ar Flashcards
Tanım
Alerjik rinit klinik olarak nazal mukozanın alerjenle karşılaşmasından sonra ortaya çıkan, IgE’ye bağlı enflamasyonun neden olduğu burnun semptomatik bir hastalığı olarak tanımlanabilir.
mevsimsel, perenial (yıl boyu süren) alerjik rinit olarak sınıflandırılmıştır.
Perenial alerjik rinit, genellikle ev tozu akarları, mantarlar, böcekler (hamamböceği) ve hayvan tüyleri nedeniyle gelişir.
Mevsimsel alerjik rinit ise polenler ve mantarlar gibi çeşitli ev dışı alerjenler nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Alerjik rinit – Sınıflandırma
intermittant(aralıklı) AR semptomları
< 4 gün / hafta,
< 4 ardaşık hafta
Persistan(sürekli) AR semptomları
> 4 gün / hafta,
> 4 ardaşık hafta
Hafif Aşağıdakilerin tümü Normal uyku Normal günlük aktiviteler, spor Normal okul/iş hayatı Sıkıntı verici semptom yok
Orta/Ağır bir veya daha çok belirti Anormal uyku Günlük aktivite, spor ve eğlencenin kesintiye uğraması Okul/iş hayatında sorunlar Sıkıntı verici semptomlar
Risk faktörleri
- Ailede AR olması en belirgin risk faktörlerindendir.
- Annenin pre-natal, erken post natal ve hayatın ilk yılında sigara içmesi çocukta allerjk duyarlılığı artırır.
- kentsel alanda kırsala göre daha yüksek- eğitim düzeyi yüksek ve yüksek sosyo ekonomik sınıftaki ailelerde daha sık
- Hava kirliliği tetikleyici faktördür.
Alerjik rinitte patofizyoloji
topik kişilerde genetik olarak IgE-mast hücresi-Th2 lenfosit bağışıklık yanıtı eğilimi vardır. Düşük dozda ev tozu akarı, polen, hayvan tüyü gibi alerjenlerle uzun süre temas edildiğinde, antijen sunan hücreler (APC/ASH), alerjeni IL3, IL4, IL5 (interlökin), GM-CSF (granulosit/makrofaj-koloni stimülan faktör) gibi sitokinler salgılayan CD4+ lenfositlere tanıtırlar. Böylece bu alerjenlere karşı plazma hücreleri tarafından IgE üretilir. Ayrıca mast hücre proliferasyonu, eozinofili ve hava yolu mukozasında hücre infiltrasyonu gelişir.
Erken dönem reaksiyonu
Mast hücre mediatörlerinin salmımı ve bu reaksiyonların oluşması alerjenle karşılaşıldıktan sonra dakikalar içerisinde başlar ve “erken dönem” reaksiyonu olarak tanımlanı
Geç Dönem Reaksiyonu
bu hücreler 4-8 saat içinde aktive olur, kendi mediatörlerini salgılayarak erken dönem pro-enflamatuar reaksiyonlarını aktive ederler. Bu reaksiyona “geç dönem” reaksiyonu denir.
IgE bağımlı reaksiyon tip 1 hipersensitivite reaksiyondur.
IgE bağımlı reaksiyon tip 1 hipersensitivite reaksiyondur.
YTip 1 allerjik reaksiyon
erken faz
Erken faz, allerjenle karşılaştıktan 2-5 dakika sonra başlar, 15. dakikada peak yapar
hapşırma, burun akıntısı, burun kaşıntısı gibi semptomlar
YTip 1 allerjik reaksiyon
geç faz
Geç faz erken fazdan 2-6 saat sonra başlar
nasal mukozal kalınlaşma ve nasal obstruksiyon
Alerjik rinitte tanı
Hikaye FM Allerji testleri Görüntüleme yöntemleri Hava yolunun degerlendirilmesi
Allerjik rinit-Anamnez
Atopik zemin?
Semptomların süresi
Başlama zamanı
Semptomların ortaya çıktığı ortam
Presipite eden faktörler
Allerjik rinit - Klinik
Tipik olarak haftanın çoğu günü, geceleri / sabahları belirginleşen Burunda akıntı tıkanıklık kaşıntı Hapşırık Gözde sulanma kızarıklık kaşıntı Boğazda-damakta kaşıntı
FM-Nazal Muayene
Genel kulak burun boğaz muayenesini takiben ayrıntılı nazal muayene yapılmalıdır.
Bilateral genellikle alt konkalara lokalize mukozal ödem ve sulu sekresyon,
Orta meada nadir de olsa mikropolip ya da ödem,
Morumsu ya da soluk renkte mukoza,
Vaskülarite artışı,
Burun vestibülünde maserasyon ve kabuklanma görülür.
Mukozal ödem, solukluk, konkalarda hipertrofi, seröz burun akıntısı, polipler, postnazal akıntı, konjonktival hiperemi, gözlerde sulanma
Özellikle çocuklarda, el ayasıyla burnu yukarıya kaldırarak hava yolunu açma ve kaşıntı hissini azaltma amacıyla yapılan “alerjik selam” sık görülür.
Alerjik selam hareketini devamlı ve uzun süre tekrarlama burun ucunda yatay bir çizgi “supratip çizgisi” oluşumuna neden olur.
Ağızda kötü koku
Postnasal akıntının kronik etkileri
Tonsiller ve lateral farengeal bantlarda kalınlaşma ve belirginleşme
Farenkste belirginleşmiş lenfoid folliküller
Yüksek palatal ark
Allerjik hastalarda göz çevresinde çeşitli bulgular izlenir:
Allerjik shiner:
İnfraorbital bölgedeki cilt renginin koyulaşması
ciltte hemosiderin pigmentinin birikmesi
Konjesyona bağlı sfenopalatin vende obstrüksiyon
venöz staz
kronik bir süreçte hemosiderin birikimiyle sonuçlanır.
Dennie Morgon çizgileri:
Alt gözkapağında oluşan deri kırışıklıkları
Göz altındaki deri, müller düz kasına yapışık
Müller düz kasının yetersiz oksijenasyonu sonucu kas spazmı
ince uzun düzensiz kirpikler allerji için tipik
Konjuktiva ödemli ve vaskilarize
Allerjik rinitte %42 hastada, konjuktivit eşlik eder.
Göz kapağının içinde kaldırım taşı görüntüsü
Konjonktival hiperemi,şişlik
Gözyaşı salgısında artma
Allerji testleri
Deri testleri Total lgE Serum spesifik IgE Nazal sitoloji Nazal provokasyon
Ig E ye bağlı olmayan reaksiyonlarla IgE ye bağlı allerjilerin ayırt edilmesi için gereklidir.
Çünkü Ig E ye bağlı olmayan reaksiyonlarda semptomatik tedavi verilirken , Ig E ye bağlı reaksiyonlarda allerjnden korunma korunma ve immunoterapi eklenmesi berekebilir.
Serum Total IgE
-Serum spesifik IgE
Nazal sitoloji (AR tanısında değeri sınırlı, hem AR hem Non AR de nazal eozinofili saptanabilir.)
Görüntüleme yöntemleri: AR de tanı değeri oldukça kısıtlı. Sadece NSD ,sinüzit .. vb gibi diğer patalojileri ekartasyon için kullanılır.
Alerjik rinit tedavisi
Alerjenden korunma
Medikal tedavi
Spesifik immünoterapi
Cerrahi tedavi
