Geschiedenis H5: De 'Groote Oorlog' (a,b&c) Flashcards
(105 cards)
1
Q
ref kader
A
wanneer: 1914 - 1918
waar: EU
wat: pol
2
Q
wat was de Belle Epoque
A
Het mooie tijdperk (in W-EU) -> EU was machtig en rijk door de kolonisatie (enkel vo/d ELITE)
3
Q
met wat is het ‘stratschot’ v/d oorlog gegeven
A
met een wapen v/e Belgische wapenfabrikant
4
Q
ref kader belle epoque
A
wanneer: 1870-1914
waar: W-EU
wat: econ, cult, soc
5
Q
EU zelfbeeld in de belle epoque
A
VEEEL overmoed/ zelfvetrouwen
6
Q
VB 1: EU overmoed
A
kleermaker die ‘vogelpak’ uitvondt –> sprong van de eiffeltoren en strief
7
Q
VB 2: belle epoque
A
het zinken v/d titanic -> ‘grootste schip’- + ‘onverwoestbaar’ + wouden snel zijn –> roekeloos gevaren -> dood
8
Q
waarom ontstond de tripple alliantie
A
- Omdat DUI bang was om ingesloten te worden door vijanden
- O-H voelde druk v/d Balkan
- IT had ruzie over kolonies met FR
=> wouden bescherming
9
Q
wat zijn militaire allianties + 2 VB’en
A
militaire bondgenootschappen
- tripple alliantie / driebond
- tripple Entente
10
Q
Wie maakte er deel uit v/d tripple alliantie
A
- Oostenrijk-Hongarije
- DUI
- IT
11
Q
oorzaken WOI opsomming (3)
A
- militaire allianties
- rivaliteit v/d grootmachten
- conflicthaarden
12
Q
waarom ontstond de tripple entente
A
zochten bondgenoten als bescherming tegen de groeiende macht van DUI en hun nieuwe politieke plan
=> groeiende maritieme macht
=> weltpolitik
13
Q
wie maakte er deel uit v/d tripple Entente
A
- RUS
- ENG
- FR
14
Q
welke 2 conflicthaarden waren er
A
1) de kolonies
2) balkan
15
Q
hoe was er rivaliteit op econ vlak
A
- de industrieën nemen toe => ENG voelt zich bedreigd door de groeiende DUI ind
- de toenemende bewapeningswedloop= vele gingen zich bewapenen
16
Q
hoe was er rivaliteit tss de grootmachten (3)
A
op vlak van:
- cult
- econ
- pol
17
Q
wat was de eye-opener op vlak v. oorlog voeren +wann??
A
de Japans-Russische oorlog -> JAP wint ookal is RUS VELE groter/sterker => BEGIN 20STE E
18
Q
hoe was er rivaliteit op cult vlak
A
er was agressief nation= extreem nationalisme: volk voelt zich beter dan de buurlanden
19
Q
hoe was er rivaliteit op pol vlak + wann
A
na 1870 was er pol instabiliteit => iedereen werd oorlogsbereid + had zijn eigen verborgen agenda
20
Q
wat was de nieuwe DUI polietk
A
de weltpolitiek o.l.v Willem II (-> ontslaan Bismarckrje) het is een nieuwe en ergere vorm dan de realpolitik + ze werden maritiem sterker
21
Q
hoe was de JAP-RUS oorlog een eye-opener
A
de grootte v/h land/leger is niet het nelangrijkst => nu: landen klaarmaken voor moderne oorlog: bewapening + tactiek
22
Q
welke verborgen agenda’s waren er (3)
A
- FR & ENG: zijn klaar voor oorlog, maar willen geen oorlog (starten)
- DUI: is DUIDELIJK klaar vooorlog EN zijn vastberaden -> willen oorlog
23
Q
hoe zaten de conflicten over de kolonies
A
toen ENG één doorlopend gebied wou, maar DUI stak daar een stokje voor
24
Q
wat was de aanleiding v. WOI (welk incident, waar)
A
in Sarajevo -> hoort bij O-H, MAAR Princip is Servisch en vindt dat Sarajevo bij Servië hoort DUS plant moordaanslag op kroonprins Ferdinand
25
hoe zaten de conflicten bij de balkan
er waren discussies over de 'nieuwe' grond bij het terugtrekken v/h Ottomaanse rijk -> °O-H
26
wat was de voorbereiding (2)
- legers
- plan
27
waarom kozen de DUI om eerst FR uit te schakelen
het RUS leger ging lang onder weg zijn tegen dat ze bij DUI zijn -> ze hadden tijd om eerst FR te pakken
28
Wat was het DUI plan + van wie?
van **Von Schlieffen**
er was een probleem: ze hadden 2 fronten DUS: 1 v/d 2 eerst uitschakelen => ze moetsen kiezen wie en kozen voor FR
29
hoe bereidde ze de legers voor (3)
DUI= best voorbereid qua leger
GB= weinig soldaten MAAR heeft reservisten
FR= heel slechte uniformen -> fel rood (geen camouflage) = STUPIDE
30
wat zijn reservisten
burgers met goede militaire opleiding, die op geroepen kunnen worden (reserve)
31
op welk probleem stoten ze met dat ze FR eerst willen pakken
de FR-grens is te sterk beveiligd -> dus gaan ze door BE
32
lukt het von Schliefen plan
nee, niet volledig -> veroveren wel BE binna volledig en geraken tot in FR -> MAAR plan slaagt niet
33
hoe hielp BE met de DUI tegen te houden + praktisch
door de inundatie; heeft de DUI geblokkeerd (wel pas in de westhoek -> rest v/h land gaf niet veel resistentie) TOCH tijd gewonnen (= tijd vo britse leger om reservisten op te roepen)
34
wat was het symbolische belang v/d inundatie
het kleine BE VS de DUI -> mooie symboliek MAAR ook deels propaganda -> niet zo'n grote invloed
35
hoe ging het reële verloop (2)
- een bewegingsoorlog
- loopgravenoorlog
36
hoe ging het eerste deel v/d oorlog
1st was er veel beweging -> door bijna heel BE (+ deel v. FR => **Verdun***), daarna viel de beweging stil (mede door inundatie) => FOTO LEREN!!
37
hoe verliep het 2de deel v/d oorlog
De beweging viel stil -> binna geen verplaatsing meer = 'saaie' oorlog -> veel in loopgraven
38
Wie valt er verdun aan (wrm raar...)
DUI -> raar want Verdun = volledig omsingeld door forten + sterk verdedigd
39
wat is het doel om Verdun aan te vallen
DUI wil zichzelf bewijzen -> zoveel mogelijk FR doden + ego boost als het lukt 💪 (-> FR voelt zich dan verslagen)
40
Hoe waren de DUI van plan om Verdun aan te vallen (2 fases)
- fase 1: op voorhand zoveel mogelijk beschadigen (forten,...) door artillerie (DUI had hier veel van)
- fase 2: stromloop + zoveel mogelijk land veroveren
41
wat was het resultaat v/d DUI aanval op Verdun
Niet gelukt, moest 'verassingsaanval' zijn MAAR niet geslaagd -> het duudre 10 maanden
42
hoe was het leven in de loopgraven (3)
- geen hygiëne
- geen (gevoel) van veiligheid
- psychologische gevolgen
43
hoe was er geen hygiëne
het was er heel vochtig + veel ratten, vlooien & luizen -> hierdoor VEEEL ziektes (tyfus, griep,...) en doden als gevolg
44
hoe was er geen gevoel van veiligheid
er waren contsant bommen, granaten, ... => je was veilig
45
hoe waren er psychologische gevolgen
soldaten zijn mentaal OP , uitgeput -> er was geen einde aan + ze zagen vrienden sterven => je was het beu
46
tot wat konden de psychologische gevolgen leiden
tot soldaten die expres verwond geraakten om zo nr de ziekte boeg te gaan en dan nr huis te gaan =>
47
WAT + WANN was het keerpunt
in **1917**
- russische revolutie -> trekken zich terug uit de oorlog => DUI kan zich volledig focussen op FR (= nicht gut 😬)
- MAAR VS komt eindelijk (1917) helpen (= Wel gut 🦅🇺🇸)
48
Wann was het einde +hoe
op 11-11-11 (11u de 11de november) -> de wapenstilstand is getekend in een trein om zo DUI alle aangerichte schade te laten zien (=schuldgevoel)
49
waarom is WOI een WO?
omdat heel de wereld betrokken is (niet enkel op militair vlak)
50
VB1 van een 'Wereld' oorlog
uit de kolonies werden er ook mensen gehaald om mee te vechten -> krijgen weinig/ geen dank of beloning :(
51
VB2 van een 'Wereld' oorlog
het schiereiland **Gallipoli** v. Turkije:
- ENG wou dit eiland om RUS te kunnen bevoorraden (haven/doorgang)
- ANZAC,= Australië + N-Zeeland, moet hiervoor zorgen (kolonies v. ENG)
-> SUPER veel slachtoffer v. ANZAC => en het is MISLUKT :(
52
hoe was WOI een 'totale' oorlog (2)
- het speelt zich af over ALLE domeinen (pol, econ, soc, cult)
- ieder-een werd geraakt door de oorlog (vrouwen, kinderen, niet-milit....)
53
VB cult: WOI = 'totale' oorlog (2)
- mensen werden opgeroepen door **propaganda**
- opgelegde **censuur** door DUI
54
VB econ: WOI = 'totale' oorlog
industriën/fabrieken werden ingezet vo WOI
55
VB soc: WOI = 'totale' oorlog
vrouwen namen rol v. man in (fabriek) MAAR na de oorlog herviel alles terug en was de vrouw haar macht terug kwijt 😒
56
XTR gevolg oorlog op psychologisch vlak bij soldaten
**shell-shock**
= PTSD: als gevolg v. oorlog
-> dachten eerst dat het comédie was => werden gefusieerd 💥😬
57
hoe was WOI een 'overgangs'oorlog
doordat er veel nieuwe uitvindingen/technieken werden gebruikt MAAr er ook nog traditionele elementen aanwezig waren
58
welke traditionele/ouderwetse elementen waren er in WOI
er waren nog paarden, banjnetten, oude uniformen (FR), ...
59
welke vernieuwende elementen waren er in WOI
veel nieuwe artillerie, mosterdgas 😶🌫️ (= chemische oorlogsvoering), ...
60
wat was mosterdgas (2) + wetenschappelijke naam
**Yperiet**, vernoemd nr het gebruik rond Ieper
=> het verbrand je longen + had een psychologisch effect -> je zag het nooit aankomen (dan was het al te laat)
61
is chemische oorlogsvoering legaal? + wordt het veel gedaan
NEE -> verboden manier oorlogsvoering
-> wordt toch nog gebruikt: in Syrische burgeroorlog :(
62
Welk na-gevolg kwam er nog eens boven op de WOI
de Spaanse griep (= soort v. Corona) NET na WOI
63
hoe kwam het dat er ZOveel doden/zieken waren door de Spaanse griep
=> vele wereldwijde slachtoffers door 'wereld' oorlog WANT iedereen samen vechten -> dan ziek naar huis => ziekte=OVER-AL
+ minder medische kennis dan nu
64
wat waren zowat de doelstellingen v/d propagande affiches
- mensen rekruteren voor het leger
- aansturen om geld te doneren/ lenen aan de overheid
- op roepen om NIET te staken
65
waarom werd er geld uitgeleend + hoe
om de oorlogskosten te betalen -> na de oorlag kreeg je dit terug (als je land won)
66
waarom mocht er niet gestaakt worden
de oorlogsindustrie moest blijven draaien
67
welke info geven de affiches ons over de levensomstandigheden
levens werden verstoord:
- mannen/zonen waren weg (leger) OF zelfs dood
- verlies v. inkomen vo/d vrouw
- oorlogsinvaliden
68
welke info geven de affiches ons over de man/vrouw-verhouding
er waren 2 beelden
1) traditionele beeld:
vrouwen werden als zwak/ incapabel voorgesteld
2) een sterk vrouwenbeeld:
affiches speelden in op het sterke beeld v/d vrouw die alles overnamen
69
welke emoties geven de affiches af
- patriottisch (liefde vo. vaderland)
- plichtsbewust gevoel
- beroep doen op schaamtegevoel (-> mensen die niet meedoen)
- angst
70
hoe was er manipulatie op sommige affiches
ze toonde het verwoeste vrijheidsbeeld -> klopt natuurlijk niet = manipulatie => inspelen op angst
71
door welk symbool wordt WOI herinnerd
door de klaproos -> het was de enige groeiende bloem op het slag veld
72
waar leeft de herinnering hard van WOI
bij ENG -> vroeger waren scholen verplicht om excursie te doen nr België voor een oorlogsmuseum
73
waar + wanneer + met wie
was er een eerste samen komst om de vrede te bespreken
- in 1918
- in het paleis v. Versailles (in de spiegelzaal)
- met Clemenceau (premier FR) & W. Wilson (president VS)
74
waarom was er de keuze om de vredesbesprekingen in Versailles te laten doorgaan
- als nationale trots
- als soort v. PAYBACK 💅😎 t.o.v. DUI
WANT in 1870 verloor FR tegen DUI en hield DUI in het paleis zijn nieuwe keizer kronen
75
welke landen speelden een grote rol bij de vredesonderhandelingen
VS, GB & FR
76
welk vredesvoorstel deed Wilson + wann
in 1918 stelde hij het **14-puntenprogramma** voor
77
5 punten v/h 14-puntenprog.
- open diplomatie
- economische vrijhandel
- bewapeningsvermindering
- zelfbestuur voor nationale minderheden
- oprichting wereldorganisatie
78
wat hield open diplomatie in
geen (geheime) allianties of bondgenootschappen meer --> om zo onderliggende spanningen te vermijden (?)
79
wat hield economische vrijhandel in
open grenzen tss landen om zo meer handelsrelaties te leggen ZODAT er meer handelsbelangen zijn (landen = afhankelijk v. elkaar op econ. vlak) => minder kans om oorlog te starten
80
wat hield bewapeningsvermindering in
landen minder wapen laten toestaan --> zo hebben ze minder militaire macht -> minder oorog
81
wat hield zelfbest. vo. nationale minderheden in
elk volk zijn eigen staat -> meer tevredenheid en interne spanningen (in een land) --> idee komt v. Balkan conflict
82
wat hield oprichting wereldorg. in
Grootmachten die samenkomen om zo toekomstige oorlogen te kunnen tegengaan
83
hoe bedacht W. de 14 punten
- ze verwijzen nr de onderliggende/verschillende oorzaken v. WOI
- W. wil herhaling vermijden
84
Hoe was Clemenceau's houding in de vredesonderhandelingen
hij was veel brutaler/genadelooser -> wou vooral WRAAAAK!
85
hoe komt het dat Cl. zo'n andere houding had t.o.v. W.
In FR was er ÉCHT schade -> de amerikanen zelf hadden GEEN schade op hun grondgebied -> die hadden minder wraak gevoelens
86
hoe zag het vredesverdrag er écht uit (3+1, ALG)
- hertekening v/d EU kaart
- ontwapening DUI
- zware herstellingen voor DUI (in geld + in natura -> economische activa)
- oprichtig Volkenbond/League of Nations
87
wat hield de hertekening v/d EU kaart in (2)
- gebied verlies vo DUI (o.a. econ. belangrijke gebieden)
- ontbinding v. O-H en het Turkse rijk
88
welke gebieden verloor DUI (4)
- Elzas-Lotharingen -nr-> FR
- de Oostkantons -nr-> BE
- West-Pruisen -nr-> Polen
- **+ kolonies worden mandaatgebieden v. GB (Palestina), FR & BE (Rwanda)**
89
wat zijn mandaatgebieden
gebieden die EU landen mogen besturen maar niet officieel krijgen
90
wat gebeurde er bij de ontbinding v. O-H en het Turkse rijk
er werden nieuwe staten gevormd volgens het **nationaliteitsprincipe** MAAAR dit werd onvolledig doorgevoerd (WANT soms onmogelijk door volkeren die door elkaar in 1 gebied leefde)
91
won Cl. of W. bij de hertekening v/d EU kaart
beide:
-> Cl. wou DUI vooral straffen, door hen veel gebied/kolonies te laten afgeven)
-> W. wou voor elk volk eigen staat (zelfs maar half gelukt)
DUS Cl. veel dominanter
92
wat hield de ontwapening v. DUI in (simpel)
VEELEEEN wapens v. *enkel* DUI werden afgenomen...
93
won Cl. of W. bij ontwapening DUI
beide
-> W.: het was 1 v. zijn 14 punten (MAAR dat ging over alle landen)
-> Cl. wou enkel ontwapening DUI
=> DUS Cl. dominant
94
wat hielden de zware herstelbetalingen v. DUI in (simpel)
DUI moest HEEEL veel geld geven voor alle schade, dit was zo'n groot bedrag dat het eig onmogelijk was =pure WRAAK
95
waarom waren de herstelbetalingen extra zwaar vo DUI
omdat alle schuld komt op hen omdat O-H en het Osmaanse rijk niet meer bestaan en dus niet mee moeten betalen...
96
won Cl. of W. bij zware herstelbetalingen vo. DUI
Cl -> Cl. liet DUI alle schade betalen -> enooorm veel (212 milj) -> DUI zou het NOOIT kunnen betalen = een onmogelijk verzoek
97
voor wat zorgde het vredesverdrag . Versailles
een DIKTAT (=dictatuur) beeld -> DUI had helemaal geen inspraak, ze moesten enkel boeten en luisteren (lowkey triestig)
98
wat hield de oprichting v/d Volkenbond in
het was bedoeld als een systeem van nationale veiligheid
99
was de League of Nations een succes
NEE, vele grootmachten waren geen deel -> onmachtig (dus werkt niet)
100
wie deed er allemaal NIET mee met de volkenbond
VS (zelf), SU, en de verliezende partijen v. WOI
101
wie won er op vlak v/d volkenbond W. of Cl
Wi -> hij wou wereldorganisatie MAAAR het wekte noet (te weinig grootmachten, zelfs de VS zelf deed niet mee)
102
wrm was er een verschil tss theorie en praktijk op vlak van het vredesverdrag
- Theorie: duurzame vrede vo iedereen (+ aandacht vo/d stabiliteit v/d wereld na WOI)
- Praktijk: vooral wraak t.o.v. DUI (door Cl) -> vernedering vo DUI (+zorgt net totaal niet vo vrede/stabiliteit) = zelfs een kiemzaadje vo WOII
103
wat is een actueel vb v/e wereldorganisatie (zoals League of Nations)
de VN (Verenigde Naties) => vele succesvoller + bevat nu wel grootmachten
104
welke kritiek kwam er op het vredesverdrag door Keynes
de gevraagde betalingen die ONmogelijk waren (DUI kan het nooit betalen aangezien het zelf economisch in puin ligt)
105
Waarom was het logisch dat KEYNES zo'n kritiek gaf
hij is de uitvinder v/h gemengde economie na de crash van Wallstreet -> hij is bang voor een volgende economische crisis
