An Creatlach agus an Córas Matánach

Question 1

Cé mhéid cnámh atá i chreatlach an duine?

Answer 1

206

Question 2

Céard iad ceithre feidhm atá ag na creatlaí?

Answer 2

1. Tacaíocht agus cruth don chorp
2. Gluaiseacht (le cabhair na matán)
3. Cosaint
4. Fuilchealla a dhéanamh sa smior

Question 3

Céard iad an dhá páirt atá ag na creatlaí?

Answer 3

1. An Chreatlach Aiseach

2. An Chreatlach Aipindiceach

Question 4

Céard atá i gceist sa Chreatlach Aiseach?

Answer 4

1. An bhlaosc
2. Na veirteabraí
3. Creat na n-easnacha

Question 5

Céard atá i gceist sa Chreatlach Aipindiceach?

Answer 5

1. Na géaga

2. Na criosanna a cheanglaíonn na géaga leis an gcreatlach aiseacg

Question 6

Cén trí páirt atá sa Bhlaosc?

Answer 6

1. An Cráiniam
2. An giall uachtarach
3. An giall íochtarach

Question 7

Cé mhéid veirteabra atá sa cholún veirteabrach?

Answer 7

33

Question 8

Céard iad ainmneacha atá na colún veirteabrach eagraithe?

Answer 8

1. An réigiún ceirbheacsach
2. An réigiún tóracsach
3. An réigiún lumbach
4. An réigiún sacramach
5. An réigiún eireaballach

Question 9

Cé mhéid veirteabra atá ag an réigiún ceirbheacsach?

Answer 9

7 veirteabra sa mhuineál

Question 10

Cé mhéid veirteabra atá sa réigiún tóracsach?

Answer 10

12 veirteabra

Question 11

Cé mhéid veirteabra atá sa réigiún lumbach?

Answer 11

5 veirteabra láidre in íochtar an droma

Question 12

Cé mhéid veirteabra atá sa réigiún sacramach?

Answer 12

5 veirteabra comhtháite le chéile a dhéanann an sacram

Question 13

Cé mhéid veirteabra atá sa réigiún eireaballach?

Answer 13

4 veirteabra comhtháite le chéile a dhéanann an gimide

Question 14

Céard atá ceangailte le gach veirteabra sa réigiún tóracsach?

Answer 14

Péire easnacha

Question 15

Céard atá idir gach veirteabra sa réigiún lumbach?

Answer 15

Dioscaí liongeáin cosanta

Question 16

Sánmhínigh alt

Answer 16

Tugtar alt ar an áit ina mbuaileann dhá chnámh le chéile

Question 17

Céard iad an trí príomhchineál alt atá ann?

Answer 17

1. Ailt dhoghluiste
2. Ailt a ghluaiseann beagán
3. Aikt shoghluaiste

Question 18

Mínigh ailt dhoghluaiste?

Answer 18

Cnámha táite nach féidir leo gluaisteacht

Question 19

Tabhair sampla de ailt dhoghluaiste

Answer 19

Cráiniam agus sacram

Question 20

Tabhair sampla de ailt a ghluaiseann beagán

Answer 20

Na veirteabraí

Question 21

Céard é an 4 chineál alt sionóibhiach?

Answer 21

1. Alt Úll agus Cuas
2. Alt Bacánach
3. Alt Sheamhnach
4. Alt Maighdeogach

Question 22

Mínigh an alt úll agus cuas

Answer 22

Ceadaíonn sé gluaiseacht i ngach treo

Question 23

Mínigh an alt bacánach

Answer 23

Ceadaíonn sé gluaiseacht i bplána amháin

Question 24

Mínigh alt sleamhnach

Answer 24

Sleamhnaíonnna cnámha ar a chéile

Question 25

Mínigh alt Maighdeogach

Answer 25

Casann dhá chnámh ar a chéile

Question 26

Tabhair sampla de alt úll agus cuas

Answer 26

An ghualainn agus an cromán

Question 27

Tabhair sampla de alt bacánach

Answer 27

An uillinn agus an ghlúin

Question 28

Tabhair sampla de alt sleamhnach

Answer 28

An rúitín agus an rosta

Question 29

Tabhair sampla de alt maighdeogach

Answer 29

An t-atlas agus an ais sa mhuinéal

Question 30

Tabhair míniú ar Loingeán

Answer 30

Ábhar righin solúbtha chlúdaíonn foircinn na gcnámhchun iad a chosaint ó bhualadh a cheile

Question 31

Tabhair míniú ar Ballnasc

Answer 31

Ábhar atá beagán leaisteach agus a cheanglaíonn cnámh le cnámh

Question 32

Tabhair míniú ar Teannán

Answer 32

Ábhar neamhleaisteach a cheanglaíonn matán le cnámh nó matán le matán

Question 33

Céard é an pearoistéam?

Answer 33

Bíonn an taobh amuigh de chnámh clúdaithe le cóta snaithíneach.

Question 34

Céard a bhíonn lasmuigh den phearoiséam?

Answer 34

Snáithín próitéine. Collaigin ach go háirithe

Question 35

Céard a bhíonn sa chuid lastigh den phaeroistéam?

Answer 35

Cealla a dhéanann cnámh

Question 36

Mínigh an cnámh dhlúth

Answer 36

Cealla beo taobh istigh den phaeroistéam. Bíonn soláthar fola agus soláthar maith néarach ag an gcnámh dhlúth

Question 37

Mínigh an cuas meideallach

Answer 37

Tá sé síos tríd lár na cnáimhe. | Faightear smior buí sa chuas meideallach agus stóráiltear saill ann.

Question 38

Céard é an trí chineál matán atá ann?

Answer 38

1. Matán mín 2. Matán cairdiach 3. Matán creatlaí

Question 39

An matán ainneonach nó deonach é an matán mín?

Answer 39

Ainneonach

Question 40

Céard a ciallaíonn matán ainneonach?

Answer 40

Ciallaíonn sé nach bhfuil sé faoi riail na tola

Question 41

Cén áit a faightear an matán mín?

Answer 41

Faightear é i bhfeadáin an choirp ar nós chonair an bhia, artairí agus féitheanna, agus an lamhnán

Question 42

Cén áit a fhaightear an matán cairdiach?

Answer 42

Sa chroí

Question 43

An tuirsíonn an matán cairdiach?

Answer 43

Ní tuirsíonn

Question 44

An féidir le teachtaireachtaí néaracha ón inchinn tionchar a bheith acu ar an matán cairdiach?

Answer 44

Is féidir

Question 45

Cén áit ina mbíonn na matán creatlaí?

Answer 45

Bíonn siad ceangailte leis an creatlach

Question 46

Sánmhínigh Frithphéirí?

Answer 46

Péire matán creatlaí a oibríonn le chéile. | Nuair a chrapann ceann amháin síneann sé an ceann eile

Question 47

Tabhair sampla de matán creatlaí agus an chnámh atá an matán ceangailte le

Answer 47

Bhícéip agus Trícéip. | Ceanglaíonn teannán an bhícéipmleis an nga agus ceanglaíonn teannán eile an trícéip leis an ulna.

Question 48

Tabhair sampla de ceithre mí-oird chreatlaí

Answer 48

1. Oisté-Airtríteas 2. Airtrtíteas Réamatóideach 3. Oistéapóróis 4. Raicíteas

Question 49

Céard é Oisté-Airtríteas?

Answer 49

- corp ag gluaiseacht - fórsa (rith,léim) - díobháil ar loingeán + cnámha - dochair ar alt - corp - gan deisiú tapa - damáiste olc - alt nua

Question 50

Céard é Airtríteas Réamatóideach?

Answer 50

- casann córas uathimdhíonachta an choirp ar na hailt - scánnáin sionóibhiacha athlasta + tiubh - ídítear an loingeáin - fás cnámh in áit loingeáin - alt pianmhar - leighis nó glúin/cromán nua

Question 51

Céard é Oistéapóróis?

Answer 51

- poill beag sa cnámh - cailleadh mianraí (cailcaim) - cnámha lag - ionghabháil cailcaim + vitimin D

Question 52

Céard é Raicíteas?

Answer 52

- easpa vitimín D/ calciam. - cnámha páiste óga lag . | - lubadh cnámha sa chosa - ionghabháil vitimín D agus Calciam