Astmi

Question 1

9 regla astma

Answer 1

9% 9 ára barna með astma

Question 2

Astmi - skilgreining (4 atriði)

Answer 2

1. Bólgusjúkdómur í berkjum
2. Aukið næmi í berkjum
3. Teppa (útöndun) og/eða hósti
4. Afturkræft ástand! - lyf

Question 3

Triggerar astma

Answer 3

Veirusýkingar
Áreynsla
Ofnæmi
Kalt loft

Question 4

Vefjasýni astmasjúlla

Answer 4

Mikið af eosinophilum og oft rofin grunnhimna

Question 5

atopia

Answer 5

geta til að mynda IgE

Question 6

Er sama bólga hjá fullorðnum og ungum börnum?

Answer 6

Nei - mismunandi breytingar á Reticular basement membrane thickness

Question 7

Svipgerðir astma hjá börnum

Answer 7

Margbreytilegur!

- einkennandi fyrir barnaastma

Question 8

Þættir sem hafa áhrif á svipgerð astma (2)

Answer 8

1. Foreldrar með astma

2. Exem eða atopia

Question 9

Hvað einkennir alvarlegan astma (6)

- PRÓFSPURNING

Answer 9

1. Alvarleiki sjúkdóms
2. Næmi fyrir meðferð
3. Meðferðarheldni
4. Umhverfisþættir
5. Comorbitity ( offita, þunglyndi, kvíði, félagsleg vandamál)
6. Kynþáttur
   - svartir með verri astma.

Question 10

Astmakast - fyrstu einkenni og fyrsta meðferð

Answer 10

Andnauð
ÖT eykst (hyperventilera) - inndrættir
CO2 lækkar (!) en fer svo að hækka (slæmt)

Fyrsta meðferð:
Súrefni! - prófspurn!

Question 11

Astmkast önnur einkenni

Answer 11

1. Andnauð - ÖT eykst - Inndrættir
2. Hvæs öndun –> þögul
3. Hraður púls –> hægari
4. Minnkandi mettun (

Question 12

Áhættuþættir astma hjá börnum (4)

Answer 12

1. Ættarsaga um ofnæmi eða astma
2. Triggerar (þættir sem valda versnun)
3. Fátækt og félagsleg vandamál
4. Offita, fyrirburar, veirusýkingar snemma (?), Reykingar, ekki brjóstamjólk, strákar

Question 13

Á að gefa innúðastera lengi?

Answer 13

Nei - langvinn meðferð með innúðasterum er ekki líkleg til að hafa áhrif á gang sjúkdómsins í framtíðinni
- afnæming frekar

Question 14

Rannsóknir- astmi (8)

Answer 14

Greining byggist á sjúkrasögu!

1. Spirometria
   - +/- berkjuvíkkandi
2. Áreynslupróf
3. Berkjuáreitispróf
4. Ofnæmispróf
5. Lungnamynd
6. Berkjuspeglun
7. Ph-mæling í vélinda (?)
8. NO mæling

Question 15

Meðferð við barnaastma (3)

- almennt

Answer 15

1. Fræðsla
2. Laga umhverfi
3. Lyf (súrefni, berkjuvíkkun, innúðasterar, leukotrien blokkar)

Question 16

Hvernig á að nota astmalyfin?

Answer 16

Nota spacer að skólaaldri
- án maska ef hægt
ATH úðavél er aldrei fyrsta val!

Question 17

Lyfjameðferð astma

Answer 17

1. SABA (short acting beta agonist) í dufti/úða - PN! (ekki fast)
   - á alltaf að vera með PN
2. Ekki nota langtíma innúðastera til að fyrirbyggja kvefastma - geta heft vöxt barna
3. Steraskammtar barna skiptir máli - lækka

Question 18

Lyfjameðferð astma - önnur lyf en SABA (4)

Answer 18

1 LTRA

• leukotrien receptor antagonist
• stundum notað við áreynslutengdan astma (EIA) eða við rhinitis

2. LABA + ICS
   - long acting beta angst
   - Inhaled corticosteroids
   Betra að nota saman en háskammta ICS í eldri börnum
3. THeophylline er nánast aldrei notað
4. Omalizumab
   - ef atopia + erfiður astmi (>6 ára) og svarar ekki annarri meðferð
   - mótefni sem bindur IgE

Question 19

Ástæður fyrir því að lyf virka ekki (5)

Answer 19

1. Þarf að hækka skammt
2. Röng eða engin notkun lyfja
3. Umhverfisþættir
4. nefeinkenni vanmetin
5. Röng greining

Question 20

Afnæming astma (2 aðferðir)

Answer 20

SCIT vs SLIT
SCIT: sub mutant immunotherapy
SLIT: Sub lingual immunotherapy

Ekki notað við alvarlegum astma - v. hættu á alvarlegum aukaverkunum.

Flókin meðferð og ekki allir sem lagast

Question 21

Hvaða börn eiga á hættu að deyja v. astma? (3)

Answer 21

1. Endurtekin alvarleg köst
   - komur á BMB eða GG
2. Unglingar með ofnæmi og alvarlegan astma
3. Meðferðarheldni og sálfélagsleg vandamál(!)

Question 22

Sterar v. hvæsandi öndunar í kjölfar veirusýkingar - já eða nei?

Answer 22

Flestir sem eru með astma einkenni fá system oral stera við komu á BMB
- enginn marktækur munur á þeim börnum vs placebo börnum

Stundum fá RS krakkar stera ef þeir eru msu atopiskan sjúkdóm eða astma.

Question 23

Eru færri börn með alvarlegan astma á Íslandi?

Answer 23

Já. (Island best í heimi)

• Gott aðgengi að heilbrigðisþjónustu
• oftast stutt í spítala
• hátt menntunarstig og upplýst fólk
• lítið atvinnuleysi og fátækt

Question 24

CASE
Barn með hvæsiöndun og asymmetriska hlustun
Rtg pulm hyperinflaterað vi lunga og íferð í lower lobe.
Ddx og næstu skref?

Answer 24

Ddx:

1. Aðskotahlutur!!
2. Astmi
3. Psychogenic cough (þurr hósti á daginn)
4. Cystic fibrosis
5. Ciliary dyskinesia
6. Anatomiskir gallar

börn með hvæsiöndun og asymmetriska hlustun

1. rtg pulm
2. CT
3. Berkjuspeglun

var með aðskotahlut sem var fjarlægður :)