begrippen Flashcards
agentschap
dienst die door OH is opgericht om bep welomschreven beleidsuitvoerende taken te doen en daarvoor over zkre autonomie beschikt
ambtenaar
werknemer v openbaarbestuur
amendement
formeel voorstel om officieel document te wijsigen met doel document beter te maken
bekrachtiging
stelt samen met afkondiging dat nieuwe wet, decreet of ordonnantie in werking treedt, valt samen met de publicatie in BE staatsblad
belangengroep
groep die is opgericht om specifieke maatschappelijke belangen of belangen bep groep in SL te behartigen
beleid (voeren)
werken vanuit problemen in SL naar bep doelstellingen met bep mid in zin v OH beleid
beleidscyclus
cyclische voorstelling hoe beleid vorm krijgt in # welomschreven stappen
beleidsraad
bestuursorgaan v departement v VL administratie
beoordelingscommissie
commissie die kwalitatief oordeel geeft over ingediende dossiers en DB advies geeft tot erkenning of subsidiëring
biechtstoelprocedure
procedure binnen EU Unie om conflicten binnen Raad op te lossen. ipv samen vergaderen gaan staats-en regeringsleiders dan 1 voor 1 bij permanente voorzitter Raad en de voorzitter v EU commissie hun visie toelichten
breuklijnen
langdurige, geïnstitutionaliseerde vormen v conflict, ontstaan door grote transformaties in westerse wereld
bureaucratie
organisatiestructuur obv regels en procedures, met duidelijke hiërarchie die wordt gekenmerkt door onpersoonlijke, rationele motieven gebaseerde beslissingen
christendemocratie
pol stroming, ontstaan vanuit soc leer v kerk, ch democratie legt nadruk op pers in verbondenh met gemeenschappen
cijnskiesrecht
kiessyst WB stemrecht voorbehouden aan burgers die belastingen betalen (hoe meer belastingen betalen hoe meer stemmen
civil society
SL vorm WI burgers zelf voor hun belangen opkomen, ze kunnen zich zelf organiseren of maken gb v bestaande organisaties die naast OH bestaan (de middenveldorganisaties)
collaboratie
samenwerking met de vijand, in ons land gb om burgers en personen in econo en openbaar bestuur aan te duiden die tijdens beide wereldoorlogen hun diensten aanboden aan duitse bezetter
college
w meestal gb om uitvoerend orgaan in gemeentes met burgemeester en schepenen aan te duiden
communautair
term om pol tegenstelling tussen VL en FR aan te duiden
communisme
of revolutionair socialisme is de ideologische stroming binnen socialisme die streeft naar omverwerping kap via revolutie v uitgebuite arbeidsklasse
confederale staat
staatsvorm BW # onafhankelijke staten besluiten # beleidsdomeinen samen uit te werken in supranationaal niveau. naar buiten toe lijk staat soms 1 geh maar is eig meer vebond v statan
conservatisme
pol stroming gebaseerd op behouden bestaande instituties en gewoontes die deugden bewezen hebben
consensusdemocratie
type democratie WB gestreefd w naar beslissingen die stuenen op zoveel mogelijk leden, dit uit zich in evenredig kiessyst en coalitieregeringen met verschillende partijen
deansisme
voorloper v ch arbeidersbeweging uit 2de helft 19e eeuw gebaseerd op stelling priester
deelstaat
duidelijk afgelijnde staat met zkre autonomie en eigen bestuursinstanties
decreet:
regelgeving gestemd door VL parlement of parlementen v andere gewesten en gemeenschappen (brussel: ordonnanties)
democratie
regeringsvorm WB burgers op gelijke en betekenisvolle wijze k participeren aan pol besluitvorming MAW bestuur van en voor en doorvolk
departement
afdeling OH administratie, federaal w dit federale OH dienst genoemd (FOD)
deputatue
uitvoerend orgaan (regering) v provincie
derde weg
pragmatische variant v sociaaldemocratie, minder gericht op sturing en herverdeling OH meer op ondernemerschap en competitieve markt
directe democratie
vorm v democratie WB burgers zelf rechtstreeks wetsvoorstellen k doen en erover k stemmen
duurzame ontw
ontw die tegemoet komt aan behoeften v heden zonder behoeften toekomstige generaties te hypothekeren
ecologisme
pol stroming die zich baseert op duurzame ontw en oog voor immateriële waarden
eerstelijnsbestuur
bestuurslaag waar burgers eerst en vaakst mee in aanraking komt (in BE: gemeentebestuur)
electoraal- professionele partij
partijtype dat vooral gericht is op mobiliseren keizers WB professionals centrale rol spelen
extern verzelfstandigd agentschap
dienst met eigen rechtspersoonlijkh die door OH is opgericht om bep beleidsuitvoerende taken te doen die daarvoor over zkre autonomie beschikt
faciliteiten
uitzonderingen op de geldende taalwetten die aan de anderstalige inwoners v 1 talige gemeenschap in BE w toegekend WB zij vb. recht hebben om bestuursdocumenten in eigen taal aan te vragen
federale staat
staatsvorm WB staat onderverdeeld is in regio’s die zkre bestuursautonomie kennen
fractie
groep verkozenen, meestal zelfde partij die groep vormen in parlement, gemeente/ provincieraad, werken samen olv fractievoorzitter
free rider gedrag
gratis meeprofiteren v voorzieningen of diensten WV niet hebt bijgedragen
formateur
aangesteld om regering te vormen (w meestal ook premier)
gekwalificeerde meerderh
meerderh in stemprocedure WB voorstel pas is aangenomen als meerderh voldoet aan bep voorwaarden (2 3de meerderh)
gemeenschappen
formele deelstaten binnen BE gebaseerd op taal (Duits, NL, FR)
geweldmonopolie
recht OH om binnen kader v wet zelfstandig beslissen over gemeentelijke aangelegenheden
gewest
formele deelstaten binnen BE gebaseerd op econo- territoriale scheidingslijnen
gezagdrager
pers of organisatie die formeel gezag heeft om bep zaken te doen
holding together federalisme
verticale verdeling mach tussen federale staat en haar deelstaten WB verschillende entiteiten elkaar in evenwicht houden en controleren
hybride democratie
type democratie dat zowel ele directe als indirecte democratie bevat
indirecte democratie
democratie WB burgers niet rechtstreeks macht uitoefenen, maar daarvoor vertegenwoordigers aanduiden (ook wel representatieve democratie)
industriële revolutie (IR)
transformatie westerse SL door overgang daar industriële kap obv nieuwe machines en ener bronnen met breuklijn tussen kap en arbeid en tussen primaire en secundaire econo tot gevolg
informateur
pers die w aangesteld om mogelijkheden regeringscoalitie te onderzoeken
intern verzelfstandigd agentschap
dienst zonder eigen rechtspersoonlijkh die door OH is opgericht om bep beleidsuitvoerende taken te doen die daarvoor over zkre autonomie beschikt
kabinet
vroeger gb voor regering, nu voor cel v naaste pol medewerkers v minister (en breder lid v uitvoerned orgaan: kabinet v burgemeester)
kapitalisme
marktvorm gebaseerd op private eigendom v productiemid en gericht op winstmaximalisatie en groei
kernkabinet
deel regering bestaand uit regeringsleider en topminister uit elke deelnemende partij v regeringscoalitie in federale regering= premier en vice-premiers
keiskring
gb WI bij verkiezingen op zelfde kandidatien k w gestemd
klasse
indeling gropen in sl volgens socialisme obv bezit v productiemid (marxisten) of obv inkomen en status (soc democraten)