Cothú in Ainmhithe Flashcards

(56 cards)

1
Q

Mínigh Uatrófach

A

Orgánach a chothaíonn é féin ó bhia a dhéanann sé féin ó amhábhair

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Mínigh Heitreatrófach

A

Orgánach nach féidir leis a chuid bia féin a dhéanamh agus a fhaigheann a chothú ó bhia réamhdhéanta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Céard iad an trí chineál heiteatrófach agus céard é a itheann gach cheann dóibh?

A

1 Luibhiteoir - nach n-itheann ach plandaí

  1. Feoiliteoir - nach n-itheann ach ainmhithe eile
  2. Uiliteoir - a itheann plandaí agus ainmhithe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Céard iad an ceithre céim a dtarlaíon i gcothú an duine agus céard go ndéanann siad ?

A
  1. Ionghabháil - Tógtar bia isteach sa bhéal
  2. Díleá - Bristear bia síos ina phíosaí beaga trí mhoghanna fisiceacha agus ceimiceacha
  3. Ionsú - Tógatar an bia díleáite trí fhallaí na stéige agus isteach sa chóras fola
  4. Eisligeadh - Scaoiltear trí an ánas bia nár díleádh agus nár ionsúdh
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mínigh díleá

A

Bia a briseadh síos go fisiceach agus go ceimiceach go móilíní beaga, sothuaslagtha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Céard iad na príompháirteanna den choras díleáite?

A
  1. An béal
  2. An t-éasafagas
  3. An goile
  4. An dúidéineam
  5. An t-iléam
  6. An stéig mhór
  7. An reicteam
  8. An t-anas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Céard iad na páirteanna nach cuid de chonair an bhia iad ach a ghlacann páirt sa díleá?

A
  1. Na faireoga seile
  2. An t-ae
  3. Máilín an domlais
  4. An paincréas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cén sort díleá a dtarlaíonn sa bhéal?

A

Díleá ceimiceach agus díleá fisiceach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Céard a dtarlaíonn i ndíleá ceimiceach sa bhéal?

A

Scaoileann na faireoga seile, seile ar an mbia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Céard atá ag teatáil chun go ndéantar maltós ó stáirse?

A

Amaláis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cé mhéid Diúlfhiacla atá ag paiste agus go cén aois ina maireann siad?

A

Bíonn 20 diúlfhiacail ag páiste go dtí go mbíonn siad 7/8 mbliana d’aois

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cé mhéid Buanfhiacla a mbíonn ag duine fásta?

A

32

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Céard iad na ceihtre Buanfhiacla agus an feidhm atá acu?

A
  1. Clárfhiacla - Bia a ghearradh
  2. Starrfhiacla - Bia a stróiceadh
  3. Fiacla leathchúil - Bia a mheilt
  4. Cúlfhiacla - Bia a mheilt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Céard é foirmle dhéadach an duine?

A

Clár 2/2 Starr 1/1 Leathchúil 2/2 Cúl 3/3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Sáinmínigh an Cruan

A

Substaint an-chrua, marbh ar bharr na fiacaile

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Sáinmhínigh an Déidín

A

Faoin gcrúán, cosúil le cnámh agus cealla beo ann a thálann breis deintín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Sáinmhínigh Laíon

A

Cealla beo, néaróga agus fuileadáin anseo a thugann cothú don fhiacail

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Sáinmhínigh Stroighin

A

Coimeádann an fhiacail in ait sa drandal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Céard atá ag an Easafafas chun bia a bhrú síos isteach sa ghoile?

A

Matáin i bhfallaí an éasafagais

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Mínigh Imfháscadh

A

Chrapadh agus scaoileadh na matán i gconair an bhia chun an bia a bhrú ar aghaidh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Conas go dtéann an bia ón easafagus isteach sa ghoile?

A

Matán iata cairdiach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cé mhéid am a mbeidh an mbia isteach sa ghoile?

A

Idir 3-4 uair

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Céard a scaoileann faireoga gastracha atá suite i bhfalla an ghoile?

A

Aigéad hidreaclórach, Einsímí, Múicin

24
Q

Tabhair sampla de einsím a scaoiltear an ar mbia atá sa ghoile agus cén feidhm atá aige?

A

peipsin - briseann sé próitéiní síos go slabhraí gearra aimínaigéis ar a dtugar peiptídí

25
Céard é ph optamain na heinsímí sa ghoile?
1-2
26
Céard a ndéanna an mhúicin sa ghoile?
Tugann sé cosain d'fhallaí an ghoile i streo nach ndéanfaidh na heinsímí ná an t-aigéad hidreaclórach díleá ná damáiste dó
27
Cén tainm atá ar an foirm leachtach ina mbíonn an bia tar eis a ama sa ghoile?
Cíoma
28
Cén áit ina théann an cíoma tar éis an goile a fhágáil?
An stéig bheag
29
Céard iad an dhá pháirt a mbíonn ag an stéig bheag?
1. Páirt gearr - Dúidéineam - Tús | 2. Páirt fhada - An t-iléam
30
Céard é príomhfeidhm an Dúidéinim?
Díleá
31
Céard é príomhfeidhm an iléim?
Ionsú
32
Céard iad an trí shúach ar a scaoiltear amach ón Dúidéineam?
1. Súlach stéigeach 2. Súlach paincréasach 3. Domlas buí-ghlas
33
Céard iad ph optaimaim na heinsíme sa Dúidéineam?
pH 8
34
Céard iad na trí einsím a bhíonn sa súlach stéigeach?
1. Peiptídais 2. Liopáis 3. Máltais
35
Céard iad na trí einsím a bhíonn sa Súlach paincréasach?
1. Amaláis 2. Lopáis 3. Tripsin
36
Céard a bhíonn sa Domlais buí-ghlas in ionad einsímí?
Salainn
37
Céard a scaoileann fallaí an iléim?
Súlach stéigeach
38
Céard é príomhfeidhm an iléim?
Ionsú
39
Cén fad atá ag an itléim?
7m ar fad
40
San iléim céard a mbíonn i ngach villeas?
Ribeadán fola
41
An mbíonn falla an villis tanaí nó tiubh agus cén fáth?
an-tanaí, chun ionsú a cheadú go fuirist
42
Céard a ionsaítear isteach sna ribeadán fola san itléim?
Aimínaigéid, glúcós, vitimíní agus mianraí
43
Céard a ndéantar nuair a tagann na ribeadáin le chéile san iléam agus céard go ndéanann sé?
Féith iomprach an ae, Tugann sé fhuil shaibhir i mbia díleáite go dtí an t-ae
44
Céard a ionsaítear isteach sa lachtacháin limfeacha sa iléam?
Ionsúitear aigéid shailleachaagus gliocrol isteach sna lachtacháin limfeacha.
45
Céard é an fhaireog is mó sa chorp?
An tAe
46
Céard a tugann fuil ata saibhir in ocsaigin ón aorta chuig an ae?
Artaire heipiteach
47
Céard a thugann an ae fuil atá saibhir i mbia dileáite ón iléam chuig an ae?
Féith iomprach
48
Céard a thugann fuil ón ae ar ais go dtí an vena cava?
Féith heipiteach
49
Céard a mbíonn san fhéith heipiteach?
Cothaithigh a thugtar chuig na cealla de réir mar a bhíonn gá leo
50
Céard iad na feidhmeann atá ag an tae?
1. Domlas a chur ar fáil | 2. Stóráil glúcós i bhfoirm glicigine
51
Céard iad an ceithre pháirt atá ag an stéig mhór?
1. An caochán 2. An aipindic 3. An drólann 4. An reicteam
52
Céard a tarlaíonn sa drólann?
Ath-ionsúitear uisce agus mianraí ann
53
Céard a scaoileann an drólann?
múicin ar an mbia a cabhraíonn leis gluaiseacht lr cabhair imfhásctha go dtí an reicteam
54
Céard a chuireann na baictéir a maireann sa drólann amach?
1. Vitimín B | 2. Vitimín K
55
Cén fáth an mbíonn an faecas níos soladaí ag dul isteach sa reicteam?
Mar gheall ar an ath-ionsú uisce sa drólann
56
Cén fáth go bhfuil snáithín riachtanach in aiste bia an duine?
Ionsúnn snáthín uisce a choimeádann an faecas bog agus a choscann iatacht