AA: oceanen (H1&2) Flashcards

(84 cards)

1
Q

benamingen 5 oceanen

A

1) Noordelijke ijszee = Arctische oceaan
2) Atlantische oceaan
3) Pacifische/ Stille/ Grote oceaan
4) Indische oceaan
5) Zuidelijke ijszee = Antarctische oceaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

in wat zit AL het water op deze planeet vervat (…sfeer)

A

in de hydrosfeer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

wat omvat de hydrosfeer zo al

A

al het water op de aarde (grondwater, ijs, zeeën, sneeuw, rivieren,…)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

hvl % v/h aard-opp. is water

A

70,8%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

hoe wordt de aarde genoemd door het vele water

A

de blauwe planeet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

voor wat thermohaliene circulatie belangrijk

A

voor de energieverdeling op aarde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

op welke 2 manieren wordt de oceanische circulatie aangedreven

A
  • door de wind
  • door de thermohaliene circulatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

wat is een gyre

A

een ringvormige zeestroming

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wrm is de temp. op de Z-pool lager dan op de N-pool

A

rond Antarctica komt er een koude circumpolaire stroming voor, die het warme zee water v/d evenaar tegenhoudt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

wat is de aardse oorsprong v. water

A

de aarde ontstond (4,5 miljard j geleden) door het samen klonteren v. brokstukken –> hierdoor kwam veel energie vrij –> aarde werd een volledig vloeibare/hete bol magma => waterdamp steeg + ontsnapte als gasbelletjes (=outgassing)
DAN toen het aardopp.. afkoelde, condenseerde de water damp + begon het SUPER lang te regenen (miljoenen jaren) => WATER op AARDE!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wat is outgassing

A

het vrijkomen van gassen uit het binnenste van de aarde door hoge temp.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wat is de buitenaardse oorsprong v. water

A

door het inslagen van kometen (=vuile sneeuwballen) (+ het grote bombardement 4 miljard j geleden)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

wat is het continentaal plat

A

Ondiep, onderwater randgebied van een continent –>loopt geleidelijk af tot de continentale helling (zo’n 200m diep)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wat is de continentale helling

A

het steile overgangsgebied tussen het ondiepe continentale plat en de diepe oceaanbodem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

wat is de abyssale vlakte

A

vlak en zeer diep deel van de oceaanbodem , bedenkt met natuurlijke resten -> slib(3000–6000 m diep)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

wat zijn zeebergen +syno

A

seamounts= vulkanen die op de bodem v/d oceaan boven een hotspot vormen | na een tijd komen ze boven het wateropp.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

waar zijn veel zeebergen

A

vooral op de bodem v/d Pacifische oceaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

waar vormen zeebergen zich meestal (= waar liggen deze hotspots)

A

boven mantelpluimen -> die hebben een vaste ligging t.o.v. de erboven bewegende plaat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

VB: zeeberg/vulkaan

A

de Hawai-archipel met de Mauna Kea vulkaan, torent meer dan 10 000 km (= hoger dan mount Everest)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

funtcie onderwatervulkanen natuur

A

overvloedig vissen aanwezig + vele koralen en sponzen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

wat zijn oceaanische ruggen

A

lange bergketens die duidzede meters boven de abyssale vlakte uitsteken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

hoe ontstaan de oceanische ruggen

A

door platen die uit elkaar schuiven, waarbij er een oceanische korst vormt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

wanneer spreek je van een eiland

A

wanneer de rug boven de zeespiegel uitsteet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

wat is de langste bergketen ter wereld

A

de oceanische rug vanaf de noordelijke ijszee tot in de buurt v. antarctica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
VB eiland door ruggen
IJsland
26
wat heb je rond de oceanische ruggen + wrm
een **hydrothermale bron** --> door de intense vulkanische activiteit
27
term vo hydrothermale bron + WAT is het
**Black Smokers** (= vulkanische schoorstenen), ze geven heet water onder hoge druk af -> bevat **veel mineralen** DUS heeft het een **zwarte kleur**
28
hoe beïnvloeden de black smoker de natuur
ze zorgen ervoor dat bepaalde organisme er kunnen leven, die halen hun energie onrechtstreeks uit H₂S
29
wat zijn mangaan knollen +wrm interessant
ze bevatten naast mangaan ook nikkel, koper en kobalt
30
welke invloed hebben mangaan knollen op hun biotoop
ze zijn een hard substraat in de modderige (met slib bedekte) abyssale vlakte DUS veel zeebewoners hechten zich eraan vast = cruciaal vo/d zeebodem
31
wat zijn de diepzeetroggen
het zijn **subductiezones** -> de diepste gebieden in de oceaanbodem, ontstaan waar twee tektonische platen botsen en één onder de andere schuift
32
wat zijn cold seeps +waar te vinden
bronnen die een vloeistof vanuit de ondergrond 'uitspuwen' (vloeistof, samenstelling, dichtheid en temp. kunnen sterk verschillen)
33
welke invloed hebben cold seeps op hun biotoop
net zoals bij de black smokers, vormen er hele ecosystemen rond die gebruik maken v/d uitsgestoten vloeistof voor hun metabolisme
34
VB vloeistoffen uit cold seeps
methaan, aardolie, zout tot échte modder
35
36
welke 3 categoriën v. diensten heb je
- de culturele d. - de voorzienende/ producerende d. - regulerende d.
37
wat zijn de voorziendene /producerende diensten
de diensten die de oceaan ons levert --> producten zoals vissen; medicijnen, grondstoffen, energiebronnen, ...
38
wat zijn de culturele d.
de recreatieve, esthetische en spirituele voordelen -> stranden (wandelen, zonnen) + het 'prachtige' water (duiken, zwemmen, surfen, ...)
39
wat zijn de regulerende d.
de voordelen die we krijgen door de regulatie v. ecosysteem processen -> watercyclus/ (-zuivering), koolstofcyclus + hulp tegen overstromingen
40
3 zones in/d oceanen
1) eufotische zone 2) schemerzone 3) bentische zone
41
wat is de eufotische zone (diepte + dieren?) +SYNO
= oppervlakte water - bovenste 200 m - bevat vooral plankton (= fotosynthese mogelijk)
42
2 soorten plankton
- zoöplankton - fytoplankton
43
wat is zoöplankton (3)
- het zijn 'diertjes' - dus, doen niet aan fotosynthese - kunnen op verschillende dieptes leven - ze migreren
44
hoe migreren zoöplankton
- 's nachts nr het wateropp. om fytoplankton op te eten - overdag nr/d diepte om predatoren te vermijden
45
wat is fytoplankton (4)
- plantaardige plankton - doet aan fotosynthese - meest voorkomende plankton - gaan tot 200 m diep - (basis voedselketen)
46
wat is de schemerzone (2)
- v. 200 m tot 500 à 1000 m -> bevindt zich tss eufotische z. en diepzee - net niet genoeg licht vo. fotosynth. => GEEN fotosynhese mogelijk
47
wat is zeesneeuw
= zinksel v/d bovengaande lagen bestaande uit organisch materiaal
48
wat is de bentische zone
zeebodem + het bovenliggende water - meeste dieren zijn ongewervelde dieren (koraal, sponzen, ...)
49
eig koraalriffen
meest soortenrijke ecosyst. op aarde
50
opbouw koraalriffen
ze lijken op planten (door algen) MAAR zijn opgebouwd uit **koraalpoliepen** & algen => algen produceren voedsel vo. poliepen via fotosynthese -> poliepen scheiden kalkskelet af + poliep's uitscheiding = voeding vo. algen => leven in **symbiose**
51
waar 'leven' koraalriffen
in de tropen bij min. 20°C MAAR zeestromingen spelen ook grote rol -> leven niet bij koude zeestromingen (is wat frisjes :p)
52
belang koraalriffen mens
- voedselbron - beschermen tegen erosie - toxines, die ze produceren= bron voor geneesmiddelen
53
hoe vormt kilm. opwarming een bedreiging vo koralen
temp. stijgt -> koralriffen zijn gestrest -> stoten hun algen af => voedselbron kwijt -> **verbleken** (zelfs helemaal wit) en sterven :((
54
hoe is de oceaan een zuurstofbron
door al het fytoplankton -> belangrijkste leverancier v. O2
55
hvl % v/d geproduceerde O2 komt uit de oceanen
70% !
56
zuurtsofcyclus schema!!!
komaan gal
57
welk deel v/d oceaan is het belangrijkst bij de O2-uitwisseling
de eufotische zone (enkel hier wordt er O2 geprod.)
58
verband diepte en O2-gehalte
hoe dieper men gaat, hoe minder O2 in de oceaan
59
wat kan het best O2 opnemen (koud of warm water)
koud water!!
60
op welke manier komt er toch O2 in de onderste lagen
door de themrohaliene circulatie
61
wat maakt de gasuitwisseling tss atmosf. en oceaan mogelijk (2)
- wind - golven
62
wat zijn dode zones
plaatsen in de oceaan waar er een tekort aan O2 is
63
waar komen de dode zones het meest voor
bij dichtbevolkte kustgebieden
64
hoe ontstaan de dode zones
1) overbemesting in oceaan door rivieren (veel voedingstoffen) 2) enorme groei v. fytoplankton in bovenste laag 3) fytoplankton sterft en zakt nr beneden 4) bacteriën breken ze af 5) veeel O2 nodig bij vertering v/d plankyon 6) TE weinig O2 in de diepte
65
wat is het gevolg v/d dode zones
door het O2 tekort is er een massale vis-verhuis EN vissterfte als gevolg
66
welke 2 pompen zorgen voor de C-'cyclus'
- fysische - biologische
67
hoe werkt de fysische C-pomp
het is door de thermohaliene circulatie, wanneer het koude/zoute water zakt, neemt het de opgeloste C mee
68
hoe werkt de biologische pomp
door het afsterven van dieren (en plankton), zinken ze naar beneden => koolstof reservoir
69
effect TE veel CO2 in oceaan
wanneer d ze TE veel CO2 hebben opgenomen -> verzuren ze
70
gevolg verzuring oceanen op zeeorg.
het wordt moeilijker om skelet/schelp op te bouwen
71
gevolg opwarming oceaan
- afname v. fytoplankton - verminderde biodivers.
72
gevolg afname plankton (door klim. opwarming)
er zal minder CO2 worden opgenomen -> CO2-gehalte in atmosf. stijgt -> nog meer opwarming aarde = **negatieve terugkoppeling**
73
oorzaken verminderde biodiversiteit (effect v. klim. opwarming) (3)
- verminderde O2 opname door warm water - verzuring v. oceanen door oplossen v. CO2 - minder goede verspreiding O2
74
oorzaken + evolutie visproductie
door de bevolkingsgroei + de toegenomen levensstandaard, is ook de visproductie/consumptie toegenomen
75
welke technologische vooruitgangen maken de toegenomen visproductie mogelijk (3)
- grotere visschepen - vebeterde methodes om vis te bewaren - verbeterd transport + **aquacultuur**
76
wat zijn hernieuwbare E-bronnen
onuitputtelijke E-bronnen, die geen CO2 uitstoten
77
3 vb hernieuwbare E uit oceanen
- wind-E - getijden-E - golf-E
78
hoe werkt getijden-E
water stroomt v/d zee uit de bekken en bij eb weer terug => turbines draaien en leveren E op
79
voordelen golf-E t.o.v. wind-E (2)
- minder zichtbaar - bijna altijd bruikbaar want bijna altijd golven
80
wat is een belangrijke grondstof uit de oceanen + hoe te verkrijgen
ZOUT, door water te laten verdampen -> zout blijft over
81
SYNO zoutgehalte
saliniteit
82
hoe wordt de saliniteit v. oceanen bepaald (2)
- door de aanvoer v. rivieren (**verweringsprocessen** op het vasteland + onderzees **vulkanisme**) - evoparatie (wat enkel zoetwater onttrekt)
83
wat zijn de 3 belangrijkste grondstoffen vanuit de diepzeemijnbouw
- afzetting v. **metaalsulfiden**/black smokers op hydrothermale bronnen - **mangaanknollen** op abyssale vlakte - **kobaltrijke korsten** op onderzeese vulkanen
84
grondstoffen op KAART
you go girl