Algemene didactiek

Question 1

Wat is didactiek?

Answer 1

de theorie van de systematische intentionele hulp door leerkrachten verschaft door middel van het cultuurgoed, aan zich vormende leerlingen op weg tot cultuurwezen

Question 2

Op welke 3 niveaus situeert de onderwijs-opdracht zich?

Answer 2

• macroniveau
• eindtermen - minimumdoelen
• ontwikkelingsdoelen
• leerplannen
• Referentiekader voor Onderwijskwaliteit (ROK)
• mesoniveau
• pedagogisch project op school
• eigen keuzes m.b.t. uitbreidingsdoelen, volgen leerplannen, …
• microniveau
• lesdoelen

Question 3

Wat is didactiek precies, vanuit verschillende invalshoeken?

Answer 3

• etymologisch: didasdein = onderwijzen
• praktijkmensen
  = leert hoe we moeten lesgeven of welke technieken we moeten gebruiken bij het aanleren
• vanuit wetenschap
  = de theorie van de systematische en intentionele hulpbieding bij leerprocessen
• onderwijskunde = wetenschap van de structuren en processen van het onderwijs met het oog op hun optimalisering
• bedoeling of intentie van didactiek?

Question 4

Hoe vatten we het begrip didactiek samen?

Answer 4

Didactiek betreft alle WAT en HOE-vragen en heeft een normerend karakter.

Question 5

Wat is het model van van Gelder?

Answer 5

• beginsituatie
• doelstelling
• strategieën
• praktijk
• evaluatie

Question 6

Wat zijn de functies van een model van didactische aanpak?

Answer 6

1. hulpmiddel van het denken (reductie van complex geheel)
2. faciliteert samenhangend redeneren over een bepaalde praktijk, tekortkomingen en problemen
   * probleem: de beginsituatie van een gevalstudie wijzigt… (concretiseer de verandering van het proces)

Question 7

Wat zijn de voorwaarden voor een model van didactische aanpak?

Answer 7

• het model moet eenvoudig zijn
• het verband tussen praktijk en model moet duidelijk zijn
• het model moet aanwijzingen bevatten voor de praktijk
• het model moet toepasbaar zijn op zeer uiteenlopende praktijken

Question 8

Wat is nog kenmerkend aan de voorwaarden voor een goed didactisch model.

Answer 8

• didactisch model: cyclisch proces
• ‘never-ending story’ (leren)
• steeds bij te sturen vanuit de verschillende stappen
• waakzaam: dynamisch karakter van realiteit!
• bijna verplicht de complexe werkelijkheid te vereenvoudigen naar de werkbaarheid ervan!

Question 9

Leg volgende component van het didactisch handelen uit: doelstellingen.

Answer 9

‘Een degelijke planning start met het formuleren van de doelen die we wensen te bereiken.’
- Hoe bepaal ik een doelstelling?
* Soorten doelstelingen?
- Hoe formuleer ik een doelstelling?
* concreet SMARTI
- Hoe orden ik een doelstelling?
* gedragsniveau
* inhoudsniveau
* transferniveau

Question 10

Leg volgende component van het didactisch handelen uit: de beginsituatie.

Answer 10

Om het realiseren van de doelstellingen realistisch in te schatten is het nodig zicht te hebben op de beginsituatie/beïnvloedingsfactoren.
- voorbeelden: lln, lkrn, socio-structuur leergroep, situationele mogelijkheden, externe factoren

Question 11

Welke 3 vragen stel je je bij het in kaart brengen van de beginsituatie?

Answer 11

• Wat is het beginniveau van de jongeren. Wat kunnen ze al, wat nog niet?
• Welke interesses hebben ze?
• Bij vorming aan leerkrachten: vb. “Welke vooroordelen/mythes spelen er rond bepaalde thema’s?”

Question 12

Wat zijn de 3 stappen in het onderzoek naar de beginsituatie?

Answer 12

• nadenken: opsporen en inventariseren van de relevante beginvoorwaarden
• kijken: observeren van de beginvoorwaarden
• standpunt innemen:
• adaptatie vs. selectie
• remediëren vs. compenseren (REDICODIS)

Question 13

Leg volgende component van het didactisch handelen uit: strategieën ontwikkelen.

Answer 13

= ‘Een aantal activiteiten en hulpmiddelen selecteren die ons helpen bij het bewerkstelligen van het leerproces.’
- didactische principes helpen om strategieën te realiseren

Question 14

Wat zijn didactische principes?

Answer 14

Consequenties, voorschriften, krachtlijnen in verband met het didactisch handelen.
Zeer algemene stellingen waar we rekening mee moeten houden, niet alleen wanneer we kiezen voor een bepaalde manier van werken, maar ook bij het voorbereiden en uitvoeren van onze handelingen.
Het zijn dus geen concrete, directe aanduidingen in verband met een methode, maar wel lichtbakens.’

Question 15

Wat zijn de 7 didactische principes?

Answer 15

1. aanschouwelijkheidsprincipe
   - ASA-model: aanschouwelijk - schematisch - abstract
2. activiteitsprincipe
3. belangstellingsprincipe/motivatieprincipe
4. integratieprincipe
5. herhalingsprincipe
6. individualisatieprincipe
7. beperkings- en geleidelijkheidsprincipe

Question 16

Wat zijn de twee vormen van praktijkleren?

Answer 16

• onrechtstreeks of intermediair leren
• contexten worden ontwikkeld, waarbij studenten geen echt contact hebben met de praktijk
• rechtstreeks leren
• leren via een echte oefensituatie

Question 17

Leg volgende component van het didactisch handelen uit: de evaluatie.

Answer 17

= Achterhalen welke leerdoelen niet of in onvoldoende mate bereikt zijn om de gepaste maatregelen te kunnen treffen voor bijsturing, om dus eventueel in te grijpen bij vastgestelde hiaten of tekorten. Bij evaluatie moet er dus steeds een terugkoppeling, een feedback gebeuren naar de doelstellingen.

Question 18

Wat zijn de verschillende vormen van evaluatie?

Answer 18

• summatief = op het einde gaan we evalueren wat je kent, slagen of niet slagen
• formatief = tijdens het proces, geen punten
• product (wordt beoordeeld)
• proces (wordt beoordeeld)
• aard van beoordeling:
• relatieve beoordeling: normgerefereerd
• absolute beoordeling: criteriumgericht
• leerlinggerichte beoordeling: individueel vergelijkingspunt