Cognitief sterk functionerende leerlingen Flashcards
(49 cards)
Waar wordt er soms vanuit gegaan als het gaat om CSF leerlingen?
minder prioriteit aan onderwijsbehoeften, want ze zullen er vanzelf wel komen
Welke 3 termen bakenen we af in het thema CSF leerlingen?
- cognitief sterk functionerende (CSF) leerlingen (termkeuze in SPP)
- cognitieve begaafdheid
- hoogbegaafdheid
Wat is de definitie van cognitief sterk functionerende leerlingen?
= een leerling die voor brede cognitieve vaardigheden (zoals blijkt uit een intelligentieonderzoek) en/of prestaties op schoolvorderingstoetsen tot de beste 10% van relevante vergelijkingsgroep behoort
Wat zijn cognitief begaafde leerlingen?
= leerlingen met sterke cognitieve vaardigheden, die al dan niet tot uiting komen in sterke leerprestaties onder invloed van niet-cognitieve leerling- en/of contextkenmerken
Wat zijn brede cognitieve vaardigheden?
= intelligentie/ begaafdheid
= het vermogen om doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief om te gaan met de omgeving
Waarmee meten we de brede cognitieve vaardigheden?
een intelligentietest (vb. WISC-V-NL) die een breed bereik van cognitieve vaardigheden meten (CHC-model)
Welke 2 kenmerken onderscheiden we bij CSF leerlingen?
- cognitieve vaardigheden
- sterke leerprestaties
Als we naar de Gauss-curve van intelligentie kijken, wat kunnen we besluiten?
cognitief sterk functionerende leerlingen
- cognitieve begaafdheid: IQ>120 (top 10%)
- hoogbegaafdheid: IQ>130 (2,5-3%)
- uitzonderlijk hoogbegaafd: IQ>145 (0.1%)
Waar moeten we rekening mee houden in het meten van brede cognitieve vaardigheden via intelligentietesten?
geen absolute waarde (maar wel absoluut waardevol als hulpmiddel)
- intelligentie is continu verdeeld, de grens is in zekere zin arbitrait
- boven die grens is geen kwalitatief andere groep
- meetfouten mogelijk, inschatting van intelligentieniveau
- momentopname
- belang van betrouwbaarheidsinterval
- IQ-testen zijn niet geheel cultuurvrij
Wat is de relevantie van het meten van brede cognitieve vaardigheden voor onderwijs?
- de beschrijving van cognitieve vaardigheden (profiel) is belangrijker dan classificatie of JA/NEE beslissing
- sterke score is geen garantie voor sterke schoolprestaties (cfr. onderpresteren)
- ontwikkeling van cognitieve vaardigheden, afhankelijk van:
- context
- persoonlijke factoren
Welke componenten kunnen een rol spelen in het ontwikkelingsproces van sterke cognitieve vaardigheden naar sterke leerprestaties?
- cognitieve vaardigheden of capaciteiten
- niet-cognitieve leerlingkenmerken
- kenmerken van de omgeving
Wat is de rol van heterogeniteit bij CSF leerlingen?
- CSF leerlingen zijn een heterogene groep waarbij elke cognitief sterke leerling een eigen profiel heeft, met een unieke ontwikkeling en opvoeding-, onderwijs- en ondersteuningsnoden
- dé cognitief sterk functionerende leerling bestaat niet!
- belang om oog te hebben voor deze heterogeniteit in het zoeken naar afgestemde ondersteuning
Wat is het doel van (h)erkennen en signaleren van CSF leerlingen?
- weten wie cognitief sterk is
- weten wat een CSF leerling nodig heeft
Wat zijn de uitgangspunten van het (h)erkennen en signaleren van CSF leerlingen?
- doelgericht (ingebed in een beleid/visie)
- systematisch (volgens methode/procedure)
- onderwijsbehoeften nagaan
- verschillende hulpbronnen tegelijk
- flexibiliteit
Wat zijn indicaties van CSF leerlingen?
in de vroege ontwikkeling:
* ontwikkelingsvoorsprong
* abstracte levensvragen stellen
* moeilijke sommen oplossen
* taalgebruik
prestaties op intelligentietest
prestatieniveau: (let op: onderpresteerders)
* leervoorsprong
* sterke prestaties op vb. taal en/of wiskunde bij vb. afname LVS’en
Wat zijn mogelijke kwalitatieve gedragsindicatoren (‘soft signs’)?
manier van omgaan met leren (toont zich in de klas)
- snellere en kwalitatief betere informatieverwerking dan die van leertijdsgenoten
- diepgaande vragen stellen
- hoger leer- en werktempo (andere manier van info opnemen, verwerken en toepassen)
- flexibele aanpak van problemen
- groot kennisbestand (manifestatie van een goed geheugen)
- genoeg aan een half woord, snel van begrip, scherp inzicht, snel verbanden leggen
- ze kunnen én ze willen zelf problemen ontdekken en eigen oplossingen zoeken i.p.v. na te doen
- leergierigheid en enthousiasme bij moeilijke taken
=> belang van expertise in het interpreteren van deze indicatoren
Wat zijn dus samengevat de leerkenmerken van een cognitief (hoog)begaafde leerling?
- is snel van begrip
- leert met minimale instructie
- heeft een uitstekend geheugen
- gebruikt meer strategieën bij probleemoplossend denken
- kan complexe ideeën begrijpen
- kan abstract denken
Welke middelen worden gebruikt in het (h)erkennen en signaleren van CSF leerlingen?
- LVS’en
- rapportcijfers
- gesprekken met lln, ouders, …
- observaties
- intelligentietest
- …
Wat is het basisrecht voor CSF leerlingen?
“alle leerlingen, ook cognitief sterke leerlingen, hebben recht op een aanbod dat tegemoetkomt aan hun onderwijs- en opvoedingsbehoeften”
Wat is belangrijk in een afgestemd onderwijsaanbod?
- samenwerking met collega’s, met de leerlingen, de ouders, CLB, Pedagogische Begeleidingsdienst, externe diensten, …
- zorgcontinuüm als kapstok gebruiken
Wat zijn de bouwstenen in de brede basiszorg om een afgestemd onderwijsaanbod te bieden aan CSF leerlingen?
- differentiëren
- effectieve feedback
- inzetten op zelfdeterminatie
- growth mindset stimuleren
- executieve functies ontwikkelen
- hogere orde denkvaardigheden stimuleren
Leg uit: differentiëren bij CSF leerlingen?
- tempo (vb. compacten, versnellen)
- moeilijkheidsgraad (vb. verdiepen)
- oplossingswijze (vb. wel of geen leerondersteuning zoals kijkwijzers)
Wat zijn voorbeelden van differentiëren in de kleuterklas?
- moeilijkere opdrachten
- hoeken verrijken
- open opdrachten
- af en toe niet meedoen
Leg uit: growth mindset stimuleren bij CSF leerlingen?
- leren doorzetten
- vb. fixie & growie, de leerkuil
