A&I Flashcards
(49 cards)
Correlaties
de samenhang tussen twee variabelen, verbanden, maar dat betekent niet dat er een oorzakelijk verband hoeft te zijn
- meer rekenkundig, statistische overeenkomst
Schijnverband
voorbeeld: Oscarwinnaars leven langer dan Oscar-genomineerden -> je moet een Oscar winnen om langer te leven
Causale relaties
oorzaak gevolg
- meer theoretisch, uitleg/toelichting
Causaliteitsfouten
- Het is toeval (het is vaak echt toeval), soms moet je accepteren dat toeval wel echt kan/bestaat
- Er mist een factor (eten van ijsjes zorgt voor meer verdrinkingen -> wat er mist -> dat het zomer is) (mensen met grote voeten kunnen beter schrijven -> wat mist ->leeftijd)
- Het is ook andersom (aan beide kanten is er een verklaring); Voorbeeld Micha durft niet naar buiten, want hij is ook bleek. -> dit kan ook andersom
- Soms is twijfel al genoeg (lastig vraagstuk, commerciële invloeden die verwarring willen aanwakkeren); mensen die een aansteker in hun broekzak hebben, lopen een verhoogd risico op longkanker
Risicomanagement/het procesmodel van risicobesluitvorming
- rekenfouten
- schattingsfouten
- beslissingsfouten
rekenfouten
- voorwaardelijke kansen (dat een kans groter of kleiner wordt als een andere gebeurtenis wel of niet plaats heeft gevonden); HIV test
- extreem kleine kansen (is ingewikkeld en moeilijk in te schatten); kernenergie en tsunami
- kwantitatieve argumentatie (op basis van getallen is moeilijk); weerbericht
- causaliteitsfout (wat is nou de oorzaak van wat -> oorzaak gevolg fout); grafiek
schattingsfouten
- zelfoverschattingsfout (je denkt dat je beter bent dan je bent); hoog gebouw
- bevestigingsfout type I (opzoek gaan naar datgene dat je kent); politie laat iemand doorrijden met wapens
- beschikbaarheidsfout type I (professionals die alleen oog hebben voor wat er op dat moment gebeurd); man bij de deur
- autoriteitsfout (omdat de docent zegt zal het zo zijn); dokter
beslissingsfouten
- bevestigingsfout type II (eigen gelijk, hokjes denken); onschuldige worden vastgezet
- beschikbaarheidsfout type II (kiezen wat bekend is en niet wat het beste is); wapenwinkel
- achteraffout (achteraf had je het wel kunnen bedenken dat iets zou gebeuren)
In de wetenschap wordt er uit gegaan van Nulhypothese H0 en Alternatieve hypothese Ha
- moet toetsbaar zijn
- moet meetbaar zijn
welke variabelen zijn er
- nominaal
- ordinaal
- interval
- ratio
nominaal
betekent naam, verschil in naam en eigenschap van categorien, bijvoorbeeld verschillende automerken, kleur is niet numeriek, geen vaste rangorde
ordinaal
rangorde, verschillende categorieën hebben een naam zoals baby, peuter, kleuter en die hebben bepaalde eigenschappen -> ander voorbeeld is, kleuterschool, basisschool, middelbareschool), kan niet mee gerekend worden
interval
gelijke, numerieke waarden, Temperatuur, thermometer, geen natuurlijk 0 punt, niet in vergelijke verhouding met elkaar
ratio
wel numeriek, leeftijd, natuurlijk 0 punt, van 0 tot 100 bijvoorbeeld, meetlat, twee keer zo oud, twintig en een half
wat zijn conceptuele modellen
model; een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid
wat is een foutenboom
- wordt gebruikt bij risicoanalyse, de bedoeling is dat alle relevante feiten die een rol hebben gespeeld tijdens een ongeval op een logische wijze rangschikt, oorzaak en gevolg is erg belangrijk -> geeft inzicht in de oorzaken van een ongeval
- linkerkant van een vlinderdasmodel
- rekenen met kansen
- EN/OF poort
hoe werkt een foutenboom
Risicoanalyse
- linkerkant vlinderdas
- top gebeurtenis
- alle ongewenste gebeurtenissen die plaats kunnen vinden
- Basis oorzaak (langere tijd aanwezig) -> directe oorzaak (factoren die kort voor het ongeval aanwezig zijn, menselijke fouten of technisch) -> incident -> letsel (gevolg)
- En poort = er MOETEN twee gebeurtenissen plaatsvinden om een topgebeurtenis te hebben
- Of poort = niet alle gebeurtenissen hoeven plaats te vinden maar één van de
wat is een feitenboom
- een ongeval heeft altijd meerdere oorzaken die samen
- oorzaak en gevolg
- feiten verzamelen en rangschikken over gebeurtenis
visgraatmodel
feitenboom = een ongeval heeft altijd meerdere oorzaken die samen
- Management
- Methoden
- Materiaal
- Mens
- Machine
- Milieu
wat is een gebeurtenissenboom
- analyse van mogelijke gevolgen (risicoanalyse), de rechterkant van het vlinderdas model (beperken van de gevolgen, maatregelen), het gaat om alle mogelijke vervolggebeurtenissen nadat de top gebeurtenis heeft plaatsgevonden
- rechterkant van een vlinderdasmodel
- rekenen met kansen
hoe werkt een gebeurtenissenboom
- Definieer begingebeurtenis
- Volggebeurtenissen alleen als voorliggende gebeurtenis heeft plaatsgevonden
- Alleen ongewenste gebeurtenissen
- Omschrijf de uiteindelijke gevolgen
- Let op onafhankelijkheid/volgordelijkheid
- Alleen ja/nee vertakkingen (falen/niet falen)
TRIPOD
ongevallen (achteraf) analyseren
- verdieping van feitenboom
- je bent opzoek naar latente fouten (basis risico factoren, oorzaken die al langere tijd aanwezig zijn)
- directe failure
- context
- event
11 basisfactoren TRIPOD
- Organisatie (OR)
- Communicatie (CO)
- Training en opleiding (TR)
- Strijdige doelstellingen (DO)
- Procedures (PR)
- Ontwerp (OW)
- Onderhoud (OH)
- Omgevingsfactoren (OM)
- Orde en netheid (ON)
- Beschermingsmiddelen en- methodes (BM)
- Materiaal en middelen (MM)
stappen in een TRIPOD
Stappen in een TRIPOD
Stap 1: Bepalen gevaar (Hazard), gebeurtenis (Event) en scenario doelwit (Target)
Stap 2: Benoem barrières -> controle (gericht op het voorkomen van de bedreiging, plaatsing: tussen Hazard en Event) en afweer (gericht op het voorkomen of het minimaliseren van het ongeval, plaatsing: tussen Target en Event)
Stap 3: Bepalen van directe oorzaken -> hoe heeft het kunnen falen, onveilige handelingen of technische, kort voor het incident
Stap 4: Bepalen van context -> afvragen wat de reden is dat iemand een fout maakt of een technisch mankement is geweest
Stap 5: Bepalen van latente oorzaken -> oorzaken die langere tijd in het bedrijf aanwezig waren, wordt normaal gevonden
Stap 6: Benoem Basisrisicofactoren -> meestal is deze gekoppeld aan de latente oorzaken
