aşık tarzı halk edebiyatı temsilcileri Flashcards
(15 cards)
+16. yy
+ Cesaret ve yiğitlik temalı koçaklamalarıyla tanınmıştır. Aşk ve doğa şiirleri de vardır.
+ Yalın bir dili vardır.
+ Divan şiirinden etkilenmemiştir.
Köroğlu
+ 17.yy
+ Aşık edebiyatının en önemli şairi
+ Şiirlerinde birçok Türk geleneği, giyim kuşamla ilgili motifler ve sayısız kültür unsuru vardır.
+ Anadolu kızlarının adını şiirlerinde kullanan ilk ozandır.
+ Daha çok koşma ve semai nazım biçimini kullanmıştır.
+ Divan şiirinden etkilenmemiştir.
Karacaoğlan
17.yy
+Yeniçeri Ocağından yetişme şairlerdendir.
+ “Genç Osman” destanıyla ün kazanmıştır.
+ Koşma ve türkü nazım biçimlerinde eser veren şair, Bektaşi geleneğine bağlandıktan sonra nefes nazım türünde şiirler söylemiştir.
+ Divan şiirinden etkilenmemiştir.
+ Şiirerini halk diliyle ve yiğitçe bir eda ile söylemiştir.
Kayıkçı Kul Mustafa
17.yy
+ Şiirleri Kırım Türkleri tarafından sahiplenilmiştir.
+ Saz şairleri içinde en çok şiir söyleyen ozandır, Mevlana Müzesi’ndeki divanında 1242 şiiri tespit edilmiştir.
+ Şuara tezkirelerinde kendisinden övgüyle bahsedilir.
+ Aşık edb. şairname yazan ilk şair
+ Hem divan hem de halk şiiri geleneğiyle yazmıştır.
Aşık Ömer
17.yy
Evliya Çelebi Seyahatname’sinde kendisinden bahseder.
+ Hem divan hem halk şiiri geleneğiyle yazmıştır.
+ Hece ile yazdığı şiirleri semai ve koşma; aruzla yazdığı şiirleri ise kalenderi, gazel, semai ve müstezat tarzındadır.
+ Bir müzik makamına adını verir.
Gevheri
+18.yyın en önemli aşığı
+ Asıl adı Abdülcelil Çelebi
+ Ressam, minyatür ustası, hattat
+ Atalarsözü Destanı ve Selanik - İstanbul yolculuğunu konu alan tekerlemesi türünde ilk örneklerdir
+ Hızri’nin şairnamesinde kendisinden söz edilmektedir.
Levnî
19.yy
+ Asıl adı İbrahim’dir, ilk önce Lütfî mahlasını kullanmıştır.
+ Hem divan hem halk şiiri geleneği
+ Halk şiiriyle yazdığı şiirler daha başarılı, özellikle fes ve sazla ilgili şiirleri ünlü
+ Nakaratı “Şeytan bunun neresinde?” olan ünlü şiir ona aittir
Dertli
19.yy
+ Anadolunun birçok şehrini dolaşmış
+ Hem divan hem halk şiiri geleneği
+ Halk şiirinin koşma, nefes, semai tarzında yazdığı şiirleri daha başarılı
+ Şiirleri, Anadolu’da şiir ve musiki meclislerinde çokça söylenmiş, bir kısmı bestelenmiştir
Erzurumlu Emrah
19.yy
+ Hem divan hem halk şiiri geleneği
+ Taşlama türünde çok başarılı, şiirlerinde cinası çok fazla kullanır
+ Bakî, Fuzûli ve Nedim’in şiirlerine nazire yazmış.
+ Asıl şairlik gücünü koşma ve nefeslerinde göstermiş.
+ Abdülmecit devrinde İstanbul’a gelmiş, yergili şiirleri yüzünden terk etmiştir.
Seyrani
19.yy
+ Avşar boyuna mensup
+ 130 şiirinin tamamı heceyle yazılmış
+ Sevda, yurt güzellemeleri, göçer hayatı
+ Şiirleri karşılıklı konuşma havasında
+ Şiirlerinde atasözü, deyim, vecize değerinde sözler var
+ Semai, varsağı, koşma, türkü
+ Köroğlu-Karacaoğlan geleneğine bağlı kalmış, divan şiirinden etkilenmemiş
+ “Ferman padişahın dağlar bizimdir”
Dadaloğlu
19.yy
+ Asıl mesleği katiplik
+ Hem aruz hem heceyle şiir yazmış, şiirlerini divanda toplayıp saraya sunmuş
+ Halk geleneğiyle söylediği şiirlerinde klasik şiire ait kelime, tamlama, manzumlar kullanmış
+ “Vardım ki yurdundan ayağ göçürmüş”
+ Sergüzeştname (kendi maceralarını anlattığı mesnevi)
+ Kitab-ı Hikaye-i Garibe (gazel, kaside, mesnevi gibi manzum bölümlerin bulunduğu düz yazı ağırlıklı, roman özelliği gösteren eser)
Bayburtlu Zihnî
19.yy
+ Medrese eğitimi görmüş
+ Aşk, ayrılık, ölüm, inanç konulu şiirler
+ Tabiat aşığı
+ Ünlü şiiri: Sefil Baykuş
Kağızmanlı Hıfzî
19.yy
+ Yaşamı Sivas’ın Deliktaş bucağında geçmiş
+ Hem divan hem halk şiiri geleneği
+ Mahalli söyleyişler
+ Aşk, tabiat, güzellik konulu şiirlerin yanı sıra didaktik şiir ve taşlamalar söylemiş
+ Kendisinden sonra gelen pek çok şaire ilham olmuş, onun izinden giden şairler ……. Kolu’nu oluşturmuştur
Ruhsati
19.yy
+ Rüyasında görüp aşık olduğu hayali sevgilisi Gülperi’yi bulmak için İran, Kafkasya, Hindistan, Kırım gibi pek çok yeri dolaşmış
+ Kendine özgü buluşlarıyla halk şiirinin en güzel örneklerini vermiş
+ Koşma ve semailerinde aşk, ayrılık, doğa ve insan sevgisi
+ Sosyal konular, deprem ve yangın gibi olayları işlediği destanları vardır
Sümmani
20.yy
+ Köy Enstitüleri’nde saz ve halk türküleri dersi vermiştir.
+ Tekniği gösterişsiz ve neredeyse kusursuzdur
+ Aşk, tabiat, hayat, ölüm, sosyal meseleleri işleyen şiirlerinde Karacaoğlan geleneğini sürüren arı bir dil kullanmıştır
+ Tanınmasında Ahmet Kutsi Tecer’in büyük katkısı vardır
Aşık Veysel
