tekke edebiyatı temsilcileri Flashcards
(9 cards)
+ Tasavvuf edebiyatının öncüsü. 12.yy
+ Şiirleri didaktik, Hakaniye lehçesiyle yazılmış
+ Anadolu’nun Müslümanlaşmasında büyük rol oynamış
+ “Pir-i Türkistan”
Ahmet Yesevi
13.yy
+ Anadolu Türk birliğinin sağlanmasında Orhan Bey’e destek vermiş, Yeniçeri ocağının kurulmasında etkili olmuş
+ Tasavvuf yollarından bahsettiği dört kapı (şeriat, tarikat, hakikat, marifet) kırk makamı işleyen “Makalat” (Makaleler) adlı Arapça bir eseri vardır.
Hacı Bektaş-ı Veli
13.yy
+ Dini kuralları, ahlaki düşünceleri, herkesin en kolay anlayabileceği sehlimümteni sanatıyla anlatırken Türk’ün dilini de en güzel ve yumuşak şekilde dağdaki çobandan saraydaki devlet adamına kadar herkese sevdirebilmiştir.
+ Lirik ve didaktik şiirlerinin özü Allah ve insan sevgisi
+ Genellikle heceyle ve dörtlük nazım birimiyle yazan şair, Risaletü-n-Nushiyye (Öğütler kitabı) adlı didaktik eserini aruzla ve mesnevi nazım biçimiyle yazmıştır.
+ 1991 yılı UNESCO tarafından kendisine ithaf edilmiştir.
Yunus Emre
15.yy
+ Şathiyye ve ilahi tarzındaki şiirlerinin bazıları bestelenmiş olup eskiden tekkelerde zikir sırasında okunurmuş
+ Ömrü öğrenci yetiştirmekle geçmiş, Sultan Murat, bir ferman yayımlayarak onun talebelerinin vergi ve askerlikten muaf olduğunu yalnızca ilimle meşgul olmalarını istediğini belirtmiştir.
+ Eseri: Nutuk
Hacı Bayram-ı Veli
15.yy
+ Önce Bursa’da Emir Sultan’ın hizmetindeyken onun işaretiyle Ankara’ya gelerek Hacı Bayram-ı Veli’ye bağlanmış, ardından da onun damadı olmuştur.
+ Şiirlerinde Yunus Emre etkisi hissedilir.
+ Hece ve aruz veznini kullanmış, lirik ve didaktik eserler yazmıştır.
+ İlahilerinden birçoğu bestelenmiştir.
+ Didaktik mensur eserlerinde halk dilini en iyi şekilde kullanarak hak arasında tasavvufun yayılmasını sağlamış
+ Eserleri: Müzekki’n-Nüfus, Tarikatname, Delailü’n-Nübüvve, Nasihatname…
Eşrefoğlu Rumi
15.yy
Alevi Bektasi halk siirinin kurucusu kabul edilir
Hem hece hem aruz, nesir de yazmistir
Vücudname, Budalaname, Mugalatname -> nesir
Minbername, Dolapname -> siir
Kaygusuz Abdal
16.yy
Alevi Bektasi siirinin en onemli temsilvisinden biri
Divandan hic etkilenmemistir
Coskulu bir lirizm
Pir Sultan Abdal
17.yy
Aruzla yazilan siirlerinde Fuzuli, hece ile yazilanlarda Yunus Emre rtkisi gorulur
“Derman arardim derdime, derdim bana derman imis”
Niyazi Misri
18.yy
Sair, bilgin, mutasavvif. Tiloda gozlemevi kurmus.
Marifetname
hem aruz hem hec
Erzurumlu İbrahim Hakkı
