Auteurs + tijdlijn

Question 1

Karel ende Elegast

Answer 1

Middeleeuws. Ridderroman van de vroege middeleeuwen. Voorhoofs. Karel moet gaan stelen en Elegast wordt gedood.

Question 2

Lied van heer Halewijn

Answer 2

Middeleeuws. Oraal overgeleverde literatuur. In zang/rijmvorm. Over een jonge prinses die heer Halewijn wil ontmoeten, maar hij doodt vrouwen. De prinses is hem te slim af en doodt hem eerder, prijkt met zijn hoofd aan de eettafel.

Question 3

Vanden vos Reynaerde

Answer 3

Middeleeuws. Geschreven door Willem, die Madocke maecte. Een satire over de standenmaatschappij en de bekrompenheid. Willem schreef vermoedelijk veel middeleeuwdse verhalen.

Question 4

Mariken van Nieumeghen

Answer 4

Middeleeuws. Mirakelspel van Mariken en Moenen. Emmeken (Mariken) is vreselijk verdrietig - God of de duivel, het maakt niet uit. Moenen (de duivel) zegt voor haar te zorgen en haar de 7 vrije kunsten zal leren. 7 jaar trekt ze met hem op en wordt uiteindelijk door God vergeven.

Question 5

Egidiuslied

Answer 5

Middeleeuwse klaagzang. Een man betreurt het heengaan van zijn vriend en moet het nu zonder hem doen.

Question 6

Beatrijs

Answer 6

Middeleeuwen. Marialegende. Beatrijs is een adellijk meisje dat in het klooster woont, maar verlangt naar haar jeugdliefde. Ze ontsnapt en leeft 7 volle en 7 lege jaren met hem. Ze heeft 2 zoons die ze achterlaat wanneer ze terugkeert naar het klooster. Maria heeft in die 14 jaar Beatrijs’ rol overgenomen - de Marialegende.

Question 7

Spiegel Historiael

Answer 7

Het grootste werk van Jacob van Maerlant. Het is het schrijven van de wereldgeschiedenis die begon bij de schepping en had moeten eindigen in Maerlants eigen tijd. Hij overleed en iemand anders maakte het af. In rijm.

Question 8

Der Naturen Bloeme

Answer 8

Jacob van Maerlant schreef rond 1270 dit boek, een rijmende encyclopedie over de mens en verschillende onderdelen van de natuur.

Question 9

Rijmbijbel

Answer 9

De bijbel is geschreven in rijmvorm, zodat deze makkelijker verspreidt kon worden onder het analfabetische, middeleeuwse volk

Question 10

Jacob van Maerlant

Answer 10

Jacob van Maerlant is een groot Nederlands dichter in de middeleeuwen. Hij schreef 7 werken, van literatuur tot wetenschappelijke kennis en vertalingen van de Bijbel. Hij schreef een historisch werk van Troje (in rijm) en Alexanders geesten.

Question 11

Joost van den Vondel

Answer 11

Renaissance. Schreef Gijsbrecht van Aemstel / ‘Kinder-lyck’ / ‘Uitvaert van mijn Dochterken’. Klaagzangen en toneelstukken.

Question 12

Pieter Corneliszoon Hooft (P.C. Hooft)

Answer 12

Renaissance. Schreef Warenar / Nederlandse Historiën

Question 13

Gerbrand Adriaenszoon Bredero (G.A. Bredero)

Answer 13

Renaissance. Schreef Spaanschen Brabander / De klucht van de koe / ‘Klaegh-liedt’

Question 14

Constantijn Huygens

Answer 14

Renaissance. Een uitzonderlijk getalenteerd dichter. Zijn poëzie is tijdloos en hij heeft vindingrijk taalgebruik. Hij maakte van gewone dingen iets bijzonders.

Question 15

Anna Bijns

Answer 15

Renaissance. Sterk aanhanger van contrareformatie en dus de rooms-katholieke kerk. Bestrijdt het protestantisme met haar schrijfwerk. Ze was onderwijzeres en had haar eigen schooltje.

Question 16

Jan Luyken

Answer 16

Renaissance. De maker van de emblemen. Schreef erotiek maar ook de emblemen, gericht op moraal en God.

Question 17

Jacob Cats

Answer 17

Renaissance. Schreef literatuur voor jongeren die op zoek waren naar een huwelijkspartner. Onderwijzen en deugdzame huwelijksmoraal.

Question 18

Hiëronymus van Alphen

Answer 18

Verplichting. Schreef ‘Proeve van Kleine Gedigten’ voor kinderen. Eerste kinderliteratuur (pedagogiek). Moraal en opvoedend.

Question 19

Betje Wolff en Aagje Deken

Answer 19

Verlichting. Geprezen vrouwelijk auteurs. Schreven de eerste briefroman: De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart.

Question 20

Rhijnvis Feith

Answer 20

Verlichting. Dé vertegenwoordiger van sentimentalisme. Beste werk is ‘Julia’

Question 21

J.A. Schasz

Answer 21

Verlichting. Schreef ‘Reize door het Aapenland’, een reisroman. De Apen representeren vluchtelingen: willen ‘mens worden’

Question 22

Justus van Effen

Answer 22

Verlichting. Schreef voor het tijdschrift ‘De Hollandsche Spectator’. Vertaalde voornamelijk.

Question 23

Piet Paaltjens (pseudoniem van François HaverSchmidt)

Answer 23

Romantiek. Schreef ‘Snikken en Grimlachjes’. Gebruikte veel humorcultus en leed aan het leven. Gericht op gevoel ipv ratio

Question 24

Den Schoolmeester (pseudoniem van Gerrit van der Linde)

Answer 24

Romantiek. Schreef Gedichten van Den Schoolmeester (1859). Populair door zijn openhartigheid, door zijn geestig en virtuoos taalgebruik, door zijn losse omgang met regels en door de grappige manier waarop hij autoriteiten belachelijk maakt.

Question 25

Hildebrand (pseudoniem van Nicolaas Beets)

Answer 25

Romantiek. Schreef vooral over lijdende, mannelijke hoofdpersonages. Lijkt op Byron. Het ging Beets vooral over psychologisch inzicht en om het emotioneel kookpunt overbrengen. Schreef Camera Obscura –> laat allerlei mensentypen en situaties zien uit de Nederlandse maatschappij, vaak met een humoristisch effect.

Question 26

Lord Byron

Answer 26

Maker van de Byroniaanse held en schreef Don Juan. Zwarte Romantiek.

Question 27

A.L.G. Bosboom-Toussaint

Answer 27

Romantiek. Vrouwelijk auteur. Meest beroemde werk is ‘Majoor Frans’. Schreef historische romans.

Question 28

Willem Bilderdijk

Answer 28

Romantiek. Schreef gedichten die vol stonden met gevoelens. Hij verheerlijkte voortdurend zijn dichterschap als roeping. Schreef uiteindelijk ook toneelstukken.

Question 29

E.J. Potgieter

Answer 29

19e eeuw, realisme naturalisme. Geloofde in de ideologie van het nationalisme. Schreef mee in De Gids.

Question 30

Conrad Busken Huet

Answer 30

19e eeuw, realisme naturalisme. Was zeer kritisch op Nederlandse poëzie en proza. Werd dus criticus voor De Gids.

Question 31

Multatuli (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker)

Answer 31

Realisme, Naturalisme. Schreef Max Havelaar, het grootste Nederlandse literaire werk over de bezetting van Nederlands-Indië. Zowel realisme als romantiek (sociaal-geëngageerd realisme).

Question 32

Jacob Jan Cremer

Answer 32

19e eeuw, realisme naturalisme. Schreef Fabriekskinderen. Geschreven tegen kinderarbeid. Maakte gebruik van realisme en socialisme.

Question 33

Marcellus Emants

Answer 33

19e eeuw, realisme, naturalisme. Schreef ‘Een nagelaten bekentenis’. Erg naturalistisch, psychische ziekte. Vond het leven zinloos.

Question 34

Louis Couperus

Answer 34

19e eeuw, realisme, naturalisme. Schreef ‘Noodlot / Eline Vere / De stille kracht / De binocle’. Allemaal gebonden aan fatalisme, determinerende factoren en het naturalisme. Taboedoorbrekend, geestesziekte.

Question 35

Willem Kloos

Answer 35

19e eeuw, impressionisme. Oprichter van De Nieuwe Gids. Schreef kunst om kunst en vooral verheerlijkte verzen. Lid van de Tachtigers. Leed aan het leven.

Question 36

Jacques Perk

Answer 36

Lid van de Tachtigers. Overleed vroeg en schreef ‘Iris’, zijn bundel ‘Gedichten’ werd na zijn dood uitgebracht.

Question 37

Albert Verwey

Answer 37

19e eeuw, impressionisme. Was onderdeel van de Tachtigers en schreef voor De Nieuwe Gids. Dichtte samen met Kloos

Question 38

Herman Gorter

Answer 38

19e eeuw, impressionisme. Schreef poëzie. Schreef eerst veel vanuit gevoel en verheelijking, daarna voor het socialisme.

Question 39

Frederik van Eeden

Answer 39

19e eeuw, impressionisme. Was onderdeel van de Tachtigers en schreef voor De Nieuwe Gids

Question 40

Lodewijk van Deyssel

Answer 40

19e eeuw, impressionisme. Was onderdeel van de Tachtigers en schreef voor De Nieuwe Gids

Question 41

Middeleeuwen

Answer 41

1100 tot 1500

Question 42

Renaissance

Answer 42

‘Wedergeboorte’. Van 1500-1700

Question 43

Verlichting

Answer 43

1700-1800

Question 44

Romantiek

Answer 44

1800-1860

Question 45

Realisme en naturalisme

Answer 45

1860-1880

Question 46

Impressionisme

Answer 46

1880-1900