DOWN Flashcards
het syndroom van down
etiologie : trisomerie 21
syndroom :
- fysieke kenmerken : kort van gestalte, typische plooi in handen, afgeplat achterhoofd, extra huidplooi aan de binnenkant van het oog, kleine neus met ontbrekende sinussen, grote tong
- gezondheidsproblemen : hypotonie, gehoorproblemen en spijsverteringsproblemen
- algemene ontwikkelingsproblemen : vertraagde/gestoorde STO en communicatieve ontwikkeling, matig-ernstige verstandelijke beperking
- comorbide stoornissen : ASS, OCD, angststoornissen
logopedische stoornissen - algemeen
- spraak- en taalstoornissen
- problemen met spraakverstaanbaarheid
- stoornissen binnen andere logopedische domeinen
logopedische stoornissen - spraak- en taalstoornissen
–> secundaire oorsprong
secundaire taalontwikkelingsstoornis
- vertraagde taalontwikkeling –> vertraagd tempo, alle taalniveaus in dezelfde mate gestoord, hetzelfde niveau als cognitie
- gestoorde taalontwikkeling –> niet volledig tot ontwikkeling, cognitief niveau > TB en TP OF cognitief niveau = TB > TP
- woordenschat –> vertraagde opbouw, woordvindingsproblemen, problemen met opdrachtbegrip
- morfologie & syntaxis –> TP meer vertraagd, maar ontwikkeling mogelijk; significant korte zinnen en meer éénwoorduitingen; lidw, vraagw, hulpww vaak weggelaten; problemen met gebruik pers vnw; congruentiefouten (ww & ond, lidw &zn); problemen met wwvervoeging (vervmorf weglaten, vervangen v mvmorf door enkmorf, gebr inf op einde zin)
- taalgebruik –> non-verbaal (oogcontact -, gebaren +, mimiek +, nabijheid -) > verbaal, verb representatiefunctie moeilijk, conversatievaardigheden moeten aangeleerd
spraakproductiestoornissen
–> later vocaliseren ‘niet-spraakkl > spraakkl) & brabbelen, eerste expr woordjes later, 10-tal M later eerste sem rel, fono regels later
- fonetische spraakklankstoornissen –> tgv tongmotoriek
- problemen in klinkerproductie –> beperkingen tongbeweeglijkheid, beperkingen tongplaatsing, te veel intra-orale druk
- problemen met medeklinkers –> idem, craniofaciale anatomie
- fonologische spraakklankstoornissen –> tgv later verwerven fonologische regels
- finale consonantdeletie, clusterreductie, stopping, fronting, backing, syllabedeletie
- spraakontwikkelingsdyspraxie –> problemen met motorische planning
- moeilijkh bewegingen nodig voor voeden, eten, slikken
- moeilijkh willekeurige bewegingen om klanken te imiteren
- moeilijkh willekeurige bewegingen voor spraak
- nasaliteitsproblemen –> craniofaciale anatomie
- problemen met vloeiendheid –> 15-48%
- onvloeiendheden
- stotteren
- broddelen
logopedische stoornissen - problemen met spraakverstaanbaarheid
expressieve taalstoornis + spraakproductiestoornis –> grote problemen met SVH –> moeizame communicatie –> problemen met alledaagse activiteiten
logopedische stoornissen - andere
stem - milde dysfonie - lage spreektoonhoogte resonantie - hyper- en hyponasaliteit prosodie - beperkingen in perceptie, imitatie en spontane productie van prosodische kenmerken eet- en drinkproblemen gehoorproblemen problemen met auditief korte termijngeheugen
diagnostiek
spraak en taaltests –> gekende spraak en taaltests
- spraak : AFPO, AO, SKO, transcriptie taalsamples.. => info productie van klanken, maar onvoldoende spraakverstaanbaarheid
- taal : R-TOS, CELF, schlichting, TARSP, observatielijsten, NNST…
aandachtspunten
- niet in staat om testonderdelen te lezen
- articulatie, resonantie en stem kunnen beïnvloed worden voor lage spiertonus en zwakke spieren
- problemen met prosodie en vloeiendheid beïnvloeden SVH
- beter dan taalsample : observatie en opname met ouder
- een periode van diagnostiek
interpretatie testresultaten
- volgens leeftijdsequivalent –> pc 50
- kijken naar discrepantie/overeenkomst tussen talige en niet-talige prestaties op IQ-tests
- harmonisch profiel VIQ en PIQ => niet taalgestoord (taalgebruik onderdeel totale cognitieve vertraging)
- disharmonisch profiel VIQ en PIQ => taalgestoord
schlichting
- taalproductie –> woordenschatontwikkeling, zinsontwikkeling, verhaaltest, test auditief geheugen, tests pseudowoorden
- taalbegrip –> receptieve woordenschat, zinnen begrijpen, complexe opdrachten uitvoeren
behandeling - behandeldoelen
directe therapie - articulatie - fonologische vereenvoudigingsprocessen - stem - resonantie - spreeksnelheid - vloeiendheid - spraakontwikkelingsdyspraxie - mondmotorische vaardigheden - spraakverstaanbaarheid - taal indirecte therapie - geïnformeerde ouders - ouderbegeleiding - ouders geven info aan de therapeut
behandeling - einddoel
communicatie = het uitwisselen boodschappen tussen 2 of meerdere gesprekspartners
behandeling - therapie-inhoud - baby
- voeding : mondmotorische vaardigheden
- geluiden maken, vocaliseren en brabbelen
- gehoor en sensorische verwerking
behandeling - therapie-inhoud - peuter
- kauwen en eten
- drinken
- gehoor en sensorische verwerking
- mondmotorische vaardigheden
- brabbelen en eerste woordjes
- TG : communicatieve functies
behandeling - therapie-inhoud - kleuter
- kauwen en eten
- drinken
- gehoor en sensorische verwerking
- mondmotorische vaardigheden
- combineren klanken tot woorden
- articulatie
- fonologische vereenvoudigingsprocessen
- spraakontwikkelingsdyspraxie
- woordenschat- en zinsuitbreiding
- TG : communicatie functies
behandeling - therapie-inhoud - kind
- klanken combineren tot langere woorden
- fonetische inventaris uitbreiden
- fonologische vereenvoudigingsprocessen
- spraakontwikkelingsdyspraxie
- mondmotorische vaardigheden + tongbeheersing en tongkracht
- vloeiendheid
- resonantie
- woordenschat- en zinsuitbreiding
- TG : conversatievaardigheden + narratieve vaardigheden
- non-verbale factoren
behandeling - therapie-inhoud - adolescent en volwassene
- klanken gebruiken in langere zinnen
- spraakontwikkelingsdyspraxie
- mondmotorische vaardigheden
- resonantie
- vloeiendheid
- tongkracht en tongbeheersing
- woordenschat- en zinsuitbreiding
- TG : conversatie- en narratieve vaardigheden
- non-verbale factoren
