymes
Low Platelet count

98
Q

Leczenie NT - przypadki - chory z zespołem metabolicznym

A

Uwzględnić wpływ lekow na metabolizm glukozy

Nalepiej leki BLOKUAJCE UKLAD RAA

Raczej unikać stosowania B-adrenolitykow i klasycznych diuretykow tiazydowychh

99
Q

Leczenie NT - postępowanie przy udarze mózgu

A

W ostrej fazie leczyć NT gdy:
SBP >220mmHg lub DBP >120mmHg

Nie obniżać poniżej 180/110!

LABETALOL - lek z wyboru

Leczenie fibrynolityczne MOZE BYC ZASTOSOWANE jeśli BP <185/110

CTK <140/90 to ciśnienie docelowe u pacjentów po udarze, ale powinno być osiągnięte dopiero po około 2 tygodniach!

100
Q

Przypadki w NT - POChP (i trochę astma)

A

Leki bezpieczne:

  1. Antagoniści wapnia
  2. Antagoniści receptora angiotensyny

OSTROZNOSCI wymaga stosowanie:

  1. ACEI (prowokują kaszel)
  2. B-blokerow (powodują spazm oskrzelowy)
101
Q

Hipotonią ortostatyczna - co to? (może 2 fiszka)

A

Spadek CTK po 3 minutach od przyjęcia pozycji stojącej o minimum 20 mmHg CTKs (lub <90mmHg)
lub
o 10 mmHg CTKr

Powodem jest dysfunkcja autonomicznego układu nerwowego, ale może tez często wystąpić po lekach:

  • moczopędnych
  • alfa-adrenolitykach

Leczenie:

  1. Płynoterapia
  2. Treningi pionizacyjne
  3. Odstawienie/zamiana leków
  4. Ew. MIDODRYNA lub FLUDROKORTYZON
102
Q

Skutki NT - co się dzieje z pacjentami?

A

Umierają przedwcześnie! Najczęstsze przyczyny zgonu to m.in.

  1. Organiczna choroba serca
  2. Udar OUN
  3. NN
103
Q

Skutki NT - OUN

A
  1. Bóle głowy - lokalizują się w potylicy, pojawiają w momencie obudzenia, utrzymują przez kilka h i samoistnie ustępują.
  2. Zawroty głowy - zwłaszcza poranne
  3. Szum w uszach
  4. Niewyraźne widzenie
  5. Krwotoki mózgowe
  6. Encefalopatia nadciśnieniowa - ciężkie nadciśnienie, zaburzenia świadomości, zwiększone ICP, retinopatia z obrzękiem tarczy, drgawki
104
Q

Skutki NT - nerki

A

Spadek GFR

Dysffunkca kanalików nerkowych

ALBUMINURIA (30-300mg/dl) - wczesny objaw

Interna (23 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions